Ευρύχωρο σπήλαιο (20Χ16μ) και ψηλό μέχρι 30μ., μεγαλοπρεπή τοιχώματα και τριγωνική περίπου είσοδος.
Το σπήλαιο έχει ταυτισθεί:
1)Με το σπήλαιο όπου ο νεογέννητος θεός Ερμής απέκρυψε την αγέλη που έκλεψε ο ίδιος από τον ΄Ηλιο-Απόλλωνα.
2)Με το σπήλαιο όπου διανυκτέρευαν τα κοπάδια των Νηλειδών και ιδιαίτερα
του Νηλέως, του πατέρα του Νέστορα. Η σπηλιά μνημονεύεται και από τον Παυσανία
(Δ.36,2).
Η περίοδος χρήσης του σπηλαίου έχει πιστοποιηθεί στρωματογραφικά από την ύστερη Νεολιθική εποχή και ειδικότερα κατά την πρώϊμη ή και ύστατη φάση της (4η και 3η χιλιετία π.Χ.) και, περιοδικά, κατά την Πρωτοελλαδική, τη Μεσοελλαδική
και την τρίτη Μυκηναϊκή εποχή μέχρι και τους κλασικούς χρόνους.
Το σπήλαιο είχε χρησιμοποιηθεί σ΄ όλη την έκτασή του κατά τις παλαιότερες περιόδους και αυτό πιστοποιείται και από τις εστίες των ίδιων περιόδων. Κατά τις αρχές της ύστερης Νεολιθικής ήταν σε χρήση αμαυρόχρωμη, ζωγραφισμένη και μελανή στιλβωτή κεραμική, ενώ κατά την ύστερη Νεολιθική περίοδο χρησιμοποιείτο εγχάρακτη και γραπτή κεραμική. Γενικά, η ποιότητα της Νεολιθικής κεραμικής κρίνεται εξαίρετη και εφάμιλλη της Θεσσαλικής.
Το σπήλαιο εξερευνήθηκε το 1874 από τον Ερρίκο Σλήμαν, ο οποίος προθυμοποιήθηκε να χρηματοδοτήσει ο ίδιος ανασκαφή της Ελληνικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, προκειμένου να εξασφαλίσει μέσω αυτής την άδεια διεξαγωγής ανασκαφής στις Μυκήνες. Επίσης έρευνες-ανασκαφές διεξήχθησαν από το Γάλλο Laucent, από ιδιώτες από τον Πειραιά, υπό την εποπτεία του Κ. Κουρουνιώτου (1912), από τους C.Blegen, W. Mc.Donald και Δ. Θεοχάρη (1953) και από τον καθ. Γ. Κορρέ δια του Α. Σάμψων (1980).
Το σπήλαιο έχει ανάγκη περαιτέρω ανασκαφής και αξιοποίησης.
Αρχαιολογικός χώρος
Τέχνες & πολιτισμός
Πληροφορίες επίσκεψης
Χώρος πάντα ανοικτός
Αρχαιολογικός χώρος μη οργανωμένος
Οργανωτική δομή / Συνεργασίες / Συμμετοχές / Μέλη / Σχέσεις