Κάστρο Πατρών

Το Κάστρο της Πάτρας υψώνεται στους βόρειους πρόποδες του Παναχαϊκού. Το κάστρο της Πάτρας κατασκευάστηκε το δεύτερο μισό του 6ου αιώνα μ.Χ. και καταλαμβάνει τη θέση της αρχαίας Ακρόπολης. Το Κάστρο αποτελείται από έναν ευρύ και επιμήκη εξωτερικό περίβολο με πύργους και προμαχώνες, τις τρεις πλευρές του οποίου περιέβαλε τάφρος. Η επιφάνεια που καλύπτει μαζί με τα τείχη είναι περίπου 22.600 μ². Η είσοδος βρίσκεται στο μέσον της ανατολικής του πλευράς. Στο βορειοανατολικό τμήμα του, πάνω σε φυσικό ανάχωμα, υψώνεται ο εσωτερικός περίβολος με έξι πύργους περιμετρικά, το Εξαπύργιο.

Η συνεχής χρήση του Κάστρου από την ίδρυσή του μέχρι τους νεώτερους χρόνους για την άμυνα της περιοχής αλλά και ως διοικητικού και στρατιωτικού κέντρου είχε ως συνέπεια τις συνεχείς προσθήκες και επισκευές των τειχών, μαρτυρίες όλων των λαών που πέρασαν από αυτό. Το Κάστρο πολιορκείται το 805 μ.Χ. από τους Σλάβους και τους Σαρακηνούς, η ήττα των οποίων αποδίδεται σε θαύμα του πολιούχου αγίου Ανδρέα. Φράγκοι ιππότες καταλαμβάνουν το 1205 την Πάτρα και προχωρούν στη διαμόρφωση κυρίως του εσωτερικού περιβόλου του Κάστρου. Το 1408 η Πάτρα παραχωρείται από τον Πάπα έναντι μισθώματος στους Ενετούς, βασικότερο έργο των οποίων αποτελεί ο κυκλικός προμαχώνας στο βορειοδυτικό άκρο της οχύρωσης. Ο Δεσπότης του Μυστρά Κωνσταντίνος Παλαιολόγος καταλαμβάνει το 1430 το Κάστρο και τότε προστίθενται δύο πύργοι στη νότια πλευρά και στο βορειοανατολικό άκρο του εσωτερικού περιβόλου, στη δυτική πλευρά του οποίου κατασκευάζονται επίσης οκτώ ημικυκλικά τόξα. Το 1458 το Κάστρο παραδίδεται στους Οθωμανούς, οι επεμβάσεις των οποίων είναι ορατές σε όλα σχεδόν τα τμήματά του. Τα Βόρεια Τείχη ενισχύονται από έναν κυκλικό πύργο, ενώ στη νοτιοανατολική γωνία του εξωτερικού περιβόλου και στο βορειοανατολικό τμήμα του Εξαπύργιου κατασκευάζονται πολυγωνικοί προμαχώνες. Την ίδια εποχή στο εσωτερικό του Κάστρου ανεγείρονται διοικητικά κτίρια και ένα τζαμί, τμήμα του οποίου διατηρείται ώς σήμερα σε ικανό ύψος.

Το 1687 οι ενετικές δυνάμεις του Francesco Morosini κυριεύουν το Κάστρο, το 1715 όμως ανακαταλαμβάνεται από τους Οθωμα-νούς. Απελευθερώνεται το 1828 από τον Γάλλο στρατηγό Maison και παραδίδεται στον Ελληνικό στρατό. Από το 1950 μέχρι το 1975 το Κάστρο ανήκε στο Δήμο Πατρέων. Έκτοτε περιήλθε στην ιδιοκτησία του Υπουργείου Πολιτισμού λειτουργώντας ως αρχαιολογικός χώρος αρμοδιότητας της 6ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.