Στις πλαγιές του
Μενοικίου
όρους και σε υψόμετρο 480μ. βρίσκεται η Καλλιθέα με 626 κατοίκους, χωριό που
δικαιολογεί απόλυτα την ονομασία του, χάρη στην καταπληκτική θέα προς τον κάμπο
της Δράμας και τις κορυφές του
Φαλακρού.
Η Καλλιθέα ανήκει διοικητικά στον Νομό Δράμας - Δήμο Προσοτσάνης και θρησκευτικά
στην Μητρόπολη Ζιχνών και Νευροκοπίου.
Στο άλλοτε παραθεριστικό κέντρο της περιοχής, φημισμένο για τα άφθονα
τρεχούμενα νερά που κινούσαν δέκα τουλάχιστον μύλους στο ρέμα του χωριού τον 20ο
αι., μπορούμε να δούμε σήμερα δύο ναούς με καλλιτεχνική αξία, αγροτόσπιτα μακεδονικής
αρχιτεκτονικής και παιδικές κατασκηνώσεις σε ιδανική τοποθεσία μέσα στο δάσος.
Στο χωριό, σώθηκαν επιγραφές τάφων και νομίσματα από τη ρωμαϊκή και
τη βυζαντινή περίοδο. Η περιοχή φυλάσσονταν προφανώς, κάτι που μαρτυρεί η ύπαρξη
φρουρίου που σώζονταν μέχρι πρόσφατα στην περιοχή. Στην περιοχή "Τούμπεκ
- Βρύσης" βρέθηκε μαρμάρινη πλάκα από τάφο γυναίκας. Στην τοποθεσία "Βρύση"
και στον δρόμο για
Αλιστράτη,
εκτός από τάφους και νομίσματα έχουν βρεθεί και μεγάλα πήλινα πιθάρια. Στο σταυροδρόμι
που ενώνει την Καλλιθέα με την περιοχή Τούμπεκ και την πηγή "Βρύση",
υπάρχει περιοχή που οι κάτοικοι του χωριού την ονομάζουν "Τατάρικα Μνήματα".
Σύμφωνα με την παράδοση έγινε μεγάλη μάχη Τατάρων με άνδρες της περιοχής. Μέχρι
το 1935 σώζονταν πλάκες που έγραφαν ονόματα ή κάτι σχετικό με το συμβάν και κλάπηκαν
από αρχαιοκάπηλους. Σε υψόμετρο 700μ. βορειότερα του χωριού, βρέθηκε προτομή αγάλματος
που μεταφέρθηκε στο
Αρχαιολογικό
Μουσείο Καβάλας.
Στα νεότερα χρόνια οι κάτοικοι πρόσφεραν σπουδαίες υπηρεσίες στον
Μακεδονικό αγώνα και αρκετοί θυσίασαν τη ζωή τους για τον Ελληνισμό. Διατηρούνται
παραδοσιακά αγροτόσπιτα από πέτρα και ξύλο, κτισμένα από μαστόρους της Δυτικής
Μακεδονίας αλλά και ντόπιους με πολύ μεράκι και γνώση. Όπως και σε άλλα χωριά,
κυρίαρχο στοιχείο του σπιτιού είναι το χαγιάτι στον όροφο.
Στο δυτικό άκρο του χωριού βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου.
Η εκκλησία ανεγέρθηκε το 1832 με 1835, διαθέτει γυναικωνίτη και χαγιάτι, ενώ το
πυργοειδές καμπαναριό κτίστηκε με πελεκητή πέτρα το 1869. Με τις εργασίες του
1997, ο ρυθμός του ναού από βασιλική μετατράπηκε σε σταυροειδή με τρούλο. Στον
περίβολο της εκκλησίας υπάρχει ακόμη το παλιό σχολείο που σύμφωνα με την επιγραφή
κτίστηκε το 1866.
Στην περιοχή, μέσα σε όμορφο φυσικό περιβάλλον με πλατάνια, θα βρούμε
ταβέρνες και σπηλιές σε βράχους (πιστιριές). Πρόκειται για τόπο ιδανικό για ανάπαυση,
αναψυχή και γαστρονομικές απολαύσεις. Στο ρέμα που περνά νότια από το χωριό, ανάμεσα
σε μια οργιαστική βλάστηση κοντά στις παιδικές κατασκηνώσεις, βρίσκεται η μονόχωρη
βασιλική εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, η οποία χτίστηκε το 1890 με υλικά της
περιοχής πέτρα και ξυλεία (καραγάτσι) και έχει γυναικωνίτη, χαγιάτι και εικόνες
του 19ου αι. Το χωριό γιορτάζει στις 26 Ιουλίου, τιμώντας την ημέρα της Αγίας
Παρασκευής.
