Εμφανίζονται 100 (επί συνόλου 148) τίτλοι με αναζήτηση: Πληροφορίες για τον τόπο στην ευρύτερη περιοχή: "ΛΕΣΒΟΣ Νησί ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ" .
ΛΕΣΒΟΣ (Νησί) ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ
ΜΗΘΥΜΝΑ (Κωμόπολη) ΛΕΣΒΟΣ
Χαρακτηριστικό δείγμα μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής, ο Μόλυβος είναι
χτισμένος πάνω σε λόφο. Στις ρίζες του λόφου η θάλασσα, στην κορυφή το κάστρο.
Ο οικισμός αναπτύσσεται ημικυκλικά γύρω από το κάστρο, το οποίο έχει περίμετρο
310 μέτρων. Η ανάπτυξη του πολεοδομικού ιστού με πυρήνα το κάστρο συνηθιζόταν
για λόγους ασφαλείας των κατοίκων και είχε σαν αποτέλεσμα πυκνή δόμηση και σύνδεση
των κτιρίων δια μέσω λιθόστρωτων οδών, τα καλντερίμια. Τα παραδοσιακά κτίρια είναι
διώροφα, χτισμένα από πέτρα και ξύλο. Σήμερα σώζονται αρκετά αρχοντικά από το
τέλος του 18ου αι., όπως το αρχοντικό Γιαννάκου και το παλαιό αρχοντικό Κράλλη
(σήμερα ακήκει στην ΑΣΚΤ). Γενικά ο Μόλυβος διατηρεί σχεδόν ανέπαφο τον αρχιτεκτονικό
του χαρακτήρα που ανασυγκροτήθηκε τον 19ο κυρίως αιώνα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα με φωτογραφία
ΑΙΓΕΙΡΟΣ (Αρχαία κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Aegiroessa (Aigirhoedda), a city which Herodotus (i. 149) enumerates among the 11 cities of Aeolis; but nothing is known of it. Forbiger conjectures that the historian may mean Aegeirus (Aigeiros), in the island of Lesbos.
ΑΝΤΙΣΣΑ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Eth. Antissaios. A city of the island Lesbos, near to Cape Sigrium,
the western point of Lesbos (Steph. B. s. v. Antissa, following Strabo, p. 618).
The place had a harbour. The ruins found by Pococke at Calas Limneonas, a little
NE. of cape Sigri, may be those of Antissa. This place was the birth-place of
Terpander, who is said to be the inventor of the seven-stringed lyre. Antissa
joined the Mytilenaeans in their revolt from Athens in the Peloponnesian war B.C.
428, and successfully defended itself against the Methymnaeans who attacked it;
but after Mytilene had been compelled to surrender to the Athenians, Antissa was
recovered by them also (Thuc. iii. 18, 28). Antissa was destroyed by the Romans
after the conquest of Perseus, king of Macedonia (B.C. 168), because the Antissaeans
had received in their port and given supplies to Antenor, the admiral of Perseus.
The people were removed to Methymna. (Liv. xlv. 31; Plin. v. 31.)
Myrsilus (quoted by Strabo, p. 60) says, that Antissa was once an
island, and at that time Lesbos was called Issa; so that Antissa was named like
many other places, Antiparos, Antiphellus, and others, with reference to the name
of an opposite place. Pliny (ii. 89) places Antissa among the lands rescued from
the sea, and joined to the mainland; and Ovid (Met. xv. 287), where he is speaking
of the changes which the earth's surface has undergone, tells the same story.
In another passage (v. 31), where he enumerates the ancient names of Lesbos, Pliny
mentions Lasia, but not Issa. Lasia, however, may be a corrupt word. Stephanus
makes Issa a city of Lesbos. It is possible, then, that Antissa, when it was an
island, may have had its name from a place on the mainland of Lesbos opposite
to it, and called Issa.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited May 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΕΡΕΣΟΣ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Eresos: Eth. Eresios, Eresieus. So called from Eresus the son of Macar.
(Steph. B. s. v.) Eressus, as it is in the text of Strabo (p. 618), was a city
of Lesbos, situated on a hill, and reaching down to the sea. From Eressus to Cape
Sigrium is 28 stadia, as the MSS. have it, which Casaubon (ed. Strab.) has changed
to 18. It was on the west side of the island, and its ruins are said to be at
some little distance from a place now called Eresso, which is situated on a hill.
Eressus joined Mytilene and other towns in Lesbos in the revolt from the Athenians
during the Peloponnesian War (B.C. 428); but it was compelled to surrender to
Paches, the Athenian commander, shortly after. (Thuc. iii. 25, 35.) There was
a fresh revolt from Athens (B.C. 412), and a fresh subjugation. (Thuc. viii. 23.)
It revolted a third time shortly after (Thuc. viii. 100), and was besieged by
Thrasybulus with an Athenian force, but he was obliged to give up the siege to
follow the Peloponnesians to the Hellespont. In B.C. 392 Thrasybulus lost many
ships in a storm off Eresus, but he recovered the town, with other places in Lesbos,
for the Athenians. (Diod. xiv. 94.)
Eresus is mentioned by Pliny (v. 31) as one of the existing cities
of Lesbos. Eresus was the birthplace of Tyrtamus, to whom his master Aristotle
gave the name of Theophrastus. Phanias, another of Aristotle's pupils, was also
a native of Eresus. According to the poet Archestratus, in his Gastronomia, quoted
by Athenaeus (iii. p. 111), if ever the gods eat flour, they send Hermes to buy
it at Eresus.
The name of the town on the coins is said to be always EPESION, with
one S.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited May 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΛΕΠΕΤΥΜΝΟΣ (Βουνό) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Lepetymnus (Lepetumnos, called Lepethymnus or Lepethymus by Pliny,
v. 31. s. 39; the MSS. vary), a mountain in the northern part of Lesbos, near
Methymna. Plehn states (Lesbiac. Lib. p. 9) that it is the highest mountain in
the island: but this does not appear to be consistent with modern surveys. Its
present name is said to be Mont S. Theodore. The sepulchre and tomb of the hero
Palamedes are alleged to have been here. (Tzetzes, Lycophr. Cassandr. 1095; Philostr.
Heroic. p. 716, Vit. Apollon. Tyan. iv. 13. 150, also 16. 154.) In Antigonus of
Carystus (c. 17) there is a story given, on the authority of Myrsilus the Lesbian,
concerning a temple of Apollo and a shrine of the hero Lepetymnus, connected with
the same mountain. Here, also, according to Theophrastus (De Sign. Pluv. et Vent.
p. 783, ed. Schneid.), an astronomer called Matricetas made his observations.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited August 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΛΕΣΒΟΣ (Νησί) ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ
Lesbos (Lesbos: Eth. and Adj. Lesbios, Lesbikos, Lesbiakos, Lesbius,
Lesbicus, Lesbiacus: fem. Lesbis, Lesbias, Lesbis, Lesbias: in the middle ages
it was named Mitylene, from its principal city: Geog. Rav. v. 21; Suidas. s. v.;
Hierocl. p. 686; Eustath. ad Il. ix. 129, Od. iii. 170 : hence it is called by
the modern Greeks Mitylen or Metelino, and by the Turks Medilli or Medellu-Adassi.)
Like several other islands of the Aegean, Lesbos is said by Strabo, Pliny and
others to have had various other names, Issa, Himerte, Lasia, Pelasgia, Aegira,
Aethiope, and Macaria. (Strab. i. p. 160, v. p. 128; Plin. v. 31 (39); Diod. iii.
55, v. 81.)
Lesbos is situated off the coast of Mysia, exactly opposite the opening
of the gulf of Adramyttium. Its northern part is separated from the mainland near
Assos by a channel about 7 miles broad; and the distance between the south-eastern
extremity and the islands of Arginusae is about the same. Strabo reckons the breadth
of the former strait at 60 stadia, and Pliny at 7 miles: for the latter strait
see Strab. xiii. pp. 616, 617, and Xen. Hell. i. 6. 15 - 28. The island lies between
the parallels of 38° 58' and 39° 24'. Pliny states the circumference as 168 miles,
Strabo as 1100 stadia. According to Choiseul-Gouffier, the latter estimate is
rather too great. Scylax (p. 56) assigns to Lesbos the seventh rank in size among
the islands of the Mediterranean sea.
In shape Lesbos may be roughly described as a triangle, the sides of which
face respectively the NW., the NE., and the SW. The northern point is the promontory
of Argennum, the western is that of Sigrium (still called Cape Sigri), the south-eastern
is that of Malea (now called Zeitoun Bouroun or Cape St. Mary). But though this
description of the island as triangular is generally correct, it must be noticed
that it is penetrated far into the interior by two gulfs, or sea-lochs as they
may properly be called, on the south-western side. One of these is Port Hiero
or Port Olivier, one of the best harbours of the Archipelago, opening from the
sea about 4 miles to the westward of Cape Malea, and extending about 8 miles inland
among the mountains. It may be reasonably conjectured that its ancient name was
Portus Hieraeus; since Pliny mentions a Lesbian city called Hiera, which was extinct
before his time. The other arm of the sea, to which we have alluded, is about
half-way between the former and Cape Sigrium. It is the beautiful and extensive
basin, named Port Caloni, and anciently called Euripus Pyrrhaeus. From the extreme
narrowness of the entrance, it is less adapted for the purposes of a harbour.
Its ichthyology is repeatedly mentioned by Aristotle as remarkable. (Hist. Animal.
v. 10. § 2, v. 13. § 10, viii. 20. § 15, ix. 25. § 8.)
The surface of the island is mountainous. The principal mountains
were Ordymnus in the W., Olympus in the S., and Lepethymnus in the N. Their elevations,
as marked in the English Admiralty Charts, are respectively, 1780, 3080, and 2750
feet. The excellent climate and fine air of Lesbos are celebrated by Diodorus.
Siculus (v. 82), and it is still reputed to be the most healthy island in the
Archipelago. (Purdy's Sailing Directory, p. 154.) Tacitus (Ann. vi. 3) calls it
insula nobilis et amoena. Agates were found there (Plin. xxxvii. 54), and its
quarries produced variegated marble (xxxvi. 5). The wholesome Lesbian wines (
innocentis pocula Lesbii, Hor. Carm. i. 17, 21) were famous in the ancient world.
The trade of the island was active and considerable; but here again we must refer
to what is said concerning its chief city Mytilene. At the present day the figs
of Lesbos are celebrated; but its chief exports are oil and gall-nuts. The population
was estimated, in 1816, at 25,000 Greeks and 5000 Turks.
Tradition says that the first inhabitants of Lesbos were Pelasgians:
and Xanthus was their legendary leader. Next came Ionians and others, under Macareus,
who is said by Diodorus (v. 80) to have introduced written laws two generations
before the Trojan war. Last were the Aeolian settlers, under the leadership of
Lesbus, who appears in Strabo under the name Graus, and who is said to have married
Methymna, the daughter of Macareus. Mytilene was the elder daughter. This is certain,
that the early history of Lesbos is identical with that of the Aeolians. Strabo
regards it as their central seat (schedon metropolis, xiii. pp. 616, 622). In
mercantile enterprise, in resistance to the Persians, and in intellectual eminence,
the insular Aeolians seem to have been favourably contrasted with their brethren
on the continent. That which Horace calls Aeolium carmen and Aeoliae fides (Carm.
ii. 13. 24, iii. 30. 13) wass due to the genius of Lesbos: and Niebuhr's expression
regarding this island is, that it was the pearl of the Aeolian race. (Lectures
on Ancient Ethnology and Geography, vol. i. p. 218.)
Lesbos was not, like several other islands of the Archipelago, such
as Cos, Chios and Samos, the territory of one city. We read of six Aeolian cities
in Lesbos, each of which had originally separate possessions and an independent
government, and which were situated in the following geographical order. Methymna
(now Molivo) was on the north, almost immediately opposite Assos, from which it
was separated by one of the previously mentioned straits. Somewhere in its neighbourhood
was Arisba which, however, was incorporated in the Methymnaean territory before
the time of Herodotus (i. 151). Near the western extremity of the island were
Antissa and Eressus. The former was a little to the north of Cape Sigrium, and
was situated on a small island, which in Pliny's time (ii. 91) was connected with
Lesbos itself. The latter was on the south of the promontory, and is still known
under the name of Erissi, a modern village, near which ruins have been found.
At the head of Port Caloni was Pyrirha, which in Strabo's time had been swallowed
up by the sea, with the exception of a suburb. (Strab. xiii. p. 618; see Plin.
v. 31.) The name of Pera is still attached to this district according to Pococke.
On the eastern shore, facing the mainland, was Mytilene Besides these places,
we must mention the following: - Hiera doubtless at the head of Port Olivier,
said by Pliny to have been destroyed before his day; Agamede, a village in the
neighbourhood of Pyrrha; Nape, in the plain of Methymna; Aegirus, between Methymna
and Mytilene; and Polium, a site mentioned by Stephanus B. Most of these places
are noticed more particularly under their respective names. All of them decayed,
and became unimportant, in comparison with Methymna and Mytilene,. which were
situated on good harbours opposite the mainland, and convenient for the coasting-trade.
The annals of Lesbos are so entirely made up of events affecting those two cities,
especially the latter, that we must refer to them for what does not bear upon
the general history of the island.
From the manner in which Lesbos is mentioned both in the Iliad and
Odyssey (Il. xxiv. 544, Od. iv. 342), it is evident that its cities were populous
and flourishing at a very early period. They had also very large possessions on
the opposite coast. Lesbos was not included in the conquests of Croesus. (Herod.
i. 27.) The severe defeat of the Lesbians by the Samians under Polycrates (iii.
39) seems only to have been a temporary disaster. It is said by Herodotus (i.
151.) that at first they had nothing to fear, when Cyrus conquered the territories
of Croesus on the mainland: but afterwards, with other islanders, they seem to
have submitted voluntarily to Harpagus (i. 169). The situation of this island
on the very confines of the great struggle between the Persians and the Greeks
was so critical, that its fortunes were seriously affected in. every phase of
the long conflict, from this period down to the peace of Antalcidas and the campaigns
of Alexander.
The Lesbians joined the revolt of Aristagoras (Herod. vi. 5, 8), and
one of the most memorable incidents in this part of its history is the consequent
hunting down of its inhabitants, as well as those of Chios and Tenedos, by the
Persians (Herod. vi. 31; Aesch. Pers. 881). After the battles of Salamis and Mycale
they boldly identified themselves with the Greek cause. At first they attached
themselves to the Lacedaemonian interest: but before long they came under the
overpowering influence of the naval supremacy of Athens. In the early part of
the Peloponnesian War, the position of Lesbos was more favourable than that of
the other islands: for, like Corcyra and Chios, it was not required to furnish
a money-tribute, but only a naval contingent (Thuc. ii. 9). But in the course
of the war, Mytilene was induced to intrigue with the Lacedaemonians, and to take
the lead in a great revolt from. Athens. The events which fill so large a portion
of the third book of Thucydides - the speech of Cleon, the change of mind on the
part of the Athenians, and the narrow escape of the Lesbians from entire massacre
by the sending of a second ship to overtake the first - are perhaps the most memorable
circumstances connected with the history of this island. The lands of Lesbos were
divided among Athenian citizens (klerouchoi), many of whom, however, according
to Boeckh, returned to Athens, the rest remaining as a garrison. Methymna had
taken no part in the revolt, and was exempted from the punishment After the Sicilian
expedition, the Lesbians again wavered in their allegiance to Athens; but the
result was unimportant (Thucyd. viii. 5, 22, 23, 32, 100). It was near the coast
of this island that the last great naval victory of the Athenians during the war
was won, that of Conon over Callicratidas at Arginusae. On the destruction of
the Athenian force by Lysander at Aegospotami, it fell under the power of Sparta;
but it was recovered for a time by Thrasybulus (Xen. Hell. iv. 8. 28 - 30). At
the peace of Antalcidas it was declared independent. From this time to the establishment
of the Macedonian empire it is extremely difficult to fix the fluctuations of
the history of Lesbos in the midst of the varying influences of Athens, Sparta,
and Persia.
After the battle of the Granicus, Alexander made a treaty with the
Lesbians. Memnon the Rhodian took Mytilene and fortified it, and died there. Afterwards
Hegelochus reduced the various cities of the island under the Macedonian power.
(For the history of these transactions see Arrian, Exped. Alex. iii. 2; Curt.
Hist. Alex. iv. 5.) In the war of the Romans with Perseus, Labeo destroyed Antissa
for aiding the Macedonians, and incorporated its inhabitants with those of Methymna
(Liv. xlv. 31. Hence perhaps the true explanation of Pliny's remark, l. c.). In
the course of the Mithridatic War, Mytilene incurred the displeasure of the Romans
by delivering up M‘. Aquillius (Vell. Pat. ii 18; Appian, Mithr. 21). It was also
the last city which held out after the close of the war, and was reduced by M.
Minucius Thermus, - an occasion on which Julius Caesar distinguished himself,
and earned a civic crown by saving the life of a soldier (Liv. Epit. 89; Suet.
Caes. 2; see Cic. contra Rull. ii. 1. 6). Pompey, however, was induced by Theophanes
to make Mytilene a free city (Vell. Pat. l. c.; Strab. xiii. p. 617), and he left
there his wife and son during the campaign which ended at Pharsalia. (Appian,
B.C. ii. 83; Plut. Pomp. 74, 75.) From this time we are to regard Lesbos as a
part of the Roman province of Asia, with Mytilene distinguished as its chief city,
and in the enjoyment of privileges more particularly described elsewhere. We may
mention here that a few imperial coins of Lesbos, as distinguished from those
of the cities, are extant, of the reigns of M. Aurelius and Commodus, and with
the legend KOINON LEXBION (Eckhel, vol.ii. p. 501; Mionnet, vol. iii. pp. 34,
35).
In the new division of provinces under Constantine, Lesbos was placed
in the Provincia Insularum (Hierocl. p. 686, ed. Wesseling). A few detached, notices
of its fortunes during the middle ages are all that can be given here. On the
15th of August, A.D. 802, the empress Irene ended her extraordinary life here
in exile. (See Le Beau, Hist. du Bas Empire, vol. xii. p. 400.) In the thirteenth
century, contemporaneously with the first crusade, Lesbos began to be affected
by the Turkish conquests: Tzachas, Emir of Smyrna, succeeded in taking Mytilene,
but failed in his attempt on Methymna. (Anna Comn. Alex. lib. vii. p. 362, ed.
Bonn.) Alexis, however, sent an expedition to retake Mytilene, and was successful
(Ib. ix. p. 425). In the thirteenth century Lesbos was in the power of the Latin
emperors of Constantinople, but it was recovered to the Greeks by Joannes Ducas
Vatatzes, emperor of Nicaea. In the fourteenth century Joannes Palaeologus gave
his sister in marriage to Francisco Gateluzzio, and the island of Lesbos as a
dowry; and it continued in the possession of this family till its final absorption
in the Turkish empire (Ducas, Hist. Byzant. p. 46, ed. Bonn). It appears, however,
that these princes were tributary. to the Turks (Ib. p. 328). In 1457, Mahomet
II. made an unsuccessful assault on Methymna, in consequence of a suspicion that
the Lesbians had aided the Catalan buccaneers (Ib. p. 338; see also Vertot, Hist.
de l'Ordre de Malte, ii. 258). He did not actually take the island till 1462.
The history of the annalist Ducas himself is closely connected with Lesbos: he
resided there after the fall of Constantinople; he conveyed the tribute from the
reigning Gateluzzio to the sultan at Adrianople; and the last paragraph of his
history is an unfinished account of the final catastrophe of the island.
This notice of Lesbos would be very incomplete, unless something were
said of its intellectual eminence. In reference to poetry, and especially poetry
in connection with music, no island of the Greeks is so celebrated as Lesbos.
Whatever other explanation we may give of the legend concerning the head and lyre
of Orpheus being carried by the waves to its shores, we may take it as an expression
of the fact that here was the primitive seat of the music of the lyre. Lesches,
the cyclic minstrel, a native of Pyrrha, was the first of its series of poets.
Terpander, though his later life was chiefly connected with the Peloponnesus,
was almost certainly a native of Lesbos, and probably of Antissa: Arion, of Methymna,
appears to have belonged to his school; and no two men were so closely connected
with the early history of Greek music. The names of Alcaeus and Sappho are the
most imperishable elements in the renown of Mytilene. The latter was sometimes
called the tenth Muse (as in Plato's epigram, Sappho Lesbothen he dekate); and
a school of poetesses (Lesbiadum turba, Ovid, Her. xv.) seems to have been formed
by her. Here, without entering into the discussions, by Welcker and others, concerning
the character of Sappho herself, we must state that the women of Lesbos were as
famous for their profligacy as their beauty. Their beauty is celebrated by Homer
(Il. ix. 129, 271), and, as regards their profligacy, the proverbial expression
lesbiazein affixes a worse stain to their island than kretizein does to Crete.
Lesbos seems never to have produced any distinguished painter or sculptor,
but Hellanicus and Theophanes the friend of Pompey are worthy of being mentioned
among historians; and Pittacus, Theophrastus, and Cratippus are known in the annals
of philosophy and science. Pittacus was famous also as a legislator. These eminent
men were all natives of Mytilene, with the exception of Theophrastus, who was
born at Eresus.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited August 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΜΗΘΥΜΝΑ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Methumna, and on coins Methumna, Mathumna: Eth. Methumnaios. A town
in Lesbos, the most important next after Mytilene. It was situated on the northern
shore of the island, where a channel of 60 stadia (Strab. xiii. p. 618) intervened
between it and the coast of the mainland near Assos.
One of the earliest notices of the Methymnaeans is the mention of
their conquest of Arisba, another town of Lesbos, and their enslaving of its citizens.
(Herod. i. 151.) The territory of Methymna seems to have been contiguous to that
of Mytilene, and this may have been one cause of the jealousy between the two
cities. The power and fame of Mytilene was on the whole far greater; but in one
period of the history of Lesbos, Methymna enjoyed greater prosperity. She did
not join the revolt of the other Lesbians from Athens in the Peloponnesian War
(Thuc. iii. 2, 18), and she was therefore exempted from the severe punishment
which fell on Mytilene. (Thuc. iii. 50.) Hence she retained the old privilege
of furnishing a naval contingent instead of a tribute in money. (Thuc. vi. 85,
vii. 57.) Shortly before the battle of Arginusae, Methymna fell into the power
of the Lacedaemonians, and it was on this occasion that the magnanimous conduct
of Callicratidas presented so remarkable a contrast to that of the Athenians in
reference to Mytilene. (Xen. Hellen. i. 6. § 14.) After this time Methymna seems
to have become less and less important. It comes into notice, however, in every
subsequent period of history. It is mentioned in the treaty forced by the Romans
(B.C. 154) between Attalus II. and Prusias II. (Polyb. xxxiii. 11.) It is stated
by Livy (xlv. 31) and by Pliny (v. 31) to have incorporated the inhabitants of
Antissa with its own. Its coins, both autonomous and imperial, are numerous. It
was honourably distinguished for its resistance to the Mahomedans, both in the
12th and 15th centuries; and it exists on the same spot at the present day, under
the name of Molivo.
We have no information concerning the buildings and appearance of
ancient Methymna. It evidently possessed a good harbour. Its chief fame was connected
with the excellent wine produced in its neighbourhood. (Virg. Georg. ii. 90; Ovid,
Art. Am. i. 57; Hor. Sat. ii. 8. 50.) Horace (Od. i. 117. 21) calls Lesbian wine
innocens; and Athenaeus (ii. p. 45) applies the epithet eustomachos to a sweet
Lesbian wine. In another place (i. p. 32) he describes the medicinal effect of
the wine of this island. Pliny says (xiv. 9) that it had a salt taste, and apparently
mentions this as a merit. Pausanias, in his account of Delphi (x. 19), tells a
story of some fishermen of Methymna dragging in their nets out of the sea a rude
image of Bacchus, which was afterwards worshipped. Methymna was the birthplace
of the poet and musician Arion. Myrsilus also, who is said to have written a history
of Lesbos, is supposed to have been born here.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΜΥΤΙΛΗΝΗ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
or Mitylene (Mutilene or Mitulene: Eth. Mutilenaios or Mitulenaios).
The most important city in the island of Lesbos. There is some uncertainty about
the orthography of the name. Coins are unanimous in favour of Mutilene. Inscriptions
vary. Greek manuscripts have generally, but not universally, Mitulene. Latin manuscripts
have generally Mitylene; but Velleius Paterculus, Pomponius Mela, and sometimes
Pliny, have Mytilene. In some cases we find the Latin plural form Mitylenae. (Suet.
Caes. 2, Tib. 10; Liv. Epit. 89.) Tacitus has the adjective Mytilenensis (Ann.
xiv. 53). It is generally agreed now that the word ought to be written Mytilene;
but it does not seem necessary to alter those passages where the evidence of MSS.
preponderates the other way. A full discussion of this subject may be seen in
Plehn (Lesbiacorum Liber). The modern city is called Mitylen, and sometimes Castro.
The chief interest of the history of Lesbos is concentrated in Mytilene.
Its eminence is evident from its long series of coins, not only in the autonomous
period, when they often bore the legend PROTE AEXBOU MUTIAENE, but in the imperial
period down to the reign of Gallienus. Lesbos, from the earliest to the latest
times, has been the most distinguished city of the island, whether we consider
the history of poetry or politics, or the annals of naval warfare and commercial
enterprise.
One reason of the continued pre-eminence of Mytilene is to be found
in its situation, which (in common with that of Methymna) was favourable to the
coasting trade. Its harbours, too, appear to have been excellent. Originally it
was built upon a small island; and thus (whether the small island were united
to the main island by a causeway or not) two harbours were formed, one on the
north and the other on the south. The former of these was the harbour for ships
of war, and was capable of being closed, and of containing fifty triremes, the
latter was the mercantile harbour, and was larger and deeper, and defended by
a mole. (Strab. xiii. p. 617; Paus. viii. 30.) The best elucidation of its situation
in reference to the sea will be found in the narratives contained in the 3rd book
of Thucydides and the 1st book of Xenophon's Hellenics. The northern harbour seems
to have been called Maloeis [Malea]. This harmonises with what we find in Thucydides,
and with what Aristotle says concerning the action of the NE. wind (kaikias) on
Mytilene. The statements of Xenophon are far from clear, unless, with Mr. Grote
(Hist. of Greece, vol. viii. p. 230), we suppose the Euripus of Mytilene to be
that arm of the sea which we have mentioned, in the article Lesbos under the name
of Portus Hieraeus, and which runs up into the interior of the island, to the
very neighbourhood of Mytilene. A rude plan is given by Tournefort; but for accurate
information the English Admiralty charts must be consulted. The beauty of the
ancient city, and the strength of its fortifications, are celebrated both by Greek
and Roman writers. (See especially Cic. c. Rull. ii. 1. 6) Plutarch mentions a
theatre (Pomp. 42), and Athenaeus a Prytaneium (x. p. 425). Vitruvius says (i.
6) that the winds were very troublesome in the harbour and in the streets, and
that the changes of weather were injurious to health. The products of the soil
near Mytilene do not seem to have been distinguished by any very remarkable peculiarities.
Theophrastus and Pliny make mention of its mushrooms: Galen says that its wine
was inferior to that of Methymna. In illustration of the appearance of Mytilene,
as seen from the sea, we may refer to a view in Choiseul-Gouffier; and to another,
which shows the fine forms of the mountains immediately behind, in Conybeare and
Howson's Life and Epp. of St. Paul.
The first passage in which the history of Mytilene comes prominently
into view is in the struggle between the Aeolians and Athenians for Sigeum (B.C.
606), at the NW. corner of Asia Minor. The place and the time are both remarkable,
as illustrating the early vigour with which Mytilene was exercising its maritime
and political power. We see it already grasping considerable possessions on the
mainland. It was in this conflict, too, that Pittacus, the sage and lawgiver of
Mytilene, acted so noble a part, and that Alcaeus, her great poet, lost his shield.
The mention of these two names reminds us that this time of rivalry with Athens
coincides with the famous internal contests of the nobles and commons in Mytilene.
For the history and results of this struggle, see the lives of Alcaeus, Pittacus,
and Sappho, in the Dict. of Biography.
It may be difficult to disentangle the history of the Mytilenaeans
from that of the Aeolians in general, during the period of the Persian ascendancy
on these coasts. But we have a proof of their mercantile enterprise in the fact
that they alone of the Aeolians took part in the building of the Hellenium at
Naucratis (Herod. ii. 178); and we find them taking a prominent part in the invasion
of Egypt by Cambyses. (Ib. iii. 13, 14.) They supplied a contingent to Darius
in his Scythian expedition (Ib. iv. 97). They were closely connected with the
affairs of Histiaeus (Ib. vi. 5); and doubtless, though they are not separately
mentioned, they were the best portion of those Aeolians who supplied sixty ships
to Xerxes in his invasion of Greece. (Ib. vii. 95.)
The period of the Athenian supremacy and the Peloponnesian War is
full of the fame of Mytilene. The alliance of its citizens with those of Athens
began soon after the final repulse of Persia. They held a very distinguished position
among the allies which formed the Athenian confederacy; but their revolt from
Athens in the fourth year of the Peloponnesian War brought upon them the most
terrible ruin. Though the first dreadful decision of the Athenian assembly was
overruled (Thucyd. iii. 36), the walls of Mytilene were pulled down, and her fleet
given up; her territory was divided among Athenian shareholders, and she was deprived
of her possessions and forts on the mainland. (Ib. iii. 50.) Towards
the close of the Peloponnesian War, Conon was defeated by Callicratidas off Mytilene,
and blockaded in the harbour. (Xen. Hell. i. 6) We pass now to the period of Alexander,
with whose campaigns this city was conspicuously connected. The Lesbians made
a treaty with Macedonia. Memnon reduced the other cities of the island ; and his
death, which inflicted the last blow on the Persian power in the Aegean, took
place in the moment of victory against Mytilene. It was retaken by Hegesilochus,
in the course of his general reduction of the islands, and received a large accession
of territory. Two Mytilenaeans, Laomedon and Erigyius, the sons of Larichus, were
distinguished members of Alexander's staff. The latter fell in action against
the Bactrians ; the former was governor of Syria even after Alexander's death.
The first experience of the Roman power in the Aegean was disastrous
to Mytilene. Having espoused the cause of Mithridates, and having held out to
the last, it was sacked by M. Thermus, on which occasion J. Caesar honourably
distinguished himself. Pompey's friendship with Theophanes led to the recognition
of Mytilene as a free city. (Plin. v. 31.) After the defeat of Pharsalia, Pompey
touched there for the last time to take Cornelia on board. His son Sextus met
with a friendly reception there, after his defeat at sea, by Agrippa. (Dion Cass.
xlix. 17; App. B.C. v. 133.) Agrippa himself resided there for some time in retirement,
ostensibly on account of his health, but really through mortification caused by
the preference shown to M. Marcellus (Tac. Ann. xiv. 53; Suet. Aug. 66, Tib. 10);
and this residence is commemorated by an inscription still extant. The last event
which we need mention in the imperial period is the crossing over of Germanicus
with Agrippina from Euboea to Lesbos, and the birth of Julia. (Tac. Ann. ii. 54.)
This event, also, was commemorated both by coins and inscriptions. (See Eckhel
and Pococke.) It appears that the privilege of freedom was taken away by Vespasian,
but restored by Hadrian. (Plehn, Lesbiac. p. 83.)
Mytilene is one of the few cities of the Aegean, which have continued
without intermission to flourish till the present day. In the course of the middle
ages it gradually gave its name to the whole island. Thus, in the Synecdemus of
Hierocles, Mitulene and Methumna are both mentioned under the Province of the
Islands; but in the later Byzantine division, Mytilene is spoken of as an island,
like Lemnos and Chios, in the Theme of the Aegean Sea. (Const. Porphyrog. de Them.
i. pp. 42, 43, ed. Bonn.) The fortunes of Mytilene during the first advances of
the Mahomedans in the Levant, and during the ascendancy of the Venetians at a
later period, are noticed in Finlay's History of the Byzantine and Greek Empires,
vol. ii. pp. 72, 171, 223. The island of Lesbos was not actually part of the Mahomedan
empire till nearly ten years after the fall of Constantinople.
With the exception of the early struggles of the time of Alcaeus and
Pittacus, there is little to be said of the internal constitutional history of
Mytilene. It shared, with all Greek cities, the results of the struggles of the
oligarchical and democratical parties. We find a commonalty (damos) and a council
(bolla) mentioned on coins of the period of Alexander ; and the title of magistrates,
called strategos (praetor), appears on coins of Lucius Verus. In connection with
this part of the subject we may allude to two creditable laws; one which enacted
(doubtless in consequence of the great quantity of wine in the island) that offences
committed by the drunk should be more severely punished than those committed by
the sober (Arist. Pol. ii. 9. 9); the other making a singular provision for the
punishment of faithlessness in tributary allies, by depriving them of the privilege
of educating their children. (Aelian, Var. Hist. vii. 15.)
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΠΥΡΡΑ (Αρχαία πόλη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Eth. Purrhaios. A town on the coast of the deep bay on the west of
the island of Lesbos, which had so narrow an entrance that it was called the Euripus
of Pyrrha. It was situated at a distance of 80 stadia from Mytilene and 100 from
Cape Malea. (Athen. iii. p. 88; Strab. xiii. p. 617.) In the Lesbian revolt the
town sided with Mytilene, but was reconquered by Paches. (Thuc. iii. 18, 25, 35;
comp. Scylax, p. 36; Steph. B. s. v.) In Strabo's time the town no longer existed,
but the suburbs and port were still inhabited. Pliny (v. 39) reports that Pyrrha
had been swallowed up by the sea. The bay of Pyrrha is now called Caloni.
This text is from: Dictionary of Greek and Roman Geography (1854) (ed. William Smith, LLD). Cited June 2004 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΣΙΓΡΙΟΝ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Sigrion. The westernmost promontory of the island of Lesbos, which now bears the
name of Sigri (Strab. xiii. pp. 616, 618.) Stephanus B. calls Sigrium a harbour
of Lesbos.
ΑΝΤΙΣΣΑ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
A town on the west coast of Lesbos, though formerly on a small island opposite Lesbos, with which it afterwards united.
ΕΡΕΣΟΣ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
or Eresus (on coins the name is always written Eresos). A city
of Lesbos, situated on a hill at a distance of twenty-eight stadia from Cape Sigrium.
It derives celebrity from having given birth to Theophrastus. Phanias, another
disciple of the great Stagirite, was likewise a native of this place. According
to Archestratus, quoted by Athenaeus, Eressus was famous for the excellence of
its wheaten flour.
This text is cited Oct 2002 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΛΕΣΒΟΣ (Νησί) ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ
(Lesbos). A large island in the Aegaean, off the coast of Mysia
in Asia Minor. It was colonized by Aeolians, who founded in it an Hexapolis, consisting
of the six cities Mitylene, Methymna, Eresus, Pyrrha, Antissa, and Arisbe, afterwards
reduced to five through the destruction of Arisbe by the Methymnaeans. The chief
facts in the history of Lesbos are connected with its principal city, Mitylene.
The island is most important in the early history of Greece as the native region
of the early school of lyric poetry. It was the birthplace of the poets Terpander,
Alcaeus, Sappho, and Arion , of the sage Pittacus, of the historian Hellanicus,
and of the philosophers Theophrastus and Phanias.
ΜΗΘΥΜΝΑ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
(Methumna and Methumna, the first form being the better). The
second city of Lesbos, standing at the northern extremity of the island. It was
the birthplace of the poet Arion and of the historian Hellanicus. The celebrated
Lesbian wine grew in its neighbourhood. In the Peloponnesian war it remained faithful
to Athens, even during the great Lesbian revolt; afterwards it was sacked by the
Spartans (B.C. 406), and never recovered its former prosperity.
This text is cited Oct 2002 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΜΥΤΙΛΗΝΗ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
(Mitulene) or Mytilene (Mutilene), the latter being the earlier
form. The chief city of Lesbos, stood on the east side of the island opposite
the coast of Lesbos, upon a promontory which was once an island, and both sides
of which formed excellent harbours. Its first foundation is ascribed to Carians
and Pelasgians. It was early colonized by the Aeolians. Important hints respecting
its political history are furnished by the fragments of the poetry of Alcaeus,
whence (and from other sources) it seems that, after the rule and overthrow of
a series of tyrants, the city was nearly ruined by the bitter hatred and conflicts
of the factions of the nobles and the people, till Pittacus was appointed to a
sort of dictatorship, and the nobles were expelled. Meanwhile, the city had grown
to great importance as a naval power, and had founded colonies on the coasts of
Mysia and Thrace. At the beginning of the seventh century B.C. the possession
of one of these colonies, Sigeum, at the mouth of the Hellespont, was disputed
in war between the Mitylenaeans and Athenians, and assigned to the latter by the
award of Periander, tyrant of Corinth. Among the other colonies of Mitylene were
Achilleum, Assos, and Antandrus. Mitylene submitted to the Persians after the
conquest of Ionia and Aeolis, and furnished contingents to the expeditions of
Cambyses against Egypt and of Darius against Scythia. It was active in the Ionian
revolt, after the failure of which it again became subject to Persia, and took
part in the expedition of Xerxes against Greece. After the Persian War it formed
an alliance with Athens, and remained one of the most important members of the
Athenian confederacy, retaining its independence till the fourth year of the Peloponnesian
War (B.C. 428), when it headed a revolt of the greater part of Lesbos, the progress
and suppression of which forms one of the most interesting episodes in the history
of the Peloponnesian War. This event destroyed the power of Mitylene. Its subsequent
fortunes cannot be related in detail here. It fell under the power of the Romans
after the Mithridatic War.
This text is cited Oct 2002 from The Perseus Project URL below, which contains interesting hyperlinks
ΠΥΡΡΑ (Αρχαία πόλη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
A town on the west coast of the island of Lesbos, on the inner part of the deep bay named after it, and consequently on the narrowest part of the island.
ΛΕΣΒΟΣ (Νησί) ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ
ΜΗΘΥΜΝΑ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Methymna, Molivos, Molybos, Methymnaeans, Methymnaean, Methymnians, Methymnian, Methymne
ΑΝΤΙΣΣΑ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Antissa
is believed to be NW of the modern town of Skalokhori, on the peninsula called Nisi, Ovriokastro, or Kastro ton Genoveson, E of the place where the river Voulgaris issues into the Tsamourliman (Mud Harbor) and ca. 9 km NE of the modern market town of Antissa which was called Telonia during the Turkish period and up to the 1930s. There are smaller ruined settlements W of Skalokhori, near Liota on the bay of Gavathas, and also farther W between the bay of Pokhi and Orphikia in the area of Lapsarna. The site of Antissa, which was excavated before WWII, may also be the location of the Byzantine castle of Ag. Theodoroi whose name appears in old maps. During its independent period, Antissa was rarely on friendly terms with the neighboring state of Methymna, but those who survived after the destruction of the city in 167 B.C. were forced to incorporate with the Methymnians.
ΕΡΕΣΟΣ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
The remains of the ancient city are near the Skala (harbor) of the modern inland town of Eresos, ca. 92 km from Mytilene. Strabo (13.618) mentions this site. The chief preserved antiquities are a part of the pre-Hellenistic and Hellenistic isodomic circuit wall, some remains of buildings, and the ruins of the ancient harbor. In 1931 a local archaeological collection was begun, which includes finds of various periods.
This extract is from: The Princeton encyclopedia of classical sites, Princeton University Press 1976. Cited Feb 2003 from Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΛΕΣΒΟΣ (Νησί) ΒΟΡΕΙΟ ΑΙΓΑΙΟ
An island at the NE corner of the Aegean Sea, at the entrance to the
Gulf of Adramyttion (Bdremit) in Asia Minor. Its shape is notable for two gulfs
with very narrow mouths. The Gulf of Kalloni (ca. 20 km long) was called in antiquity
Pyrrhaios Buripos. The Gulf of Geras was ancient Hiera (ca. 13 km long). Lesbos,
according to tradition, was named for son of Lapithos, the descendant of Deucalion
and Hellen, and grandson of Aiolos, founder of the Aiolian tribe.
The significant number of Mycenaean sherds found on the surface in
1970 at the extensive ruins of Kourtir, on the gulf of Kalloni, near the town
of Lisvori, and the numerous sherds from ruins of other periods, testify to continuous
occupation of the site from at least the Late Neolithic to the Geometric period.
The island reached its zenith in the archaic period, but even before
700 B.C. Mytilene controlled the Aiolian cities on the shore of Asia Minor opposite
the island and in the Troad up to the Hellespont. Because of this the Mytilenaians
came into collision with the growing sea power of the Athenians, who disputed
their possession of the Aiolian colony, Sigeion.
Lesbos paid tribute to the Persians under Cyrus. In 499 B.C. Lesbos
joined the Ionian revolt against the Persians, and in 494 took part in the battle
of Lade with 70 triremes. After the defeat at Lade, Lesbos was subject to the
Persians, but was freed after the Persian defeat at Mycale in 479 B.C. It then
joined the Athenian Alliance, from which the Mytilenaians revolted in 428 B.C.,
although the Methymnians remained loyal to Athens and found themselves opposed
to a confederation of the other large cities of the island. In 427, after a siege,
the Athenians gained control of Mytilene, and divided a large section of the island
among 2700 Athenians cleruchs, after harshly punishing the instigators of the
revolt. In 405 B.C. the Spartan admiral Lysander became master of the entire island
after his victory at Aigos Potamoi on the Hellespont. After the success of Konon,
Mytilene once more joined the Athenian Alliance in 392 B.C., and the Athenian
general Thrasyboulos restored the rest of the island to Athenian control. Lesbos
was made autonomous by the Peace of Antalkidas in 387, but in 385 came again under
Spartan domination. The island broke away in 369 and joined the second Athenian
Confederacy. In 357 B.C. it was obliged to recognize Persian domination and to
establish an oligarchical constitution. Lesbos finally broke away from the Persians
and the oligarchs when Alexander the Great invaded Asia in 332 B.C. After Alexander's
death it came into the hands of those of his successors who controlled the Aegean.
In 167 B.C. the Romans destroyed Antissa because it was allied to
Perseus, the king of Macedon. Lesbos joined the Greek revolt against Rome in the
Mithridatic war and in 88 B.C. the Romans destroyed Mytilene and extended Roman
domination over the whole island. Pompey later gave Mytilene autonomy, which the
Emperor Vespasian revoked in A.D. 70, but which the Emperor Hadrian later restored.
Life remained peaceful on Lesbos until the 8th c. A.D. when attacks of various
barbarian peoples against the island began.
The most notable cities of Lesbos were Mytilene, Methymna, Antissa,
Bresos and Pyrrha. The city of Arisba was independent before the time of Herodotos,
but was soon taken over by Methymna.
M. Paraskevaidis, ed.
This text is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Nov 2002 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΜΗΘΥΜΝΑ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Methymna (Molybos) is at the N end of Lesbos, ca. 61 km NW of Mytilene. It was the next most powerful city state on the island after Mytilene. During the war between Athens and Sparta Methymna always opposed Mytilene and tended to resist the hegemony of whichever side was favored by Mytilene. Before the time of Herodotos Methymna had taken over Arisba by force, and in 167 B.C. when the Romans destroyed Antissa, they gave her territory to Methymna. Some archaeological discoveries were made in Methymna in the 19th c., and after WWI traces of an ancient settlement dating from as early as the 7th or possibly 8th c. B.C. and continuing to Roman times were found at Dambia, NW of the present town.
This extract is from: The Princeton encyclopedia of classical sites, Princeton University Press 1976. Cited June 2003 from Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΜΥΤΙΛΗΝΗ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Mytilene.The older city of Mytilene was located on an islet
on which a fortress of the Byzantine period, repaired under the Genoese and the
Turks, is now preserved. This original city later expanded onto the main part
of Lesbos. Excavation of the ancient theater began in 1958, although the first
trial findings were made in the 19th c. The orchestra has a diameter of 25.26
m and is almost perfectly circular, which shows this to be one of the oldest theaters
in Greece. The theater of Mytilene was so beautiful that Pompey copied the plan
when he built the first great stone theater in Rome.
Excavation of mosaic pavements dating to the beginning of the 4th
c. B.C., which have representations of scenes from Menander's plays, was begun
in 1961 near the ancient theater, in an area now called Khorafa. Other mosaic
pavements of the Roman period have been uncovered in front of the entrance to
the church of Ag. Therapon, and a striking portion of a Classical structure (probably
an aqueduct) of the beginning of the 4th c. B.C. was found NW of this church.
At the same site a road of the early Hellenistic period was discovered, made of
soft brown limestone, preserved to a width of 3.6 m.
Twenty minutes walk NE of the village of Moria (ca. 7 km NW of Mytilene)
one can see the best-preserved section of the Roman aqueduct which appears to
have brought water to Mytilene from the Megali Limni (Great Lake) which has now
been drained. Portions of the same aqueduct are preserved W of the village of
Lambou Myloi (Mills of Lambos) and there are other traces of it along its route.
About 500 m S of the Spa of Thermi and near the village of Pyrgoi Thermi, on the
shore, is a part of the remains of the prehistoric town of Thermi, dating to the
Bronze Age (3d and 2d millennium B.C.) now covered with earth.
M. Paraskavaidis, ed.
This extract is from: The Princeton encyclopedia of classical sites,
Princeton University Press 1976. Cited Sept 2003 from
Perseus Project URL below, which contains bibliography & interesting hyperlinks.
ΜΥΤΙΛΗΝΗ (Πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Η μορφή και η θέση των βιομηχανικών κτιρίων αντικατοπτρίζει τις ευρύτερες
οικονομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές συνθήκες που επικράτησαν στην περιοχή.
Τα βιομηχανικά κτίρια χτίστηκαν από την αστική τάξη των εμπόρων και των μεγάλων
γαιοκτημόνων που επένδυσαν στον τομέα της βιομηχανίας το πλεόνασμα των κερδών
τους, από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.
Η αρχιτεκτονική μορφή και ο τρόπος κατασκευής τους αντλούσαν πρότυπα από τις αντίστοιχες
κατασκευές της Ευρώπης και της Μικράς
Ασίας. Πρόκειται κυρίως για ελαιοτριβεία, σαπωνοποιεία και βυρσοδεψεία, καθώς
και για μεγάλες αποθήκες, που χτίστηκαν με δομικά υλικά ξυλεία, πέτρες, ασβέστη,
τούβλα και κεραμίδια, που προέρχονταν από τη Λέσβο
και τη Μικρά Ασία, ενώ εξοπλίστηκαν
με μηχανήματα από την Αγγλία,
τη Σμύρνη και τον Πειραιά.
Στην πόλη της Μυτιλήνης τα περισσότερα βιομηχανικά κτίρια συγκεντρώνονταν στο
Βόρειο και στο Νότιο λιμάνι. Ορισμένα διατηρούνται μέχρι σήμερα, με διαφορετική
όμως λειτουργία.
Οι οικίες της ανώτερης ελληνικής αστικής τάξης αποτελούν δείγμα της
κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης της συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας. Επιβλητικές
σε όγκο και σε μορφή, με πολλά ευρωπαϊκά στοιχεία στην αρχιτεκτονική τους, υποδηλώνουν
τη σχέση του τοπικού πληθυσμού με τα αστικά κέντρα της Ευρώπης, στο πλαίσιο του
εκτεταμένου δικτύου ανταλλαγών της εποχής. Οι κατοικίες αυτές αντλούν πρότυπα
και επιρροές από ποικίλα αρχιτεκτονικά στυλ και ρεύματα (όπως το νεογοτθικό ή
το μπαρόκ), ενώ σε γενικές γραμμές κυριαρχεί ο νεοκλασικός και εκλεκτικιστικός
ρυθμός. Χτίζονται κυρίως στις παρυφές της πόλης (εξοχικές κατοικίες), αλλά και
σε κεντρικές συνοικίες και για την κατασκευή τους χρησιμοποιούνται οικοδομικά
υλικά όπως η πέτρα, το ξύλο και τα κεραμίδια, που προέρχονται από τη Λέσβο
ή τη Δυτική Ευρώπη.
Οι κατοικίες της ελληνικής μεσαίας τάξης έχουν πολλά κοινά γνωρίσματα
με τις κατοικίες της ανώτερης αστικής τάξης. Οι επιρροές στην κατασκευή είναι
παρόμοιες, ωστόσο το μέγεθος των κτιρίων είναι πιο μικρό και η δόμηση πιο πυκνή,
εφόσον χτίζονται στις κεντρικές συνοικίες της πόλης. Η είσοδος παρέχει άμεση πρόσβαση
στο δρόμο, ενώ το ισόγειο χρησιμοποιήθηκε συχνά ως μαγαζί ή εργαστήριο. Χαρακτηριστικό
τους γνώρισμα είναι το "σαχνισίνι", δηλαδή το κλειστό μπαλκόνι που με
τον καιρό τοποθετείται πάνω από την κύρια είσοδο, σαν υπόστεγο. Οι κατοικίες αυτές
παρουσιάζουν μεγάλες αναλογίες με τις αντίστοιχες ελληνικές κατοικίες στη Σμύρνη
και στο Αϊβαλί. Στην κατασκευή τους χρησιμοποιήθηκε κυρίως η πέτρα για τους εξωτερικούς
τοίχους και το ξύλο ή το "μπαγδατί" για τους εσωτερικούς.
Οι κατοικίες της μουσουλμανικής κοινότητας, από τις οποίες λίγες διασώζονται
σήμερα, έχουν επηρεαστεί μορφολογικά από νεοκλασικά πρότυπα, ενώ συγκεντρώνουν
και πολλά ανατολίτικα στοιχεία, όπως για παράδειγμα η ευρύτατη χρήση του ξύλου
στην ανωδομή και η ημικυκλική καμάρα της εισόδου.Οι περισσότερες έχουν κτιστεί
με βάση το ανεμολόγιο στον άξονα Βορά - Νότου για να είναι ευάερες. Τα σπίτια
είναι συνήθως διώροφα ή τριόροφα, ενώ μερικά διέθεταν και σοφίτα. Στο εσωτερικό
τους υπήρχε διαχωρισμός σε ανδρωνίτη και γυναικωνίτη.
Μια άλλη κατηγορία κτιρίων είναι τα λεγόμενα προσφυγικά, δηλαδή τα
σπίτια που χτίστηκαν εσπευσμένα για να μείνουν οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν
στη Λέσβο το 1922. Αρκετοί
εγκαταστάθηκαν σε σπίτια της μουσουλμανικής κοινότητας, που τους παραχωρήθηκαν
από το κράτος μετά την αναχώρηση των μουσουλμάνων με την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Τα προσφυγικά είναι μικρά και χαμηλά κτίσματα. Η ανέγερση τους κατά συστάδες αντανακλά
τις δύσκολες συνθήκες εγκατάστασης. Ο προσφυγικός συνοικισμός αποτέλεσε έναν από
τους βασικούς πυρήνες του αστικού προλεταριάτου από το Μεσοπόλεμο μέχρι τα μεταπολεμικά
χρόνια.
Η τελευταία κατηγορία κατοικιών είναι οι πύργοι. Οι πύργοι, βρίσκονται
διάσπαρτοι στην περιοχή της πρωτεύουσας. Χτίστηκαν από τα μέλη της εύπορης τάξης
των μεγαλογαιοκτημόνων μέσα στα εκτεταμένα κτήματά τους. Οι πρώτες κατασκευές
εμφανίζονται το 17ο αιώνα, ενώ οι τελευταίες ολοκληρώνονται στα τέλη του 19ου
αιώνα. Στον ευρύτερο χώρο της Μυτιλήνης, πύργοι διασώζονται στις περιοχές της
Χρυσομαλλούσας, του Χάλικα και της Σουράδας.
Οι πύργοι είναι διώροφα ή μεγαλύτερα κτίσματα, με ισόγειο πετρόχτιστο
σαν φρούριο και ανωδομή που εξέχει προς τα έξω. Η τελευταία ήταν αρχικά πέτρινη
κατασκευή, που αντικαταστάθηκε αργότερα από ξύλο και "μπαγδατί". Οι
περισσότεροι πύργοι ανήκαν σε μεγάλους γαιοκτήμονες που διέμεναν εκεί με τις οικογένειές
τους μόνο την περίοδο της συγκομιδής.
Η αρχιτεκτονική μορφή των πύργων εξυπηρετούσε αμυντικούς σκοπούς:
στο ισόγειο που αποτελούσε τον αποθηκευτικό χώρο της σοδειάς, δεν υπήρχαν καθόλου
παράθυρα ή ανοίγματα, ενώ οι πάνω όροφοι αποτελούσαν τους χώρους κατοικίας και
υποδοχής των ξένων. Ο συγκεκριμένος τρόπος κατασκευής των πύργων, ιδιαίτερα στην
πρώτη περίοδο εμφάνισής τους, οφείλεται κυρίως στο φόβο των πειρατικών επιδρομών,
που μάστιζαν τα νησιά του Αιγαίου.
ΜΥΤΙΛΗΝΗ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
A titulary archbishopric in the island of Lesbos.
Inhabitated, first by the Pelasgians, then by the Aeolians, it was ruled in turn
by the Persians, the Athenians, the Macedonians, the Seleucid, and the Romans.
Included in the empire of the East after the time of Theodosius it
suffered much from the different invasions of the Scythians in 376, the Slavs
in 769, the Arabs in 821, 881, 1035, the Russians in 864 And 1027. In 1204 after
the foundation of the Latin Empire, the city became a possession of the French,
only to be reconquered in 1248 by John Ducas Vatatzes. It belonged to the Genoese
when the sultan, Mahomet II, conquered it in 1462.The home of many famous persons,
among them Sappho, Alcaeus, and the sage Pittacus, Mitylene was famous for its
beauty and for the strength of its walls. St. Paul stopped there during his third
journey.
S. Salaville, ed.
Transcribed by: Douglas J. Potter
This extract is cited June 2003 from The Catholic Encyclopedia, New Advent online edition URL below.
ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ (Κωμόπολη) ΛΕΣΒΟΣ
Η Αγία Παρασκευή βρίσκεται 40 χλμ Β - Δ της Μυτιλήνης και έχει πληθυσμό περί τους 2.500 κατοίκους. Πρόκειται για μεσόγειο οικισμό που ιδρύθηκε στις αρχές του 17ου αιώνα μετά την διάλυση των παράκτιων οικισμών από τις πειρατικές επιδρομές.
Η Αγία Παρασκευή στήριξε την οικονομία της κυρίως στην παραγωγή λαδιού και αξίζει να αναφερθεί ότι γύρω στο 1870 λειτουργούσαν 13 ελαιοτριβεία ενώ στις αρχές του 20ου αιώνα λειτουργούσαν 3 ατμοκίνητα ελαιοτριβεία. Παράλληλα στον οικισμό λειτουργούσαν αλευρόμυλοι, τυροκομεία, και υφαντουργεία.
Κατά την είσοδο στην κωμόπολη συναντάμε αρχοντικές κατοικίες ενδεικτικές της οικονομικής ακμής που γνώρισε ο οικισμός.
Η Αγία Παρασκευή είναι γνωστή για το πανηγύρι του Ταύρου, μια γιορτή προς τιμή του Αγ. Χαραλάμπου της οποίας οι ρίζες βρίσκονται σε παλαιότερα παγανιστικά έθιμα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΑΓΙΑΣΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Η κωμόπολη της Αγιάσου με πληθυσμό περίπου 3000 κατοίκους, κτισμένη στους πρόποδες
του του Ολύμπου σε υψόμετρο 500μ. Απέχει 27 χλμ Δ της Μυτιλήνης.
Η Αγιάσος λόγω της προφύλαξης που της παρείχε το όρος Όλυμπος,αναπτύχθηκε
χωρίς την παρουσία των Τούρκων. Ο οικισμός δημιουργήθηκε όταν το 18ο αιώνα η Αγιάσος
απαλλάχθηκε με σουλτανικό φιρμάνι από ην καταβολή φόρων, οπότε αρκετοί κάτοικοι
συγκενρώθηκαν από τις γύρω περιοχές.
Ο οικισμός θεωρείται από τους περισσότερο διατηρημένους - στο σύνολο
τους - οικισμούς του νησιού. Πιο συγκεκριμένα ο οικισμός αναπτύσσεται γύρω από
τον αρχικό πυρήνα της εκκλησίας της Παναγίας, του στολιδιού της Αγιάσου.
Όλοι οι δρόμοι πλακοστρωμένοι οδηγούν προς το ναό και την κεντρική
πλατεία του χωριού όπου συναντάμε τα κτίρια των καταστημάτων και καφενείων.
Η Αγιάσος έχει μεγάλη παράδοση στην ξυλογλυπτική, την αγγειοπλαστική
και την κατεργασία πηλού και σε όλο τον οικισμό υπάρχουν αρκετά εργαστήρια που
ασχολούνται με την παραγωγή κομψοτεχνημάτων όπως εικονισμάτων και ειδών λαϊκής
τέχνης αλλά και επίπλων.
Στην Αγιάσο υπάρχει έντονη πολιτιστική κίνηση πινακοθήκη, θεατρικό
εργαστήριο, βιβλιοθήκη κ.τ.λ.
Στην εορτή της Παναγίας το 15 Αύγουστο γίνεται πανλεσβιακό πανηγύρι
και ο οικισμός γεμίζει από προσκυνητές που καταφθάνουν από ολόκληρο το νησί.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΑΓΡΑ (Κωμόπολη) ΛΕΣΒΟΣ
Η όμορφη Αγρα είναι χτισμένη πάνω σε ένα πλάτωμα με υψόμετρο 340 μέτρα, στη ρίζα ενός γυμνού βουνού. Βρίσκεται σε απόσταση 70 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα του νησιού. Στην είσοδο του χωριού μας υποδέχεται ένα αλσύλλιο από πεύκα. Στην καρδιά του χωριού, στην πλατεία, δεσπόζει ο Γεροπλάτανος, που χρειάζεται 4 ανθρώπους για να τον αγκαλιάσουν. Μέσα του υπάρχει ολόκληρη κάμαρα που κάποτε στέγαζε κρεοπωλείο. Γύρω του βρίσκονται τα καφενεία όπου συγκεντρώνονται τις ώρες τις σκόλης οι κάτοικοι του χωριού.
Πιο κάτω είναι η εκκλησία του χωριού, ο Αϊ Δημήτρης, μια τρίκλητη βασιλική. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο της είναι ένα εξαίσιο λεπτούργημα, που το έφτιαξαν τεχνίτες της Σμύρνης, από όπου και μεταφέρθηκε. Οι κάτοικοί του χωριού, 1100 περίπου, ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία. Παντού γύρω στα βουνά είναι σκορπισμένες στάνες. Εδώ παράγεται το φημισμένο τυρί της Αγοράς, που θεωρείται το καλύτερο του νησιού.Το χωριό παράγει επίσης λίγο λάδι, και ανάλογη ποσότητα από πολύ καλό μέλι.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΑΝΤΙΣΣΑ (Κωμόπολη) ΛΕΣΒΟΣ
Η Αντισσα χτισμένη στη πλαγιά ενός βουνού, σε υψόμετρο 300 περίπου μέτρων, βρίσκεται σε απόσταση 75 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα του νησιού. Είναι το εμπορικό και κοινωνικό κέντρο των χωριών της γύρω περιοχής. Στην είσοδο της δεσπόζει το ηρώο των πεσόντων με το άγαλμα της Ελευθερίας που ξεχωρίζει από μακριά. Είναι μια μεγάλη τρίκλητη βασιλική, που χτίστηκε στη θέση ομώνυμου ναού του 1641. Οι κάτοικοι της Αντισσας 1100 περίπου ασχολούνται κύρια, με την κτηνοτροφία και την καλλιέργεια της ελιάς.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΑΣΩΜΑΤΟΣ (Χωριό) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Ψηλά σκαρφαλωμένος στο λιόφυτο του ορίζοντα, δίπλα στον πέτρινο όγκο του "Νίκωνα" είναι ο Ασώματος. Κολλημένος πάνω στο ύψωμα της Λιάκας βρίσκεται σε απόσταση 22 χιλιομέτρων από την Μυτιλήνη. Οι 400 περίπου κάτοικοί ότι ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια της ελιάς. Ονομαστά εδώ είναι τα υφαντά του χωριού, καθώς και τα περίφημα παξιμάδια του. Στο ναό του Ασύρματου, του Ταξιάρχη, υπάρχουν ωραιότατες τοιχογραφίες
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΕΡΕΣΟΣ (Κωμόπολη) ΛΕΣΒΟΣ
Κωμόπολη με 1500 κατοίκους είναι κτισμένη στους πρόποδες ενός ηφαιστιογενούς βουνού 88 χιλιόμετρα από τη Μυτιλήνη. Η Ερεσσός είναι γενέτειρα της λυρικής ποιήτριας Σαπφούς και του περιπατητικού φιλόσοφου Θεόβραστου. Νότια, σε απόσταση 4 χλμ, βρίσκεται το επίνειο του οικισμού, η Σκάλα Ερεσσού. Η Σκάλα Ερεσσού θεωρείται απ' τις πιο αναπτυγμένες τουριστικές περιοχές της Λέσβου, ανάπτυξη που οφείλεται, κυρίως στην όμορφη αμμώδη παραλία της που εκτείνεται σε μήκος 2,5 χλμ.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΕΡΕΣΟΣ (Λιμάνι) ΛΕΣΒΟΣ
Η Σκάλα Ερεσσού είναι ένα από τα ωραιότερα θέρετρα της Ελλάδας. Υπάρχουν περίπου 2.500 κλίνες στα ξενοδοχεία και στα ενοικιαζόμενα δωμάτια. Επίσης εστιατόρια, παραδοσιακές ταβέρνες, μπαρ και ντισκοτέκ. Εδώ ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφτεί τα ερείπια του οικισμού και της Ακρόπολης της αρχαίας Ερεσσού, καθώς και τα ερείπια δύο παλαιοχριστιανικών εκκλησιών, του Αγίου Ανδρέα με αριστουργηματικό ψηφιδωτό διάκοσμο του δαπέδου (5ος αι. μ.Χ.) και του Αφεντέλλη. Υπάρχει επίσης αρχαιολογικό και λαογραφικό μουσείο ...
Τέλος, στην περιοχή Ερεσσού - Ιεράς Μονής Υψηλού βρίσκεται το Απολιθωμένο Δάσος της Λέσβου, ένα φυσικό μνημείο μοναδικό στην Ευρώπη. Η δημιουργία του συνδέεται με την ηφαιστιακή δράση της περιοχής της Λέσβου, όπου υπήρχαν αρκετά ενεργά ηφαίστεια και η ηλικία του προσδιορίζεται από τους ειδικούς επιστήμονες γύρω στα 20.000.000 χρόνια.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΚΑΛΛΟΝΗ (Κωμόπολη) ΛΕΣΒΟΣ
Η κωμόπολη της Καλλονής θεωρείται το αστικό κέντρο του δυτικού τμήματος του νησιού και ανήκει διοικητικά στην επαρχία Μηθύμνης.
Σε απόσταση 40 χλμ απ' τη Μυτιλήνη, η ευρύτερη οικιστική περιοχή της Καλλονής αποτελείται από τις εξής κοινότητες: την κυρίως Καλλονή, την Αρίσβη και τη Σκάλα, το επίνειό της.
Οι κάτοικοι αυτών των κοινοτήτων ξεπερνούν τις 3000 και οι κυριότερες ασχολίες τους είναι η καλλιέργεια της πατάτας, τα σιτηρά, το κρασί και η αλιεία.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΚΑΛΛΟΝΗ (Λιμάνι) ΛΕΣΒΟΣ
Η Σκάλα Καλλονής, τουριστική πια περιοχή, έχει διαμορφωθεί σε μια ωραιότατη λιθόστρωτη πλατεία, με το ηρώο στη μέση, και γύρω - γύρω ταβερνάκια και τουριστικά καταστήματα.
Στο κέντρο της παραλίας βρίσκεται το λιμανάκι της που φιλοξενεί τα ψαράδικα πλεούμενα.
Ωραία ψιλή αμμουδιά εκτείνεται προς τα ανατολικά του οικισμού. Εδώ έχει διαμορφωθεί μια θαυμάσια πλαζ, που τους καλοκαιρινούς μήνες κατακλύζεται από ντόπιους και ξένους επισκέπτες.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΛΟΥΤΡΑ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Τα Λουτρά σε απόσταση 8 χιλιομέτρων από την Μυτιλήνη, είναι το μεγαλύτερο χωριό της χερσονήσου της Αμαλής. Το χωριό είναι σκαρφαλωμένο σε δυο πλαγιές του βουνού με θέα στον ομώνυμο κάμπο, που είναι κατάφυτος με ελιές έως την άκρη, όπου βρίσκεται η Σκάλα του χωριού. Τα Λουτρά, έχουν μια ιδιαίτερη ζωντάνια. Οι κάτοικοί του - 1000 περίπου - ασχολούνται με την καλλιέργεια ελιάς και την τυποποίησή της, ή εργάζονται στην πρωτεύουσα του νησιού. Στην Σκάλα των Λουτρών, κατοικούν κυρίως ψαράδες. Εδώ υπάρχουν και ταρσανάδες για την κατασκευή ή επιδιόρθωση μικρών σκαφών. Στην νότια περιοχή των Λουτρών υπάρχουν θαυμάσιες παραλίες. Κυριότερη είναι η παραλία του Αγίου Ερμογένη, με έντονη τουριστική ανάπτυξη κατά τα τελευταία χρόνια. Αξιόλογες είναι και οι γύρω από τον Αγιο παραλίες που προσφέρονται τόσο για κολύμπι, όσο και για ψάρεμα, όπως εκείνες της Χαραμίδας και της Κουντουρουδιάς.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΛΟΥΤΡΟΠΟΛΗ ΘΕΡΜΗΣ (Χωριό) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Σε απόσταση 12 Χλμ από τη Μυτιλήνη βρίσκεται η Λουτρόπολη της Θερμής δεμένη με την ιστορία της Λέσβου. Εδώ έχτιζαν οι πλούσιοι κάτοικοι της Μυτιλήνης κατά το 18 και 19 αιώνα τις εξοχικές τους κατοικίες, τους φημισμένους πύργους. Τα αρχοντικά αυτά ήταν χτισμένα σαν καστρόσπιτα για προστασία από τους επιδρομείς. Σήμερα η ζωή αναπτύσεται γύρω από τη σκάλα της Θερμής. Αιτία αυτής της ανάπτυξης η τουριστική αξιοποίηση της περιοχής.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΛΥΓΕΡΗ (Οικισμός) ΛΕΣΒΟΣ
Στην Aντισσα ανήκει ο μικρός οικισμός της Λυγερής, που είναι πιο γνωστή σαν Λιώτα, και βρίσκεται δυτικά του Γαβαθά. Η Λυγερή ήταν παλιός βυζαντινό οικισμός
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΜΑΝΤΑΜΑΔΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Το φημισμένο χωριό Μανταμάδος, χτίστηκε τους τελευταίους αιώνες από τους κατοίκους των γύρω περιοχών και παράλιων, που συγκεντρώθηκαν εδώ από το φόβο των πειρατών.
Το χωριό, σε απόσταση 37 χιλιομέτρων από τη Μυτιλήνη είναι έντονα παραδοσιακό, και οι κάτοικοί του ασχολούνται με την κτηνοτροφία και τη καλλιέργεια της ελιάς και την αγγειοπλαστική.
Στην πλατεία του χωριού τη γεμάτη καφενέδες, μπορείτε να δοκιμάσετε το ονομαστό γιαούρτι του Μανταμάδου. Υπάρχει όμως και η παλιά πλατεία, όπου κάτω από το τεράστιο πλατάνι, της είναι συγκεντρωμένα τα συμπαθητικά ρακιτζίδικα.
Ο Ταξιάρχης του Μανταμάδου είναι το "προσκύνημα του νησιού". Στη γιορτή του όλη η Λέσβος έρχεται εδώ για να προσκυνήσει το θρυλικό εικόνισμα του Αρχάγγελου Γαβριήλ.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΠΛΩΜΑΡΙ
Σκαρφαλώνοντας από το Πλωμάρι στον Όλυμπο, σε απόσταση 51 χιλιομέτρων από τη Μυτιλήνη συναντάμε το Μεγαλοχώρι. Χτισμένο στην πλαγιά του Κούκου, σ' ένα τόπο βαθύσκιωτο από τα οπωροφόρα δέντρα είναι ένα από τα παραδοσιακά χωριά της επαρχίας Πλωμαρίου, και η γενέτειρα της νέας πόλης που φτιάχτηκε στη θάλασσα. Οι κάτοικοί του - 480 περίπου - ασχολούνται με τη ελαιοκαλλιέργεια και την κτηνοτροφία.Φημισμένα είναι όμως τα αχλάδια και τα σταφύλια της περιοχής. Στο Μεγαλοχώρι γεννήθηκε ο Βενιαμίν ο Λέσβιος, ένας από τους σπουδαιότερους "Διδασκάλους του Γένους", δίδαξε στα πανεπιστήμια της Πίζας και του Παρισιού, πριν γίνει ο Πυρήνας της Σχολής των Κυδωνιών. Προς τιμή του γιορτάζουμε κάθε χρόνο τα Βενιαμίνια. Αξίζει επίσης το κόπο να πιείτε ένα καφεδάκι στην πλατεία του Αϊ Γιάννη, εκεί, δίπλα στη βρύση, κάτω από τα τεράστια βαθύσκιωτα πλατάνια.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΜΕΣΟΤΟΠΟΣ (Χωριό) ΛΕΣΒΟΣ
Το ωραίο χωριό του Μεσότοπος, είναι σκαρφαλωμένο στην ανατολική πλαγιά ενός βουνού, που αντικρίζει το πέλαγος. Βρίσκεται σε απόσταση 78 χιλιομέτρων από τη Μυτιλήνη, μέσο Αγρας, και 100 χιλιομέτρων μέσο Ερεσού. Οι κάτοικοι του χωριού (900 περίπου) ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία εκτρέφοντας γύρω στα 8000 ζώα. Ο Μεσότοπος παράγει επίσης πρώιμα κηπευτικά, αράπικα φιστικιά, φασόλες και τις πασίγνωστες πατάτες του που δεν μαυρίζουν στο τηγάνι.....! Στην κάτω πλατεία του χωριού βρίσκεται η Παναγιά, μια τρίκλητη βασιλική, στην αυλή της οποίας υπάρχουν κομμάτια από τον παλαιοχριστιανικό ναό του Ποδαρά. Στο πάνω χωριό βρίσκεται ο Αϊ Δημήτρης με το όμορφο καμπαναριό του που φαίνεται από μακριά.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΜΗΘΥΜΝΑ (Κωμόπολη) ΛΕΣΒΟΣ
Η Μήθυμνα ή Μόλυβος είναι ένας μεγάλος οικισμός με πληθυσμό 1500 κατοίκους. Βρίσκεται 62 χλμ. Β - Δ της Μυτιλήνης και αποτελεί έδρα της ομώνυμης επαρχίας. Μαζί με το μικρό ορεινό χωριό Βαφειός και την παραθαλάσσια περιοχή της Εφταλούς αποτελεί διοικητικά το δήμο της Μήθυμνας. Η αρχική ονομασία "Μήθυμνα" προέρχεται από την κόρη του Μάκαρα, μυθικού βασιλιά της Λέσβου ενώ από το μεσαίωνα αποκτά το όνομα Μόλυβος.
Ο Μόλυβος από το 1965 έχει χαρακτηρισθεί ως διατηρητέος οικισμός και αποτελεί πρότυπο ως προς την διατήρηση του ιδιόμορφου χαρακτήρα του. Ο οικισμός διακρίνεται από το μεσαιωνικό του κάστρου που δεσπόζει στην κορυφή του βράχου. Τα στέρεα παραδοσιακά κτίρια πέτρινα ή από έντονα βαμμένο ξύλο κατανέμονται σε ένα δίκτυο από καλντερίμια με πολύ καλά διατηρημένα λιθόστρωτα.
Εντυπωσιακό σύνολο αποτελούν τα κτίρια του μετώπου προς τη θάλασσα, κολλημένα το ένα δίπλα στο άλλο και με ισχυρούς - χωρίς ανοίγματα - τοίχους που είχαν αρχικά οχυρωματική λειτουργία.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΜΥΤΙΛΗΝΗ (Πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Η πόλη της Μυτιλήνης είναι η πρωτεύουσα του νησιού και του νομού της Λέσβου. Έχει περίπου 25.000 κατοίκους και είναι η έδρα του Υπουργείου Αιγαίου, του Πανεπιστημίου Αιγαίου, καθώς και το διοικητικό κέντρο της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου.
Ξακουστή από τα πανάρχαια χρόνια, με έντονη εμπορική δραστηριότητα, γέννησε σπουδαίες πνευματικές προσωπικότητες, τον Πιττακό, έναν από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας, τον ποιητή Αλκαίο και πολλούς άλλους δημιουργώντας μια παράδοση που φτάνει ως τις μέρες μας με τον Οδυσσέα Ελύτη.
Οι ρίζες της Μυτιλήνης χάνονται στο παρελθόν. Η επωνυμία της πόλης προέρχεται από την Μυτιλάνα, κόρη του Μάκρα, μυθικού βασιλιά της Λέσβου. Η αρχαιολογική έρευνα έχει φέρει στο φώς αξιόλογα ευρήματα διαφόρων περιόδων που πιστοποιούν την ιστορική και ελληνιστική περίοδο, τη μεσαιωνική, του τουρκοκρατία μέχρι και τη νεώτερη.
Από τα τέλη του 16ου αιώνα αρχίζει η σταδιακή επέκταση της πόλης και ιδιαίτερα από τον 18ο αιώνα με την οικονομική ανάπτυξη των Ελλήνων το κέντρο βάρους της πόλης μετατοπίζεται προς τα νότια. Η σύγχρονη Μυτιλήνη απλώνεται πάνω σε μικρούς λόφους, στο κέντρο είναι η παλιά πόλη και στα βόρεια ο προσφυγικός συνοικισμός.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΠΑΛΑΙΟΚΗΠΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Ο Παλαιόκηπος βρίσκεται σε απόσταση 22 χιλιομέτρων από τη Μυτιλήνη, στις ανατολικές παρυφές του βουνού Όλυμπος. Οι κάτοικοί του - 14000 περίπου - ασχολούνται κυρίως με την ελαιοκαλλιέργεια. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο Αγιος Ερμόλαος, η εκκλησία του χωριού, που είναι και διατηρητέο μνημείο. Στους τοίχους του υπάρχουν κομμάτια από παλαιοχριστιανικό ιερό. Επίνειο του Παλαιόκηπου είναι η παραλία της Ευρειακής, όπου οι κάτοικοι έχουν κτίσει τα εξοχικά τους σπίτια για τα καλοκαιρινά μπάνια.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΠΑΝΑΓΙΟΥΔΑ (Χωριό) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
5 χιλιόμετρα της Μυτιλήνης η όμορφη Παναγιούδα, μικρός παραθαλάσσιος οικισμός με λιμάνι. Τα τελευταία χρόνια η Παναγιούδα αναπτύσσεται τουριστικά. Στην προκυμαία υπάρχουν ψαροταβέρνες, καφετέριες. Εδώ έρχονται συνήθως οι κάτοικοι της πρωτεύουσας του νησιού τα βράδια για να αλλάξουν τον αέρα τους και να φάνε φρέσκο ψάρι. Η Παναγιούδα έχει 600 κατοίκους, που στην πλειοψηφία τους ασχολούνται με το ψάρεμα και τον τουρισμό. Στην πλατεία του οικισμού βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας κτισμένη το 1896, ένας ναός με εντυπωσιακό τρούλο που δεσπόζει από μακριά. Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η μεγάλη μνημειακή τούρκικα βρύση του Αλή Μπαμπά Αμίν Χατούν.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΠΑΠΠΑΔΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Το Κεφαλοχώρι Παπάδος, η μικρή πρωτεύουσα της περιοχής, βρίσκεται σε απόσταση 24 χιλιομέτρων από τη Μυτιλήνη. Με τους 1500 κατοίκους του που ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια της ελιάς, αποτελεί το εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο των χωριών του κόλπου της Γέρας, εξ'ού και αρχοντικές κατοικίες του.
Στην παλιά πλατεία, με τα μαγαζιά, υπάρχει μια ωραιότατη μαρμάρινη κρήνη με ανάγλυφη διακόσμηση.
Εντύπωση προκαλεί επίσης το αρχοντικό του Βρανά, το οποίο δωρίθηκε από το κράτος στην κοινότητα για πολιτιστικούς σκοπούς.
Στην έξοδο του χωριού βρίσκεται ο λόφος της Αγίας Παρασκευής με το ομώνυμο εκκλησάκι. Εδώ σώζονται τα ερείπια πύργων του μεσαιωνικού κάστρου και τα θεμέλια του τείχους του.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΠΕΤΡΑ (Κωμόπολη) ΛΕΣΒΟΣ
Η Πέτρα είναι ένας παραλιακός γεωργικοκτηνοτροφικός οικισμός σε απόσταση 55 χλμ ΒΔ της Μυτιλήνης. Η επωνυμία του χωριού οφείλεται στο χαρακτηριστικό βράχο ο οποίος αποτελεί και το επίκεντρο ανάπτυξης του οικισμού.
Στην κορυφή του βράχου της Πέτρας είναι χτισμένη η Παναγιά η Γλυκοφιλούσα, το σήμα του χωριού. Πόλος έλξης του χωριού η παραλία με την πεντακάθαρη αμμουδιά. Φυτεμένη με ροδοδάφνες και αρμυρίκια, είναι μια από τις πιο πολυσύχναστες του νησιού και τους καλοκαιρινούς μήνες είναι γεμάτη από λουόμενους.
Η Πέτρα φημίζεται και για το λιμάνι της το οποίο στο παρελθόν απετέλεσε κέντρο μεγάλης εμπορικής δραστηριότητας. Στο χωριό διατηρούνται αρκετά βιομηχανικά κτίρια των αρχών του αιώνα ορισμένα από τα οποία - ανακαινισμένα πλέον - λειτουργούν σήμερα με διαφορετική χρήση.
Σήμερα η Πέτρα θεωρείται ένα από τα πιο κοσμικά σημεία του νησιού και γνωρίζει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΠΟΛΙΧΝΙΤΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Ο Πολυχνίτος είναι από τα κεφαλοχώρια της Λέσβου και αποτελεί έναν από τους αξιόλογους οικισμούς του νότιου τμήματος του νησιού. Βρίσκεται σε απόσταση 45 χλμ. δυτικά της Μυτιλήνης και αγκαλιάζει τον πευκόφυτο λόφο του Κάδρωνα.
Ο οικισμός ήκμασε στις αρχές του αιώνα κυρίως λόγω της ελαιοπαραγωγής και ενδεικτικό στοιχείο της ακμής του είναι τόσο τα διάφορα βιομηχανικά κτίρια και ελαιοτριβεία όσο και οι αρχοντικές και μεγάλες αστικές κατοικίες του.
Ο οικισμός διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση και ειδικά στο τμήμα της παλαιάς αγοράς και τα τελευταία χρόνια γίνονται σημαντικές προσπάθειες προστασίας και ανάδειξη της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας του.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΣΙΓΡΙ (Λιμάνι) ΛΕΣΒΟΣ
Στο δυτικότερο άκρο του νησιού βρίσκεται το γραφικό Σίγρι, μικρό χωριό 93 χλμ από τη Μυτιλήνη.
Η επωνυμία του οικισμού πιθανολογείται να προέρχεται από το λατινικό "Porto Siguri" που σημαίνει πολύ καλό λιμάνι.
Μέχρι το 1923 στον οικισμό ήταν έντονο το τουριστικό στοιχείο, με την ανταλλαγή όμως των πληθυσμών εγκαταστάθηκε στην περιοχή πολλαπλάσιος αριθμός Ελλήνων προσφύγων.
Στολίδι του οικισμού, το κάστρο του, το νεώτερο του νησιού το οποίο κατασκευάστηκε το 1575 από του Τούρκους.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΣΚΑΛΟΧΩΡΙ (Χωριό) ΛΕΣΒΟΣ
Το Σκαλοχώρι είναι κτισμένο αμφιθεατρικά στη δυτική πλαγιά ενός γυμνού λόφου, σε απόσταση 58 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα του νησιού. Το χωριό που βρίσκεται σε υψόμετρο 340 μέτρων, κρύβεται από τη θάλασσα με το βουνό του Προφήτη Ηλία, που υψώνεται στα βόρεια. Οι κάτοικοί του 800 περίπου, στηρίζουν - όπως και στα γειτονικά χωριά - την επιβίωσή τους στην κτηνοτροφία. Τρέφουν γύρω στα 14.000 ζώα. Αμέσως επόμενη καλλιέργεια είναι η ελιά. Ο κεντρικός δρόμος περνά από την πλατεία του χωριού. Εδώ, κάτω από το μεγάλο πλατάνι, είναι αραδιασμένα τα καφενεία, τα εστιατόρια, και η ψησταριά. Στην είσοδο του χωριού, βρίσκεται το εντυπωσιακό, από άποψη μεγέθους σχολείο του χωριού που θεμελιώθηκε το 1929.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΣΚΟΠΕΛΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Ο Σκόπελος είναι το μεγαλύτερο από τα χωριά της Γέρας με πληθυσμό περίπου 2.200 κατοίκους και βρίσκεται 25 χλμ. ΝΔ της Μυτιλήνης. Από τα πιο γοητευτικά σημεία του οικισμού είναι η κεντρική πλακόστρωτη πλατεία που κοσμούν ο αιωνόβιοι πλάτανοι και η πολύκρουνη βρύση του 1843 όπου ο επισκέπτης μπορεί να ξεκουρασθεί και να δροσιστεί. Στον οικισμό διατηρούνται αρκετά βιομηχανικά κτίρια όπως το ελαιοτριβείο του Κουλαγίνη στην είσοδο του χωριού. Στον Σκόπελο γιορτάζεται στις 22 Ιουλίου η Αγ. Μαγδαληνή στην εκκλησία της οποίας βρίσκονται οι περίφημες στοές.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΣΚΟΥΤΑΡΟΣ (Κωμόπολη) ΛΕΣΒΟΣ
Το χωριό Σκουτάρος είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στη βορινή πλαγιά του Σκοτεινού. Έχει 1050 κατοίκους, και βρίσκεται σε απόσταση 64 χιλιομέτρων από τη Μυτιλήνη. Στην τρίκλιτη βασιλική εκκλησία του, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, υπάρχει ωραιότατο ξυλόγλυπτο τέμπλο που χρειάστηκε 10 χρόνια για να φιλοτεχνηθεί. Ο φυσιολάτρης θα βρει εξαίσιες διαδρομές στην περιοχή του χωριού, με κορυφαία εκείνη προς την κορυφογραμμή του βουνού, όπου βρίσκεται ο Ταξιάρχης. Εκεί, τα νερά συντηρούν τεράστια πλατάνια εξαιρετικής ομορφιάς.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΣΤΥΨΗ (Χωριό) ΛΕΣΒΟΣ
Το χωριό αυτό είναι χτισμένο ψηλά στα 240 μέτρα από τη θάλασσα. Οι 1000 περίπου κάτοικοί του ασχολούνται με την καλλιέργεια της ελιάς. Η Στύψη απέχει από την πόλη της Μυτιλήνης 57 χιλιόμετρα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το παλιό ξυλόγλυπτο τέμπλο της καινούργιας κατά τα άλλα εκκλησίας της Αγίας Τριάδας. Είναι ένα καλλιτεχνικό λεπτούργημα του 18ου αιώνα. Στο ψηλότερο σημείο του χωριού βρίσκεται η Παναγιά η Στυψιανή. Τρίκλιτη βασιλική, με ιωνικά κιονόκρανα στο νάρθηκα. Στη γιορτή της, στις 25 Αυγούστου γίνεται ταυροθυσία, και το βράδυ, μέσα σε ένα επιτάφιο μεταφέρεται η εικόνα της.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΣΥΚΑΜΙΑ (Χωριό) ΛΕΣΒΟΣ
Οικισμός σε απόσταση 49 χιλιομέτρων βόρεια της Μυτιλήνης, εκτείνεται στην πλαγιά του Λεπέτυμνου ενώ σε απόσταση 3 χιλιομέτρων βρίσκεται το επίνειο του οικισμού, η "Σκάλα" της Συκαμινέα. Τόσο ο οικισμός όσο και η Συκαμινέα θεωρούνται από τους γραφικότερους του νησιού με ανέπαφα σχεδόν, σκαλωτά, λιθόστρωτα και πλατώματα. Στην Συκαμινέα διατηρούνται αρκετά αρχοντικά της χρονικής περίοδο από τα τέλη του 19ου αιώνα έως τις αρχές του 20 αιώνα. Στη Συκαμινέα βρίσκεται - ανακαινισμένο σήμερα - το σπίτι όπου γεννήθηκε ο Στρατής Σταματόπουλος γνωστός ως Στρατής Μυριβήλης.
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΣΥΚΟΥΝΤΑ (Χωριό) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Λίγο μετά τον Ίππειο, σε απόσταση 17 χλμ από την πρωτεύουσα του νησιού Βρίσκεται η Συκούντα,Οι κάτοικοι του χωριού περίπου 300 ασχολούνται με την καλλιέργεια της Ελιάς. Κόντα στην Συκούντα βρίσκεται το χωριό Ασύρματος όπου ανήκει η περιοχή των Αγίων Αναργύρων με το ομόνυμο εκκλησάκι
Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, της Αναπτυξιακής Εταιρείας Λέσβου
ΤΑΒΑΡΙ (Οικισμός) ΛΕΣΒΟΣ
Επίνειο του Μεσότοπου είναι το Ταβάρι, που με το μικρό λιμανάκι και τη θαυμάσια βοτσαλωτή παραλία του έχει γίνει το παραθεριστικό κέντρο των χωριανών.
ΑΓΙΑΣΟΣ (Κωμόπολη) ΜΥΤΙΛΗΝΗ
Η Αγιάσος είναι μια ημιορεινή κοινότητα, χτισμένη στις παρειές του
όρους Όλυμπος, του ψηλότερου
βουνού της Λέσβου. Η πολεοδομική
της δόμηση και αρχιτεκτονική διατηρεί σχεδόν αναλλοίωτη την μορφή του παρελθόντος,
γεγονός που αποτελεί πόλο έλξης των περιηγητών και τουριστών του νησιού.
Ο αρχικός πυρήνας του οικισμού φαίνεται ότι δημιουργήθηκε τον 12ο
αιώνα μ. Χ. με επίκεντρο μία σκήτη, που περιλάμβανε την θαυματουργή εικόνα της
Παναγίας "Αγία Σιών". Την εικόνα αυτή, που αποτελεί μέχρι σήμερα αντικείμενο
ιερού προσκυνήματος στον Ναό της Υπεραγίας Θεοτόκου στο κέντρο του οικισμού, την
είχε φέρει από την Ιερουσαλήμ ο ιερέας Αγάθων ο Εφέσιος τον 9ο αιώνα. Από τον
16ο αιώνα άρχισαν να συρρέουν στην Αγιάσο οι κάτοικοι των γύρω μικρών κοινοτήτων,
οι οποίοι εγκαταστάθηκαν σε ξεχωριστές συνοικίες, ανάλογα με την προέλευσή τους.
Η μετεγκατάσταση αυτή κορυφώθηκε τον 18ο αιώνα, όταν η Αγιάσος εξασφάλισε με σουλτανικό
φιρμάνι την απαλλαγή των κατοίκων της από την καταβολή φόρων.
Η Αγιάσος αναδείχτηκε σε μεγάλο βιοτεχνικό - αγροτικό κέντρο και παρουσίασε
σημαντική πληθυσμιακή ανάπτυξη. Ο πληθυσμός της υπολογίζεται ότι έφτασε τους 7.000
κατοίκους τη δεκαετία του 1910. Από το 18ο και κυρίως τον 19ο αιώνα η αγροτική
παραγωγή και η παράγωγη βιοτεχνία - βιομηχανία (ελαιοτριβεία), καθώς και η παραγωγή
άλλων αγροτικών (κάστανα, οπωρικά, φρούτα) και βιοτεχνικών προϊόντων (αγροτικά
εργαλεία, κεραμικά σκεύη), συνέβαλαν στην μεγάλη οικονομική ακμή του οικισμού
και στην εμπλοκή του στα ευρύτερα εμπορικά δίκτυα της Λέσβου
με την απέναντι Μικρασιατική ακτή (Σμύρνη,
Αϊβαλί), την Κωνσταντινούπολη
και τις ελληνικές παροικίες στη Μαύρη
Θάλασσα.
Μετά την απελευθέρωση της Λέσβου
το 1912 η Αγιάσος γνώρισε μια νέα περίοδο ακμής, όπως άλλωστε και όλο το νησί,
μέχρι τον πόλεμο του 1940. Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923, αρκετές προσφυγικές
οικογένειες της Μικράς Ασίας,
που κατάγονταν από την Αγιάσο, εγκαταστάθηκαν στον οικισμό και ενδυνάμωσαν το
εργατικό της δυναμικό, εισήγαγαν νέες καλλιέργειες, όπως της αμπελουργίας και
συνέβαλαν στην βιοτεχνική και πνευματική τοπική ανάπτυξη. Την περίοδο 1950-1965,
λόγω της μεταπολεμικής οικονομικής κάμψης και της παρακμής της αγροτικής και βιοτεχνικής
οικονομίας, πολλοί Αγιασώτες μετανάστευσαν στην Αθήνα,
την Αυστραλία και αλλού.
Σήμερα ο πληθυσμός του οικισμού αριθμεί περίπου 3.000 κατοίκους και γνωρίζει αξιόλογη
τοπική ανάπτυξη, που επικεντρώνεται κυρίως στην αγροτική καλλιέργεια, τη βιοτεχνική
δραστηριότητα (αγγειοπλαστική, ξυλογλυπτική) και τον αγροτουρισμό, ενώ το ιερό
προσκύνημα της Παναγίας το Δεκαπενταύγουστο προσελκύει προσκυνητές από όλη τη
Λέσβο, αλλά και την ηπειρωτική
και νησιωτική Ελλάδα. Αρκετοί
επισκέπτες παρακολουθούν και τις Καρναβαλικές εκδηλώσεις της Αποκριάς.
ΜΥΤΙΛΗΝΗ (Πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Η Μυτιλήνη είναι χτισμένη στη νοτιοανατολική ακτή του νησιού. Είναι
η μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσα του νομού
Λέσβου, καθώς και το διοικητικό και οικονομικό κέντρο του νησιού. Η πολεοδομία
και η αρχιτεκτονική της πόλης αντικατοπτρίζουν τις ανάγκες οργάνωσης του χώρου
σύμφωνα με τις συγκεκριμένες κοινωνικές συνθήκες που σφράγισαν τις φάσεις της
ανάπτυξής της. Οι οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές των δομών της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας από τα μέσα του 19ου αιώνα, επηρέασαν άμεσα και έμμεσα τη Λέσβο
και τη Μυτιλήνη. Η ραγδαία ανάπτυξη των οικονομικών δραστηριοτήτων, κυρίως από
την πλευρά του χριστιανικού πληθυσμού, συνδυάστηκε με την άνοδο του βιοτικού και
εκπαιδευτικού επιπέδου. Η Μυτιλήνη καθιερώθηκε ως επίνειο ολόκληρου σχεδόν του
νησιού στον τομέα του διαμετακομιστικού εμπορίου, με τη συγκρότηση διαύλων συνεργασίας
και επικοινωνίας με τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα της εποχής, όπως τα λιμάνια
της Μικράς Ασίας και της
Μαύρης Θάλασσας, αλλά και
της Αιγύπτου και της Δυτικής
Μεσογείου. Ακόμα και όταν οι φυσικές συνθήκες αντιστρατεύτηκαν στη διαφαινόμενη
ανάπτυξη (όπως η πυρκαγιά του 1851 και ο μεγάλος σεισμός του 1867 που κατέστρεψε
σπίτια και μέσα παραγωγής), η οικονομική ευημερία προσέφερε την ώθηση για ανασυγκρότηση.
Στις αρχές του 20ου αιώνα οι κάτοικοι ανέρχονταν στις εικοσιπέντε
με τριάντα χιλιάδες, από τους οποίους το 85% ήταν χριστιανοί ορθόδοξοι, το 12%
μουσουλμάνοι, ενώ ένα 3% περίπου καθολικοί, εβραίοι και χριστιανοί Αρμένιοι. Το
ιστορικό κέντρο της πόλης συγκροτήθηκε γύρω από την οδό Ερμού. Ενδεικτικός είναι
ο αριθμός των χριστιανικών ναών (10) και των μουσουλμανικών τεμενών (10 τζαμιά,
4 τεκέδες, 1 μεντρεσές), που τοποθετούνται στην περιοχή αυτή. Ανάλογη είναι και
η παρουσία των ιστορικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων του τόπου, όπως το Ελληνικό Γυμνάσιο,
το Παρθεναγωγείο, το Σχολαρχείο, αλλά και τα μουσουλμανικά Ιπτινταντιέ και Ινταντιέ.
Το κάστρο παρέμεινε
το σύμβολο της οθωμανικής κυριαρχίας, ενώ γύρω του συσπειρώθηκε το σύνολο του
μουσουλμανικού πληθυσμού. Το ελληνικό στοιχείο αναπτύχθηκε στο νότιο κομμάτι της
πόλης.
Μετά το 1923 η εικόνα αλλάζει με την αποχώρηση των μουσουλμάνων και
την εγκατάσταση των προσφύγων. Οικοδομούνται νέες συνοικίες και μεταβιβάζονται
τίτλοι ιδιοκτησίας. Παρά τις επιπτώσεις της Μικρασιατικής Καταστροφής στην οικονομική
και κοινωνική ζωή, οι εμπορικές δραστηριότητες και η βιομηχανική παραγωγή διατηρούνται
ακμαίες και αποδοτικές μέχρι το 1940.
ΠΛΩΜΑΡΙ (Κωμόπολη) ΛΕΣΒΟΣ
Η επαρχία του Πλωμαρίου
στο νότιο τμήμα της Λέσβου,
είναι μια ημιορεινή περιοχή, με απότομες πλαγιές, ρεματιές και δύσβατες περιοχές,
που βρέχονται στα νότια από τη θάλασσα. Η ορεινή μορφολογία του εδάφους στο βορρά
και στα ανατολικά συντελεί στην σχετική απομόνωση της περιοχής από την υπόλοιπη
Λέσβο.
Το Πλωμάρι, η παραθαλάσσια κωμόπολη που αναδείχτηκε στο μεγαλύτερο
βιοτεχνικό, εμπορικό και βιομηχανικό κέντρο της Λέσβου,
μετά την πρωτεύουσα, τη Μυτιλήνη,
μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, δεν ήταν τίποτα περισσότερο από μια ασήμαντη Σκάλα
(επίνειο) του Μεγαλοχωρίου.
Το Μεγαλοχώρι,
που τότε ονομαζόταν Πλωμάρι, ήταν το μεγαλύτερο αγροτικό - βιοτεχνικό κέντρο της
περιοχής, η οποία απαρτιζόταν από 18 μικρά αγροτικά χωριά, αναφερόμενα ως "Πλουμάρια".
Το 1841-1843 επάλληλες μεγάλες πυρκαγιές κατέκαψαν το παλιό
Πλωμάρι (Μεγαλοχώρι), ενώ λίγα χρόνια αργότερα, το 1850, ο μεγάλος παγετός
κατέστρεψε τα ελαιόδενδρα της Λέσβου
και οδήγησε σε απόγνωση τους κατοίκους του Πλωμαρίου. Μέσα σ’ αυτή τη δυσμενή
συγκυρία η διορατικότητα και οι παροτρύνσεις του Βενιαμίν του Λεσβίου (ο οποίος
καταγόταν από το Μεγαλοχώρι),
για την μετεγκατάσταση των Πλωμαριτών κοντά στη θάλασσα, που θα ευνοούσε την ανάπτυξη
του εμπορίου και της ναυτιλίας, ώθησε τους κατοίκους του Μεγαλοχωρίου
να μετοικίσουν στην παράκτια περιοχή του σημερινού Πλωμαρίου. Έτσι ιδρύθηκε το
σημερινό Πλωμάρι, που μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα ονομαζόταν Ποταμός, πιθανότατα
λόγω του μικρού ποταμού Σεδούντα που το διαρρέει.
Οι ψαράδες και οι ναυτικοί που κατοικούσαν ήδη στη μικρή σκάλα, ήταν
εγκατεστημένοι στη συνοικία Αμμουδέλι στη δυτική άκρη του οικισμού,
δίπλα στις εκβολές του ποταμού Σεδούντα. Ο αρχικός πυρήνας του παραθαλάσσιου Πλωμαρίου
ξεκίνησε ανατολικά από το Αμμουδέλι, από τη συνοικία του Αγίου Νικολάου, που αργότερα
αποτέλεσε τον Αρχοντομαχαλά, συγκεντρώνοντας τις περισσότερες
αστικές κατοικίες του Πλωμαρίου. Σε πολύ γρήγορο ρυθμό συνεχίστηκε η εξάπλωση
του οικισμού προς βορρά και προς ανατολικά, δημιουργώντας νέες μεγάλες συνοικίες:
τη συνοικία Ίσα-Μέσα στο βορρά, όπου συγκεντρώθηκαν περισσότερο
οι τεχνίτες, βιοτέχνες και ανεξάρτητοι επαγγελματίες και τη συνοικία του Ταρσανά
στα ανατολικά όπου εγκαταστάθηκε ο ναυτικός πληθυσμός. Τη συνοικία Ίσα-Μέσα, διασχίζει
ο μικρός ποταμός Σεδούντας και στις όχθες του ανεγέρθηκαν από τα τέλη του 19ου
αιώνα διάφορα βιομηχανικά κτίρια, κυρίως ελαιοτριβεία και σαπωνοποιεία. Ανάμεσα
στη συνοικία Ίσα-Μέσα και τον Ταρσανά, στο λόφο του Προφήτη Ηλία με το ομώνυμο
εκκλησάκι, επεκτάθηκε ο οικισμός με τις συνοικίες Ραχιδέλι και
Προφήτη Ηλία, που ο πληθυσμός τους αποτελούνταν κυρίως από αχθοφόρους,
χαμάληδες και αλιεργάτες. Ο οικισμός του Πλωμαρίου συνεχίζει να επεκτείνεται μέχρι
σήμερα κυρίως προς τα ανατολικά, μετά τον Ταρσανά, στη συνοικία Αχριστα.
Στις δυτικές παρυφές της κωμόπολης, το Πρασκειό και βορειότερα
Τα Ανθη αποτελούσαν προάστια με κήπους και εξοχές, όπου οι Πλωμαρίτες
συνήθιζαν να κάνουν βόλτες τις Κυριακές και τις αργίες, πριν τη δημιουργία της
προκυμαίας τη δεκαετία του 1930.
Το Πλωμάρι γνώρισε μεγάλη οικονομική ανάπτυξη από τα τέλη του 19ου
αιώνα μέχρι και τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Στο διάστημα αυτό χτίστηκαν πολυάριθμες
βιομηχανίες (ελαιοτριβεία και σαπωνοποιεία, 2 πυρηνεργοστάσια, βυρσοδεψεία, αλευρόμυλοι
και ποτοποιίες ούζου), κυρίως στην ακτογραμμή, γιατί η γειτνίαση με τη θάλασσα,
διευκόλυνε τόσο την παραγωγή όσο και την μεταφορά των προϊόντων. Πολλά και ποικίλα
ήταν επίσης τα βιοτεχνικά εργαστήρια του Πλωμαρίου, που κάλυπταν τις ανάγκες του
τοπικού πληθυσμού, αλλά και της ευρύτερης περιοχής, και της Λέσβου
γενικότερα. Η βάση της οικονομίας όμως παρέμενε πάντοτε η ελαιοκαλλιέργεια και
οι βιομηχανίες που συνυφαίνονταν με την ελαιοπαραγωγή. Η ελιά ήταν άλλωστε μονοκαλλιέργεια
στο Πλωμάρι και οι μεγάλοι γαιοκτήμονες αποτελούσαν το ανώτερο οικονομικό στρώμα
της πόλης επεκτείνοντας συχνά τις δραστηριότητες τους στο χώρο της βιομηχανίας
και του εμπορίου. Η κοινωνική διαστρωμάτωση στο Πλωμάρι ήταν αυστηρά οριοθετημένη
με ένα ανώτατο στρώμα γαιοκτημόνων και εμποροβιομηχάνων, ένα μεσαίο στρώμα βιοτεχνών
και ανεξάρτητων επαγγελματιών και ένα πολυπληθές στρώμα εργατών γης και βιομηχανίας,
αχθοφόρων και λιμενεργατών που ζούσαν με ισχνά ημερομίσθια στο επίπεδο της ένδειας.
Παρόλη τη γειτνίαση με τη θάλασσα, το Πλωμάρι αρχικά είχε μια μικρή
σκάλα και μόνο το 1928, μετά από δεκαετίες οικονομικής και εμπορικής ανάπτυξης,
απέκτησε το πολυπόθητο λιμάνι και την προκυμαία,
που το χαρακτηρίζουν μέχρι σήμερα. Μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα τα
σπίτια ήταν χτισμένα μέχρι την ακτογραμμή, εκτεθειμένα στο Νοτιά και στις πλημμύρες
του ποταμού Σεδούντα. Η κατασκευή του λιμανιού έδωσε νέα ώθηση στο εμπόριο και
τις μεταφορές, μέχρι τη δεκαετία του 1950 που αναπτύχθηκε πλέον το οδικό δίκτυο
του νησιού και άρχισε σταδιακά να υποκαθιστά το πυκνό εμπορικό δίκτυο των ιστιοφόρων,
που συνέδεαν το Πλωμάρι με τη Μικρά
Ασία, την Κωνσταντινούπολη,
τον Εύξεινο Πόντο, τη νησιωτική
και τη Βόρειο Ελλάδα.
Η ιδιαιτερότητα του Πλωμαρίου οφείλεται στην προέλευση των κατοίκων
του, που αποτυπώνεται στην αρχιτεκτονική των σπιτιών, στα ήθη και τα έθιμα, ενδεχομένως
και στο τοπικό γλωσσικό ιδίωμα. Οι κάτοικοι από το Μεγαλοχώρι
και τα άλλα χωριά της περιφέρειας αποτέλεσαν τον πυρήνα του οικισμού, ωστόσο το
19ο αιώνα εγκαταστάθηκαν στο Πλωμάρι πολλοί νησιώτες, κυρίως ναυτικοί, από τις
Κυκλάδες, τα Κύθηρα,
τα Ψαρά, καθώς και από την
Πελοπόννησο και την ηπειρωτική
Ελλάδα, επωφελούμενοι από τις
προοπτικές της οικονομικής ανάπτυξης και την περιορισμένη οθωμανική παρουσία στην
περιοχή.
ΕΡΕΣΟΣ (Αρχαία πόλη) ΛΕΣΒΟΣ
Το όνομα της Ερεσού έχει τις ρίζες του στη μυθολογία. Μάκαρ ή Μακαρεύς,
ήταν ο μυθικός εκείνος αρχηγός του Πελασγικού λαού που έγινε ο πρώτος ιδρυτής
και Βασιλιάς της Λέσβου. Γι' αυτό ίσως κι ο Όμηρος ονομάζει τη Λέσβο "Μακαρία"
.Με βάση λοιπόν τη μυθολογική αυτή άποψη ο Μάκαρ είχε πέντε κόρες. Τη Μυτιλήνη,
την Ίσσα, την Aντισσα, τη Μήθυμνα και την Αρίσβη, οι οποίες κι έδωσαν αντίστοιχα
τ' όνομά τους στις πέντε πρώτες πόλεις του νησιού. Παράλληλα όμως είχε και τέσσερις
γιους. Τον Κυδρόλαιο, το Νέανδρο, το Λεύχιππο και τον Έρεσο, από τον οποίο και
πήρε τ' όνομα η πόλη, της οποίας έγινε και πρώτος Βασιλιάς.
Ιστορική αναδρομή
Οι πρώτοι οικιστές του τόπου στα προελληνικά χρόνια ίσως ήταν οι
Πελασγοί, ενώ κατά τον 11ο έως και τον 9ο αιώνα π..X., εποχή κατά την οποία
γίνονται οι μεγάλες μετακινήσεις των ελληνικών φύλων, Αιολέων, Ιώνων και Δωριέων,
χτίζεται στη σημερινή περίπου παραλιακή τοποθεσία της Σκάλας Ερεσού, η πόλη
της Ερεσού από αποίκους Αχαιούς ή ναυτικούς Αιολείς.
Πάρα πολλά διασκορπισμένα λείψανα σε διάφορα σημεία της αρχαίας
πόλης μαρτυρούν πως σ' αυτή υπήρχαν λαμπρά και μεγαλόπρεπα οικοδομήματα, όπως
η Αγορά, το Στάδιο, το Θέατρο και το Πρυτανείο. Η πόλη αποτέλεσε σπουδαίο εμπορικό
κέντρο και τα εκλεκτά προϊόντα της έφταναν μέχρι την Αίγυπτο. Εκτός από το εμπόριο
και τη ναυτιλία οι κάτοικοι επιδόθηκαν και στην καλλιέργεια της γης. Το κριθάρι
και το σουσάμι Ερεσού ήταν απ' τα καλύτερα, γι' αυτό και το έμβλημά της στα
πρώτα της νομίσματα ήταν το στάχυ.
Το 540 π.Χ. η Ερεσός έγινε υποτελής στους Πέρσες, οι οποίοι αξιοποίησαν
την ναυτική της δύναμη στις εκστρατείες τους.
Κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης πάλης για επικράτηση ανάμεσα στις
μεγάλες δυνάμεις, Αθήνα και Σπάρτη, άλλαξε επανειλημμένα στρατόπεδο για να προσχωρήσει
οριστικά πλέον, το 377 π.Χ., στην Β' Αθηναϊκή Συμμαχία. Στα χρόνια που ακολουθούν
η πόλη βρίσκεται σε πολιτική αστάθεια και οι τύραννοι διαδραματίζουν σημαντικό
ρόλο.
Στα ρωμαϊκά χρόνια η Ερεσός γνωρίζει ιδιαίτερη ακμή, αλλά στη Βυζαντινή
εποχή υφίσταται τις συνέπειες της πειρατείας των Σαρακηνών, Βενετών κ.ά. που
λυμαίνονται τη Λέσβο. Στα 1462 η Λέσβος πέφτει στα χέρια των Τούρκων και τον
17ο αιώνα η Ερεσός μεταφέρεται σε μεσόγεια θέση βόρειο ανατολικά της παλιάς
και σε απόσταση τεσσάρων χιλιομέτρων από την παραλία.
Το 1821, πρώτο έτος της ελληνικής επανάστασης, ο τόπος συνδέεται
με ένα σημαντικό ναυτικό κατόρθωμα, το πρώτο του Αγώνα, δηλαδή την ανατίναξη
ενός μεγάλου τουρκικού πολεμικού πλοίου από τον Δημήτριο Παπανικολή.
Η απελευθέρωση έρχεται στα 1912 και η όμορφη κωμόπολη ακολουθεί
τη μοίρα του νησιού της Λέσβου που ενσωματώνεται επιτέλους στον εθνικό κορμό.
Νομίσματα της πόλης
Η Ερεσός έκοψε, όπως φαίνεται, δικό της νόμισμα που είχε την επιγραφή
ΕΡΕΣΙΩΝ. Υπάρχει όμως κι άλλο νόμισμά της πάνω στο οποίο εικονίζεται ολόσωμη
ή μόνο με το κεφάλι η Σαπφώ, πράγμα που επιβεβαιώνει αναμφισβήτητα την καταγωγή
της μεγάλης αυτής ποιήτριας απ' τον τόπο τούτο. Το αντιπροσωπευτικό όμως νόμισμα
της πόλης είναι εκείνο που απ' τη μια όψη εικονίζει στάχυ, δείγμα παραγωγικότητας
δημητριακών, κι απ' την άλλη την κεφαλή του Ερμή ή του Απόλλωνα, που αποτελεί
πάλι σαφή ένδειξη λατρείας του Ερμή και του Απόλλωνα.
Το κείμενο παρατίθεται τον Οκτώβριο 2004 από την ακόλουθη
ιστοσελίδα, με φωτογραφίες
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
