ΔΕΣΦΙΝΑ, Κωμόπολη, ΠΑΡΝΑΣΣΙΔΑ

  Στους πρόποδες του βουνού Κίρφυς και σε 600 μ. υψόμετρο είναι χτισμένη αμφιθεατρικά η γραφική Δεσφίνα, κωμόπολη 2.500 περίπου κατοίκων, που σήμερα είναι ξεχωριστός Δήμος, κοντά στη θέση τους αρχαίας πόλης Εχεδάμειας (σώζονται λείψανα-λοξωτοί τάφοι, κ.α.) που καταστράφηκε από το Μακεδόνα Φίλιππο (355-346 π.Χ.), γενέτειρα του ήρωα του '21 Επισκόπου Σαλώνων Ησαϊα και του ζωγράφου Σπύρου Παπαλουκά.
  Αξιόλογα μνημεία της Δεσφίνας και της περιοχής είναι: το ιστορικό από το 1821 μοναστήρι του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου, το ναϊδριο των Ταξιαρχών (στον περίβολο του Αγίου Χαραλάμπου), τύπος θολωτής Βασιλικής του 12ου αιώνα με αξιόλογες, αλλά φθαρμένες βυζαντινές τοιχογραφίες. Στη θέση Συρό-Κάστρο σώζονται ερείπια της αρχαίας πόλης Μεδεώνος, που καταστράφηκε μαζί με την Εχεδάμεια από το Φίλιππο (Γ΄Ιερός Πόλεμος). Σώζεται ακόμη το σπίτι που γεννήθηκε ο Επίσκοπος Σαλώνων Ησαϊας, καθώς και του Σπύρου Παπαλουκά.
  Η γραφική πλατεία και οι παραδοσιακές ταβέρνες χαρακτηρίζουν τη σημερινή Δεσφίνα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Φωκίδας.