ΔΩΔΩΝΗ, Χωριό, ΙΩΑΝΝΙΝΑ

  Το χωριό είναι χτισμένο στην ίδια θέση με την αρχαιότατη πόλη της Ηπείρου, στους πρόποδες του όρους Τόμαρος.
  Αποτελεί το κέντρο του Δήμου Δωδώνης, καθώς είναι το πολυπληθέστερο χωριό και το ευκολότερα προσβάσιμο για το σύνολο των υπολοίπων. Στον συνοικισμό "Μάντρες" βρίσκονται και τα γραφεία του Δήμου, εξυπηρετώντας το σύνολο των υπολοίπων διαμερισμάτων.   Είναι γνωστή από την Ομηρική εποχή, λόγω του αρχαίου θεάτρου του Δωδωναίου Διός -του Πελασγικού και της γυναίκας του, της μυστικής θεότητας Διώνης (αρχαία Μεγάλη θεά). Το μαντείο που βρίσκεται στην περιοχή, έδινε χρησμούς βασιζόμενο στο θρόισμα των φύλλων της Ιερής Βαλανιδιάς αρχικά και αργότερα από τον ήχο των μεταλλικών τριπόδων που την περικύκλωναν.
  Οι Ρωμαίοι πυρπόλησαν την πόλη το 168 π.Χ., η βαλανιδιά κόπηκε το 369 μ.Χ. και η περιοχή έπεσε στην αφάνεια.
  Το 1875, ο Κος Καραπάνος έκανε τις πρώτες ανασκαφές, ακολουθούμενος από τους Σωτηριάδη, Ευαγγελίδη, Δάκαρη κ.λπ.
  Το 1960, άρχισαν να τελούνται θεατρικές παραστάσεις στο υποβλητικό αρχαίο θέατρο, κάτι το οποίο σήμερα δεν γίνεται λόγω πολυετούς προγράμματος αποκαταστάσεως.
  Πολλοί είναι οι επισκέπτες που έρχονται να το θαυμάσουν και από την Ελλάδα και από το εξωτερικό. Τα ευρήματα των ανασκαφών, βρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα Μουσεία και ο ομώνυμος Δήμος προβάλλει πάγιο αίτημα της δημιουργίας Μουσείου στην περιοχή του θεάτρου, καθώς και συνεδριακού κέντρου.

• http://www.ddodoni.gr/regions/dodoni_gr.htm (4 φωτ.)