Το
Μουσείο Αμφίπολης
στεγάζει μνημεία της ιστορίας και του πολιτισμού της
Αμφίπολης
των αρχαίων και χριστιανικών χρόνων. Στους
εκθεσιακούς χώρους του συνοψίζεται
η πολιτιστική ιστορία της Αμφίπολης από τους προϊστορικούς ως τους ύστερους βυζαντινούς
χρόνους, και στις αποθήκες και τα εργαστήριά του εξασφαλίζεται η στέγαση και πραγματοποιείται
η συντήρηση και η μελέτη των ευρημάτων που οι αρχαιολογικές ανασκαφές φέρνουν
στο φως
Ο αείμνηστος αρχαιολόγος Δ. Λαζαρίδης ήταν εκείνος που, ως έφορος
αρχαιοτήτων της Ανατολικής Μακεδονίας, εμπνεύστηκε την ίδρυση και ως γενικός επιθεωρητής
αρχαιοτήτων προώθησε την ανέγερση του Μουσείου. Το Μουσείο είναι έργο του αρχιτέκτονα
Αργύρη Μπακιρτζή. Το έργο άρχισε το 1976, διακόπηκε το 1977 για να ξαναρχίσει
το 1984 και να ολοκληρωθεί το 1995.
Τα εκθέματα εκτίθενται κατά χρονολογική σειρά και περιλαμβάνουν τις εξής ενότητες:
Προϊστορικοί χρόνοι
Πρώιμοι ιστορικοί χρόνοι
Κλασικοί και Ελληνιστικοί χρόνοι
- Ιερά
- Δημόσια και ιδιωτική ζωή
- Νεκροταφεία
Ρωμαϊκοί χρόνοι
Παλαιοχριστιανικοί χρόνοι
Βυζαντινοί χρόνοι
Τα σημαντικότερα εκθέματα του Μουσείου είναι:
- Σφραγίδα και ειδώλια νεολιθικών χρόνων (6000-3000 π.Χ.) από τον προϊστορικό οικισμό σε γειτονικό στην αρχαία Αμφίπολη λόφο, γνωστό ως Λόφο 133.
- Χρυσά κοσμήματα από τους τάφους στον τύμβο Καστά, στα περίχωρα της Αμφιπόλεως.
- Ενεπίγραφη επιτύμβια στήλη του Αμύντα από το νεκροταφείο της Αμφιπόλεως. Χρονολογείται στον 4ο αιώνα π.Χ.
- Χρυσό νόμισμα (στατήρας) του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
- Προτομή θεάς με οπή αναρτήσεως από ελληνιστικό τάφο της Αμφιπόλεως.
-
Ασημένια οστεοθήκη και χρυσό στεφάνι ελιάς που βρέθηκε μέσα σε αυτήν.
- Χρυσό στεφάνι από ανδρική ταφή.
- Κεφαλή αγάλματος Αφροδίτης, ρωμαϊκό αντίγραφο κλασικού έργου του 4ου αιώνα π.Χ.
- Δακτυλιόλιθος με παράσταση σπένδοντος σε βωμό οπλίτη. Από τάφο Ρωμαϊκών χρόνων.
-
Η στήλη του Εφηβαρχικού νόμου της Αμφιπόλεως (23 π.Χ.), ο οποίος παρέχει πολλές
πληροφορίες για την εκπαίδευση των εφήβων από τα 16 έως τα 18 τους χρόνια. Τα απεικονιζόμενα στην ανάγλυφη παράσταση αντικείμενα (αμφορέας με λάδι, στεφάνι, στλεγγίδες
κ.λπ.) σχετίζονται με τη ζωή των εφήβων στο Γυμνάσιο.
-
Κιονόκρανο με ανάγλυφες κεφαλές κριών. Από την Βασιλική Γ΄ της Αμφιπόλεως.
- Χρυσός solidus του αυτοκράτορα Ιουστινιανού (527-565 μ.Χ.). Στην μία όψη εικονίζεται ο αυτοκράτορας και στην άλλη όψη άγγελος.
- Θραύσματα τοιχογραφιών από ναΐδριο βυζαντινών χρόνων στις εκβολές του Στρυμόνα. 12oς-13oς αιώνας.