Το Λαογραφικό Μουσείο της Παναγιάς, που είναι δημιούργημα όλων των
Παναγιωτών, αποτελεί εξέλιξη προσωπικής ιδέας του Δημητρίου Τσαγκάρη, ο οποίος
συγκέντρωσε το πρώτο λαογραφικό υλικό και δημιούργησε την πρώτη έκθεση, σε δικό
του όμως χώρο. Μετά το θάνατό του, την ανάπτυξη και υλοποίηση της ιδέας του, ανέλαβαν
από κοινού όλοι Παναγιώτες, φορείς και ιδιώτες.
Με αρχηγό το Σύλλογό τους, στην κυριότητα του οποίου ανήκε το κτίριο
του παλιού κοινού πλυσταριού του χωριού, και έχοντας στο πλευρό τους αρωγό και
συμπαραστάτη την τότε κοινοτική αρχή του χωριού τους, με δαπάνες της οικογενείας
του Δημητρίου Τσαγκάρη, του ιδρύματος Ι. Φ. Κωστοπούλου, αλλά και όλων των Παναγιωτών
που προσέφεραν τη δική τους οικονομική συνεισφορά στο Σύλλογό τους, ξεκίνησαν
οι ανακαινιστικές εργασίες του κτιρίου, για την αποπεράτωση των οποίων πολλοί
εργάστηκαν αφιλοκερδώς.
Ταυτόχρονα, όλοι οι Παναγιώτες, προσέφεραν μέσα από τα νοικοκυριά
τους οποιοδήποτε αντικείμενο θα μπορούσε να αποτελεί έκθεμα του λαογραφικού μουσείου,
ενέργεια που επέφερε τη συγκέντρωση μεγάλου αριθμού από την ποικιλία των εκθεμάτων.
Η κατηγοριοποίηση των εκθεμάτων, η αρμονική ένταξη και τοποθέτησή τους μέσα στο
μονόχωρο κτίριο, καθώς και η τοποθέτηση ειδικών δίγλωσσων πινακίδων (Ελληνικά-Αγγλικά),
ήταν το τελευταίο στάδιο, πριν από τα επίσημα εγκαίνια και την έναρξη της λειτουργίας
του, κάτι που έγινε πραγματικότητα το Σεπτέμβριο του 1999.
Μέσα στο Λαογραφικό Μουσείο θα δείτε εκθέματα καθημερινής χρήσης των
κατοίκων της Παναγιάς, λείψανα της προβιομηχανικής εποχής. Τα οικιακά σκεύη της
νοικοκυράς όπως είναι ο τέντζερης, το λεβέτι, η σκάφη, κ.α., τα ξάστρα του μαλλιού,
η ρόκα, η ανέμη, τα χτένια, ο αργαλειός με το βιλάρι της γιαγιάς υφάντρας, καθώς
επίσης και τα σπιτικά υφαντά, είναι μερικά από τα εκθέματα της νοικοκυράς.
Οι πάγκοι με τα εργαλεία του τσαγκάρη και του κουρέα, το καμίνι με
το φυσερό και το αμόνι του σιδερά, τα σύνεργα του πεταλωτή, τα εργαλεία του ξυλουργού,
οι φόρμες κατασκευής κεραμιδιών και τα παχιά και βαριά κεραμίδια του κεραμοποιού,
που κοσμούν τις προθήκες του Λαογραφικού Μουσείου, μας θυμίζουν τα επαγγέλματα
που με πολύ κόπο ασκούσαν στην προβιομηχανική αλλά και στην μετέπειτα περίοδο,
οι κάτοικοι της Παναγιάς.
Μέσα στο Μουσείο, τη δική τους θέση έχουν επίσης, η βίτσα και το άροτρο
του ξωμάχου γεωργού, τα δρεπάνια του θεριστή, τα δικριάνια και το δρυμόνι του
αλωνιστή, η καρδάρα και ο κάδος παραγωγής βουτύρου του κτηνοτρόφου, το θειαφιοκούτι,
η ραντιστήρα, το κοφίνι, η κόφα, το πατητήρι, τα σκιά και το ρακοκάζανο του αμπελουργού,
και όλα τα άλλα σύνεργα της καθημερινής χρήσης. Η σέλα του αλόγου, τα τροκάνια
των αιγοπροβάτων κ.α., που καταλαμβάνουν το δικό τους χώρο στις προθήκες, θυμίζουν
στον επισκέπτη τα στολίδια των ζώων.
Ξεχωριστή θέση μέσα στα εκθέματα, έχουν τα όπλα και τα σπαθιά, εργαλεία
κρεμασμένα μέσα σε κάθε σπίτι από παλιά, τότε που χρησιμοποιήθηκαν από τους ηρωικούς
προγόνους μας στον αγώνα για την κατάκτηση της λευτεριάς.
Το λαογραφικό Μουσείο της Παναγιάς, στολίδι για την περιοχή μας, αφήνει άριστες εντυπώσεις σε κάθε επισκέπτη. Στους μεγάλους, θυμίζει όλα εκείνα που λίγο η πολύ, όλοι θυμούνται, ενώ οι νεότεροι επισκέπτες, γνωρίζουν τα οικιακά σκεύη, τα αντικείμενα και τα εργαλεία της καθημερινής χρήσης των προγόνων τους.
Κείμενο: Γιώργος Θεοχάρης.
