Το Μουσείο στεγάζεται στο νεοκλασικό κτίριο του πρώην Παναρκαδικού
Νοσοκομείου "Ευαγγελίστρια" που ιδρύθηκε μεταξύ των ετών 1895 - 1905. Το κτίριο
αποτελεί έργο του Ερνέστου Τσίλλερ. Το Αρχαιολογικό Μουσείο ιδρύθηκε μεταξύ των
ετών 1980 - 1986 από τον ΄Εφορο Αρχαιοτήτων Δρα Θ. Σπυρόπουλο και εγκαινιάσθηκε
από την τότε Υπουργό Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη.
Το Μουσείο στεγάζει περί τα 7.000 αντικείμενα, κυρίως από πρόσφατες
ανασκαφές σε όλη την Αρκαδία. Είναι κέντρο διοίκησης των αρχαιολογικών υπηρεσιών
του Νομού και επιτελεί πολιτιστικό και παιδαγωγικό έργο.
Το Μουσείο περιλαμβάνει τις εξής συλλογές:
Προϊστορικές Συλλογές (Νεολιθικά - Μυκηναϊκά)
Ευρήματα μυκηναϊκού νεκροταφείου
Παλαιοκάστρου
Γορτυνίας
Γεωμετρικά και αρχαϊκά αγγεία από
Μαντινεία
και
Μεγαλόπολη
Ελληνιστικά και ρωμαϊκά αγγεία από Κυνουρία και Μεγαλόπολη
Γλυπτά αρχαϊκών και κλασικών χρόνων από
Ασέα
και Μαντινεία
Γλυπτά ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων από την
Εύα
Κυνουρίας, την Μαντινεία και την
Τεγέα
Επιγραφές κλασικών-ρωμαϊκών χρόνων από διάφορες θέσεις της Αρκαδίας
Αναθήματα διαφόρων κατηγοριών από ιερά της Αρκαδίας
Χάλκινα αγγεία-σκεύη και όπλα κλασικών ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων
από τη Μεγαλόπολη και τον
Αρκαδικό
Ορχομενό
Από τα σημαντικότερα εκθέματα του Μουσείου είναι:
Πήλινα ειδώλια
νεολιθικών χρόνων από τον οικισμό στο
Σακοβούνι
Καμενίτσας Γορτυνίας.
Ανδρικά
και γυναικεία λατρευτικά ειδώλια , στη γνωστή σχηματοποίησή τους αλλά και
με πρωτοτυπία στις στάσεις και τα θέματα.
Ψευδόστομος
αμφορέας των ύστερων μυκηναϊκών χρόνων (12ος αιώνας π.Χ.) από το Παλαιόκαστρο
Γορτυνίας. Ωραίο δείγμα αγγειοπλαστικής και αγγειογραφίας τοπικού μυκηναϊκού εργαστηρίου.
Ψευδόστομοι
αμφορείς υστερομυκηναϊκών χρόνων (12ος αιώνας π.Χ.) από το Παλαιόκαστρο Γορτυνίας.
Φέρουν γραπτή διακόσμηση με
χταπόδια.
Πήλινο ακρωτήριο
λακωνικού τύπου με επίθετη κεφαλή γοργονείου από το αέτωμα του
Ναού
του Ιππίου Ποσειδώνα στη Μαντινεία (αρχαϊκών χρόνων).
Ακέφαλο
μαρμάρινο άγαλμα καθήμενης θεάς (Αθηνάς) από την Ασέα. Εργο του 510 π.Χ.,
πιθανόν του Αθηναίου γλύπτη Ενδοίου.
Χάλκινο
κράνος των πρώιμων ελληνιστικών χρόνων (τέλος 4ου αιώνα π.Χ.) από τη Μεγαλόπολη.
Το μόνο παράλληλό του υπάρχει στο Βρετανικό Μουσείο. Προέρχεται από τον Ευφράτη
και συνδέεται με τις εκστρατείες του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Αναθηματικό ανάγλυφο με παράσταση Κυβέλης, ιερειών και λατρευτών της, από
τη βίλλα του Ηρώδη Αττικού στην Εύα. Mάρμαρο πεντελικό, 4ος αιώνας π.Χ.
Tondo με ανάγλυφη παράσταση Ηρακλή και Αύγης, διαμέτρου 80εκ. ΄Οψιμο ελληνιστικό
διακοσμητικό ανάγλυφο από την έπαυλη του Ηρώδη Αττικού στην Εύα Κυνουρίας.
Ανάγλυφη πλάκα με παράσταση των Εννέα Μουσών και του Απόλλωνα. Πρωτότυπο
ελληνιστικού έργου του 2ου αιώνα π.Χ. Νεοαττικό ανάγλυφο από τη βίλλα του Ηρώδη
Αττικού στην Εύα Κυνουρίας.