Οι πρώτοι κάτοικοι της Νιγρίτας φαίνεται να ήταν ακτήμονες των γύρω
ορεινών περιοχών και κυρίως του κατεστραμμένου οικισμού Παλαιοχωρούδα. Μάλιστα
αρχικά υπήρχαν δύο ξεχωριστοί οικισμοί: η Νιγρίτα και η Σύρπα. Οι πρώτοι κάτοικοι
της Σύρπας πρέπει να προερχόταν από το ορεινό χωριό Γκουβιντάρι (κατά τον Παπαθανασίου)
και πήρε τ' όνομα της πιθανόν από την εγκατάσταση σ' αυτήν προσφύγων από τη Σύρπη
της Μαγνησίας. Αργότερα, όταν μετά το 1820 ενισχύθηκε ο πληθυσμός των δύο οικισμών
συνενώθηκαν. Ο διαχωρισμός αυτός είναι σήμερα αραιός μόνο από τη χάραξη των ορίων
των δύο ενοριών του Δήμου της Νιγρίτας.
Με τις σημερινές οδικές συνδέσεις η Νιγρίτα απέχει 22 χλμ. από τις
Σέρρες, 84 χλμ. από τη
Θεσσαλονίκη και 600 χλμ.
από την
Αθήνα. Η έδρα του
δήμου αποτελεί οικονομικό, διοικητικό, πολιτιστικό και εκπαιδευτικό κέντρο της
ευρύτερης περιοχής και έχει πληθυσμό 5.686 κατοίκους. Η αγορά της πόλης αναπτύσσεται
γύρω από την κεντρική πλατεία. Στο κέντρο της βρίσκονται συγκεντρωμένες όλες οι
υπηρεσίες,τα υποκαταστήματα τραπεζών, οι χώροι ψυχαγωγίας, το δημοτικό ξενοδοχείο
«Γερακίνα», η στάση ΤΑΧΙ και το σταθμαρχείο των ΚΤΕΛ .Κάθε Σάββατο στην πλατεία
του Δημαρχείου λειτουργεί λαϊκή αγορά.
Στη Νιγρίτα εκδίδονται τρεις τοπικές εβδομαδιαίες εφημερίδες, η «ΝΙΓΡΙΤΑ»
η αρχαιότερη εφημερίδα στο νομό Σερρών, η «ΝΕΑ ΠΟΡΕΙΑ» και «Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΒΙΣΑΛΤΙΑΣ».
Επίσης λειτουργεί και ένας ραδιοφωνικός σταθμός, ο ΗΧΩ FM 102,4 ΜΗΖ.
Στην πόλη λειτουργούν Δημοτικά Σχολεία, Γυμνάσιο, Ενιαίο Λύκειο, Τ.Ε.Ε,
Ι.Ε.Κ, Νηπιαγωγεία, Παιδικοί Σταθμοί, Κ.Α.Π.Η, Ε.Σ.Υ, ιδιωτικά ιατρεία - οδοντιατρεία,
φαρμακεία ενώ πολλοί είναι οι πολιτιστικοί και αθλητικοί σύλλογοι που δραστηριοποιούνται
με διάφορα τμήματα.
Η πλούσια αρχιτεκτονική κληρονομιά της πόλης, με τα νεοκλασικά σπίτια,
τα επιβλητικά καπνομάγαζα, τις παλιές εκκλησίες και τα ξωκλήσια προσδίδουν στην
πόλη χρώματα αλλοτινών εποχών και αναδεικνύουν το πλούσιο πολιτισμικό παρελθόν
της.
