ΜΟΝΗ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ, Μοναστήρι, ΚΑΡΛΟΒΑΣΙ

  Σε ωραιότατη τοποθεσία, νοτίως του Καρλοβασίου, πριν το έτος 1625 ο Νικόλαος Ιακώβου ήταν κύριος του ναού προς τιμήν του προφήτου Ηλία, τον οποίο, όταν μετανάστευσε στη Χίο, δώρισε στη Νέα Μονή. Γύρω από το ναό αυτό , οι αδελφοί της Νέας Μονής Χίου, ιερομόναχοι Νεόφιλος και Γρηγόριος έχτισαν κελλιά, προσείλκυσαν και άλλους μοναχούς και, αφού κατεδάφισαν τον παλαιό, ανήγειραν νέο, ευρύχωρο και στερεότερο, με διαθήκη τους δε άφησαν το μετόχιο αυτό στην Νέα Μονή της Χίου. Επιγραφή ανώθεν της πύλης του ναού, ποθ είναι θολωτή βασιλική με τρούλλο, μαρτυρεί: "1739 ηγουμενεύοντος Γρηγορίου Ιερομονάχου".
  Στον 18ο αιώνα ανήκει το πολύ ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο, "δια χειρός Ιακουμή προσκυνητού Χίου και της συνοδείας αυτού . . .", με αξιόλογες φορητές εικόνες, επάργυρη αυτή του Προφήτη Ηλία (1804). Από τον πλούσιο τοιχογραφικό εικονογραφικό διάκοσμο, ελάχιστες παραστάσεις διέφυγαν την καταστροφή, που μαρτυρούν ημέρες ακμής της Μονής. Ο ναός είχε ιστορηθεί το 1787 "δια χειρός Ιωάννου Σαμίου του ζωγράφου και ελαχίστου".
  Στην ανατολική πλευρά και πάνω από την εξωτερική πύλη του ορθογωνίου τετραγώνου του κτιριακού συγκροτήματος της Μονής βρίσκεται το παρεκκλήσιο της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, ενώ στην αυλή της νότιας πλευράς υπάρχει κρήνη και πλήσιο φρέαρ.