Οι Ωρεοί μαζί με την Ιστιαία, είτε χωριστά είτα σαν ενότητα αποτελούν
τοον πυρήνα της ιστορίας της Β.
Εύβοιας.
Οι δύο πόλεις είναι πανάρχαιες και η παράλληλη ιστορία τους χάνεται στα βάθη των
αιώνων. Είναι πιθανό η αρχαία Ωρεός (που μάλλον αναφέρεται συχνότερα στις σελίδες
της ιστορίας) να ήταν η πρωτεύουσα μιας ευρύτερης περιοχής που ονομαζόταν Ιστιαία.
Αυτή βέβαια η εκδοχή είναι μία από τις πολλές που αναφέρονται στην σχέση Ωρεών
και Ιστιαίας.
Η Ωρεός (οι σύγχρονοι
Ωρεοί
δηλαδή) υπήρξε κατά το παρελθόν και μέχρι τα πρόσφατα σχετικά χρόνια μια πόλη
που έπαιξε σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις της ιστορίας της
Εύβοιας.
Το λιμάνι των Ωρεών από τα αρχαία χρόνια μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα ήταν
από τα πιο ονομαστά Ελληνικά λιμάνια.
Η Ωρεός τόσο κάτω από την κυριαρχία των Αθηναίων, όσο και αργότερα
των Μακεδόνων, πρωταγωνίστησε πάντα στις εξελίξεις αναδεικνύοντας πλήθος σημαντικών
και δυναμικών προσωπικοτήτων, οι οποίες έχαιραν της εκτίμησης και του σεβασμού
των ηγετών του τότε πολιτισμένου κόσμου.
Οι εκδοχές προέλευσης του ονόματος της πόλης είναι αρκετές. Μερικοί
ισχυρίζονται ότι προέρχεται ετυμολογικά από την λέξη ώρα-ώρη = φροντίδα, μέριμνα.
Ωρεύω = παίρνω τα μέτρα μου (φροντίζω) για κάτι. Αλλοι υποστηρίζουν πως το όνομα
προέρχεται από την δυναστεία των Ωρεών που κάποτε βασίλευσε εκεί. Μια Τρίτη εκδοχή
είναι ότι οι Ωρεοί πήραν το όνομά τους από τον αδελφό της Ιστιαίας Ωρεό. Κατά
καιρούς συναντάμε την ονομασία Ωρεός. Τα τελευταία 100 χρόνια όμως επικράτησε
η ονομασία Ωρεοί.
Η αρχαία Ωρεός ήταν μια πόλη πολύ μεγαλύτερη σε έκταση και σε πληθυσμό
από την σύγχρονη. Αυτό μαρτυρούν οι ανακαλύψεις της αρχαιολογικής σκαπάνης. Στην
πόλη των Ωρεών συνεχώς έρχονται στο φως επιγραφές και άλλα αρχαία ευρήματα, που
σώθηκαν από τις λεηλασίες τις οποίες υπέστη η πόλη από τους επιδρομείς της και
κυρίως τον βασιλιά της
Περγάμου
Ατταλο, συμμάχου των Ρωμαίων κατακτητών της Ωρεού.
Το 1965 αποκαλύφθηκε πως ο άσπρος λείος βράχος της παραλίας που χρησιμοποιούνταν
για χτύπημα χταποδιών, δεν ήταν τίποτε άλλο παρά η πλάτη ενός
μαρμάρινου
ογκώδους ταύρου μήκους 3,2 μέτρων της Ελληνιστικής εποχής, ο οποίος σήμερα
κοσμεί, μέσα σε γυάλινο περίβλημα, τον περίβολο του ναού τους Σωτήρος, που βρίσκεται
κοντά στο λιμάνι.
(κείμενο: Αλέξανδρος Καλέμης)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Αύγουστο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο
του Δήμου Ωρεών.
