Αρχαιολογικός χώρος Κάτω Σαμικού

  Στη δυτικότερη προς τη θάλασσα παραφυάδα των υψωμάτων της Σμέρνας, που στην αρχαιότητα ονομαζόταν Λάπιθον όρος, υπάρχουν τα οικοδομικά λείψανα της αρχαίας πόλεως Σαμίας, Σάμιου ή Σαμικού, που περιβάλλεται από οχυρωματικό πολυγωνικό τείχος, πιθανότατα μακεδονικών χρόνων. Ο περιτειχισμένος χώρος είναι τριγωνικός, μέγιστου μήκους περίπου 500μ. και μέσα σε αυτόν υπάρχουν αναλημματικοί τοίχοι, που συγκρατούν το επικλινές έδαφος. Προς τη θάλασσα πρέπει να βρισκόταν το "σαμιακόν Ποσείδιον" (Στράβων 8,346), το οποίο ήταν το σημαντικότερο ιερό στην περιοχή του Σαμικού. Ο Παυσανίας και ο Στράβων συμφωνούν στην ταύτιση της πόλης Σαμίας προς την ομηρική Ακρόπολη Αρήνη.
   Στους βόρειους πρόποδες του Λαπίθα, στη θέση "Κλειδί", πολύ κοντά στην αποξηρανθείσα λίμνη της Αγουλινίτσας, πάνω σε μικρό επίμηκες ύψωμα, αποκαλύφθηκαν λείψανα κυκλώπειου τείχους, καθώς νεκροταφείο τύμβων και ένας θολωτός τάφος, που χρονολογούνται στα τέλη της ΜΕ - ΥΕ Ι-ΙΙ Α έως και στην ΥΕ ΙΙΙ Γ εποχή.