Μονή Πεντέλης

  Η Ιερά Κοινοβιακή Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Πεντέλης ιδρύθηκε το έτος 1578 από τον επίσκοπο Ευρίπου (Ευβοίας) Τιμόθεο, την μνήμη του οποίου τιμάει η εκκλησία μας στις 16 Αυγούστου. Απέχει περίπου 18 χιλιόμετρα από το κέντρο των Αθηνών και είναι κτισμένη στη νότια πλευρά του Πεντελικού Βουνού σε υψόμετρο γύρω στα 430 μέτρα.
  Η Ι. Μονή από την ίδρυση της μέχρι και την απελευθέρωση από τους Τούρκους ήταν Σταυροπηγιακή δηλαδή υπάγονταν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Μάλιστα ο Ηγούμενος της Μονής Ιερόθεος είχε πάει στην Κωνσταντινούπολη όπου εκεί πέτυχε την κατοχύρωση τα Σταυροπηγιακής αξίας της Μονής από τον Ιερεμία τον Β' (1572-1595) με σιγίλλιο το οποίο όμως δεν έχει σωθεί. Ανανέωση του Πατριαρχικού προνομίου έγινε με δεύτερο σιγίλλιο από τον Πατριάρχη Διονύσιο τον Δ' το 1678. Έγινε Μητροπολιτική δηλαδή υπήχθη στο Μητροπολίτη Αθηνών το 1858.
  Τα διάφορα σουλτανικά φιρμάνια που κατά καιρούς εκδίδονταν και κατοχύρωναν τα προνόμια και τα δικαιώματα της Μονής πολλές φορές καταλύονταν με αποτέλεσμα να επακολουθούν λεηλασίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η λεηλασία της Μονής κατά την άλωση της Αττικής από τον Μοροζίνη (1688-1690) και μία ακόμη που συνέβη κατά τον Εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα εναντίον των Τούρκων το 1821 ως αποτέλεσμα της συμβολής της Ι. Μονής στον αγώνα αυτό.
  Το 1692 με πατριαρχικό σιγίλλιο η Μονή συγχωνεύτηκε με την Μονή Νταού Πεντέλης και την Μονή Αγ. Νικολάου Καλησίων. Σήμερα όμως είναι και πάλι χωριστά.
  Το 1778 η Ιερά μονή αποτέλεσε το καταφύγιο για τους κατοίκους της Αθήνας οι οποίοι μαζί με τον Μητροπολίτη τους Γαβριήλ έμειναν στην Μονή για να αποφύγουν μία φοβερή επιδημία πανώλης που αποδεκάτισε μεγάλο μέρος του πληθυσμού της Αθήνας. Οι πολίτες αυτοί φιλοξενήθηκαν από την Μονή περίπου δύο χρόνια.
  Η Ι.Μ ανακαινίστηκε το έτος 1768 και το 1858 επεκτάθηκε κτιριακά για να χωρέσει τους περίπου τους 120 μοναχούς. Επί Ηγουμένου Κυρίλλου Β' επισκευάσθηκε ο Ναός και διακοσμήθηκε. Σήμερα στο Μοναχολόγιο της Μονής είναι εγγεγραμμένοι 58 μοναχοί και ιερομόναχοι και εγκαταβιώνουν μόνιμα σε αυτήν 17 και ένας δόκιμος. Άξια προσοχής είναι τα παραδοσιακά αξιοθέατα της Μονής όπως, το μουσείο της και το Καθολικό.