Ο ναός του Αγίου Αντωνίου βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα της παλιάς
πόλης της Θεσσαλονίκης, στην γωνία των οδών Δ. Μαργαρίτη και Φιλικής Εταιρίας,
πολύ κοντά στην πλατεία Ιπποδρομίου, που αποτελούσε, κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας
τον πυρήνα του Ελληνισμού της πόλης.
Ο ναός του Αγίου Αντωνίου είναι μεταγενέστερο κτίσμα, χρονολογούμενο
στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα "δίκλιτης"
κεραμοσκέπαστης βασιλικής με στοά, που δυστυχώς όμως δεν σώζεται σήμερα. Ο μικρός
ναός που συνοδευόταν και από μία σειρά κτισμάτων ήταν εξάρτημα του παλιού ναού
του Αγίου Κωνσταντίνου που υπήρχε στη σημερινή πλατεία Ιπποδρομίου και κατεδαφίστηκε,
για να κτισθεί στη θέση του νέος ναός. Η ανατολική πλευρά του ναού του Αγίου Αντωνίου
στηριζόταν στα τείχη της περιοχής που κατεδαφίστηκαν λίγο αργότερα. Ακόμα υπάρχουν
ενδείξεις πως παράπλευρα υπήρχε στον ίδιο χώρο κάποιο αρχαίο κτίσμα, πιθανότατα
παρεκκλήσι, που χρησιμοποιούνταν σαν χώρος λατρείας.
Ο Αγιος Αντώνιος λειτούργησε και στη Θεσσαλονίκη σαν ο προστάτης Αγιος
των τρελών, όπως τον θέλει η χριστιανική παράδοση. Μάλιστα βρέθηκαν στο ναό σιδερένιοι
χαλκάδες όπου δένονταν οι ασθενείς την ελπίδα ότι θεραπεύονταν με τη χάρη του
Αγίου.
Οι πληροφορίες περιλαμβάνονται στο βιβλίο του Απόστολου Παπαγιαννόπουλου
με τίτλο: ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ.
