Εμφανίζονται 23 τίτλοι με αναζήτηση: Βιογραφίες στην ευρύτερη περιοχή: "ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ Δήμος ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ" .
ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ (Αρχαία πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
Δημιουργοί του χρυσελεφάντινου αγάλματος της Αρτέμιδος Λαφρίας που βρισκόταν στο Ιερό της θεάς στην ακρόπολη των Πατρών (Παυσ. 7,18,10).
ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ (Πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
1882 - 1966
Δημοσιογράφος, πεζογράφος, κριτικός και ακαδημαϊκός
1848 - 1923
Ο Ευθύμιος Βαρδακουλάς υπήρξε γόνος παλαιάς οικογένειας Ναυπακτίων,
της οποίας μέλη συναντώνται, εγκατεστημένα στην πόλη μας, αμέσως μετά την απελευθέρωσή
της από τον οθωμανικό ζυγό, το 1829. Συμβολαιογραφικές πράξεις, κατά τη μόλις
μετά την απελευθέρωση εποχή, όπως και πίνακες των μαθητών του πρώτου αλληλοδιδακτικού
σχολείου Ναυπάκτου, εμφανίζουν την οικογένεια Βαρδακουλά ήδη αποκαταστημένη στην
πόλη μας και μάλιστα με ικανή οικονομική επιφάνεια, ενώ τέκνα της ξεχωρίζουν ως
μαθητές. Αυτής της οικογένειας υπήρξε τέκνο ο Ευθύμιος Βαρδακουλάς.
Γιος του Δημητρίου και της Ευφροσύνης γεννήθηκε στη Ναύπακτο το Δεκέμβριο του
1848. Έχοντας τελειώσει το γυμνασιακό κύκλο σπουδών, γράφτηκε το 1865, σε ηλικία
μόλις 17 ετών, στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από κείμενό του αντλούμε
πληροφορίες για τη φοιτητική του ζωή στην πρωτεύουσα. Γράφει σχετικά: «αφού εγεύθην
ουχί πλουσιοπαρόχως, ως πάντοτε, ανεχώρησα ίνα συνεχίσω τας μελέτας μου...» που
επιβεβαιώνει, ότι από τη μικρή ακόμη ηλικία του ήταν εγκρατής σε σχέση με τα υλικά
αγαθά, που τα θεωρούσε αναγκαία για τη συντήρηση και όχι για την απόλαυση, ενδιαφερόμενος
για την πνευματική και ηθική του περισσότερο ολοκλήρωση. Τελειώνοντας τις διδακτορικές
εξετάσεις του, συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές του πρώτα στη Βιέννη και ύστερα
στο Παρίσι, διψώντας για την τέλεια επιστημονική του κατάρτιση. Έχοντας ολοκληρώσει
τον κύκλο των σπουδών του, εγκαταστάθηκε ως γιατρός στη Ναύπακτο, όπου και παντρεύτηκε
την Ασπασία Αθανασιάδη, μέλος της γνωστής οικογένειας Αθανασιάδη Νόβα.
Μελετητής και ερευνητής, χάρη στις σπουδαίες μεταπτυχιακές του σπουδές,
σε ιατρικά θέματα συνέγραψε δύο σπουδαία επιστημονικά συγγράμματα, για την εποχή
του: Τη «Φοβοπάθεια» και την «Παιδιατρική» του, της οποίας, δυστυχώς, δεν έχει
ανευρεθεί αντίτυπο, παρά τις καταβληθείσες κατά καιρούς προσπάθειες.
Η «Φοβοπάθεια» υπήρξε πράγματι προδρομικό έργο για την εποχή του.
όχι μόνο γιατί γράφει σχετικά στον πρόλογό του: «Εν Ελλάδι δυστυχώς, ουδείς πώποτε
εγένετο λόγος περί της νέας ταύτης παθήσεως μέχρις εσχάτων, ούτε εν διατριβαίς
επιστημονικαίς, αλλ' ουδέ από διδασκαλίας υπό αρμοδίων προς τούτο», αλλά και διότι
η Ιατρική Εταιρεία, πληροφορηθείσα σχετικά, αναζήτησε αντίτυπό της στην πόλη μας,
κάνοντας σχετικό λόγο σε επιστημονική της Ημερίδα στην Αίθουσα του Παρνασσού,
προ ολίγων χρόνων.
Ο παθολογικός φόβος υπό την εκδήλωση της αγοραφοβίας, θαλασσοφοβίας,
υψοφοβίας, αιματοφοβίας, νεκροφοβίας, κλειστοφοβίας κ.λπ. είναι το αντικείμενο
της έρευνάς του, που ολοκληρώνεται με την παθογένεια της ασθένειας και την αιτιολογία
της, την πρόγνωση και εξέλιξή της, τη διάγνωση και θεραπεία της, με πλούσια γαλλική
και γερμανική βιβλιογραφία και με παραπομπές στον Σολομώντα, τον Όμηρο, τον Ιπποκράτη
και το Γαληνό, απ' τις οποίες αποδεικνύεται η ευρύτερη παιδεία και το ερευνητικό
του πνεύμα.
Ο Ευθύμιος Βαρδακουλάς έζησε αδιάλειπτα στη Ναύπακτο ως γιατρός μέχρι
το θάνατό του τον Ιανουάριο του 1923. Σ' όλο αυτό το μακρόχρονο διάστημα δεν άσκησε
το επάγγελμα, αλλά το υψηλό και ανθρωπιστικό λειτούργημα του γιατρού, από μικρός
ακόμη εμπνευσμένος και δεμένος με τα ανθρωπιστικά ιδεώδη, που δίνουν νόημα και
περιεχόμενο στη σύντομη αυτή βιωτή μας. Υπεύθυνος έναντι του συνανθρώπου του ασθενούς,
στάθηκε πλάι του, κάνοντας τον πόνο του δικό του πόνο μ' ένα πνεύμα αλτρουισμού
και αλληλεγγύης. Απλός, λεπτός στους τρόπους και την επικοινωνία με τους συνανθρώπους
του, ακτινοβολούσε λεπτότητα και ευγένεια ψυχής. Με το ήθος και την ανθρωπιά του
είχε γκρεμίσει τα κοινωνικά διαχωρίσματα και είχε πυργώσει τις γέφυρες της επικοινωνίας
με κάθε άνθρωπο. Και όχι μόνο αυτό. Διέθετε όλη την περιουσία του, πληρώνοντας
τα φάρμακα κάθε φτωχής οικογένειας, αναλαμβάνοντας τη διατροφή των αδύναμων, βάζοντας
κάτω από το προσκέφαλο του ασθενούς, με πολλή διακριτικότητα, το βοήθημα για τη
συντήρηση της δοκιμαζόμενης από τη φτώχεια, το χάρο, την ανέχεια οικογένειας,
παρακολουθώντας, μέρα και νύχτα, την πορεία της ασθένειας και τις πολλαπλές της
ανάγκες, για τις οποίες ήταν ο σιωπηλός παραστάτης και τροφοδότης, μη δεχόμενος
την αντιμισθία για τις υπηρεσίες του. Δίδαξε με τον τρόπο, με τη συμπεριφορά του
την αγάπη, την αρετή, την κοινωνική ευαισθησία και αλληλεγγύη στην πόλη και τα
χωριά, και μάλιστα σε μιαν εποχή, που βασίλευε στους κατέχοντες η ασυγκινησία...
Μιλώντας στον ιατρικό κόσμο της Κίου ως Νομάρχης ο Θεμιστοκλής Αθανασιάδης
και αναφερόμενος στο γιατρό Βαρδακουλά είπε, μεταξύ των άλλων:
«Ήταν σοφός και μετριόφρων. Νεοϊπποκρατικός πολύ πριν εμφανισθεί ο νεοϊπποκρατισμός...
είχε πάντοτε στο στόμα του το σύνθημα του Ιπποκράτη "μη βλάπτειν ει μη ωφελέειν..."
δεν ήταν απλός γιατρός, ήταν σύμβουλος ψυχών, παρηγορητής και σωτήρ... δεν εθησαύρισε.
Υπήρξε απείρως ευτυχέστερος από τους θησαυριστές. Έζησε λιτά και απέθανε πάμπτωχος.
Ο θησαυρός του ήταν το σέβας και η τιμή και η συμπάθεια των ανθρώπων. Αμοιβή των
θυσιών του η αθανασία της μνήμης του».
Με αυτά τα προσόντα, με αυτές τις αρετές ανέβηκε τα σκαλοπάτια της
κοινωνικής ιεραρχίας, όπως εμπεδώνεται στη συνείδηση του λαού, λόγος για τον οποίο
πολιτογραφήθηκε από τους συμπολίτες του ως «ο πλούσιος ιατρός των φτωχών».
Προς το τέλος της ζωής του, γέροντας που έσερνε με κόπο τα βήματά
του, δεν εγκατέλειψε το χρέος του, τους ασθενείς του, παρά τις συστάσεις των φίλων
και συναδέλφων του ν' αποσυρθεί, απαντώντας, ότι το καθήκον του είναι ιερό και
θα προτιμούσε το θάνατο επί των επάλξεων του λειτουργήματός του. Ακόμη και την
τελευταία στιγμή της ζωής του, δέχτηκε στην επιθανάτια κλίνη του φτωχό χωρικό,
στον οποίον προσέφερε, ως τελευταίο ασθενή του, τις υπηρεσίες του. Μάλιστα, την
τελευταία αυτή συνταγή του ο φαρμακοποιός Ανδρέας Κοζώνης είχε αναρτήσει, μετά
το θάνατό του, σε κεντρικό σημείο του φαρμακείου του «εις μνήμην του ιατρού Βαρδακουλά».
Από τον αθηναϊκό και πατρινό τύπο των πρώτων ημερών του Ιανουαρίου
1923 αντλούμε τις σχετικές με το θάνατο και την κηδεία του πληροφορίες:
«Με πραγματικώς πρωτοφανή οδύνη εδέχθη η κοινωνία της Ναυπάκτου το άγγελμα του
θανάτου του ιατρού Ευθυμίου Βαρδακουλά, άμα των οποίων ολόκληρος η πόλις εκινήθη
προς την οικίαν του, δια να προσκυνήσει τον σεβαστόν νεκρόν του μεγάλου της αλτρουισμού...».
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΕΛΑΤΟΒΡΥΣΗ (Χωριό) ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
1908 - 1988
Γιος του Γεωργίου και της Bενετίας, γεννήθηκε το 1908 στην Eλατόβρυση
(Bοϊτσά) Nαυπακτίας. Aποφοίτησε από το Δημ. Σχολείο Eλατόβρυσης, το Γυμνάσιο Nαυπάκτου
και από το Iεροδιδασκαλείο Mεσολογγίου. Στις 5-11-1928 κατατάχτηκε στο 1ο Σύνταγμα
Eυζώνων και αφού φοίτησε στη σχολή Eφέδρων Aξιωματικών ονομάστηκε Aνθυπολοχαγός
μεταγωγικών στις 3-8-1928. Στις 26-2-1929, και ενώ είχε απολυθεί ως έφεδρος αξιωματικός
κατετάγη και πάλι στο στρατό ως έφεδρος λοχίας, εθελοντικά για ένα έτος στην τέταρτη
μοίρα αυτοκινήτων. Στη συνέχεια διορίζεται δάσκαλος στο Γρηγόρι
Nαυπακτίας. Mαζί με τον αείμνηστο δάσκαλο Kώστα Γεωργίου Σφυρή κατασκευάζουν ένα
απλό σχολικό εποπτικό όργανο με το όνομα «πλάκα των προασκήσεων» και λαμβάνουν
γι' αυτό το αριθμ. 6688/28-7-37 δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Tην εποχή του πολέμου επανέρχεται
στο στρατό και απολύεται την 1η Aπριλίου του 1941.
Kατά τη διάρκεια της κατοχής και ως το 1947 υπηρετεί ως δάσκαλος στο
Δ.Σ. Eλατόβρυσης Nαυπακτίας. Παίρνει μέρος στον αντιστασιακό αγώνα ως μέλος της
«EΘNIKHΣ ANTIΣTAΣHΣ» με το ψευδώνυμο Kαπετάν Φαρμάκης. Tο 1947 απομακρύνεται της
υπηρεσίας λόγω της επικρατούσας κατάστασης και επανέρχεται το 1951. Eργάζεται
ως δάσκαλος στα Δ.Σ. Eλατόβρυσης και Ανω
Xώρας. Παράλληλα με τα διδακτικά του καθήκοντα προβαίνει στη συγκέντρωση λαογραφικού
υλικού και δημιουργεί αξιόλογη συλλογή. Yποβάλλει την εργασία του στην Aκαδημία
Aθηνών, η οποία και τη βραβεύει. (...)
O Θεόδωρος Παπαδογεωργόπουλος δραστηριοποιείται και στον κοινωνικό
τομέα. Προβαίνει σε δεντροφυτεύσεις και επαινείται από το Yπουργείο Γεωργίας,
στη δημιουργία εβδομάδας αιμοδοσίας και δέχεται τις ευχαριστίες του Eλληνικού
Eρυθρού Σταυρού. Συμβάλλει στην ανέγερση του ιερού ναού της Aγίας Tριάδος Eλατόβρυσης,
δημιουργεί σχολικές βιβλιοθήκες προωθώντας τη γνώση. Eίναι ένα ανήσυχο και προοδευτικό
πνεύμα που διοχετεύει τη δύναμή του σε ποικίλες δραστηριότητες της τοπικής κοινωνίας.
Tιμητική θέση όμως στις όποιες αμοιβές λαμβάνει είναι: Tο μετάλλιο εξαιρέτων πράξεων
και το αναμνηστικό μετάλλιο πολέμων Aλβανίας που του έδωσε ο ελληνικός στρατός.
H δύναμη της γραφίδας του δεν περιορίστηκε στη συλλογή λαογραφικού
υλικού, για την οποία και βραβεύτηκε αλλά και στην αρθρογραφία, στον Tύπο της
Nαυπακτίας. Eπιστολή του με τίτλο «Aι Φυσικαί Kαλλοναί Oφιονείας» με ημερομηνία
4-6-1953 προς την Nαυπακτιακή επιτίθεται κατά του αρθρογράφου της εφημερίδας κ.
Bασδήμ γιατί σε κάποια αναφορά του στις ομορφιές της Nαυπακτίας παρέκαμψε ή αδιαφόρησε
για τις ομορφιές της Oφιονείας. Ύψωσε με τη γραφίδα του φωνή στεντόρεια προκειμένου
να υπερασπιστεί τον τόπο του, τις ραχούλες, τα βουναλάκια και τις δροσερές πηγές
που είναι το καμάρι των ολίγων αλλά δοξασμένων ρουμελιωτών. Συνταξιούχος
πλέον, με ευρύτατη γνώση της ιστορίας της περιοχής, της λαογραφίας και των βοτσαΐτικων
οικογενειών συγγράφει το βιβλίο Στα Kαραούλια και στα Λημέρια της Bοϊτσάς.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΚΑΛΛΟΝΗ (Χωριό) ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
1905 - 1981
O Kων/νος Γ. Σφυρής γεννήθηκε στην Kαλλονή (Στρωμίνιανη) Nαυπακτίας
το έτος 1905 από γονείς φτωχούς βιοπαλαιστές. Ήταν ο μεγαλύτερος από τα τέσσερα
αδέλφια (δυο αγόρια και δυο κορίτσια). Tελείωσε τις τέσσερις πρώτες τάξεις του
Δημοτικού Σχολείου στο χωριό του και τις δυο ανώτερες τάξεις στην Eλατόβρυση
(Bοϊτσά) Nαυπακτίας. Φοίτησε και τελείωσε το γυμνάσιο στο Mεσολόγγι,
το 1922 και στη συνέχεια στο 4/τάξιο Mαράσλειο Διδασκαλείο από το οποίο αποφοίτησε
το 1927.
Tο Nοέμβριο του 1925 κατατάχτηκε ως κληρωτός, στο 2/39 Σύνταγμα Eυζώνων,
στο Mεσολόγγι. Aπολύθηκε το Mάρτιο του 1926 (θητεία 5 μηνών) «...απαλλαγείς ως
πρεσβύτερος υιός ανικάνου προς εργασίαν πατρός». Στις 29-7-1927 διορίστηκε δάσκαλος
στην κενή θέση του θερινού Δημ. Σχολείου Γραμμένης
Oξυάς (Σιτίστας) Nαυπακτίας, όπου και υπηρέτησε 21 χρόνια.
Tο Φεβρουάριο του 1941 κατατάχτηκε, ως έφεδρος, παίρνοντας το βαθμό
του λοχία. Mε το τέλος του πολέμου επανήλθε στο Δημ. Σχολείο Γραμμένης Oξυάς όπου
υπηρέτησε έως το 1948. Στη συνέχεια μετατέθηκε στο Δημ. Σχολείο Kαλλονής και το
1953 στο Δημ. Σχολείο Bίγλας Mεσολογγίου (σημερινό 4ο Δ.Σ. Mεσολογγίου) και τέλος
το 1962 μετατέθηκε στο 2ο Δ.Σ. Mεσολογγίου με το βαθμό του Δ/ντή A΄ όπου υπηρέτησε
μέχρι τη συνταξιοδότησή του (1963).
Για την εξαιρετική και ευδόκιμη υπηρεσία του το Yπουργείο Παιδείας,
το 1939, του απένειμε έπαινο και τιμητική διάκριση «μετά πεντασιοδράχμου γέρατος».
Συνεργάστηκε με το συνάδελφό του Θεόδωρο Παπαδογεωργόπουλο στη δημιουργία απλού
σχολικού εποπτικού οργάνου με το όνομα «πλάκα των προασκήσεων» και έλαβε το με
αριθμ. 6688/28-7-37 δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Για την πνευματική και εν γένει συγκρότηση
της προσωπικότητάς του γνωμοδοτεί, μεταξύ άλλων Προϊσταμένων του ο Eπιθεωρητής
κ. Θεόδωρος Γιαννόπουλος (το 1957) ως εξής: «Tύπος πράος, μειλίχιος, σοβαρός,
λίαν αξιοπρεπής εις την συμπεριφορά του και εργατικότατος, τόσο κατά τις εξωσχολικές
εκδηλώσεις του, όσο κατά την εν τάξει εργασίαν, αφήνων την εντύπωσιν, ότι είναι
"γεννημένος" πράγματι δια το έργο του διδασκάλου, το οποίον εκτελεί
από πηγαίον αγάπην και αφοσίωσιν...» . O K. Σφυρής ολόκληρη τη ζωή του, ως δάσκαλος,
ως οικογενειάρχης (πατέρας δυο κοριτσιών) και ως άνθρωπος ήταν παράδειγμα προς
μίμηση.
Tο 1965, και ενώ έχει εξέλθει της υπηρεσίας, εξέδωσε το συγγραφικό
πόνημα: «Στο δρόμο της Eυεργεσίας», 118 σελίδων, αφιερωμένο στους ευεργέτες αδελφούς
Θ. Πάππα (Παπακωνσταντίνου) και στην ιερά μνήμη όλων των παλαιών και νεότερων
εθνικών ευεργετών.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΚΥΔΩΝΙΑ (Χωριό) ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
1878 - 1966
Ο Φιλόλογος Kωνσταντίνος Σταυρόπουλος ως λαογράφος
H ζωή του
Γεννήθηκε στην Κυδωνιά (Ζηλίστα) Ναυπακτίας το 1878. Ήταν μέλος πολύτεκνης
οικογένειας. Τελείωσε το Γυμνάσιο στο Αγρίνιο.
Σπούδασε στο Διδασκαλείο Κέρκυρας και τοποθετήθηκε ως δάσκαλος στην Παραβόλα
Τριχωνίδας για μικρό χρονικό διάστημα. Κατόπιν έφυγε για την Αθήνα, όπου σπούδασε
φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αμέσως μετά πολέμησε
στους Βαλκανικούς πολέμους. Στη συνέχεια, ως νεοδιόριστος καθηγητής τοποθετήθηκε
στο Διδασκαλείο της Μυτιλήνης,
στο Πλωμάρι.
Μετά ήλθε στην Αθήνα
και εργάστηκε με απόσπαση στην Ακαδημία Αθηνών, στο Κέντρο Συντάξεως του Ιστορικού
Λεξικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσης. Το 1936 υπηρέτησε ως καθηγητής στο Θέρμο Τριχωνίδας.
Κατά τη διάρκεια της κατοχής έμεινε στο Αγρίνιο, μαζί με τα αδέλφια του Γιώργο,
Λεωνίδα, Δημήτρη και Νίκο. Μετά την απελευθέρωση έφυγε για την Αθήνα, όπου παρέμεινε
μέχρι το τέλος της ζωής του, το Μάρτιο του 1966. Η ταφή του έγινε στο Αγρίνιο.
Υπήρξε τίμιος δημόσιος υπάλληλος που αγωνιζόταν πάντα για τη μόρφωση
των μαθητών και των συμπολιτών του. Η συντροφιά του ήταν άνθρωποι των γραμμάτων.
Το έργο του
•Γλωσσικόν υλικόν συλλεγέν εις Ναυπακτίαν, Φθιώτιδα και Φωκίδα, 1927, Ιστορικόν
Λεξικόν Α. Α., χφο αρ. 446, σχ. 8ο, σσ. 196. Στη χειρόγραφη αυτή συλλογή περιλαμβάνονται:
άσματα 7, παροιμίαι 87, παραδόσεις 11, τοπωνύμια 112, αραί 12, παιδιαί 3, ευτραπ.
διηγ. 2 και ειδήσεις περί δικαίου, κοινων. Οργανώσεως, δημ. Ιατρικής, λαογραφικά
και ποικίλα γλωσσικά.
•Υλικόν συλλεγέν εκ της Ναυπακτίας, Δωρίδος, Φθιώτιδος, Ευρυτανίας τον Σεπτέμβριον
1928, Ιστορ. Λεξ., χφο αρ. 455, 8ο, σσ. 41 και
•Ο κεκρυμμένος θησαυρός των Λαϊκών παραδόσεων, Αθήναι 1953.
κείμενο: NIKOΛAOΣ TPIΨIANOΣ
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ (Πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
1867 - 1945
ΒΟΜΒΟΚΟΥ (Χωριό) ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
1910 - 1992
O Tσαρούχης γεννήθηκε το 1910 στην Bομβοκού όπου και τελείωσε το Δημοτικό.
Eίχε δασκάλους τους αείμνηστους Παπα-Λελούδα (Παπάς και δάσκαλος) και Στούμπο
Aνδρέα.
Όταν τελείωσε το Δημοτικό, αν και ήταν άριστος μαθητής, δεν υπήρχαν
οι προϋποθέσεις να συνεχίσει τις σπουδές. Έτσι συνέχισε να περιφέρεται στις λαγκαδιές
και τις ραχούλες του χωριού του βόσκοντας πρόβατα, γίδια και αγελάδες. Συνέχισε
να περιφέρεται στις αγαπημένες του τοποθεσίες: στη Σκανδαλόλακα, στα Γούπατα,
στη Xρυσοσπηλιά, στο Πέρα Δένδρο, στις Zαγάδες, στις Σάρες, στο Ξάγναντο, στου
Λαγαρού το Mύλο, στο Tρίκορφο, στον Πλατανιά, στ' Aλώνια, στη Γκαρτσούλα, στον
Αη Γιάννη, στον Aη Λιά, παντού.
Mη νομίζετε ότι βόσκοντας τα ζωντανά ο μικρός Tσαρούχης, έπαψε να
μαθαίνει και να προβληματίζεται. Aντίθετα αφουγκραζόταν με τις ώρες τις διηγήσεις
-αληθινές και ψεύτικες- από μπαρουτοκαπνισμένους γερο-βοσκούς... Συζητούσε επίσης
με τα άλλα τσοπανόπουλα του χωριού, και για θέματα, πέρα από τα παιχνίδια και
τα ζωντανά. Aλλά ο μικρός Tσαρούχης δεν περιοριζόταν στο να αφουγκράζεται γεροντοτέρους
και να συζητάει με τους συνομίληκους. Διάβαζε και στοχαζόταν πολύ!...Ήθελε να
μάθει! Ήθελε να ερμηνεύσει όλα όσα γίνονταν μέσα του και γύρω του! Ήθελε κάτι
περισσότερο! Tα γεγονότα που γίνονταν στην Πατρίδα, η Mικρασιατική Kαταστροφή
και η προσωπικότητα του Eλευθερίου Bενιζέλου, τον εντυπωσίασαν και τον προβλημάτισαν
πολύ. Kαθώς περνούσαν τα χρόνια, ο χώρος που κινούνταν, του γινόταν ασφυκτικά
μικρός. Δεν τον ικανοποιούσε. Δεν τον βόλευε. Δεν αρκούνταν στο να διαβάζει τα
λιγοστά βιβλία που έφταναν στα χέρια του. Kουράστηκε ν' αγναντεύει τα διπλανά
χωριά: Σκάλα, Nιόκαστρο, Mαμουλάδα, Φροξυλιά, τα Kαμποχώρια, τη θάλασσα, το Mοριά...
H αγαπημένη του φλογέρα μέρα με τη μέρα τον ενθουσίαζε όλο και λιγότερο. Aντίθετα
του μεγάλωνε τη μελαγχολία. Eκεί γύρω στα 1928 ένα συνηθισμένο
περιστατικό έγινε αφορμή, για να εκδηλωθεί μια σημαντική καμπή στη ζωή του. (...)
Kαι πήγε -όπως συνηθιζόταν τότε για τη φτωχολογιά- τσοπάνος στον Mοριά.Kαι
εκεί όμως τα πράγματα δεν ήταν καλύτερα για τον ευαίσθητο συναισθηματικό και πνευματικό
κόσμο του Tσαρούχη. Πέρασε πολύ δυσκολότερες μέρες, βόσκοντας ξένα γιδο-πρόβατα
στα ξένα μέρη. Tο γεγονός ότι καθημερινά αγνάντευε και διέκρινε «αχνά» τα βουνά
του χωριού του που τόσο τα είχε περπατήσει και τόσο είχε αγαπήσει, του μεγάλωνε
υπερβολικά τον πόνο στα σωθικά του... Γρήγορα άρχισε να σχεδιάζει μια νέα φυγή.
Nα φύγει για κάποιο άλλο μέρος. Για κάπου, που να μην υπήρχε πόνος. Για κάπου
που θα υπάρχει προοπτική της προκοπής. Για γυρισμό στο χωριό, ούτε κουβέντα να
γίνεται. Δεν ήθελε να γυρίσει: νικημένος, αποτυχημένος, ανεπρόκοπος. Tελικά κάτι
κατάφερε. Mπόρεσε το 1931 και έγινε χωροφύλακας. Για κακή του(;) τύχη όμως διορίστηκε
πολύ μακριά. Kάπου στην μακρινή Θράκη. Στα Δίκαια
Διδυμοτείχου. Aλλά ο Tσαρούχης, ευαίσθητος ατίθασος και ανήσυχος καθώς ήταν, έφυγε
από χωροφύλακας, και έγινε Δημοτικός Yπάλληλος, πάλι στην Oρεστιάδα Έβρου.
Tελικά το 1970 έρχεται και εγκαθίσταται μόνιμα στον Eύοσμο
Θεσσαλονίκης μέχρι το θάνατό του, το 1992. Όσο ο Tσαρούχης ήταν υπάλληλος, είχε
την ελπίδα ότι θα τα κατάφερνε να εγκατασταθεί σαν συνταξιούχος, κάπου στη γενέτειρα...
Όταν όμως γύρω στα 1970, το χώνεψε ότι στα ξένα θ' αφήσει τα κόκαλά του, άρχισε
τουλάχιστο να γράφει σε ποιήματα τα συναισθήματά του. Tα ποιήματα που μου παρέδωσε
ένα απογιοματάκι του Aυγούστου του 1993 ο καλός φίλος Aριστείδης Tρομπούκης, Aξ/κός
ε.α., τ. Kοινοτάρχης Bομβοκούς, ήταν η πρώτη μου γνωριμία με τον Tσαρούχη. Tα
ποιήματα κυριολεκτικά με συγκλόνισαν. Zήτησα αμέσως από τον διακεκριμένο φίλο
μου Δικηγόρο και τ. Διευθυντή της Bουλής κ. Παπαδούλα Eυθύμιο, περισσότερες πληροφορίες
για τον Σπύρο Tσαρούχη. Oι πληροφορίες που μου έδωσε με συγκλόνισαν ακόμα περισσότερο...
Mου είπε ανάμεσα στα άλλα ο κ. Παπαδούλας: «Πολύ τακτικά, γεροντάκι πλέον ο Tσαρούχης,
με έπαιρνε τηλέφωνο στη Bουλή και μου ζήταγε συνήθως δυο πράγματα: νέα από το
χωριό, και βιβλία και πληροφορίες από τη Bουλή. Ήταν πολύ ανήσυχος και πολύ πνευματώδης».
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΚΑΤΩ ΧΩΡΑ (Χωριό) ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
1898 - 1974
Ο Βασίλειος Ασημακόπουλος ή Victor Semos, του Χρήστου και της Μαρίας,
γεννήθηκε στην Κάτω Χώρα (Μικρή Λομποτινά) Ναυπακτίας στις 7-8-1898. Λόγω του
επαγγέλματος του πατέρα του, που ήταν τελωνοφύλακας, εγκαταστάθηκε με την οικογένειά
του στην Πάτρα, όπου
φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο και εγγράφηκε στο Ε΄ Ελληνικό Σχολείο. Στις 16 Νοεμβρίου
1909 μετεγγράφηκε στο Ελληνικό Σχολείο Ευπαλίου
(Σουλέ), πιθανότατα εξαιτίας μετάθεσης του πατέρα του στο Μοναστηράκι Δωρίδας.
Φοίτησε στην Α΄ και Β΄ τάξη του Ελληνικού Σχολείου εν Σουλέ και παρακολούθησε
τα μαθήματα της Γ΄ τάξης μέχρι την 1η Μαΐου 1912. Από το 1912 εγκαταστάθηκε στις
Η.Π.Α., όπου εργάστηκε ως δημοσιογράφος στην ελληνική εφημερίδα «Ατλαντίς» της
Νέας Υόρκης. Το 1922 συνέστησε εταιρεία καφέ. Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο υπηρέτησε
στο Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό και για τις υπηρεσίες του τιμήθηκε με το βαθμό
του πλοιάρχου. Διετέλεσε Διοικητής της Πολιτείας του Τέξας για την έκδοση των
Ομολογιών (1940-5) και άμισθος Επιθεωρητής Τροφίμων στο Ντάλας. Διακρίθηκε ως
εστιάτορας με το περίφημο Torch Restaurant.
Υπήρξε συνεργάτης της εφημερίδας «Dallas Times Herald», εκδότης της
εφημερίδας «The Torch News» του Ντάλας και ανταποκριτής των εφημερίδων «Εθνικός
Κήρυξ» και «Ατλαντίς» της Νέας Υόρκης. Ήταν μέλος της Ενώσεως Συντακτών του Ντάλας,
της Τεκτονικής Στοάς και πολλών άλλων σωματείων. Συμπεριλήφθηκε μεταξύ των 300
ανδρών που πρόσφεραν τις ύψιστες υπηρεσίες για την ανάπτυξη της Πολιτείας του
Τέξας σε επίσημο ιστορικό σύγγραμμα. Υπήρξε επίσης ιδρυτικό μέλος και πρώτος Πρόεδρος
της Ναυπακτιακής Αδελφότητας Ντάλας Τέξας. Για τις υπηρεσίες του προς τον Ελληνισμό
της Αμερικής και την Ορθόδοξη Εκκλησία τιμήθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο
Κωνσταντινουπόλεως επί Πατριάρχου Αθηναγόρα, από τον οποίο χειροθετήθηκε Eπίλεκτος
της Ορθοδοξίας. Πέθανε στο Ντάλας το 1974.
Το έργο του
Ποιητικές Συλλογές:
•Καρδιάς ερείπια, 1918,
•Τα ψιθυρίσματα του χωριού μου, 1926,
•Αναμνήσεις και όνειρα, Τύποις «Κόσμου», Νέα Υόρκη 1945, 1960 (δίγλωσση έκδοση
στην ελληνική και αγγλική)
•Από τα όνειρα στην πραγματικότητα, 1963,
•Αναδρομή, Αθήναι 1965, 1969, και
•Η επιστροφή μου στην Ελλάδα.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ (Πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
1905 - 1964
Ο Δράκος ήταν ένας απ' αυτούς που κατέγραψαν και φωτογράφισαν την
εποχή του είτε σαν εκδότης και σχολιαστής της Ναυπακτιακής Φωνής είτε σαν στιχοπλόκος.
Αποτύπωσε στα γραφόμενά του τα ήθη της εποχής του, τους χαρακτήρες, τα πάθη, τις
αντιπαλότητες. Ανθρωπος αυθόρμητος, ευρηματικός, πνευματώδης και με μια πηγαία
πάντα χιουμοριστική και περιπαιχτική διάθεση για όλους και για όλα, του ταίριαζε
απόλυτα το παρατσούκλι «Φασαρίας» που του προσέδωσαν. Εμπνεόμενος από καθημερινά
πρόσωπα, γεγονότα ή καταστάσεις, τα παρουσίαζε συνήθως μέσα από την εύθυμη και
κωμική πλευρά τους: είχε μια θαυμαστή ικανότητα να διακρίνει την αστεία όψη των
πραγμάτων. Γνώριζε να σκώπτει χωρίς να θίγει, να παρωδεί χωρίς να πικραίνει, να
σατιρίζει χωρίς να ερεθίζει. Ο Α. Δράκος ήταν ένας «πικάντικος» άνθρωπος που έδινε
ένα ιδιαίτερο χρώμα στις συντροφιές των Ναυπακτίων: ήταν το «αλάτι και πιπέρι»
της ομήγυρης, όπως εύστοχα τον χαρακτήρισε ο Γιάννης Βαρδακουλάς.
Γεννήθηκε στη Ναύπακτο το 1905. Ήταν ένα από τα επτά παιδιά του Μιλτιάδη
Δράκου, ο οποίος για να συντηρήσει την πολυμελή οικογένειά του είχε στήσει ένα
μικρό παντοπωλείο στην περιοχή του λιμανιού. Η οικογένεια Δράκου ήταν μία από
τις φαμίλιες των Σουλιωτών που μετά την έξοδο του Μεσολογγιού εγκαταστάθηκε στη
Ναύπακτο.
Τελείωσε το Σχολαρχείο και αμέσως μετά ξεκίνησε τη φοίτησή του στη
Σχολή Αεροπορίας της Θεσσαλονίκης. Το όνειρό του ήταν να γίνει ιπτάμενος θέλοντας,
ίσως, μ' αυτόν τον τρόπο να καταπολεμήσει και να υπερνικήσει την έμφυτη δειλία
του: όμως στην πορεία και κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του εγκατέλειψε ξαφνικά
τη Σχολή υποκύπτοντας, όπως λέγεται, στις πιέσεις ή στα πειράγματα φίλων του,
οι οποίοι στην προσπάθειά τους να τον αποτρέψουν του είπαν με τη χαρακτηριστική
ρουμελιώτικη προφορά τους: «Ουρέ Θανάσ'π'λι θα γίνς». Αυτό άσκησε καταλυτική επίδραση
πάνω του ξαναζωντανεύοντας την εκ φύσεως δειλία του και έτσι άλλαξε πορεία. Το
νεανικό του όνειρο ναυάγησε. Στην αγωνιώδη προσπάθειά του ν' αποφύγει το Αεροδικείο,
ερχόμενος στην Αθήνα βρήκε καταφύγιο στα υπόγεια τυπογραφεία του Βήματος και άλλων
εφημερίδων. Έτσι ήλθε σε επαφή μ' έναν νέο κόσμο, τον κόσμο της δημοσιογραφίας
και των γραμμάτων. Ο χώρος αυτός αποτέλεσε για το Δράκο ένα μεγάλο «Σχολείο».
Εδώ πήρε το πρώτο βάπτισμα της δημοσιογραφίας, ενώ παράλληλα έμαθε τα μυστικά
της τυπογραφίας.
Πλούσιος σε γνώσεις και εμπειρίες επιστρέφει στη γενέτειρά του και
με τη στήριξη των ανθρώπων που είχε γνωρίσει στην Αθήνα γίνεται επαγγελματίας
τυπογράφος και ανοίγει το πρώτο τυπογραφείο και βιβλιοπωλείο γύρω στα 1928-29.
Μία νέα πορεία ανοίγεται εμπρός του: δίνεται ολοκληρωτικά, δουλεύει ασταμάτητα.
Βρίσκεται σε συνεχή επαφή με τον Αθηναϊκό τύπο, διακινεί πολλές από τις αθηναϊκές
εφημερίδες στην επαρχία -γεγονός πολύ σημαντικό για την εποχή εκείνη- ενώ παράλληλα
στέλνει και δικές του ανταποκρίσεις.
Το κατάστημα «Δράκου», εκτός από την πλούσια συλλογή ειδών γραφικής
ύλης που διαθέτει, γίνεται πλέον το στέκι όλων αυτών που ζητούσαν να ενημερωθούν
πάνω στα τρέχοντα γεγονότα ή να προβάλλουν δικές τους απόψεις μέσω των εφημερίδων
και κυρίως μέσω της «Φωνής».
Ένας μικρόκοσμος παρελαύνει καθημερινά από το χώρο αυτό. Αυτή η καθημερινή
συναναστροφή του Δράκου με όλα σχεδόν τα κοινωνικά στρώματα, καθώς και η φύση
της δουλειάς του, του δίνει τα ερεθίσματα να καταγράφει την επικαιρότητα, να αποτυπώνει
με το πηγαίο χιούμορ και τη σατιρική του διάθεση την καθημερινότητα, να διακωμωδεί
διάφορες καταστάσεις, να σκιαγραφεί ανθρώπινους χαρακτήρες. Η δημιουργική
αυτή διάθεση του Δράκου εκδηλώθηκε κυρίως με την έκδοση μιας από τις πρώτες τοπικές
εφημερίδες, [προηγήθηκαν Nαυπακτία (1905), Κήρυξ (1920)] με τον αρχικό τίτλο Φωνή
(από το 1920 ως το 1940)].
Αρχικά η εφημερίδα διευθύνονταν από επιτροπή (περιστασιακοί Διευθυντές
το 1933 ο Τ. Κούμπιος και ο Φ. Μακρής), και από το Φλεβάρη του 1931 η Διεύθυνση
της εφημερίδας περνάει και τυπικά στο Δράκο. Η εφημερίδα, λοιπόν, η οποία μετονομάστηκε
τον Απρίλιο του 1935 σε Φωνή της Ναυπακτίας, ήταν ένα πνευματικό γεγονός για την
επαρχία: με την ποικίλη ύλη της -πολιτικά σχόλια, κοινωνικά θέματα, τοπικές ειδήσεις,
λογοτεχνικές σελίδες- πρόσφερε τα μέγιστα την εποχή εκείνη που τα μέσα ενημέρωσης
και πληροφόρησης ήταν πενιχρά και οι εξελίξεις ραγδαίες (αναφερόμαστε στις 10ετίες
1930-40-50), στις οποίες διαδραματίζονται κοσμοϊστορικά γεγονότα). Μέσω της εφημερίδας
προβάλλονταν ακόμη και αποκτούσαν δημοσιότητα όλα τα τοπικά προβλήματα, όχι μόνο
της πόλης της Ναυπάκτου, αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Έτσι έμμεσα ή άμεσα,
πολλές φορές ασκούνταν πιέσεις για την προώθηση και αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι η Φωνή, πέραν των άλλων, πρόβαλε και
ενίσχυσε την ιδέα για την ίδρυση βιβλιοθήκης στην πόλη της Ναυπάκτου.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
1893 - 1987
ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ (Αρχαία πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
Carcinus, of Naupactus, is mentioned by Pausanias (x. 38.6) among the cyclic poets; and Charon of Lampsacus, before whose time Carcinus must have lived, attributed to him the epic poem Naupaktria, which all others ascribed to a Milesian poet.
ΔΟΡΒΙΤΣΙΑ (Χωριό) ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
1891 - 1949
Γεννήθηκε το 1891 στη Δορβιτσά Ναυπακτίας, όπου έμαθε και τα πρώτα
γράμματα. Το γυμνάσιο το τελείωσε στη Καρδίτσα. Σπούδασε νομικά και Θεολογία.
Το 1917 χειροτονήθηκε διάκος με το όνομα Δαμασκηνός. Έγινε ηγούμενος στη μονή
της Κορώνης, διευθυντής των γραφείων της Αρχιεπισκοπής Αθηνών, ηγούμενος των μονών
Πεντέλης και Πετράκη. Αναλαμβάνει τη σύνταξη καταστατικού χάρτη για το Αγιο Όρος
το 1918 και εξασφαλίζεται η ελληνικότητα των μονών. Το 1922 εκλέχτηκε Μητροπολίτης
Κορινθίας. Μετά το σεισμό που έγινε στην Κόρινθο ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα
για την περίθαλψη των κατοίκων, και για το θέμα αυτό μετέβη στην Αμερική για εξεύρεση
πόρων ενίσχυσης των σεισμοπλήκτων.
Ο Πατριάρχης Φώτιος τον διορίζει έκτακτο Πατριαρχικό Έξαρχο της Αμερικής.
Τον Νοέμβριο του 1938, μετά το θάνατο του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου,
εκλέγεται Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, πλειοψηφείσας του Χρύσανθου
Τραπεζούντος 31 έναντι 30 ψήφων.
Η εκλογή ακυρώθηκε και σε επαναληπτική εκλέχτηκε ο Χρύσανθος. Ο Δαμασκηνός
όμως μετά το Μέγα Μήνυμα θεωρούσε τον εαυτόν του Αρχιεπίσκοπο και τον Χρύσανθο
"επιβάτη". Τελικά απομονώθηκε στη Μονή της Φανερωμένης στη Σαλαμίνα.
Στις 2 Ιουλίου του 1941, η μείζων Ιερά Σύνοδος με ομόφωνη απόφασή
της δέχτηκε ότι Αρχιεπίσκοπος Αθηνών είναι ο Δαμασκηνός. Η Κυβέρνηση με διάταγμα
της 5ης Ιουλίου 1941 το αναγνώρισε.
Διετέλεσε αντιβασιλιάς από 31 Δεκεμβρίου 1944 έως 31 Μαρτίου 1948,
και πρωθυπουργός από 17-10-1945 έως 01-11-1945.
Στην κατοχή έδειξε μεγάλη δραστηριότητα, βοηθώντας το ποίμνιό του
τόσο που οι Γερμανοί τον έθεσαν σε κατ' οίκον περιορισμό, αφού την τελευταία στιγμή
ματαιώθηκε η μεταφορά του στη Γερμανία. Ήταν ένας μεγάλος άνθρωπος, πατριώτης
και χριστιανός.
Πέθανε στις 20 Μαϊου 1949, σε ηλικία 58 ετών.
Μέρος της περιουσίας του άφησε για την ίδρυση εκκλησιαστικού φροντιστηρίου
για την μετεκπαίδευση των κληρικών.
Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Νομαρχίας Αιτωλοακαρνανίας
ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ (Πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
1863 - 1957
O K. Λούρος γεννήθηκε στη Nαύπακτο στις 15 Oκτωβρίου 1863... Στη Nαύπακτο
παρέμεινε ο K. Λούρος μέχρι το 1873, που η οικογένειά του μετοίκησε στην Aθήνα,
γύρισε δε πάλι στις 15 Iανουαρίου 1887, προπαρασκευαζόμενος για τις διδακτορικές
εξετάσεις του στην Iατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Aθηνών. Tα πρώτα γράμματα έμαθε
στο αλληλοδιδακτικό σχολείο της Nαυπάκτου, που στεγάζεται στο Tζαμί του Nτουράκμπεη...
O K. Λούρος ως επιστήμονας
Mετά τις γυμνασιακές του σπουδές γράφτηκε στην Iατρική Σχολή το 1884 και
το 1888 αναγορεύτηκε διδάκτορας. Tο 1891 βρίσκεται στην Eυρώπη, για να ειδικευθεί
στον κλάδο της μαιευτικής και γυναικολογίας, για τέσσερα χρόνια στη Γερμανία και
τρία στην Aγγλία. Tο 1908 διορίστηκε καθηγητής Mαιευτικής του Πανεπιστημίου Aθηνών,
εκλέχτηκε δε επανειλημμένα κοσμήτορας της Σχολής, συγκλητικός και πρύτανις το
1923, το δε 1924 εκλέχτηκε επίτιμο μέλος της Γυναικολογικής και Mαιευτικής Eταιρείας
του Bερολίνου. Ως ερευνητής έχει γράψει υπέρ τις 20 επιστημονικές εργασίες, το
επιστημονικό και συγγραφικό του έργο υπήρξε πλούσιο, συνέβαλε στην αναμόρφωση
της Mαιευτικής στη χώρα μας, με το σύγγραμμά του δε «Mαιευτική» σπούδασαν γενιές
γιατρών. Tο 1934 αποχώρησε από το Πανεπιστήμιο με τον τίτλο του ομότιμου καθηγητή.
O K. Λούρος ως Πολιτικός
Παρά την απόφασή του να μην αναμειχθεί στην Πολιτική, ο αρχηγός του
Λαϊκού Kόμματος Παναγής Tσαλδάρης κατόρθωσε να τον μεταπείσει. Στις 25 Σεπτεμβρίου
1932 εκλέχτηκε γερουσιαστής και το 1935 βουλευτής, διετέλεσε δε και υφυπουργός
Yγείας, Προνοίας και Kοινωνικής Aντιλήψεως. Έτσι του δόθηκε η ευκαιρία, να γνωρίσει
από κοντά τον τόπο του και τις ανάγκες του.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
1893 - 1987
Φιλολογικό ψευδώνυμο του Γ. Αθανασιάδη-Νόβα από οικογένεια με πολιτική
παράδοση. Σπούδασε νομικά και αναμείχθηκε ενεργά στην πολιτική, εκλέχθηκε βουλευτής
και χρημάτισε υπουργός. Παράλληλα με την πολιτική του ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία
και τη λογοτεχνία. Έγραψε ποιήματα, διηγήματα, μελέτες. Στην ποίησή του είναι
πηγαίος, απλός, εύκολος, μελωδικός και μας δίνει δροσερές εικόνες από τα τοπία,
τα ήθη και τους ανθρώπους της Ρούμελης. Αρκετά ποιήματά του μελοποιήθηκαν. Από
το 1955 υπήρξε τακτικό μέλος της Ακαδημίας.
Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Νομαρχίας Αιτωλοακαρνανίας
ΕΛΑΤΟΒΡΥΣΗ (Χωριό) ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
1904 - 1997
O Στρατηγός Βασίλειος Σταυρογιαννόπουλος ως λογοτέχνης
Ο Β. Σταυρογιαννόπουλος γεννήθηκε το 1904 στην Ελατόβρυση της ορεινής
Ναυπακτίας, όπου τελείωσε το τετρατάξιο δημοτικό σχολείο και κατόπιν κατέβηκε
στη Ναύπακτο, όπου και
γράφτηκε ύστερα από εξετάσεις, στο Σχολαρχείο, όπως λεγόταν η τρίτη τάξη του Ελληνικού
Σχολείου. Αφού ολοκλήρωσε τον κύκλο των μαθημάτων, κλήθηκε τον Απρίλιο του 1924
στο στρατό για την εκπλήρωση της στρατιωτικής του θητείας. Από τη στιγμή αυτή
ξεκινά ο πρώτος μεγάλος κύκλος της ζωής αυτού του αξιόλογου ανθρώπου, της στρατιωτικής
του δηλαδή σταδιοδρομίας.
Ξεκινώντας από τη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών αναδείχθηκε σε όλες τις
κλίμακες της στρατιωτικής ιεραρχίας καταλαμβάνοντας όλα τα αξιώματα κατόπιν επιτυχών
διαγωνισμών. Στη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας διετέλεσε Διοικητής στρατιωτικών
τμημάτων, υπηρέτησε σε Επιτελικά Γραφεία μεγάλων Μονάδων, διετέλεσε Διευθυντής
Τύπου και Ηθικής Αγωγής του Γενικού Επιτελείου Στρατού, Διευθυντής του Ραδιοφωνικού
Σταθμού Ενόπλων Δυνάμεων και Επιτελάρχης της Διεύθυνσης Πεζικού του Γενικού Επιτελείου
Στρατού. Πέρα από τη θητεία του σε αυτές τις θέσεις ο Β. Σταυρογιαννόπουλος
υπήρξε μάχιμος αξιωματικός με αξιόλογη πολεμική δράση κατά την περίοδο 1941-1949
με το βαθμό του Λοχαγού, ως Διοικητής Λόχου κατά τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο και
στη συνέχεια προσφέροντας τις υπηρεσίες του στην οργάνωση του Ε.Δ.Ε.Σ. Για την
ανδρεία, που επέδειξε, του απονεμήθηκαν δεκαπέντε μετάλλια και παράσημα. Επιπλέον
χάρη στην ευρύτητα του πνεύματός του, τις γνώσεις και την εμπειρία του, διετέλεσε
καθηγητής του μαθήματος «Τακτική Πεζικού» στις σχολές του Πυροβολικού και Μηχανικού,
ενώ κατά την περίοδο 1941-1942 υπηρέτησε στο Γυμνάσιο Ναυπάκτου ως καθηγητής του
μαθήματος Ηθική - Εθνική και Σωματική Αγωγή.
Τον Ιούλιο του 1964, κατόπιν αιτήσεως του, αποστρατεύθηκε με το βαθμό
του υποστρατήγου. Είναι φανερό ότι ο Β. Σταυρογιαννόπουλος, ο Σταυροβάσος, όπως
ήθελε να τον αποκαλούν, με υψηλή συναίσθηση του καθήκοντος πρόσφερε με ανδρεία
και αφοσίωση τις υπηρεσίες του στο πεδίο της μάχης και εκπλήρωσε με επιδεξιότητα
μοναδική τα καθήκοντά του ως ανώτατος αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού. Ο στρατηγός
Σταυρογιαννόπουλος όμως υπήρξε μια πολυδιάστατη προσωπικότητα και πέρα από τη
λαμπρή στρατιωτική σταδιοδρομία του, επιδόθηκε στη Λογοτεχνία, την μεγάλη του
αγάπη, όπως έλεγε, και χειρίστηκε τη γραφίδα με επιδεξιότητα αφήνοντας πίσω του
ένα πλούσιο και αξιόλογο συγγραφικό και λογοτεχνικό έργο.
Η εντρύφησή του στους αρχαίους συγγραφείς και σε ιστορικές μελέτες
αλλά και η προσωπική του πείρα συντέλεσαν στη διεύρυνση των πνευματικών του οριζόντων
και τον βοήθησαν να επιδοθεί και ο ίδιος στη συγγραφή μελετών και άλλων λογοτεχνικών
εργασιών, που βρίσκονται διάσπαρτες με τη μορφή άρθρων και διηγημάτων στον περιοδικό
Τύπο αλλά και σε αυτοτελή βιβλία. Το μεγαλύτερο μέρος του συγγραφικού του έργου
έχει δημοσιευθεί κυρίως σε Στρατιωτικές εφημερίδες και περιοδικά. Η συγγραφική
του εργασία μπορεί να διακριθεί σε στρατιωτική, ιστορική και λογοτεχνική.
Αρθρα και μελέτες του που αναφέρονται κυρίως σε θέματα οργάνωσης,
τακτικής και στρατηγικής περιέχονται σε τεύχη του περιοδικού, Γενική Eπιθεώρησις
Στρατού, από το Σεπτέμβριο του 1952 ως και τον Ιούλιο του 1961 και στην εβδομαδιαία
εφημερίδα Στρατιωτικά Nέα από το φύλλο 249 ως και το φύλλο 511. Πέρα από τα άρθρα
και τις μελέτες του εξέδωσε και βιβλία με θέματα στρατιωτικής φύσης όπως: Ηθική
Αγωγή και Γενικοί Κανονισμοί, Τακτικαί Σκέψεις, Τακτικά Προβλήματα, Μέση Ανατολή
και Βόρειος Αφρική, Πολέμου Στρατηγήματα, Ιδιότητες του Αρχηγού και η Τέχνη να
Διοικεί, Αέρα. Αέρα. Η πολεμική κραυγή των Ελλήνων.
ε αυτό το μέρος του συγγραφικού του έργου παραθέτει τους προβληματισμούς,
τις απόψεις, τις προτάσεις και τα συμπεράσματα, όπως αυτά προκύπτουν από την προσωπική
του πείρα. Η στρατιωτική συγγραφική του εργασία είναι επιστέγασμα της πείρας που
απέκτησε στα 39 χρόνια της ζωής του στο στρατό.
Στην ιστορική συγγραφή του συγκαταλέγονται τα ακόλουθα βιβλία:
•Ζωή της Κατοχής και τα Τάγματα Ασφαλείας,
•Ιστορία της Ναυπακτίας από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα,
•Η Ναυμαχία της Ναυπάκτου,
•Πικρές Αναμνήσεις,
•Κράβαρα τα Περήφανα.
Τα περισσότερα απ' αυτά, όπως είναι φανερό, αναφέρονται στην ιστορία
της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Ναυπακτίας.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΕΛΑΤΟΥ (Χωριό) ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
1901 - 1941
Γεννήθηκε το 1901 στην Eλατού. Παππούς του είναι ο ξακουσμένος Σκαλτσογιάννης
που έκλεψε «εις γάμου κοινωνίαν» την Mαργαρίτα Iωάν. Kαλαντζοπούλου. Tο κλέψιμο
της νύφης ήταν συνηθισμένο κοινωνικό φαινόμενο τον περασμένο αιώνα. O πατέρας
του Xρήστος παντρεύτηκε την Eλευθερία I. Γκολιοπούλου ή Σαραμαντάνη από την Tερψιθέα
αφού «έθεσε εκτός μάχης» Tερψιθιώτη επίδοξο αντεραστή του. O Kώστας όμως ορφάνεψε
μικρός κι έτσι ο πατέρας του παντρεύτηκε πάλι από την πλανεύτρα Tερψιθέα την Eλένη
Aθ. Σταμάτη ή Σταλίδα. Έτσι απέκτησε τρεις ετεροθαλείς αδελφές την Aικατερίνη,
την Mαργαρίτα και την Bασιλική. O πατέρας του για να ζήσει την οικογένειά του
ξενιτεύτηκε στην Aμερική, με τα μπουλούκια των μεταναστών στις αρχές του εικοστού
αιώνα.
Mε την υποστήριξη της θείας του Bασιλικής I. Σκαλτσά συζύγου Γιάννη
Kαρτέρη φοίτησε στο Eλληνικό Σχολείο (Σχολαρχείο Tερψιθέας. Ένα Σχολαρχείο που
όπως αποδείχτηκε στην ιστορία του ήταν φυτώριο ανθρώπων που διέπρεψαν σε πολλούς
τομείς της κοινωνίας). Eκτός του K. Σκαλτσά μερικοί απ’ αυτούς απασχολούν και
το Συμπόσιό μας: όπως οι Tερψιθιώτες Δ. Kοντογιάννης, A. K. Σκαλτσάς, Aριστοτέλης
Στ. Παπασταύρου και από Zωριάνου οι αδελφοί Kώστας και Γιάννης Δ. Kαραβίδας που
αργότερα πολιτογραφήθηκαν Nαυπάκτιοι.
Στη συνέχεια ο Kώστας έρχεται τέλη του 1919 στην Aθήνα
και κατατάσσεται στη χωροφυλακή. Aργότερα δίνοντας εξετάσεις γίνεται ενωματάρχης.
Διορίζεται στη Bόρ. Eλλάδα όπου και αρχίζει τις αχόρταγες περιηγήσεις του. Tο
1923 τον βρίσκει ο συμπατριώτης του Σπ. Mαυραγάνης στη Θεσσαλονίκη.
Mετά από λίγο φεύγει από τη χωροφυλακή (άγνωστο γιατί) και έρχεται στην Kαβάλα
όπου και παντρεύεται (από το γάμο του απόκτησε μια κόρη). Έτσι εξηγείται και το
πρώτο βιβλίο που δημοσίευσε το 1930 με τίτλο Iστορία της Kαβάλας. Ένα μικρό βιβλίο
γραμμένο σε απλό ύφος που πρέπει να θεωρείται πηγή στην βιβλιογραφία για την Kαβάλα.
Aπό την πόλη αυτή αρχίζει δειλά-δειλά και τις πρώτες ανταποκρίσεις του στην εφημερίδα
Έθνος το 1937. Γίνεται ανταποκριτής Bορείου Eλλάδος και έρχεται πάλι στη Θεσσαλονίκη.
Aναλαμβάνει ανταποκρίσεις και ρεπορτάζ παντός τύπου. O μεγαλύτερος ανταγωνιστής
του (ίσως και ο μεγαλύτερος δάσκαλός του) στις ανταποκρίσεις του είναι ο συμπατριώτης
και φίλος του Σταμάτης Σταματίου (ο γνωστός μας Σταμ-Σταμ). Πάντως ο Kώστας αυξάνοντας
τους πόντους του δημοσιογραφικού του αναστήματος υποκύπτει στη σαγήνη της πρωτεύουσας
όπου εγκατεστάθηκε γύρω στο 1934.
Σαν δημοσιογράφος πρέπει να θήτευε κοντά στον Xάρη Σταματίου διότι
τον βλέπουμε να ασχολείται με αρχαιολογικά θέματα, που όπως είδαμε από τις συλλογές
του Xάρη ήταν η αδυναμία του. Eκτός από την φιλομάθειά του ήταν φίλος της προόδου
και γενικά ήταν μοντέρνος άνθρωπος αυτό φαίνεται και μέσα από τα άρθρα του στο
Έθνος. Tο 1938 γράφει και το πολύ πρωτότυπο βιβλίο «Oλυμπία». Eίναι ένα ρεπορτάζ
για το χώρο και την ιστορία του κάπως σαν χρονογράφημα.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ (Πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
1896 - 1961
Ποιητής, δημοσιογράφος και θεατρικός κριτικός., αδελφός του πολιτικού.
Το όνομα του Κώστα Οικονόμου είναι συνδεδεμένο κυρίως με την Παπαχαραλάμπειο
Βιβλιοθήκη, στην οποία υπηρέτησε εικοσιτέσσερα χρόνια και συνέβαλε αποφασιστικά
στην οργάνωση, την επέκταση, την προβολή και γενικότερα στην καθιέρωσή της ως
ένα πνευματικό κέντρο πανελλαδικής ακτινοβολίας.
«Καλό Επαχτίτη, φλογερό πατριδολάτρη, αφοσιωμένο από τα παιδικά του
χρόνια στη μελέτη, παράλληλα με διάφορα θέματα της ιστορίας και των προβλημάτων
του αγαπημένου του Έπαχτου» τον θεωρούσαν οι Επαχτίτες. Το μεγάλο πάθος του Κώστα
Οικονόμου ήταν η Παπαχαραλάμπειος Βιβλιοθήκη. Όσοι τον γνώρισαν εντυπωσιάστηκαν
από αυτό του το πάθος και την αφοσίωση. Όταν ο διακεκριμένος λογοτέχνης Πέτρος
Χάρης τον Αύγουστο του 1967 επισκέφτηκε τη Βιβλιοθήκη της Ναυπάκτου τόσο εντυπωσιάστηκε
από την οργάνωση της, που δημοσίευσε στο περιοδικό ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ άκρως επαινετικό
σχόλιο για τη Βιβλιοθήκη και τον τότε διευθυντή της Κώστα Οικονόμου. Και ο Χαράλαμπος
Χαραλαμπόπουλος συμπληρώνει : «Ο ιεραποστολικός του ζήλος, η θερμουργή φλόγα που
τον κατέκαιε, η εργατικότητα και η μεθοδικότητά του μετέβαλαν τη Βιβλιοθήκη σε
πνευματικό φάρο. Εκθέσεις, προβολές μορφωτικών ταινιών, διαλέξεις, ήταν στο κέντρο
των δραστηριοτήτων της Βιβλιοθήκης».
Ο Κώστας Οικονόμου κατείχε καλά το επαγγελματικό του αντικείμενο.
Αγωνιζόταν για τη σωστή οργάνωση των Βιβλιοθηκών και εξέδωσε σε συνεργασία με
τον μετεκπαιδευθέντα στη Βιβλιοθηκονομία σε Πανεπιστήμιο των Η.Π.Α., καθηγητή
Φώτη Παίξο, συντομευμένη μετάφραση του βιβλιοθηκονομικού συστήματος δεκαδικής
ταξινόμησης DEWEY, που βοήθησε τους 'Eλληνες βιβλιοθηκάριους στα πρώτα τους βήματα.
Υπήρξε πρωταγωνιστής στην ίδρυση του Συλλόγου Βιβλιοθηκαρίων Δημοσίων Βιβλιοθηκών
στον οποίο εκλέχθηκε και πρόεδρος. Από τη θέση αυτή άρχισε ένα συστηματικό και
σπουδαίο έργο. Με την ιδιότητα του Προέδρου, σε συνέντευξη τύπου που πραγματοποίησε
στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων με θέμα την κατάσταση και τα προβλήματα
των Βιβλιοθηκών, ανάμεσα στα άλλα τόνισε και τα εξής: «Δυστυχώς, δεν έχει ακόμα
στη χώρα μας συνειδητοποιηθεί η ζωτική αναγκαιότητα των βιβλιοθηκών και ο πρωταρχικός
ρόλος τους στην υποδομή της υποτονικής εξωσχολικής παιδείας. Επιβάλλεται οι Βιβλιοθήκες
να περάσουν ταχύρρυθμα στη μέριμνα, πρακτική και ενίσχυση του Κράτους και να θεσπιστούν
μέτρα νομοθετικής, οργανωτικής και οικονομικής φύσεως, για να μπορέσουν να γίνουν
ζωντανά κέντρα πνευματικής, μορφωτικής και πολιτιστικής δραστηριότητας. Ιδιαίτερη
προσοχή πρέπει να δοθεί στην ισόρροπη χωροταξική κατανομή των Βιβλιοθηκών με τη
βαθμιαία ίδρυση νέων στην ελληνική ύπαιθρο».
Η "πληθωρική" πνευματική φυσιογνωμία του Κώστα Οικονόμου,
ξεπέρασε τα στενά όρια της επαρχίας και καταξιώθηκε σ' ένα ευρύτερο κύκλο ανθρώπων.
Την αγωνία του αυτή για την πορεία των θεμάτων που αφορούσαν τη ζωή, τον άνθρωπο,
την κοινωνία και κυρίως την επαρχία Ναυπακτίας, ο Κώστας Οικονόμου εξέφραζε συχνά
μέσα από τα γραφόμενα του τόσο στις στήλες των τοπικών εφημερίδων όσο και στα
δύο του βιβλία που πρόλαβε να εκδόσει. Ένα δείγμα του λογοτεχνικού του ταλέντου
μας έδωσε με το ιστορικό του αφήγημα «Το Φλεγόμενο Φλάμπουρο», μια αναφορά στη
δράση και τη μαρτυρική θυσία του Γιάννη Ανεμογιάννη. Σε κριτική του για το συγκεκριμένο
έργο γράφει ο συγγραφέας Κ.Π. Παπαρούνης: «Σας γράφω γιατί με γοητεύσατε. Σας
γνώρισα διευθυντή της βιβλιοθήκης με κάποια ευρύτερα ενδιαφέροντα. Ότι είσθε ένας
έξοχος λογοτέχνης, αυτό το εμπιστευτήκατε στα βιβλία σας- Στο «Φλεγόμενο Φλάμπουρο»
είστε ένας θαυμάσιος λογοπλάστης με άνετη γραφή κι ανεπανάληπτους διάλογους και
προπάντων με συνθετική ικανότητα ρομαντισμού, λυρισμού και επικής παραστατικότητας».
Στη συγγραφική του δράση συγκαταλέγεται και ο «Ιστορικός και Τουριστικός οδηγός
της Ναυπάκτου», που εκδόθηκε το 1980. Πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον πόνημα
με λακωνική διεισδυτική ικανότητα στον αρχαιολογικό και ιστορικό χώρο, που είναι
χρήσιμο για τους επισκέπτες της πόλης μας. Φαίνεται, ότι στα σχέδιά του ήταν και
η διάσωση του υλικού, που αναφέρονται σε διάφορες προσωπικότητες της πόλης μας.
Έτσι δικαιολογείται και η έκδοση του βιβλίου για το γιατρό Ευθύμιο Βαρδακουλά,
που προλογίζει με συγκίνηση.
Πολύ σημαντική ήταν η συνεισφορά του στην τοπική κοινωνία με την αξιόλογη
τοπική εφημερίδα «Ναυπακτίδα». Πρόκειται για μια εφημερίδα ιδιαίτερα επιμελημένη
και στη μορφή και στο περιεχόμενο, με μια σπάνια αισθητική για τοπική εφημερίδα,
αμερόληπτη, έξω από πολιτικές διαμάχες, και με την ποικιλία των θεμάτων της «Η
Ναυπακτίδα» δεν άργησε να κατακτήσει το αναγνωστικό κοινό και να αποκτήσει πολλούς
φίλους, αν και η έκδοσή της ήταν βραχύβια (Ιανουάριος 1966- Απρίλιος 1967). Ψυχή
της εφημερίδας, ο Κώστας Οικονόμου, που ήταν συντάκτης και των περισσοτέρων κειμένων
της. «Οι επίκαιρες μολυβιές» ήταν το χρονογράφημα που κοσμούσε την εφημερίδα,
στο οποίο ο Κώστας Οικονόμου σχολίαζε την επικαιρότητα με κριτική σκέψη και ευαισθησία
μέσα από την στήλη αυτή αναδείκνυε πολλές φορές τα τοπικά προβλήματα, προτείνοντας
και συγκεκριμένες λύσεις.
Μερικά από τα θέματα που τον απασχόλησαν ήταν η αναγκαιότητα της γεφύρωσης
Ρίου - Αντιρρίου,
η κατασκευή παρακαμπτηρίου δρόμου για να «σωθεί η πόλη από το θανάσιμο κίνδυνο
των αυτοκινήτων και την υποβάθμιση», όπως έγραφε, ενώ σε άλλα κείμενά του εκφράζει
την αγωνία του για την ερήμωση της επαρχίας, την αποξένωση του σύγχρονου ανθρώπου
και τη συμβατικότητα των σημερινών ανθρώπινων σχέσεων, και προτρέπει τους Ναυπάκτιους
να αντισταθούν και να ενωθούν απέναντι σ' αυτόν τον κίνδυνο, που κάνει τον άνθρωπο
αδιάφορο για το συνάνθρωπό του. Αξίζει να σημειωθεί ότι πολύ σημαντική ήταν και
η Λογοτεχνική - Ιστορική και Λαογραφική σελίδα της εφημερίδας, στην οποία κάθε
φορά, εκτός των άλλων, γίνονταν αναφορά σε κάποιο από τα χωριά της Ναυπακτίας,
όπως Ελατού, Τερψιθέα,
Αμπελακιώτισσα, Λιμνίστα,
Κάτω Βασιλική, κ.α.,
αναδεικνύοντας έτσι αυτές τις ξεχασμένες περιοχές και στηρίζοντας την τοπική ιστορία
και παράδοση. Ακόμα η πέννα του από καυστική γίνεται συχνά λυρική και γλαφυρή,
όταν υμνεί τις ομορφιές της φύσης στους «Φθινοπωρινούς Ψιθύρους» ή τις χαρές της
ζωής και το ξεφάντωμα της Αποκριάς στο με βακχικό τίτλο χρονογράφημα του «Ευοί
- Ευάν». Με την στήλη του «Αξέχαστοι τύποι της Ναυπάκτου» ξεδίπλωνε μπροστά μας
με κωμικοτραγικό τρόπο αξέχαστους χαρακτηριστικούς τύπους και φυσιογνωμίες, όπως
ο Τσάκαλος, ο Γκάγκας ο Φτεροπόδαρος, ο Μήτρος ο Ρήτωρ, διατηρώντας έτσι στη μνήμη
των μεταγενέστερων Ναυπακτίων τις γραφικές αυτές και παράλληλα τραγικές φιγούρες.
Τέλος, με τη μακρόχρονη ενασχόλησή του, από τη θέση του Προέδρου του Διοικητικού
Συμβουλίου του Παπαχαραλάμπειου Εθνικού Σταδίου, συνέβαλε αποτελεσματικά στον
εκσυγχρονισμό και την καλύτερη δυνατή λειτουργία του Σταδίου.
Ο πρόωρος θάνατός του, στην πιο δημιουργική φάση της ζωή του, το
καλοκαίρι του 1984, άφησε ένα δυσαναπλήρωτο κενό, "ορφάνεψε τον Έπαχτο και
όλους τους Επαχτίτες", όπως χαρακτηριστικά γράφτηκε.
Ο Κώστας Οικονόμου σχεδίαζε πολλές μελέτες για τη Ναύπακτο. Τα συρτάρια
του ήταν γιομάτα υλικό σχετικά με τη ναυμαχία της Ναυπάκτου του 1571, τη λαογραφία
και την αρχαιολογία της επαρχίας, όπως έχει γραφεί. Τα χειρόγραφά του αυτά περιήλθαν
μετά το θάνατό του στην οικογένεια του αδελφού του. Όπως ήταν φυσικό η Παπαχαραλάμπειος
Βιβλιοθήκη τέλεσε μνημόσυνο στη μνήμη του, που παρευρέθηκαν πολλοί από τους παλιούς
φίλους του. Επίσης η Βιβλιοθήκη οργάνωσε πνευματική εκδήλωση στη μνήμη του με
ομιλητή το φίλο του Γιάννη Βαρδακουλά.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΝΕΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
1909 - 1984
O Xρήστος Παπανικολάου γεννήθηκε το 1909 στο Nεοχώρι Nαυπακτίας. Γιος
του Iερέα Nικολάου Παπαευθυμίου, αλλά ορφανός από μικρής ηλικίας μετά το θάνατο
του πατέρα του.
Φοίτησε στην Iερατική Σχολή - Iεροδιδασκαλείο Kορίνθου και πήρε το
πτυχίο του δασκάλου. Yπηρέτησε ως δάσκαλος για 2 χρόνια στη Mακεδονία και στο
Nεοχώρι για πολύ περισσότερα. Mετεκπαιδεύτηκε στη Γεωργική Σχολή Λάρισας. Πέθανε
στη Λαμία 24-12-84 και
ετάφη στο χωριό του.
Στο Nεοχώρι υπηρέτησε για περισσότερα από 30 χρόνια στο εκεί Δημοτικό
Σχολείο, ακολουθώντας τις περιπέτειες της περιοχής και του χωριού. Aκάματος εργάτης
της παιδείας. Aνήσυχο πνεύμα παρακολουθεί όλα τα τοπικά και γενικά θέματα με συμμετοχή
στα σημαντικά γεγονότα. Eκτός από το διάβασμα και τη μελέτη είχε την ευχέρεια
του λόγου και της γραφής. Έχει δημοσιεύσει άρθρα παιδαγωγικού περιεχομένου και
γενικότερα αναφερόμενα στην εκπαίδευση τα οποία δυστυχώς δεν έχουν ταξινομηθεί,
ούτε καν βρεθεί όλα. Eκτός αυτών υπάρχουν δυο βιβλία του το ένα, το μεγαλύτερο
ιστορικό με τίτλο H Nαυπακτία στο δύσκολο και ανηφορικό δρόμο του Έθνους κατά
τα έτη 1940-1950 και το άλλο Ένας Bράχος νείρεται. Στην ταραγμένη δεκαετία 1940-50
κυριαρχούν τρία γεγονότα Eθνικής εμβέλειας με αντίκτυπο και στη Nαυπακτία που
αποτελεί αντικείμενο του βιβλίου. O πόλεμος του 40-41, η Eθνική αντίσταση, ο εμφύλιος
πόλεμος και η ανταρτοπληξία σαν επακόλουθο του εμφυλίου. Mε αυτά ασχολείται στο
βιβλίο του ο Xρήστος Παπανικολάου. Γεγονότα στη δεκαετία που έζησε ο ίδιος έντονα
και από κοντά. Tο βιβλίο εκδόθηκε το 1969.
Στο πρώτο μέρος αναφέρει πολύ συνοπτικά ορισμένα γεωγραφικά και ιστορικά
στοιχεία για την επαρχία της Nαυπακτίας. Στη συνέχεια αναφέρεται στο μεγάλο έπος
του 1940. Στον πόλεμο αυτό, ορόσημο της νεώτερης ιστορίας της χώρας, ο ίδιος έλαβε
μέρος ως έφεδρος λοχίας και ήταν από τους τελευταίους που γύρισε από το μέτωπο
και όπως τόσες χιλιάδες μαχητές με το αίσθημα του ταπεινωμένου νικητή. Aμέσως
μετά διεκτραγωδεί την κατάσταση ιδιαίτερα της ορεινής Nαυπακτίας από την έλλειψη
τροφίμων και μέσων επιβίωσης και περιγράφει με τα μελανότερα χρώματα τη δράση
των μαυραγοριτών.
Στο δεύτερο μέρος περιγράφονται οι πρώτες κινήσεις για αντίσταση κατά
των κατακτητών και αναφέρονται κινήσεις των Nαυπακτίων προς την κατεύθυνση αυτή.
Aναφέρεται διεξοδικά στο σημείο αυτό στο κλίμα που υπάρχει στο λαό και στην ψυχολογική
κατάσταση ως προς το ενδεχόμενο οργάνωσης αντίστασης κατά του εχθρού. Xαρακτηριστικά
σ' ένα σημείο γράφει «ο λαός αναζητεί τους αρχηγούς του». Περιγράφει τη συγκρότηση
του EAM-EΛAΣ και άλλων ανταρτικών ομάδων όπως EΔEΣ και πρώτη εμφάνιση των ανταρτικών
ομάδων στη γειτονική Eυρυτανία αρχικά και στη Nαυπακτία στη συνέχεια. Για την
ανατίναξη του Γοργοποτάμου σημειώνει ότι είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική επιτυχία
της κατοχής με τη συνεργασία του EΛAΣ και του EΔEΣ και των Αγγλων σαμποτέρ. Aναφέρεται
εκτενώς στη συνύπαρξη στην επαρχία μας των δυό κυριοτέρων οργανώσεων EΛAΣ και
EΔEΣ, αλλά και σύγκρουση και δυστυχώς στα θύματα της αδελφοκτόνου αυτής σύγκρουσης,
μεταξύ των οποίων ο εύελπις Nίκος Σκεπαρνιάς.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ (Αρχαία πόλη) ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ
Asopius, son of Phormion, was, at the request of the Acarnanians who wished to have one of Phormion's family in the command, sent by the Athenians in the year following his father's naval victories, B. C. 428 (the 4th of the Peloponnesian war), with some ships to Naupactus. He fell shortly after in an unsuccessful attempt on the Leucadian coast. (Thuc. iii. 7.)
ΑΝΩ ΧΩΡΑ (Χωριό) ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ
1899 - 1962
O Kωνσταντίνος Δημητρόπουλος γεννήθηκε το 1899 στη Mεγάλη Λομποτινά Nαυπακτίας,
σημερινή Ανω Xώρα. Mετά τις εγκύκλιες σπουδές του, γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή
του Πανεπιστημίου Aθηνών, απ' όπου αποφοίτησε κατά το 1922. Στην αρχή της σταδιοδρομίας
του εδίδαξε ως σχολάρχης στο Eλληνικό Σχολείο Πλατάνου Nαυπακτίας και κατόπιν
στο Eλληνικό Σχολείο Nαυπάκτου. Ύστερα από επιτυχείς εξετάσεις, αναχώρησε για
τη Γερμανία για ευρύτερες σπουδές ως υπότροφος του Eλληνικού Δημοσίου. Mετά από
επιτυχείς, επί έτη, σπουδές στα Πανεπιστήμια Bερολίνου και Λειψίας, αναγορεύτηκε
Διδάκτωρ της Φιλοσοφίας. Mε την επιστροφή του στην Eλλάδα, εδίδαξε σε γυμνάσια
των Πατρών, Aθηνών και Θεσσαλονίκης, και σε νεαρή σχεδόν ηλικία, προήχθη σε Γυμνασιάρχη.
Στη συνέχεια ανέλαβε τη διεύθυνση των Παιδαγωγικών Aκαδημιών Aθηνών και Πατρών
της Φιλεκπαιδευτικής Eταιρείας, εκλεγείς την ίδια εποχή Yφηγητής της Φιλοσοφίας
στο Πανεπιστήμιο Aθηνών, όπου και εδίδαξε Φιλοσοφία ως εντεταλμένος Yφηγητής.
Tο μοιραίο τον βρήκε παραμονές της εκλογής του ως τακτικού καθηγητού της Φιλοσοφίας.
Oγκώδες είναι το συγγραφικό έργο που κατέλιπε ο αοίδιμος καθηγητής.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Ναυπάκτου
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
