Τηλέφωνο: +30 24640 21492, 23333
Τα Σέρβια κατοικήθηκαν από τα Προϊστορικά χρόνια και σώζονται τάφοι,
αγγεία, νεολιθικά εργαλεία. Το 1909 ο Wace ανακάλυψε τον προϊστορικό οικισμό των
Σερβίων. Αργότερα έγιναν ανασκαφές το 1930 από τον Heurtley και την περίοδο 1971-73
από τις C. Ridley και κ. Ρωμιοπούλου που έφεραν στο φως σημαντικότατα ευρήματα.
Ετσι τα Σέρβια πέρασαν στη διεθνή βιβλιογραφία ως μεμονωμένη Θεσσαλική αποικία.
Η κα Χονδρογιάννη-Μετόκη αναφέρει ότι από το 1985 και μετά η έρευνα έφερε στο
φως ένα μεγάλο αριθμό προϊστορικών θέσεων καθώς και λείψανα κατοίκησης ιστορικών
χρόνων, που υποχρέωναν τους αρχαιολόγους να δούνε την περιοχή ως μία ενιαία ανεξάρτητη
πλέον ενότητα. Οι θέσεις που έχουν εντοπισθεί καλύπτονται κατά το μεγαλύτερο χρονικό
διάστημα από τα νερά της Λίμνης Σερβίων και έρχονται στο φως μόνο με την μείωση
της στάθμης του νερού, περιορίζοντας έτσι στο ελάχιστο τα περιθώρια της έρευνας.
Κεραμική, γραπτή και μονόχρωμη, αλλά και πολλές άλλες κατηγορίες, λίθινα εργαλεία
κατασκευασμένα με κρούση ή τριβή.
ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΕΡΒΙΩΝ
Η ονομασία των Σερβίων προήλθε από το λατινικό ρήμα Servo που σημαίνει
(φυλάττω, παρατηρώ) και ουσιαστικά ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αφού για
αιώνες και κυρίως επί Βυζαντινής Αυτοκρατορίας - λόγω της θέσης του, ήταν ένα
απόρθητο φρούριο που ήλεγχε τις μοναδικές διόδους μεταξύ Μακεδονίας και Θεσσαλίας
στην περιοχή. Η πρώτη ονομασία των Σερβίων ήταν "Φυλακαί" επί Μακεδόνων και μέχρι
τις αρχές του 2ου μ.Χ. αιώνα. Οταν όμως την πόλη των "Φυλακών" κατέλαβαν οι Ρωμαίοι,
την ονόμασαν στη δική τους γλώσσα (Servia = Φυλακτήρια, Παρατηρητήρια) από το
λατινικό ρήμα (Servo = Φυλάττω, Παρατηρώ).
Ο Ρωμαίος συγγραφέας Πλίνιος (23-79 μ.Χ.) μνημονεύει τους κατοίκους
των Φυλακών αποκαλώντας τους Φυλακήσιους. Το όνομα αυτό υπάρχει και σε επιγραφή
που βρέθηκε στη Βέροια, η οποία έχει ως εξής: "Παρμενίων Γλαυκία Φυλακήσιος νικητής
εν δολίχω." Και το πρώτο όνομα "Φυλακαί" και το δεύτερο Σέρβια (Servia), επί Μακεδόνων
και Ρωμαίων αντίστοιχα είναι στον πληθυντικό και αυτό γιατί συμπεριέχει και τις
δυο διόδους , των Σερβίων και των στενών "Πόρτες". Τα Σέρβια βρίσκονται εκεί που
συναντιούνται το Τιτάριο όρος με τα Καμβούνια. (Από "ΤΑ ΦΑΡΑΓΓΙΑ ΤΩΝ ΣΕΡΒΙΩΝ")
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Σερβίων
- 480π.Χ. Ο Ξέρξης επιχείρησε να περάσει τη δίοδο των Σερβίων χωρίς
να κατορθώσει, λόγω καλής οχύρωσης.
- 335π.Χ. Ο Μέγας Αλέξανδρος χρησιμοποίησε τη διάβαση των Σερβίων πορευόμενος
από την Αχρίδα για τη Θήβα.
- 160π.Χ. Οι Ρωμαίοι στρατηγοί Μάρκος Αυρήλιος και Παύλος Αιμίλιος περνούν
από τα Σέρβια.
- 5-64μ.Χ. Περνά και διδάσκει στα Σέρβια ο Απόστολος Παύλος.
- 460μ.Χ.Ο αρχηγός της στρατιάς των Γότθων Θευδέμιρος περνά από τα Σέρβια
καθώς βάδιζε από τη Λάρισα για τη Θεσ/νίκη.
- 479μ.Χ. Ο αρχηγός των Οστρογότθων Θευδέριχος ο Νεώτερος περνά από τα
Σέρβια.
- (560- 630μ.Χ.) Κτίστηκε το Φρούριο των Σερβίων, στα χρόνια του Ιουστινιανού
ή του Ηρακλείου.
- Τον 7ο αιώνα ο Πορφυρογένητος αναφέρει την ίδρυση των Σερβίων σε οχυρωμένη
πόλη εξαιτίας σλαβικών επιδρομών.
- Τον 8ο αιώνα φαίνεται και η ύπαρξη Επισκοπής Σερβίων που μεταφέρθηκε
στα Σέρβια από την Καισαρεία.
- Τον 10ο αιώνα ξεκινά η ιστορία των Σερβίων με γραπτά στοιχεία, καθώς
συνδέεται στενά με το Βυζαντινό Κράτος.
- Μεταξύ 978 και 986 τα Σέρβια καταλαμβάνονται από τους Βούλγαρους
με αρχηγό τον Σαμουήλ, ο οποίος εγκαθιστά σ' αυτά Φρούραρχο τον Νικολιτζά.
- 1001 ο Βασίλειος Β΄ Βουλγαροκτόνος καταλαμβάνει μετά από πολιορκία
τα Σέρβια.
- 1018 ο Νικηφόρος Ξιφίας καταστρέφει τα τείχη των Σερβίων.
- 1204 τα Σέρβια καταλαμβάνονται από τους Φράγκους της Δ΄ Σταυροφορίας.
- 1216 τα Σέρβια περιέρχονται στην κατοχή του Δεσπότη της Ηπείρου Θεοδώρου
Δούκα.
- 1237 ο Μιχαήλ Β΄ Δούκας ανηψιός του Δεσπότη της Ηπείρου Θεοδώρου, νυμφεύεται
την Θεοδώρα, κόρη του στρατιωτικού διοικητή Ιωάννη Πετραλίφα, στο Βυζαντινό
Κάστρο των Σερβίων.
- 1257 η Σερβιώτισσα Θεοδώρα, σύζυγος του Μιχαήλ Β΄ Δούκα, μετά από διαπραγματεύσεις
με τον βασιλέα της Νίκαιας Θεόδωρο Β΄ Λάσκαρη για τον γάμο της θυγατέρας του
Μαρίας με το γιό της Νικηφόρο Δούκα, αναγκάζεται να υποσχεθεί την παραχώρηση
των Σερβίων.
- 1341 ο Κράλης των Σερβίων Στέφανος Δουσάν καταλαμβάνει τα Σέρβια.
- 1350 ο Βασιλεύς Ιωάννης Καντακουζηνός πολιορκεί τα Σέρβια χωρίς αποτελέσματα.
- 1393 τα Σέρβια καταλαμβάνονται από τα στρατεύματα του Σουλτάνου Βαγιαζήτ
Α΄.
- 1430 ερημώνεται η Βυζαντινή πόλη των Σερβίων και μεταφέρεται στη σημερινή
της θέση.
- 1745 μεταφέρεται η έδρα της επισκοπής από τα Σέρβια στην Κοζάνη, με
διαταγή του Πατριάρχη.
- 1882 ιδρύεται στα Σέρβια από τους Τούρκους αυτόνομο Σαντζάκιο (περιφέρεια)
στο οποίο υπαγόταν οι Καζάδες (Νομαρχίες) Ελασσόνας, Σερβίων, Κοζάνης, Καιλαρίων
(Πτολεμαίδος), Ανασελίτσης (Σιάτιστας), Γρεβενών, Κατερίνης, και Δεσκάτης.
- 1882 ιδρύεται από την Ελλάδα προξενείο με έδρα τα Σέρβια και αναβαθμίζεται
η επισκοπή Σερβίων και Κοζάνης, σε Μητρόπολη.
- 1912 ο Ελληνικός στρατός στις 10 Οκτωβρίου μετά την νικηφόρα μάχη στα
στενά "πόρτες" απελευθερώνει τα Σέρβια. Την ίδια μέρα οι Τούρκοι σκοτώνουν στις
φυλακές των Σερβίων 117 ιερείς, δασκάλους και πρόκριτους από την περιοχή Σερβίων.
- 1915 από 1η Ιανουαρίου μεταφέρεται η έδρα της Νομαρχίας από τα Σέρβια
στην Κοζάνη.
- 19-12-1918 τα Σέρβια και τα 25 χωριά υπάγονται πλέον στην επαρχία Κοζάνης.
- 1919-23 με την ανταλλαγή των πληθυσμών, φεύγουν οι Τούρκοι και έρχονται
250 οικογένειες προσφύγων.
- 6-3-1943 οι Ιταλοί καίνε ολοκληρωτικά τα Σέρβια που ανακηρύσσονται
νεκρή ζώνη.
- 1974 μεταφέρεται στα Σέρβια το χωριό Λάβα.
- 1-1-1995 μεταφέρεται στα Σέρβια το χωριό Καστανιά (Συνένωση της Κοινότητας
Καστανιάς με τον Δήμο Σερβίων).
- 1-1-1999 τα Σέρβια είναι έδρα του νέου διευρυμένου Δήμου Σερβίων και
υπάγονται σ' αυτών τα χωριά, Πλατανόρρευμα, Καστανιά, Λάβα, Κρανίδια, Αυλές, Γούλες,
Τριγωνικό, Μεταξά, Πολύραχο, Προσήλιο, Νεράιδα Ίμερα, Λεύκαρα, Ροδίτης, Μεσσιανή,
και Βαθύλακκος.
Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Σερβίων
Το φαράγγι των Σερβίων παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον επειδή τα
ασβεστολιθικά βράχια που το στολίζουν, έχουν πάρει (λόγω της διάβρωσης) διάφορα
ανθρωπόμορφα και ζωόμορφα σχήματα που είναι μοναδικά σε όλη την Ελλάδα.
Το φαράγγι των Σερβίων ξεκινά από την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων.
Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει ένας περιπατητικός διάδρομος που το έχει καταστήσει
βατό για μικρούς και μεγάλους.
Από την αρχή της διαδρομής μέχρι και το τέλος απολαμβάνει κανείς έναν
ξεχωριστό, περιπετειώδη και γεμάτο μυστήριο περίπατο. Είναι μια διαδρομή που μας
αφήνει έκθαμβους μπροστά στο κάλλος και τη δύναμη της δημιουργίας της φύσης. Ο
επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τα δημιουργήματά της και με τη φαντασία του να δώσει
αυτό στη δική του ερμηνεία και μορφή στα πανέμορφα και παράξενα σχήματα των βράχων
που έχει μπροστά του. Εδώ η φύση συνδυάζει με τον πιο τέλειο τρόπο την αγριότητα
των βράχων με την απαλότητα των χρωμάτων των φυτών και των λουλουδιών για να δημιουργήσει
έτσι ένα θαυμάσιο τοπίο που είναι χαρακτηριστικό για το φαράγγι των Σερβίων.
Στα μέσα περίπου το φαραγγιού, κοντά στον πλάτανο, μπορούμε να θαυμάσουμε
ανάμεσα από τις απόκρημνες πλαγιές των βουνών την πανέμορφη θέα προς τον κάμπο
και τη λίμνη με την υψηλή γέφυρα των Σερβίων.
Ανεβαίνοντας το μονοπάτι, από το τέλος του φαραγγιού προς τη βυζαντινή
εκκλησία της Βασιλικής, βλέπουμε αριστερά μας το γνωστό από την λαϊκή παράδοση
βράχο, "ο μαρμαρωμένος βασιλιάς".
Όλοι οι βράχοι στο φαράγγι των Σερβίων αλλάζουν συνεχώς μορφές ανάλογα
με τη φαντασία, τη διάθεση και τη θέση από την οποία τους βλέπει κανείς.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Οκτώβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο
του Δήμου Σερβίων.
Του 11ου αιώνα.
The eventual excavation of Servia will reveal the Mystra of Macedonia,
for the ruins of walls, churches, and houses can be made out among trees at the
top of a naturally fortified hill which overlooks the valley of the Haliakmon
River.
The walls encircling the 11th century acropolis descend the hillside
in tiers, encompassing churches like those of Ayioi Theodoroi and Ioannis Prodromos
(Saint John the Baptist) and the now ruined Metropolis, all of which date to the
11th century.
The Metropolis, a large three-aisled basilica with narthex, was dedicated
to Saint Demetrios; two layers of wall-paintings still survive and bear witness
to a brilliant historic past, though they are exposed to destruction by rain and
human hands, as reconstruction of the monument would be an extremely difficult
undertaking.
By kind permission of:Ekdotike Athenon
This text is cited Nov 2003 from the Macedonian Heritage URL below, which contains image.
Τηλέφωνο: +3024643 50100
Φαξ: +3024640 24655
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
