ΤΥΡΟΣ, Χωριό, ΑΠΟΛΛΩΝ

  Ο Τυρός, χτισμένος στις πλαγιές του Πάρνωνα και στην παραλία μέσα σε ένα πανέμορφο και πράσινο ορεινό τοπίο, είναι ένα αξιόλογο παραθεριστικό κέντρο της Αρκαδίας. Απέχει 75 χιλ. από την Τρίπολη, 21 από το Αστρος και 200 από Αθήνα. Περιλαμβάνει τρεις οικισμούς, τον Ανω Τυρό, ορεινό οικισμό χτισμένο στις πλαγιές του Πάρνωνα, τον Κάτω Τυρό, λίγο χαμηλότερα, και την Παραλία Τυρού, τον παραθαλάσσιο οικισμό που έχει αναπτυχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.
  Η Παραλία Τυρού, έχει εξελιχθεί σε αξιόλογο θερινό παραθεριστικό κέντρο. Διαθέτει πολλά ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβέρνες και κέντρα αναψυχής. Είναι κτισμένη σε κατάφυτη περιοχή, κατά μήκος ενός μικρού κόλπου και δίπλα από μια μεγάλη και όμορφη παραλία, από τις ωραιότερες της Πελοποννήσου. Το φόντο, ένα ορεινό και καταπράσινο τοπίο, είναι επιβλητικό. Ο Ανω Τυρός είναι ένας γραφικός και καταπράσινος οικισμός χτισμένος αμφιθεατρικά σε βουνοπλαγιά και με υπέροχη θέα προς τη θάλασσα. Διατηρεί ακόμα σε πολλά σπίτια τα τοπικά κυνουριακά αρχιτεκτονικά στοιχεία.
  Στην πλαγιά του βουνού και λίγο πιο πάνω από την παραλία είναι το γραφικό μικρό χωριό Σαπουνακαίϊκα. Ο παραθαλάσσιος οικισμός της, η Παραλία Σαπουνακαίικων, έχει ουσιαστικά ενωθεί με την Παραλία Τυρού. Παλιότερα ο Τυρός και τα Σαπουνακαίικα αποτελούσαν ενιαίο δήμο, το Δήμο Τυροσαπουνακαίικων. Σήμερα η Παραλία Τυρού είναι η έδρα του δεύτερου δήμου της Κυνουρίας, του Δήμου Τυρού. Οι οικισμοί του της Παραλίας Τυρού, του Ανω Τυρού και του κάτω Τυρού συνιστούν το ένα δ. διαμέρισμα του νεοσύστατου Δήμου, ενώ τα υπόλοιπα είναι τα δ. δ. των Σαπουνακαίικων και των Πέρα Μελάνων. Ο πληθυσμός όλης της περιοχής του Δήμου είναι κατά βάση τσακώνικος. Οι τρεις οικισμοί του Τυρού και τα Σαπουνακαίικα συγκεντρώνουν περίπου 1700 μονίμους κατοίκους.
  Το όνομα της περιοχής διατηρήθηκε από την αρχαιότητα και μάλλον προέρχεται από το θεό Απόλλωνα Τυρίτη ή Τυρίτα (μια δωρική ονομασία του είναι "Απελον") που λατρευόταν εκεί κατά την αρχαιότητα. Ο θεός ήταν προστάτης της παραγωγής γάλακτος και τυριού. Σήμερα σώζονται λείψανα του ιερού κοντά στο χωριό Πέρα Μέλανα.
  Το καλοκαίρι οι πολιτιστικοί σύλλογοι του Τυρού σε συνεργασία με το Δήμο διοργανώνουν πολιτιστικές εκδηλώσεις με αποκορύφωμα τα "Απολλώνεια" το μήνα Αύγουστο. Στα Εσόδεια της Θεοτόκου στις 6 Αυγούστου γίνεται μεγάλη εμποροπανήγυρις στην Παραλία Τυρού δίπλα από την μητρόπολη, τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος.
  Κοντά στον Τυρό, στην κορυφή του υψώματος Κάστρο στην άκρη της παραλίας, βρίσκονται υπολείμματα αρχαίου οικισμού και κυκλώπειων τειχών. Κάτω ακριβώς από το λόφο είναι η πανέμορφη παραλία της Λιγεριάς, στην οποία οδηγεί μόνον μονοπάτι, ενώ στην πλαγιά του δεσπόζουν τρεις συντηρημένοι μύλοι.
  Η περιοχή του Δήμου Τυρού διαθέτει έξοχες παραλίες που προσελκύουν πολλούς παραθεριστές κάθε χρόνο. Στο δρόμο από τον Αγιο Ανδρέα για τον Τυρό συναντά κανείς τις παραλίες Κρυονέρι και Τσεφλό με τους μικρούς οικισμούς τους και στη συνέχεια τον μικρό παραθεριστικό οικισμό του Αγιου Χριστόφορου και την ωραία παραλία Ζαρίτσι στον ομώνυμο όρμο. Κοντά στα Πέρα Μέλανα και στα όρια με το Δήμο Λεωνιδίου, βρίσκεται ο οικισμός Λειβάδι με την ωραία παραλία του και από την άλλη πλευρά της χερσονήσου, ο όρμος και η ωραία παραλία της Σαμπατικής με τον ομώνυμο οικισμό της.
  Από τον Ανω Τυρό υπάρχει οδική πρόσβαση στην Παλαιόχωρα, γραφικό οροπέδιο στον Πάρνωνα και παλιό σιτοβολώνα του Τυρού. Υπάρχουν ακόμα εκεί μερικά καλύβια. Στην ίδια τοποθεσία οδηγεί ορεινό μονοπάτι, που προσφέρεται για οδοιπορία, ενώ η οδική πρόσβαση γίνεται και από το Λεωνίδιο, μέσω Βασκίνας. Η διαδρομή από την Παραλία Τυρού στον ορεινό οικισμό και από εκεί στην Παλαιόχωρα περνά μέσα από ένα άγριο και παρθένο ορεινό τοπίο και είναι υπέροχη, ενώ η θέα προς τη θάλασσα είναι μαγευτική. Στην περιοχή δεσπόζει το βουνό του Πάρνωνα Ωριόντας. Στο βουνό σώζονται τα ερείπια μεσαιωνικού κάστρου. Στη συνέχεια μπορεί κανείς να κατευθυνθεί οδικά προς τον Πραστό και τα μοναστήρια της περιοχής, τις μονές Ορθοκωστάς, Καρυάς, Ρεοντινού και Εγκλειστουρίου (Προδρόμου).
  4 χιλ. μετά τον Τυρό, στο δρόμο για το Λεωνίδιο συναντάμε το παραδοσιακό τσακώνικο χωριό Πέρα Μέλανα. Στη συνέχεια, τις ωραιότατες παραλίες του όρμου της Σαμπατικής και του Λιβαδιού. Υπάρχει τακτική οδική συγκοινωνία μεταξύ Αθήνας - Τυρού με λεωφορεία (διάρκεια 2.5 ώρες). Το καλοκαίρι υπάρχει καθημερινή θαλάσσια σύνδεση με "ιπτάμενα δελφίνια" από και προς Πειραιά και Μονεμβασία (διάρκεια 3 ώρες).

Ιστοσελίδα του Arcadia website
• http://arcadia.ceid.upatras.gr/arkadia/places/tiro... (64 φωτ.)