Πληροφορίες τοπωνυμίου

Δημοτικό Διαμέρισμα Αγίου Χριστοφόρου

ΑΓΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 20136
Γνωστός και με την ονομασία Χωροβίστα (= κλειστό μέρος), ο Αγιος Χριστόφορος είναι κτισμένος αμφιθεατρικά στις υπώρειες του Μενοίκιου όρους, βόρεια από το χωριό Γάζωρος, και έχει περίπου 390 κατοίκους. Γύρω στα 1600 Τούρκοι Μπέηδες έκαναν την περιοχή Τσιφλίκι τους. Στην συνέχεια το Τσιφλίκι πουλήθηκε επανειλημμένα, μέχρι που στις αρχές του 20ου αιώνα αποδόθηκε στους κατοίκους του. Το 1924 το χωριό πήρε το σημερινό του όνομα από το ομώνυμο παρεκκλήσι που υπάρχει στην περιοχή.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αγριανής

ΑΓΡΙΑΝΗ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 20137
Με υψόμετρο 650μ., η Αγριανή είναι ο ορεινότερος οικισμός του δήμου και βρίσκεται σε απόσταση 9χμ. βόρεια της Νέας Ζίχνης. Οι περίπου 450 κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την γεωργία και κτηνοτροφία. Μέχρι το 1923 το χωριό ήταν γνωστό με το όνομα Κλεπούσνα, προτού λάβει τη σημερινή ονομασία Αγριανή από την αρχαία φυλή των Αγριάνων που κατοικούσε στο Μενοίκιο όρος και ήταν γνωστή για την πολεμική τεχνική και τη γενναιότητα των ανδρών της. Δυστυχώς κάηκε η περίπου στο 1840 ανεγειρόμενη εκκλησία του χωριού στης αρχές Δεκεμβρίου 2002 ολοσχερώς και οι παλιές αγιογραφίες, εικόνες και γενικά όλος ο εξοπλισμός του Ναού καταστράφηκαν.

ΑΜΦΙΠΟΛΙΣ (Αρχαία πόλη) ΣΕΡΡΕΣ
  Η αρχαία Αμφίπολη η "ευφυεστάτη και καλλίστη" ήταν κτισμένη αμφιθεατρικά, επάνω σε ένα συγκρότημα λόφων, εκεί που ο νομός Σερρών συναντάει τη θάλασσα. Η περίβλεπτος αυτή θέση της πρόσφερε δύο όψεις. Η μία προς το εσωτερικό, τον Στρυμόνα και την άλλοτε λίμνη του Αχινού και η άλλη προς τη θάλασσα, από την οποία απείχε 4,5 χλμ. Στο πιο ψηλό της σημείο βρίσκονταν η "Ακρόπολη", η οποία προφυλάσσονταν με τείχος.
  Λόγω της θέσεως της, των εισπραττομένων φόρων και της παραγωγής ναυπηγήσιμων ξύλων, έφθασε σε αξιοζήλευτο επίπεδο πολιτισμού και γρήγορα έγινε σημείο διαμάχης ανάμεσα στους Αθηναίους (των οποίων ήταν αποικία) και στους Σπαρτιάτες. .
  Η αρχική της ονομασία ήταν «Εννέα οδοί». Όταν ο Ξέρξης βαδίζοντας εναντίον της Ελλάδας μέσω Θράκης και Μακεδονίας, έφθασε σ' αυτήν, σύμφωνα με περσικό έθιμο, έθαψε ζωντανούς εννέα νέους και εννέα παρθένες για να έχει αίσιο τέλος η εκστρατεία. Επίνειό της υπήρξε η Ηιόνα. Κατά καιρούς έγινε η βάση των Αθηναίων αλλά και των Σπαρτιατών που ενδιαφέρονταν για την εκμετάλλευση των μεταλλείων χρυσού και αργύρου, που υπήρχαν στο Παγγαίο. Γι’ αυτό και ο Δημοσθένης στους λόγους του δεν παρέλειπε να τονίζει την αξία της Αμφίπολης για το ασφαλές της λιμάνι, την ξυλεία από τα Κερδύλλια όρη, τα πλούσια μεταλλεία, καθώς και την εύφορη ενδοχώρα της, που εκτείνονταν μέχρι τις περιφέρειες της Νιγρίτας, των Σερρών, της Ζίχνης και του Παγγαίου. Ο Αδριανός αναφέρει ότι τα ναυπηγεία της Αμφίπολης (γνωστά από την εποχή ακόμη του Πεισίστρατου, 605 - 527 π.Χ.), ήσαν τα σπουδαιότερα της εποχής.
  Αλλά την ακμή και τη λαμπρή της ανάδειξη οφείλει στους Αθηναίους που αμέσως μετά τη μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.) άρχισαν να ενδιαφέρονται γι’ αυτήν, πραγματοποιώντας στα 466 π.Χ. την πρώτη αποτυχημένη εκστρατεία για την κατάληψή της. Είκοσι εννέα χρόνια αργότερα, ο ´Αγνων, κατ’ εντολή του Περικλή, έφθασε στην Ηιόνα, απώθησε τους Ηδωνούς και έχτισε στη Θέση "Εννέα οδοί" την Αμφίπολη.
  Στα 424 π.Χ. ο Λακεδαιμόνιος στρατηγός Βρασίδας αποβιβάστηκε στη Χαλκιδική με 1700 στρατιώτες, εγκατέστησε στη συνέχεια φρουρά στο Στρυμόνα, κοντά στην Αμφίπολη, και με «ήπιες προτάσεις»κατάφερε να την πάρει στα χέρια του, ύστερα από έναν αγώνα δρόμου όπως θα λέγαμε, με τον Αθηναίο στρατηγό Θουκυδίδη, που καθυστέρησε μέσα σε μια φοβερή χιονοθύελλα! Έτσι χάθηκε για τους Αθηναίους η Αμφίπολη και κατηγορήθηκε ως δοσίλογος ο Θουκυδίδης για την αργοπορία του, δικάστηκε ερήμην από τους συμπατριώτες του και καταδικάστηκε σε εικοσαετή εξορία.
  Στα 422 π.Χ. ο Κλέων ο Δημαγωγός με τον αέρα της νίκης που είχε πετύχει στην Πύλο, κατάφερε να πείσει τους Αθηναίους και με 30 πλοία, 1200 πεζούς και 300 ιππείς αποβιβάστηκε στη Χαλκιδική και αμέσως κατευθύνθηκε προς την Ηιόνα. Ο Βρασίδας που την υπερασπίζονταν όμως, αφού άφησε το μεγαλύτερο μέρος του στρατού του μέσα στην Αμφίπολη και κάτω από τις διαταγές του Κλεαρίδα, πήρε 2.000 πεζούς περίπου και 300 ιππείς και στρατοπέδευσε στους πρόποδες των Κερδυλλίων, από τη δεξιά όχθη του Στρυμόνα. Η σύγκρουση των δύο στρατών δε θα βραδύνει και οι Αθηναίοι του Κλέωνα θα νικηθούν και θα τραπούν σε φυγή ενώ ο ίδιος θα δεχτεί θανάσιμο χτύπημα Μυρκίνιου πελταστή. Ταυτόχρονα όμως τραυματίστηκε βαριά και πέθανε και ο στρατηγός των Σπαρτιατών ο Βρασίδας, που θάφτηκε με μεγαλοπρέπεια και εξαιρετικές τιμές στην αγορά της Αμφίπολης. Εξακόσιους νεκρούς θα θρηνήσουν οι Αθηναίοι σ’ αυτή τη σύγκρουση και μόνον επτά οι Σπαρτιάτες, αλλά η προσπάθεια να επιβληθούν στην Αμφίπολη δεν Θα σταματήσει.
  Στα 415 π.Χ. Αθηναϊκά πλοία για μια ακόμη φορά θα πολιορκήσουν την Αμφίπολη, χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα. Οι Αθηναίοι θα κάνουν την τελευταία αποτυχημένη τους προσπάθεια για την κατάληψή της στα 359 π.Χ.
  Ένα χρόνο μετά (358 π.Χ.), η Αμφίπολη κατελήφθη από τον Φίλιππο, για να καταστεί η ναυτική βάση των προπαρασκευών της Ασιατικής εκστρατείας, που τελικά θα πραγματοποιήσει ο Μέγας Αλέξανδρος με 30.000 πεζούς και 5.000 ιππείς για την κατάκτηση του μέχρι τότε γνωστού κόσμου.
  Μετά τη μάχη της Πύδνας (167π.Χ.) ο Ρωμαίος Αιμίλιος Παύλος έκανε την Αμφίπολη πρωτεύουσα του πρώτου τμήματος της χώρας και την ονόμασε "Η Μακεδόνων πρώτη" και σ’ αυτή συνεκλήθη η συνέλευση ύστερα από την επιστροφή του, οι αποφάσεις της οποίας έκριναν την τύχη της Μακεδονίας. Οι Ρωμαίοι κατακτητές οργάνωσαν σ’ αυτήν γιορτές και αγώνες και από το λιμάνι της αναχώρησαν για τη Ρώμη τα ρωμαϊκά πλοία τα φορτωμένα με τους θησαυρούς των βασιλέων της Μακεδονίας, αφού για μέρες είχαν εκτεθεί σε κοινή θέα στην Αμφίπολη. Αλλά τα χρόνια αυτά της ρωμαϊκής κατοχής υπήρξαν και τα πλέον σκληρά για τους κατοίκους της Αμφίπολης και της Μακεδονίας γενικότερα, αφού χιλιάδες απ' αυτούς εξορίστηκαν στην Ιταλία από την οποία δεν επέστρεψαν ποτέ.
  Το 51 μ.Χ. από την Αμφίπολη πέρασε και ο Απόστολος Παύλος πηγαίνοντας από τους Φιλίππους στη Θεσσαλονίκη, αφού από αυτήν πέρναγε η Εγνατία οδός που συνέδεε τη Ρώμη με το Βυζάντιο.
  Την παρακμή των Ρωμαίων ακολούθησαν χρόνια δίσεκτα και άγρια κατά τη διάρκεια των οποίων τα ίχνη της Αμφίπολης αρχίζουν να χάνονται. Στην αρχή την κατέλαβαν οι Ερούλοι (267 μ.Χ.), ύστερα οι Βησιγότθοι (395 μ.Χ.) και τέλος οι Σλάβοι.
  Ό,τι όμως κατάφερε να διασωθεί από το χρόνο και τους αλλόφυλους επιδρομείς, ισοπεδώθηκε τελικά από τους Νορμανδούς (1185) και αργότερα τους Καταλανούς (1307) που δεν άφησαν πέτρα επάνω στην πέτρα, για να την ξανακτίσει στα 1341 μ.Χ. ο Ανδρόνικος. Στα 1342 κατελήφθη από τους Σέρβους και στα 1373 μ.Χ. μπήκε σε αυτή θριαμβευτής ο Τούρκος στρατηγός Γαζή Εβρενός. .
  Στα 1956, ο αείμνηστος έφορος αρχαιοτήτων Καβάλας Δ. Λαζαρίδης, επιμελήθηκε των ανασκαφών στην Αμφίπολη, που έφεραν στο φως πολλά και αξιοθαύμαστα ευρήματα...
Από την Εικονογραφημένη Ιστορία των Σερρών του Βασίλη Τζανακάρη

Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Σερρών

• http://www.serres.gr/History/tzanakaris/3_1_amfipo...

Δημοτικό Διαμέρισμα Αναστασιάς

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
  Σε υψόμετρο 450μ. βρίσκεται η ημιορεινή Αναστασιά με περίπου 360 κατοίκους βορειοδυτικά της Νέας Ζίχνης, με την οποία συνδέεται είτε μέσω Γαζώρου (15χμ.) είτε μέσω Αγριανής (12χμ.). Πρόκειται για αγροτικό οικισμό, ο οποίος φημίζεται για την παραγωγή κερασιών.
Δυτικά του οικισμού βρίσκεται μια αναξιοποίητη περιοχή με ιζηματογενή πετρώματα όπου έχουν βρεθεί απολιθώματα ψαριών, ζώων και οστρακοειδών. Σύμφωνα με μελέτες αντιστοιχούσε ο χώρος πριν από τέσσερα εκατομμύρια χρόνια σε θαλάσσια περιοχή.
  Η ίδρυση του οικισμού ανάγεται στην βυζαντινή εποχή και στις αρχές του 14ου αιώνα ο πληθυσμός αναφέρεται με ήδη 125 κατοίκους περίπου. Το όνομα του χωριού προέρχεται από την βυζαντινή εκκλησία που είναι αφιερωμένη στην πολιούχο Αγία Αναστασία. Το 1880 μεγάλο μέρος του πληθυσμού έπεσε θύμα μιας φοβερής επιδημίας. Το 1907 αποκρούσθηκε επιτυχώς μια επίθεση Βουλγάρων που είχαν σκοπό να καταστρέψουν το χωριό και τότε καταφύγιο των Μακεδονομάχων της περιοχής. Ο πληθυσμός της Αναστασιάς ήταν και είναι αμιγώς ελληνικός, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τα περίπου 10 σταθερά φερόμενα επώνυμα των κατοίκων του χωριού.

ΑΡΓΙΛΟΣ (Αρχαία πόλη) ΣΕΡΡΕΣ
  Η Αργιλος ιδρύθηκε ως αποικία των Ανδρίων στα δυτικά των εκβολών του Στρυμόνα κατά την αρχαϊκή εποχή (654 π.Χ.) και παρουσιάζει ζωή μέχρι και τα ελληνιστικά χρόνια, οπότε και παρακμάζει, λόγω της μεγάλης ακτινοβολίας της γειτονικής Αμφίπολης. Οι ανασκαφές των τελευταίων χρόνων αποκαλύπτουν τμήματα του οχυρωματικού περιβόλου, ιδιωτικές οικίες, δημόσια κτίρια και δρόμους της αρχαϊκής και της ελληνιστικής πόλης, τα οποία σώζονται σε εντυπωσιακή κατάσταση διατήρησης. Έχουν επίσης αποκαλυφθεί δύο σημαντικοί τάφοι μακεδονικού τύπου, καθώς και συστάδες κιβωτιόσχημων τάφων της κλασικής και της ελληνιστικής περιόδου.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Αύγουστο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Σερρών.

Δημοτικό Διαμέρισμα Γαζώρου

ΓΑΖΩΡΟΣ (Κωμόπολη) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 41269
  Με 1.650 κατοίκους περίπου, ο Γάζωρος είναι από άποψη πληθυσμού το δεύτερο σημαντικότερο χωριό του δήμου και βρίσκεται σε απόσταση 8χμ. δυτικά της Νέας Ζίχνης και 24χμ. νοτιοανατολικά από την πόλη των Σερρών. Το σημερινό τοπωνύμιο υιοθετήθηκε το 1926 και προέρχεται από την αρχαία Γάζωρο, πόλη που εικάζεται ότι ιδρύθηκε γύρω στο 700 π.Χ. από τους Ηδωνούς και ήκμασε ως ανεξάρτητη πόλη-κράτος το 500-475 π.Χ.
  Πιθανώς η αρχαία πόλη ήταν κτισμένη περίπου μισό χιλιόμετρο βορειοανατολικά από τη σημερινή τοποθεσία του χωριού, στο λόφο του Αγίου Αθανασίου ανάμεσα σε δύο βαθιά ρέματα. Ο Γάζωρος απελευθερώθηκε από τους Τούρκους το 1913 και υπέστη μεγάλες καταστροφές από τους Βουλγάρους κατά τους Μακεδονικούς αγώνες του 1916-18. Τέλος, με την ανταλλαγή πληθυσμών που ακολούθησε την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης (1923), περίπου διακόσιες τουρκικές οικογένειες έφυγαν από το χωριό με αντίστοιχη έλευση Ελλήνων της Μικράς Ασίας.

Δημοτικό Διαμέρισμα Δήμητρας

ΔΗΜΗΤΡΑ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 20139
Το χωριό Δήμητρα βρίσκεται 6χμ. νοτιοανατολικά της Νέας Ζίχνης και δημιουργήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα με την εγκατάσταση προσφύγων από την ανατολική Θράκη, τον Καύκασο, τη Μικρά Ασία και τον Πόντο. Το χωριό ιδρύθηκε το 1914 από οικογένειες Θρακών προσφύγων από το Σιμιτλή, ονομάζεται Τεπελτζές (δηλαδή λασπώδης τόπος), ενώ το 1927 αποκτά το όνομα Δήμητρα. Σήμερα υπάρχουν λιγότεροι από 500 κατοίκους. Σύμφωνα με την παράδοση σχετίζεται το όνομα με την περιπλάνηση της θεάς Δήμητρας στην περιοχή, μετά την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Αδη. Πιθανότερο όμως φαίνεται να προέρχεται η σημερινή ονομασία του χωριού από τις σημαντικές εκτάσεις καλλιέργειας δημητριακών, καθώς οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού με την τεχνογνωσία τους μετέτρεψαν τα ελώδη εδάφη σε γόνιμα χωράφια.

Δημοτικό Διαμέρισμα Δομίρου

ΔΟΜΙΡΟΣ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
   Ο Δόμηρος είναι ένα χωριό βόρεια του Ροδολίβους, μικρό σε πληθυσμό με μακραίωνη όμως ιστορία.
   Ο Δόμηρος όμως είναι γνωστός και με την ονομασία «Βουλτσίστα», όπως ονομαζότανε ως το 1946. Με το όνομα αυτό συναντούμε το Δόμηρο στα Βυζαντινά χρόνια. Πιο συγκεκριμένα, σε έγγραφο του 1358 το οποίο ανακάλυψε ο Ροδολιβιανός αρχαιολόγος Ζήκος Νικόλαος στην Ι. Μ. Ιβήρων στο Αγιον Όρος, γίνεται λόγος για την Αννα Τορνίκινα, μία πλούσια αγρότισσα από το Ροδολίβος, η οποία προσέφερε σε δύο Βυζαντινούς στρατηγούς τα μισά κτήματά της στον «Οικισμό Βελτσίσθα», εάν αυτοί κατόρθωναν να απελευθερώσουν την περιοχή από τους Σέρβους κατακτητές του Στέφανου Ντουσάν.
  Στα νεότερα χρόνια ο Δόμηρος κατοικείται το 1922 από πολλούς Πόντιους, οι οποίοι ήρθαν πρόσφυγες στο χωριό μετά τη Μικρασιατική καταστροφή.
  Το 1996 ενώνεται με το Ροδολίβος και δημιουργούν το Δήμο Ροδολίβους, στον οποίο αργότερα προστίθεται αργότερα και το Μικρό Σούλι. Ο Δόμηρος αν και μικρό χωριό, κατάφερε να αναδείξει πολλούς και σημαντικούς ανθρώπους, από τους οποίους θα ξεχωρίζαμε τον Αλέκο Δαμιανίδη και τον Ντίνο Χατζηδημητρίου, οι οποίοι διετέλεσαν βουλευτές, αλλά και τον ιδιοκτήτη της «Aloymil», της μεγαλύτερης βιομηχανίας της Βόρειας Ελλάδας, τον επιχειρηματία Γιώργο Μυλωνά.
Υπεύθυνοι Κειμένων : Αριάδνη Παπαφωτίου - Γιάννης Στράτης - Μαρία Βίτσιου - Γιώργος Βογιατζής

Δημοτικό Διαμέρισμα Δραβήσκου

ΔΡΑΒΗΣΚΟΣ (Κωμόπολη) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 51935, 51860
Το πεδινό χωριό Δραβήσκος βρίσκεται 14χμ. νοτιοανατολικά από την έδρα του δήμου κι έχει σήμερα περίπου 1.650 κατοίκους. Η τοποθεσία κατοικείται από την αρχαιότητα, καθώς το γόνιμο έδαφος της περιοχής προσφέρεται για την ανάπτυξη τόσο της γεωργίας όσο και της κτηνοτροφίας. Σύμφωνα με την παράδοση, το σημερινό τοπωνύμιο προέρχεται από την αρχαία ρίζα δραβ- και τη λέξη ήσκιος, δηλαδή μέρος με ρόδα υπό σκιάν, ονομασία σχεδόν αναλλοίωτη που τεκμηριώνει την ιστορική συνέχεια στην κατοίκηση του χώρου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Θολού

ΘΟΛΟΣ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 41616
Ο Θολός, πεδινό χωριό περίπου 900 κατοίκων, βρίσκεται 8χμ. νοτιοδυτικά της Νέας Ζίχνης ή 3χμ. νότια από το Γάζωρο. Ο χώρος κατοικείται από τους βυζαντινούς χρόνους και υπήρξε ιδιοκτησία του Αλεξίου Παλαιολόγου. Υπό τουρκοκρατίας το χωριό άνηκε στο τσιφλίκη του Μαχμού Μπέη. Τότε ζούσαν εκεί περίπου 15 ελληνικές οικογένειες, δούλοι του Μπέη. Οι σημερινοί κάτοικοι, κατά το πλείστον απόγονοι προσφύγων που ήρθαν το 1920 - 1922 από την Προύσσα της Μ. Ασίας και από την ανατολική Θράκη, ασχολούνται κυρίως με την γεωργία.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μαυρολόφου

ΜΑΥΡΟΛΟΦΟΣ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 51838
Σε απόσταση 15 χμ. από την Νέα Ζίχνη βρίσκεται σ' ένα λόφο ύψους 80 μ. ανάμεσα στην κατάληξη του Παγγαίου όρους και στον κάμπο των Σερρών ο Μαυρόλοφος με σήμερα περίπου 650 κατοίκους. Μετά από επανειλημμένους διωγμούς από κατοίκους της γύρω περιοχής, μια ομάδα περίπου 110 οικογενειών Μικρασιατών προσφύγων, στην πλειονότητα από την Πάρλα του Ικονίου, εγκαταστάθηκε το 1923 στο εν λόγο ύψωμα δίπλα στο χωριό Δραβήσκος. Αρχικά ο οικισμός αποτελούνταν από σκηνές και άθλια παραπήγματα. Αργότερα απόκτησαν οι κάτοικοι με την βοήθεια του κράτους πλιθόχτιστα σπίτια, μερικά από τα οποία υπάρχουν και κατοικούνται ακόμα σήμερα. Οι μέτοικοι έφεραν την τεχνογνωσία του τόπου τους και διακρίθηκαν ως κτίστες, σιδηρουργοί, ξυλουργοί κ.λπ., ενώ οι γυναίκες ήταν υφάντριες και έγιναν γνωστές ειδικότερα για τα μάλλινα υφαντά χαλιά τους.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μεσορράχης

ΜΕΣΟΡΡΑΧΗ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 20140
Το χωριό Μεσορράχη βρίσκεται 3 χμ. νοτιοανατολικά της Νέας Ζίχνης και αναφέρεται από την βυζαντινή εποχή ως Ράχωβα, τότε οικισμός λίγων κατοίκων, με πιθανή χρονολογία ίδρυσης γύρω στο 1100 μ.Χ. Επί τουρκοκρατίας το χωριό κατοικούνταν από Έλληνες και Τούρκους, ενώ από της αρχές του 20ου αιώνα εγκαταστάθηκαν επανειλημμένα και πρόσφυγες, κυρίως από την Μικρά Ασία. Το 1916 οδηγήθηκαν όλοι οι άντρες ηλικίας 18 - 55 ετών του χωριού ως όμηροι στα κάτεργα της Βουλγαρίας, απ' όπου μόνο ελάχιστοι επέστρεψαν. Το τοπωνύμιο Μεσορράχη χρονολογείται στο 1930. Το χωριό μετρά σήμερα περίπου 400 κατοίκους, στην πλειοψηφία τους απόγονοι προσφύγων από τον Πόντο και τη Μικρά Ασία που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή το 1922 και το 1923.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μικρού Σουλίου

ΜΙΚΡΟ ΣΟΥΛΙ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 71779
   Το Μικρό Σούλι είναι ένα μικρό, πανέμορφο χωριό της επαρχίας Φυλλίδας του Ν.Σερρών. Είναι κτισμένο στις δυτικές πλαγιές του Παγγαίου και βορειοανατολικά της Αμφίπολης, πάνω σε λόφο.
  Είναι ένα ημιορεινό χωριό και καλύπτει περίπου 20.000 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης 18.800 στρ. βοσκοτόπια, 4.400 στρ. δάση, 1800 στρ. κτισμένης περιοχής.
  Το Μ. Σούλι ήταν και εξακολουθεί να είναι ένα αγροτικό χωριό και οι περισσότεροι κάτοικοι του είναι γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Το βιοτικό επίπεδο είναι μέτριο και γι' αυτό οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να βρουν άλλους τρόπους ζωής. Το σχολείο που είχε πάνω από 100 μαθητές στα τέλη της δεκαετίας του '60 σήμερα δεν λειτουργεί, φανερή απόδειξη της σταδιακής ερήμωσης του χωριού. Μόνο το καλοκαίρι το χωριό γεμίζει από κόσμο.

Μονή Εικοσιφοίνισσας

ΜΟΝΗ ΕΙΚΟΣΙΦΟΙΝΙΣΣΗΣ (Μοναστήρι) ΣΕΡΡΕΣ
Σε μια απόκρημνη χαράδρα του Παγγαίου Ορους βρίσκεται η Ιερά Μονή της Εικοσιφοίνισσας μέσα σε πυκνά και παρθενικά δάση, στα οποία βασιλεύει μυστηριώδης σιγή, που διακόπτεται μόνο απο τους ψιθύρους και τα κελαηδήματα των πουλιών. Η Μονή αριθμεί ιστορική αξία πολλών εκατονταετηρίδων και τιμάται στ' όνομα της Θεοτόκου, της οποίας σώζεται εκεί Αχειροποίητος εικόνα, ζωγραφισμένη προ αμνημονεύτων χρόνων και προσελκύει τους χριστιανούς όλης της Μακεδόνιας. Η ετοιμολογία της ονομασίας της Μονής κατά μια εκδοχή είναι από το είκοσι φοίνικες. Κατ' άλλη παράδοση ο Γερμανός, ο πρώτος κτήτορας, όταν απελπίστηκε λόγω έλλειψης νερού και σκεφτόταν να χτίσει σε κάποιο άλλο μέρος τη Μονή, είδε οπτασία, κατά την οποία η Παναγία έστειλε ένα κοτσύφι (κόσσυφον), το οποίο ανακάλυψε νερό μέσα σε πυκνούς θάμνους. Από το γεγονός αυτό η Μονή αυτή ονομάστηκε Κοσσυφίνισσα και Κοσσύνιτσα.
Κατ' άλλη, επικρατέστερη εκδοχή, η Μονή πήρε τ' όνομά της από την Αχειροποίητο εικόνα, η οποία έχει κόκκινο χρώμα [εικών-φοινίσουσα(=κόκκινη)]. Κατά την παράδοση η Μονή ιδρύθηκε το 518 μ.Χ. από τον όσιο Γερμανό, στον οποίο εμφανίστηκε άγγελος Κυρίου και τον διέταξε να ιδρύσει τη Μονή στη Μακεδονία. Δεύτερος κτήτορας της Μονής θεωρείται ο Διονύσιος, ο οποίος χρημάτισε και Οικουμενικός Πατριάρχης Κων/πόλεως (1472-1478), ανακηρύχθηκε από την Εκκλησία μας Αγιος, τα δε λείψανα του φυλάγονται μέχρι σήμερα στη Μονή. Από το 1805 και μετά οι Ηγούμενοι Χρύσανθος (1805), Νεκτάριος Κων/πώλεος (1816-1818), Χατζηανανίας (1818),Κύριλλος (1821-1822) και Βενιανίμ (1833-1834) αποτέλεσαν τον κορμό της Εθνικής Αντίστασης, στη Μονή δε όρκισε τους άνδρες του ο ήρωας Εμμανουήλ Παπάς.

Ιστοσελίδα 6ου Γυμνασίου Σερρών
• http://www.6gymnasio.gr/ACTIVITIES/tur_odhgos/by_a... (3 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Μυρκίνου

ΜΥΡΚΙΝΟΣ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 51442
Ο Μύρκινος, μικρός οικισμός περίπου 350 κατοίκων, βρίσκεται νότια της Νέας Ζίχνης, από την οποία απέχει οδικά 21χμ. Κτισμένο σε απόσταση 500μ. περίπου από τις όχθες του Στρυμόνα, το χωριό χαρακτηρίζεται από την πλούσια βλάστηση και την ομορφιά του τοπίου. Το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων ασχολείται με την γεωργία και την κτηνοτροφία.

Δημοτικό Διαμέρισμα Μυρρίνης

ΜΥΡΡΙΝΗ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 51295
Κτισμένη σε μικρή απόσταση από τον ποταμό Αγγίτη, η Μυρρίνη είναι με περίπου 300 κατοίκους ο μικρότερος οικισμός του Δήμου Νέας Ζίχνης, από την έδρα του οποίου απέχει 10χμ. προς τα νοτιοανατολικά. Αρχικά υπήρχαν δυο διπλανά βρισκόμενα χωριά, το Κολτσάκι και το Κοτσάκι, που υπό τουρκοκρατίας ήταν τσιφλίκια του Φιτά Μπέη. Μετά το 1821 τα δύο χωριά αποτελούσαν πλέον το Κοτσάκι με στης αρχές του 20ου αιώνα περίπου 300 κατοίκους. Το 1913 καταστράφηκε το χωριό από τους Βούλγαρους, οι οποίοι σε μια δεύτερη επιδρομή οδήγησαν το 1916 βιαία 75 κατοίκους ως όμηρους στην Βουλγαρία. Το 1920 ανήκαν στην κοινότητα Κοτσάκι οι οικισμοί Δόμηρος, Δραβήσκος και Μύρκινος. Το 1925 ο τότε Μητροπολίτης Ζιχνών μετονόμασε το χωριό σε Μυρρίνη, που από το 1927 αποτελούσε πια αυτόνομη κοινότητα.

Δημοτικό Διαμέρισμα Νέας Ζίχνης

ΝΕΑ ΖΙΧΝΗ (Κωμόπολη) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 20120
  Η Νέα Ζίχνη, κεφαλοχώρι με σήμερα περίπου 2.400 κατοίκους κι έδρα του ομώνυμου δήμου, βρίσκεται σε απόσταση 30χμ. νοτιοανατολικά από την πόλη των Σερρών. Θεωρείται ότι η Νέα Ζίχνη αντιστοιχεί στο αρχαίο βασίλειο του Συλέα, τον οποίο σκότωσε ο Ηρακλής για να απελευθερώσει τους υπηκόους του από την καταναγκαστική εργασία στους αμπελώνες του. Λέγεται ότι στην ίδια περιοχή βρισκόταν το Νύσιο Πεδίο, φημισμένο κατά την αρχαιότητα για τα άλογά του. Η Ζίχνη παίζει σημαντικό ρόλο στην περιοχή κατά τους βυζαντινούς χρόνους, όταν, από έδρα επισκοπής, αναδεικνύεται το 1329 σε μητρόπολη και είναι η δεύτερη σημαντικότερη πόλη ύστερα από αυτήν των Σερρών. Η άφιξη προσφύγων από τον Πόντο και τη Μικρά Ασία το 1914 και το 1922, συντέλεσε στην οικονομική αναγέννηση της περιοχής. Η πλειονότητα των κατοίκων του χωριού σήμερα είναι απόγονοι των προσφύγων, με αποτέλεσμα να υπάρχουν έκδηλα στοιχεία του μικρασιατικού πολιτισμού με πλούσια έθιμα και παραδόσεις.

Δημοτικό Διαμέρισμα Νέας Πέτρας

ΝΕΑ ΠΕΤΡΑ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Η Νέα Πέτρα ιδρύθηκε το 1927 από πρόσφυγες της Πέτρας (ανατολικής Θράκης) και βρίσκεται σε πεδινή περιοχή 10χμ. νοτιοδυτικά της Νέας Ζίχνης. Οι πρώτοι κάτοικοί έκτισαν την εκκλησία της Παναγίας, στην οποία κάθε Δεκαπενταύγουστο γίνεται το προσκύνημα της Παναγιάς της Πέτρας με προσέλευση πλήθους πιστών. Σήμερα η Νέα Πέτρα αριθμεί λιγότερους από 400 κατοίκους, οι οποίοι διατηρούν τις παραδόσεις και τα έθιμα, όπως αυτό του κλήδονα και της γυναικοκρατίας.

ΠΡΩΤΗ (Κωμόπολη) ΣΕΡΡΕΣ
  Η Πρώτη, περιμένει τον επισκέπτη για να του αποκαλύψει τις κρυμμένες ομορφιές της. Ένα χωριό που το παρελθόν και το παρόν συνυφαίνουν και δημιουργούν μια μαγευτική ατμόσφαιρα. Η κεντρική πλατεία περιμένει τους κουρασμένους περιηγητές και τους ίδιους τους κατοίκους του χωριού.
   Το τοπίο είναι γραφικό παραδοσιακό και διατηρητέο, που τραβάει το ενδιαφέρον και τη ματιά των επισκεπτών από την πρώτη στιγμή. Εκπέμπει έναν μαγνητισμό που πηγάζει από το σμίξιμο του παρελθόντος και του παρόντος, γεγονός που επηρεάζει και αγγίζει ακόμα και τους πιο παλιούς κατοίκους του χωριού. Σήμερα με τα πλακόστρωτα στενά δρομάκια, δημιουργεί μια αξιοθαύμαστη εικόνα, θαρρείς βγαλμένη από παραμύθι.
  Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 310 μέτρα, στους πρόποδες του χρυσοφόρου Παγγαίου (1956μ.) από τη βόρεια πλευρά του.
  Στα Νότιο-Δυτικά βρίσκεται το χωριό Ροδολίβος, στα Βόρειο-Δυτικά το χωριό Ανω Αγγίστα και στα Βόρειο-Ανατολικά η Νέα Μπάφρα. Από τα αστικά κέντρα της περιοχής απέχει πολύ (50χλμ. από Σέρρες, 27χλμ. από Δράμα, 50χλμ. από την Καβάλα, 120χλμ από τη Θεσσαλονίκη), γεγονός που ανάγκασε την περιοχή να αναπτύξει δικό της πολιτισμό και κουλτούρα.
  Η σημερινή Πρώτη με το πράσινο των δέντρων, το άσπρο και το κόκκινο των σπιτιών, μοιάζει από ψηλά σαν ένας ωραίος κήπος με όμορφα και πολύχρωμα λουλούδια. Εύκολα διακρίνονται το εθνικό στάδιο, το μεγάλο συγκρότημα του Γυμνασίου-Λυκείου, το δημοτικό σχολείο και το δημοτικό μέγαρο και ο ξενώνας, κοντά στη μεγάλη και ωραία πλατεία.
  Η πλατεία αποτελεί το κέντρο του χωριού με λουλούδια, πράσινο, δέντρα και παγκάκια, καφενεία, και ωραία διώροφα σπίτια γύρω-γύρω. Ίσως το ωραιότερο απ' όλα, είναι η θαυμάσια εκκλησία του Aγίου Γεωργίου, με τη θαυματουργή εικόνα του Αγίου και το αγίασμά του, τριάντα δύο σκαλοπάτια βαθιά μέσα στη γη.
  Πιο πάνω διακρίνεται η παλιά και ωραία εκκλησία της Αγίας Παρασκευής με το εντυπωσιακό καμπαναριό χτισμένο στης αρχές του 1870. Πιο πέρα σ' ένα ωραίο νεοκλασσικό αρχοντικό, το πατρικό σπίτι του Κωνσταντίνου Καραμανλή.
  Τέλος στενοί δρόμοι και γραφικά σοκάκια με κυβόλιθους στρωμένα, μέσα από μικρά και μεγάλα σπίτια, καταλήγουν στον ασφαλτόστρωτο δρόμο, που οδηγεί στο μοναστήρι της «Θείας Αναλήψεως», με μεγάλη ιστορία και δράση. Εύκολα μπορεί να το επισκεφθεί και να το θαυμάσει ο κάθε πιστός, αφού απέχει μόνο 7 χλμ. από την Πρώτη.
Υπεύθυνοι κειμένων: Αριάδνη Παπαφωτίου - Γιάννης Στράτης - Μαρία Βίτσιου - Γιώργος Βογιατζής

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Ροδολίβους

• http://www.rodolivos.gr/newSite/proti/proti_1.htm (4 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Ροδολίβους

ΡΟΔΟΛΙΒΟΣ (Κωμόπολη) ΣΕΡΡΕΣ
  H έδρα του Δήμου περιβάλλεται από ένα ξεχωριστό τοπίο σπάνιας ομορφιάς λόγω της γεωγραφικής θέσης της που βρίσκεται κάτω από την επιβλητική παρουσία του όρους Παγγαίο. Το Ροδολίβος ως τόπος διαμονής είναι ιδεώδες κυρίως λόγω του υγιεινού κλίματος και του υγιεινού περιβάλλοντος.
  Στην έδρα του Δήμου, το Ροδολίβος, υπάρχουν και λειτουργούν στοιχειώδης υποδομές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάμιας εκπαίδευσης όπως Βρεφονηπιακός Σταθμός, Νηπιαγωγείο, Ολοήμερο πρότυπο Δημοτικό Σχολείο, Γυμνάσιο και Λύκειο.
  Το κέντρο Υγείας που λειτουργεί στην έδρα του Δήμου, παρέχει υγειονομική περίθαλψη στους δημότες αλλά και τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής. Εχει ακόμη Αστυνομικό σταθμό, Πυροσβεστικό Κλιμάκιο, πρακτορείο Αγροτικής Τράπεζας, Ειρηνοδικείο, συμβολαιογραφείο με Υποθηκοφυλακείο, Ταχυδρομείο, Κ.Α.Π.Η., Γεωργικό Συναιτερισμό και 8 συλλόγους που προωθούν την πολιτισμική και εμπορική αναβάθμιση του Δήμου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Σφελινού

ΣΦΕΛΙΝΟΣ (Χωριό) ΣΕΡΡΕΣ
Τηλέφωνο: +30 23240 22590
Ο Σφελινός είναι ορεινός οικισμός με σήμερα περίπου 450 κατοίκους στα ανατολικά του δήμου. Βρίσκεται σε απόσταση 3,5χμ. περίπου βορειοανατολικά της Νέας Ζίχνης και είναι κτισμένος στους πρόποδες του Μενοίκιου όρους σε υψόμετρο 600μ. περίπου. Επί Βυζαντίου, το χωριό ήταν γνωστό με το όνομα Σφολενός. Κατά τους Μακεδονικούς αγώνες, το χωριό καταλήφθηκε από τα βουλγαρικά στρατεύματα και πολλοί από τους κατοίκους του εξαναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν προς τη βουλγαρική ενδοχώρα από όπου επέστρεψαν ελάχιστοι. Στην ευρύτερη περιοχή του οικισμού έχουν εντοπιστεί αρχαία ευρήματα. Ειδικότερα στη θέση Μέγας Αλέξανδρος, βόρεια του οικισμού, έχουν βρεθεί τα ερείπια ρωμαϊκού κάστρου, καθώς και τάφοι με πλούσια κτερίσματα.