Πληροφορίες τοπωνυμίου

Παραδοσιακή κουζίνα

ΛΑΠΠΑΙΟΙ (Δήμος) ΡΕΘΥΜΝΟ
  Ο επισκέπτης μπορεί να δοκιμάσει στις ταβέρνες της περιοχής την μεγάλη ποικιλία γεύσεων της παραδοσιακής Κρητικής κουζίνας. Την μεγάλη ποικιλία χορταρικών και λαχανικών (σταμναγκάθι, αβρωνιές, ραδίκια, γλιστρίδα, ασκορδυλάκους, ασκολύμπρους, αγκινάρες, βολβούς κ.λ.π.). Τις διάφορες λιχουδιές-νοστιμιές όπως τις ομαθιές, τα απάκια, τα σύγλινα, τα γαρδούμια, το κρητικό πιλάφι, τα καλιτσούνια, τις χορτόπιτες, τις σφακιανές πίτες κ.α.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Φεβρουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Λαππαίων.

Διατροφή

ΡΕΘΥΜΝΟ (Νομός) ΚΡΗΤΗ
  Αν η σταθερότητα σε μια προτίμηση παραμένει αναλλοίωτη μέσα στο χρόνο παρά τη δυνατότητα εναλλακτικών λύσεων και την ποικιλία προσφορών, τότε αυτό σημαίνει πως η προτίμηση καλύπτει τις ανάγκες και δεν υπάρχει λόγος αλλαγής. Αυτό έχει συμβεί με την κρητική γαστρονομία που παρά την παρουσία σωρείας κατακτητών στο νησί παρέμεινε ακέραια και σταθερή στην αρχική της μορφή. Με την πρώτη κόλας ματιά θα έλεγε κανείς ότι η κρητική κουζίνα είναι απλοϊκή, τα εδέσματά της συγκεκριμένα και η ποικιλία τους σχετικά περιορισμένη. Αυτή είναι και η αλήθεια μια και το μυστικό της δεν κρύβεται σε πολυποίκιλες τεχνικές παρασκευής αλλά στα ίδια τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται. Τα πάντα στην κρητική κουζίνα είναι απλά, λίγα, σαφή, ξεκάθαρα και κυρίως γνήσια και φυσικά. Αυτό ισχύει σε όλο το νησί με μικρές παραλλαγές ανά περιοχή.
  Όπως ήταν φυσικό οι κρητικοί διαμόρφωσαν την γαστρονομία τους με βάση τα προϊόντα που μπορούσαν να εξασφαλίσουν από την ίδια τους την περιοχή τα οποία ταυτόχρονα έδιναν τη δυνατότητα όχι απλώς για στοιχειώδη διατροφή αλλά για πλήρη και μάλιστα τέτοια που είναι πλέον βέβαιο ότι συμβάλει στη σωστή ανάπτυξη του οργανισμού και την εξασφάλιση μακροβιότητας. Κατ΄ αρχάς σε όλες τις περιοχές του νησιού καταναλώνονται όλων των ειδών τα χόρτα του βουνού τα οποία είτε τα τρώνε ωμά σαλάτα είτε απλώς τα βράζουν και προσθέτουν στη συνέχεια ντόπιο λάδι και χυμό φυσικού λεμονιού. Εκτός από τα χόρτα από την κρητική ύπαιθρο περισυλλέγονται και τα περίφημα σαλιγκάρια που μαγειρεύονται στην κατσαρόλα με κόκκινη σάλτσα ή στο τηγάνι μπουμπουριστά, δηλαδή με λίγο δενδρολίβανο και σβησμένοι με κρασί.
  Τα περισσότερα ωστόσο διατροφικά προϊόντα προέρχονται από την κτηνοτροφία που από τα παλιά χρόνια άνθιζε στις ορεινές περιοχές της Κρήτης. Τα αιγοπρόβατα εκτός από το περίφημο κρέας τους που αποτελεί και το βασικό πιάτο της κρητικής κουζίνας, εξασφαλίζουν και τα πλούσια γαλακτοκομικά προϊόντα για τα οποία η Κρήτη μπορεί να περηφανεύεται. Θαυμάσιο γάλα, ποικιλία τυριών όπως μυζήθρα, γραβιέρα και φέτα, και μοναδικό στακοβούτυρο για το παραδοσιακό κρητικό πιλάφι. Πέρα από τα αιγοπρόβατα στα χωριά κάθε οικογένεια φροντίζει να έχει τα οικόσιτά της, κότες και κουνέλια για την εξασφάλιση των αυγών και του κρέατος του σπιτιού.
  Αναμφισβήτητα τη νοστιμιά σ΄ όλα τα παραπάνω εξασφαλίζει το ντόπιο λάδι μια και η ελαιοπαραγωγή εξακολουθεί μαζί με την κτηνοτροφία να αποτελεί τη βασική πλουτοπαραγωγική πηγή του νησιού. Το λάδι εκτός από το μαγείρεμα καταναλώνεται και ωμό πάνω από φρέσκα χόρτα, λαχανικά ή όσπρια και μαζί με το ντόπιο κρίθινο παξιμάδι και λίγες ελιές αποτελεί συχνά το πλήρες γεύμα κάθε κρητικού. Ο περίφημος και διάσημος πια κρητικός ντάκος δεν είναι τίποτε άλλο από μια απλή αλλά νοστιμότατη και θρεπτικότατη σύνθεση ντόπιων και φρέσκων προϊόντων: κρίθινο παξιμάδι, τριμμένη ντομάτα και τυρί φέτα, λάδι και αλάτι.
  Για το επιδόρπιό τους οι κρητικοί προτιμούν πάλι σπιτικά γλυκίσματα παρασκευασμένα στο σύνολό τους με δικά τους προϊόντα: μυζηθροπιτάκια και ξεροτήγανα με μέλι.

Ιστοσελίδα Νομαρχιακής Επιτροπής Τουρισμού Ρεθύμνης
• http://www.rethymnon.gr/folk/folk_gr06.htm (5 φωτ.)