Πληροφορίες τοπωνυμίου

Αλευρομουτζουρώματα

ΓΑΛΑΞΙΔΙ (Κωμόπολη) ΠΑΡΝΑΣΣΙΔΑ
Ένα από τα ξακουστά έθιμα της περιοχής είναι τα αλευρομουτζουρώματα. Κάθε χρόνο την Καταθαρά Δευτέρα αναβιώνουν δίνοντας μια ξεχωριστή διάσταση στα Κούλουμα!
Κάποιοι λένε ότι το έθιμο έχει τις ρίξες του στη βυζαντινή εποχή, όταν οι παλιάτσοι των ιπποδρόμων χρωμάτιζαν τα πρόσωπά τους. Άλλοι το συνδέουν με την ακμή της ναυτικής παράδοσης στο Γαλαξίδι το 1840, όταν ο ναυτικοί που ταξίδευαν στη Σικελία υιοθέτησαν τα έθιμα της γειτονικής χώρας.
Η γιορτή ξεκινάει λίγο μετά το μεσημέρι της Καθαράς Δευτέρας. Τα δρομάκια και το λιμάνι μετατρέπονται σε "εμπόλεμη ζώνη"! Οι ντόπιοι χωρίζονται σε ομάδες, ντυμένοι με παλιά ρούχα και έχοντας τα πρόσωπα τους βαμμένα με κάρβουνο, λουλάκι ή βερνίκι παπουτσιών και ξεκινά η μάχη με το φούμο και το χρωματιστό αλεύρι!

Ριζικάρια

ΔΕΛΦΟΙ (Κωμόπολη) ΠΑΡΝΑΣΣΙΔΑ
24/6
Το έθιμο αυτό έσβησε σιγά-σιγά, όμως θα το περιγράψουμε με λίγα λόγια. Την παραμονή του Αη-Γιαννιού του Κλείδωνα ή Ριγανά, στις 24 Ιουνίου, ρίχνονταν τα ριζικάρια. Οι νέες κοπέλες ανά γειτονιά έπαιρναν τ' αμίλητο νερό από τις τρεχούμενες βρύσες, το έβαζαν μέσα σε πήλινες κανάτες και έριχναν μέσα προσωπικά αντικείμενά τους, όπως βραχιόλια, κουμπιά, δαχτυλίδια, καρφίτσες. Έπειτα το σκέπαζαν με όμορφη μαντήλα και το κλείδωναν. Στο Χρισσό την κανάτα την τοποθετούσαν από το βράδυ στα κεραμίδια του σπιτιού, ενώ στους Δελφούς - όπως αναφέρει ο τοπικός συγγραφέας, Γιάννης Μπακούρος - στο πηγάδι, στην γειτονιά της «Κοτοπόζας». Την άλλη μέρα, ανήμερα του Αη-Γιαννιού, έπαιρναν την κανάτα οι παντρεμένες γυναίκες της γειτονιάς και την τοποθετούσαν πάνω στο τραπέζι ή στο πεζούλι της αυλής. Τότε φώναζαν τ' αγόρια και τα κορίτσια να διπλώσουν κυλινδρικά τα χαρτάκια του ημερολογίου με τα στιχάκια και να τα βάλουν σε ένα κουτί. Μόλις τραβούσαν ένα-ένα τα αντικείμενα και τα έδιναν στις κοπέλες που τους ανήκαν, τραβούσαν και ένα χαρτί με στιχάκι από το κουτί και το έδιναν στην ίδια κοπέλα. Τότε εκείνη το διάβαζε και γινόταν κουσκούσι και πειράγματα. Ένα από τα πλέον γνωστά γνωμικά έλεγε: «Γαλανομάτα κόρη μου καρτέρα και θα έλθω πάνω σε μαύρο άλογο και θέλω να σε κλέψω» Το έθιμο συνοδευόταν με τηγανίτες και λουκούμια. Οι δε παντρεμένες γυναίκες προσπαθούσαν να ερμηνεύσουν τα γνωμικά, και να ζευγαρώσουν τις κοπέλες με νέους που νόμιζαν ότι έχουν κατά νου εκείνες. Το βράδυ τελείωνε το γεγονός με άναμμα φωτιάς στη γειτονιά.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Δελφών

• http://www.delphi.gr/gre/main.htm

Ημερομηνία και Μερομήνια

1/8 - 12/8
Τις πρώτες 12 ημέρες του Αυγούστου οι ηλικιωμένοι, και ιδιαίτερα οι βοσκοί, έκαναν μετεωρολογικές παρατηρήσεις και προέβλεπαν τον καιρό για τους υπόλοιπους 12 μήνες: η πρώτη του μήνα αφορά τον Αύγουστο, η δεύτερη τον Σεπτέμβριο, κ.ο.κ. Πολύ παλιότερα τις ημέρες αυτές οι γυναίκες δεν έπλεναν, γιατί έρχονταν οι Δρίμες, οι νεράiδες που ζουν στα φαράγγια και τις κακοτοπιές και ξέσχιζαν τα κρεμασμένα για στέγνωμα ρούχα στις αυλές των σπιτιών. Οι άνδρες δεν έκοβαν ξύλα για στέγες, πατώματα και άλλα είδη οικιακής χρήσεως, γιατί θα «σαρακώνονταν». Ούτε έκαναν βαριές δουλειές, γιατί έπρεπε να «μηνολογιάσουν», δηλαδή να προβλέψουν τις καιρικές συνθήκες των μηνών που ακολουθούσαν. Σήμερα μόνο οι βοσκοί παρακολουθούν τα ημερομήνια ή μερομήνια στην περιοχή των Δελφών και του Χρισσού.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Δελφών

• http://www.delphi.gr/gre/main.htm

Η Ναυμαχία του Αστιγγος

ΙΤΕΑ (Πόλη) ΦΩΚΙΔΑ
Καθιερώθηκε ως εθνική επέτειος και γιορτάζεται την τελευταία Κυριακή του Σεπτεμβρίου

Αγίας Παρασκευής

ΒΑΡΓΙΑΝΗ (Χωριό) ΠΑΡΝΑΣΣΙΔΑ
26/7/2004

Μεταμόρφωση του Σωτήρος

ΙΤΕΑ (Πόλη) ΦΩΚΙΔΑ
6/8

Αγίου Γεωργίου

ΚΑΛΟΣΚΟΠΗ (Χωριό) ΠΑΡΝΑΣΣΙΔΑ

Αγίας Παρασκευής

26/7/2004

Αγίου Πνεύματος

Αποτομή Κεφαλής Ιωάννου Προδρόμου

ΚΙΡΡΑ (Χωριό) ΠΑΡΝΑΣΣΙΔΑ
Σημαντικό γεγονός όχι μόνο για τους Κιρραίους αλλά και για την ευρύτερη περιοχή, αποτελεί η εμποροπανήγυρις και ζωοπανήγυρης στις 29 Αυγούστου παράλληλα με την θρησκευτική πανήγυρη του ομώνυμου ξωκλησιού του Αγίου Ιωάννου που γιορτάζει την αποτομή της κεφαλής του Ιωάννου του Προδρόμου. Για πέντε ολόκληρες μέρες το χωριό μεταμορφώνεται από τον κόσμο που συρρέει, να προσκυνήσει, να ψωνίσει στο "παζάρι" και να ψυχαγωγηθεί στις ταβέρνες του.

Αγίου Βλασίου

11/2

Κοιμήσεως Θεοτόκου

ΜΑΡΙΟΛΑΤΑ (Χωριό) ΠΑΡΝΑΣΣΙΔΑ
15/8/2004
Στον Καθεδρικό ναό της Κοιμήσεως

Το Γενέσιον της Θεοτόκου

8/9/2004

Κοιμήσεως Θεοτόκου

ΟΙΝΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΠΑΡΝΑΣΣΙΔΑ
15/8/2004