Το
Αρχαιολογικό Μουσείο της Κέας
ιδρύθηκε στη δεκαετία του 1970 στην πρωτεύουσα του νησιού, την Ιουλίδα, με ενέργειες του αείμνηστου αρχαιολόγου Νικόλαου
Ζαφειρόπουλου. Το κτίριο κατασκευάστηκε για να στεγάσει κυρίως τα ευρήματα των παλαιότερων ανασκαφών, τις αρχαιότητες
που είχαν περισυλλεγεί από τον Κείο αρχαιοδίφη Κωνσταντίνο Μάνθο και τα ευρήματα των ανασκαφών της Κεφάλας και της Αγίας
Ειρήνης, ενώ αργότερα στέγασε και τα αρχαία των επιφανειακών ερευνών που έγιναν στη δεκαετία του 1980 και τέλος τα τυχαία
ευρήματα.
Με την τελευταία και ριζική ανακαίνιση (1997 - 2002), το Αρχαιολογικό Μουσείο της Κέας άνοιξε και πάλι τις πόρτες του
στο κοινό. Η
επανέκθεση των συλλογών του μουσείου,
ακολουθεί τις σύγχρονες προδιαγραφές, στον τρόπο παρουσίασης των εκθεμάτων και των ενοτήτων των δύο συλλογών
(
Προϊστορική Συλλογή και
Συλλογή Ιστορικών Χρόνων).
Στην επανέκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Κέας παρουσιάζονται με σύγχρονο και ευρηματικό τρόπο τα παλιά εκθέματα, ενώ δίνεται
η δυνατότητα για την παρουσίαση σημαντικών ευρημάτων που μέχρι σήμερα δεν είχαν εκτεθεί. Η έκθεση αρχίζει κατά χρονολογική σειρά
από το β' όροφο με ευρήματα από το νεολιθικό οικισμό της Κεφάλας και τον προϊστορικό οικισμό της
Αγία Ειρήνης, που ήλθαν στο φως με τις ανασκαφές που διενήργησε ο
John Caskey, καθηγητής του Πανεπιστημίου του Cincinnati, από το 1960 έως το 1976. Ο τρόπος διάταξης των νέων προθηκών επιτρέπει την
οργάνωση της έκθεσης σε ενότητες (λατρεία, ταφικά έθιμα, καθημερινή ζωή - οικιακή οικονομία, βιοτεχνικές δραστηριότητες) και με
χρονολογική ακολουθία (Ύστερη Νεολιθική Περίοδος, Πρώιμη - Μέση - Ύστερη Εποχή του Χαλκού). Εδώ παρουσιάζονται για πρώτη φορά τα
μοναδικά στο είδος τους μεγάλα πήλινα αγάλματα γυναικείων μορφών από το ναό του οικισμού της Αγίας Ειρήνης, που χρονολογούνται
στον 15ο αι.π.Χ.
Ο α' όροφος περιλαμβάνει τη συλλογή των ιστορικών χρόνων ( 7ος αι. π.Χ. - 2ος αι. μ.Χ.). Τα εκθέματα παρουσιάζονται κατά είδος
(αρχιτεκτονικά μέλη, επιγραφές και ενεπίγραφα βάθρα, αναθηματικά ανάγλυφα, γλυπτά) σε ειδικά διαμορφωμένα βάθρα. Ξεχωριστό σύνολο
αποτελεί ο γλυπτός διάκοσμος από τα αετώματα του ναού της Αθηνάς στην
Καρθαία.
Σε τρεις περίοπτες προθήκες παρουσιάζεται τέλος μια μικρή συλλογή αγγείων και νομισμάτων, αντιπροσωπευτικών της αρχαίας Κέας. Η έκθεση
πλαισιώνεται με εποπτικό υλικό, πίνακες και χάρτες που θα βοηθήσουν τον επισκέπτη στην κατανόηση της ιστορίας της αρχαίας Κέας.
Από τα σημαντικότερα εκθέματα του Μουσείου είναι:
•
Μαρμάρινο κωνικό ποτήρι
από το νεολιθικό νεκροταφείο της Κεφάλας. 3300 - 3200 π.Χ.
• Μαρμάρινα πρωτοκυκλαδικά ειδώλια από την Αγία Ειρήνη, 2500 - 2000 π.Χ.
• Αγγείο με διακόσμηση εμπνευσμένη από τον θαλάσσιο κόσμο από την Αγία Ειρήνη, 16ος - 15ος αιώνας π.Χ.
•
Πήλινο γυναικείο άγαλμα
από το ιερό του προϊστορικού οικισμού της Αγίας Ειρήνης, 15ος αιώνας π.Χ.
•
Κορμός μαρμάρινου αγάλματος της Αθηνάς
από το νότιο αέτωμα του ναού της θεάς στην Καρθαία. 500 π.Χ.
• Βάση γωνιαίου ακρωτηρίου από το νότιο αέτωμα του ναού της Αθηνάς στην Καρθαία, με την επιγραφή ΘΗΣΕΥΣ. 6ος - 5ος αιώνας π.Χ.
• Βάση χάλκινου αγάλματος με αναθηματική επιγραφή στον Απόλλωνα από τα Ελληνικά, 4ος αιώνας π.Χ.
• Ενεπίγραφη επιτύμβια στήλη "ΑΛΕΙΝΗΣ ( Σ ) ΔΙΟΝΥΣΙΩ" με αετωματική επίστεψη και ανάγλυφη παράσταση από την Ιουλίδα. 1ος αιώνας π.Χ..
