ΑΚΡΟΠΟΛΗ, Αρχαία ακρόπολη, ΑΘΗΝΑ

Το ανέβασμα στην κορυφή του βράχου της Ακρόπολης αποτελεί εδώ και 2.500 χρόνια το πρώτο και κύριο μέλημα του επισκέπτη της Αθήνας, ένα τελετουργικό προσκύνημα. Και δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά για αυτό το σύνολο μνημείων που αποτελεί το οικουμενικό όσο και διαχρονικό σύμβολο του κλασικού πνεύματος και πολιτισμού που η ελληνική αρχαιότητα κληροδότησε στον κόσμο.

Τον 5ο αι. π.Χ. η Αθήνα, έχοντας πρωτοστατήσει στην ελληνική νίκη κατά της περσικής αυτοκρατορίας, είναι η ηγέτιδα δύναμη του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Στην πόλη της δημοκρατίας δεν συρρέει μόνο πλούτος· εδώ συγκεντρώνονται οι μεγαλύτεροι φιλόσοφοι και ρήτορες, εδώ οι σημαντικότεροι αρχιτέκτονες, γλύπτες και κεραμείς θα δημιουργήσουν τις τελειότερες εμπνεύσεις τους, εδώ θα γεννηθεί το θέατρο. Ο ελληνικός πολιτισμός φτάνει στο απόγειο της ακμής του σε μια εποχή που τις εξελίξεις της σφραγίζει η προσωπικότητα του Περικλή. Ο 5ος αι. στην Αθήνα είναι ο χρυσός αιώνας του Περικλή.

Στα πλαίσια ενός φιλόδοξου προγράμματος για την ανάδειξη της πόλης των Αθηνών, με εμπνευστή τον Περικλή και καθοδηγητή το μεγάλο γλύπτη Φειδία, υλοποιείται το τιτάνιο έργο της αναμόρφωσης του σημαντικότερου ιερού της πόλης, αφιερωμένου στην προστάτρια θεά της Αθηνά: Το 447 π.Χ. ξεκινά η ανέγερση του Παρθενώνα και ακολουθούν τα Προπύλαια, η μνημειακή είσοδος στην Ακρόπολη. Στα ταραγμένα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου οικοδομείται ο ναός-κομψοτέχνημα της Αθηνάς Νίκης και το Ερέχθειο με τις περίφημες Καρυάτιδές του, το οποίο ολοκληρώνεται στα 406 π.Χ. Ακόμη και σήμερα ο επισκέπτης δεν μπορεί παρά να θαυμάσει την ευρηματικότητα της αρχαίας αρχιτεκτονικής που προσαρμόζεται άριστα στο δύσκολο και αφιλόξενο φυσικό χώρο του βράχου. Ο δωρικός και ιωνικός ρυθμός συναντούν τη γλυπτική στην ωριμότερη έκφραση της εξέλιξής τους, δικαιώνοντας τη φήμη των τεσσάρων αυτών αριστουργημάτων της κλασικής ελληνικής τέχνης του β΄ μισού του 5ου αι.

Η ιστορία του Ιερού Βράχου, όμως, δεν αρχίζει ούτε σταματά εδώ. Δέκα αιώνες πριν τον Παρθενώνα, η Ακρόπολη ήταν η έδρα του Μυκηναίου ηγεμόνα της Αθήνας, κλεισμένη μέσα σε ισχυρά Κυκλώπεια τείχη, που μέρη τους σώζονται ακόμη και σήμερα. Η κορυφή και οι παρυφές του βράχου φιλοξένησαν τα ιερά πανάρχαιων λατρειών, συνυφασμένων με τους ιδρυτικούς μύθους της πόλης και τους αρχέγονους ήρωες-βασιλείς της. Το ιστορικό ιερό της Αθηνάς διατήρησε την ακτινοβολία του, ακόμα και όταν η δύναμη της πόλης είχε δύσει. Ο ναός της Ρώμης και του Αυγούστου θα είναι ο φόρος τιμής του πρώτου Ρωμαίου αυτοκράτορα στο φημισμένο ιερό, ενώ το τελευταίο εντυπωσιακό μνημείο της αρχαιότητας, το Ηρώδειο, προστέθηκε το 2ο αι. μ.Χ. δίπλα στο ωδείο του Περικλή και το σημαντικότερο θέατρο της αρχαίας Αθήνας, το θέατρο του Διονύσου.

Αν και τα σημάδια της φθοράς, του χρόνου λιγότερο, των ανθρώπων περισσότερο δεν την άφησαν αλώβητη, η Ακρόπολη στέκει σήμερα αγέρωχος πρεσβευτής του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, ένα μνημείο σύμβολο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.