Εξαίσιες διαδρομές προσφέρει η Φύση και νοτιότερα, στο
Ξηροκάμπι
και τη γύρω περιοχή, από την οποία δεν λείπουν και τα ιστορικά αξιοθέατα. Οι
βυζαντινές
εκκλησίες του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Βασιλείου και του Οσίου Νίκωνος,
στο Ξηροκάμπι. Οι
αρχαιολογικοί χώροι, που θυμίζουν ότι και εδώ
η γη έχει κατοικηθεί από τα προϊστορικά χρόνια. Ένα
αρχαίο "ελληνικό
γεφύρι", μνημείο από τα ελληνιστικά χρόνια με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική
αξία, το μοναδικό σε χρήση στην Ευρώπη. Ο
πύργος του Λιακάκου,
σημαντικό κέντρο των Ελλήνων κατά την τουρκοκρατία. Ο
οικισμός Σωτηρίτσα,
παλαιό παραθεριστικό κέντρο, με βυζαντινή εκκλησία.
Εκείνο, όμως, που πριν από όλα κάνει την περιοχή να ξεχωρίζει είναι
το
φαράγγι του Ανακώλου, χώρος εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς,
προς τον οποίο υπάρχει χωματόδρομος καλής βατότητας ΙΧ. Η πορεία μέσα στο φαράγγι
προσφέρει ανεπανάληπτες εμπειρίες. Οι πεζοπόροι θα συναντήσουν πηγές, ένα φυσικό
καταρράκτη, μικρές λίμνες - λούμπες - όπου και σήμερα οι νέοι του οικισμού κολυμπούν
χειμάρρους, συστάδες δάσους και πετρώδεις σχηματισμούς. Μονοπάτια συνδέουν διάφορα
σημεία με μοναστήρια, εκκλησίες και πηγές, ενώ αναπτύσσεται και το
διεθνές
μονοπάτι Ε4.
Στο όγδοο χιλιόμετρο του φαραγγιού, σε υψόμετρο 750, περιμένει τους
περιηγητές η
μεσαιωνική Κουμουστά, όπου εγκαταστάθηκαν πολλοί
βυζαντινοί του Μυστρά, όταν καταλήφθηκε από τους Τούρκους. Ο οικισμός διατηρεί
τη φυσική φυσιογνωμία του, που υπογραμμίζεται από τα παραδοσιακά κτίσματα, την
πλατεία με τις μαρμάρινες βρύσες και τις πέντε βυζαντινές εκκλησίες - τον Αγιο
Κωνσταντίνο, τον Προφήτη Ηλία, την Παναϊτσα, τον Αγιο Παντελεήμονα και τον Αγιο
Δημήτριο. Ένα κοινοτικό κτίριο λειτουργεί ως ξενώνας για τους επισκέπτες, που
πολλά βράδια του καλοκαιριού έχουν την ευκαιρία να ξεφαντώσουν σε γλέντια με βραστή
γίδα, ιδιαίτερα μάλιστα στο πανηγύρι του Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου.
Η περιήγηση δεν σταματάει όμως, εδώ. Συνέχεια στο φαράγγι απλώνεται
σε υψόμετρο 1.000-1.200, η δασική περιοχή
Πενταυλοί,
χώρος αναψυχής και παραθερισμού κοντά στην κορυφή του Ταϋγετου. Αξίζει να θυμάται
κανείς ότι η έκταση σε ύψος πάνω από 400μ. προστατεύεται, έχοντας ανακηρυχθεί
ως τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, καθώς η φυσική ομορφιά εξακολουθεί να κυριαρχεί
στο περιβάλλον και το οδοιπορικό συνεχίζεται - τουλάχιστον ως τον οικισμό
Γοράνοι,
με τις παλιές τοιχογραφίες στους ερειπωμένους ναούς και με το
μοναστήρι
της Γόλας αφιερωμένο στη Ζωοδόχο Πηγή ή Χρυσοπηγή. Αξιοσημείωτο είναι
ότι τα μοναστήρια, που βρίσκονται σ’ αυτή την πλευρά του
Ταϋγετου
-
Γόλας,
Ζερμπίτσας,
Κουμπάρη,
Καταφυγιώτισσας
και
Φανερωμένης - είναι αφιερωμένα
στην Παναγία. Τα τρία μάλιστα -
Γόλας,
Κουμπάρη και
Καταφυγιώτισσας
- αφιερωμένα στη Ζωοδόχο Πηγή βρίσκονται στην ίδια νοητή ευθεία.
(κείμενο: Σωτήρης Μπακανάκης)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο
της Νομαρχίας Λακωνίας.
