Ορεινή γραφική κωμόπολη της
Γορτυνίας
χτισμένη αμφιθεατρικά στην πλαγιά υψώματος. Κεφαλοχώρι της περιοχής, είναι σήμερα
έδρα του ομώνυμου Δήμου. Εχει περίπου 800 κατοίκους. Αξιόλογο είναι το πετρόκτιστο
κτίριο του Δημοτικού Σχολείου και όμορφη η μητρόπολη της Κοίμησης της Θεοτόκου.
Αξιόλογη είναι επίσης και η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου (1887). Η κεντρική πλατεία
είναι γραφικότατη. Βρίσκεται στις παρυφές της πλαγιάς, με πλατάνια, γραφικά πετρόχτιστα
σπίτια και όμορφη θέα στην κωμόπολη και στη γύρω περιοχή.
Κοντά στα Τρόπαια, ανάμεσα στα χωριά
Γαλατάς
και
Βυζίκι, υπάρχουν τα ερείπια
του φραγκικού κάστρου της Ακοβας (13ος αιώνας), έδρας μιας από τις βαρονίες του
πριγκιπάτου της Πελοποννήσου. Η βαρονία αυτή, μία από τις ισχυρότερες της
Πελοποννήσου,
ιδρύθηκε μετά την άλωση της
Κωνσταντινουπόλεως
από τους σταυροφόρους και κυβερνήθηκε επί σειρά ετών από γυναίκες. Σημαντικό έργο
για την εποχή ήταν της "Κυράς το Γεφύρι", κοντά στο χωριό
Μουριά,
που χτίστηκε τον 13ο αι. Η βαρονία καταλύθηκε το 1458 από τον Οθωμανό Μωάμεθ τον
Πορθητή και κατά την τουρκοκρατία υπαγόταν στην
Καρύταινα.
Την εποχή της ελληνικής επανάστασης η
Ακοβα
αποτελούσε ιδιαίτερη στρατιωτική περιφέρεια μαζί με τη γειτονική Πέρα Μεριά.
Σύμφωνα με αρχαιολογικές έρευνες θεωρείται ότι η ευρύτερη περιοχή
Τροπαίων κατοικήθηκε από Πελασγούς πριν από το 2200 π.Χ. Μετά από το 1307 π.Χ.
εγκαταστάθηκαν στην περιοχή Βοιωτοί. Το όνομα Τρόπαια φαίνεται ότι προήλθε από
το τρόπαιο που στήθηκε στην περιοχή από τη μάχη Θελπουσίων και Ελευσινίων και
όχι από την αρχαία πόλη Τρόπαια που αναφέρει ο Παυσανίας. Στη θέση της σημερινής
κωμόπολης υπήρχε μεσαιωνική πόλη πριν από το 1300 μ.Χ. με το όνομα Βερβίτσα, όνομα
που οφείλεται σε Σλάβους που είχαν εγκατασταθεί εκεί. Η πόλη δημιουργήθηκε μετά
την καταστροφή της αρχαίας Θέλπουσας.
Στην περιοχή της Βάναινας κοντά στα Τρόπαια τοποθετείται η αρχαία
πόλη
Θέλπουσα. Κατά τη μυθολογία
πήρε το όνομά της από τη νύμφη Θέλπουσα, κόρη του Λάδωνα. Στο χώρο της αρχαίας
πόλης υπήρχαν τα ιερά της Δήμητρας, του Ασκληπιού και των δώδεκα θεών καθώς και
του μυθικού Ογκίου, του άρχοντα της Θέλπουσας και γιου του Απόλλωνα. Ο ναός της
Δήμητρας περιελάμβανε τα αγάλματα της Ερινύας Δήμητρας, ύψους 3μ. και της Λουσίας
Δήμητρας ύψους 2μ. Κοντά στο ιερό της Ερινύας Δήμητρας βρισκόταν ο ναός του παιδιού
Ασκληπιού και ο τάφος της Τριγόνας που σύμφωνα με την παράδοση ήταν τροφός του.
Σώζονται μέχρι σήμερα λείψανα οχειρωματικού περιβόλου, δεξαμενής νερού, σπόνδυλοι
κιόνων, κιονόκρανα, ενεπίγραφες πλάκες, όπως και λείψανα έπαυλης ρωμαϊκών χρόνων.
Κατά την επανάσταση του 21 πολλοί Τροπαιάτες ακολούθησαν τον Κολοκοτρώνη
και άλλους οπλαρχηγούς και συμμετείχαν σε μάχες (πολιορκία Λάλα και Πάτρας). Μετά
την επανάσταση τα Τρόπαια έγιναν έδρα Δημογεροντίας με πρώτο δημογέροντα το Δημ.
Μιχαλακόπουλο ή Κοντάνη από το 1863 - 1912.
Στα Τρόπαια μπορεί να φθάσει κανείς από το
Σταυροδρόμι.
Σε μικρή απόσταση από την κωμόπολη βρίσκεται η τεχνητή λίμνη και το φράγμα του
Λάδωνα. Στο φράγμα οδηγεί ο ασφάλτινος δρόμος.που συνδέει τα Τρόπαια με άλλα χωριά
της περιοχής, τη Δάφνη Καλαβρύτων και τον οδικό άξονα "111". Επίσης εύκολα φθάνει
κανείς και στα χωριά
Περδικονέρι,
Μυγδαλιά,
Σπάθαρη,
Μουριά,
Δήμητρα,
Βάχλια,
και
Κοντοβάζαινα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών