Εμφανίζονται 25 τίτλοι με αναζήτηση: Αρχαιολογικά ευρήματα: στην ευρύτερη περιοχή: "ΓΡΕΒΕΝΑ Νομός ΕΛΛΑΔΑ" .
ΑΜΥΓΔΑΛΙΕΣ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στην τοποθεσία Αγία Μαρίνα του χωριού Αμυγδαλιές, σύμφωνα με διηγήσεις
κατοίκων, είχαν παλιά βρεθεί μικρά αγαλματίδια, ανδρικά και γυναικεία (Αφροδίτη).
Βρέθηκαν ακόμα 2 μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη, λαβές αγγείων και πλίνθοι από υπόκαυστο
λουτρού.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στο χωριό Αγ. Γεώργιος, στην τοποθεσία Αρσαλιά, όπως φανερώνουν αρχαία
ερείπια, όστρακα αγγείων και in situ τμήματα δρόμων, πρέπει να υπήρχε αρχαίος
και βυζαντινός οικισμός. Στην Αγ. Βαρβάρα, σε μεγάλη ακαλλιέργητη έκταση, βρέθηκαν
μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη, δόμοι τοπικού λίθου και πωρόλιθου και όστρακα αγγείων,
ιδίως κοντά στο παρεκκλήσι, όπου πιθανόν πρωτίστως υπήρχε αρχαίο ιερό. Στο ύψωμα
Αγ. Νικόλαος οι αρχαιολογικές ενδείξεις είναι εξίσου σημαντικές: στρώματα καταστροφής
κεραμιδών οροφής, όστρακα αγγείων, τμήματα οξυπύθμενων αμφορέων, ενώ κοντά στο
προσκυνητάρι του αγίου υπάρχουν τρεις μεγάλοι πώρινοι δόμοι, ένας από τους οποίους
φέρει εξάστιχη επιγραφή, που χρονολογείται στο 2ο αι. π.Χ. Ομοια ευρήματα συναντά
κανείς στην τοποθεσία Ράχη Τσερβένι, όπου σε τμήμα πιθαριού υπάρχει η εγγραφή:
ΦΙΛΙΠ ... Το 1986 στην ίδια περιοχή βρέθηκε ακέραιο μαρμάρινο άγαλμα Κόρης ή θεάς,
ύψους 1.55 μ.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΑΝΑΒΡΥΤΑ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στα Αναβρυτά, στις τοποθεσίες Αγ. Δημήτριος και Αβλαγάδες, υπάρχουν
ερείπια αρχαίων οικιών και έχουν βρεθεί ακόμα κεραμίδες οροφής και θραύσματα αποθηκευτικών
πιθαριών.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΚΑΛΛΙΘΕΑ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Το χωριό Καλλιθέα στα σύνορα Μακεδονίας - Ηπείρου
- Θεσσαλίας, στο σημείο που
αρχίζει η οροσειρά των Χασίων, αποτελεί ένα από τα περισσότερο ιστορικά μέρη του
νομού. Στην τοποθεσία Παλαιομονάστερο, σε πέρασμα δρόμου από τη Μακεδονία προς
Ηπειρο και Θεσσαλία, μεγάλος αριθμός οστράκων, αγνύθων και νομισμάτων, Ρωμαϊκής
εποχής τα περισσότερα, μαρτυρούν την ύπαρξη οικισμού ή μεγάλου φυλακίου. Σημαντικότερη
η τοποθεσία Καταφύγι ή Σπηλιά, σε υψόμετρο (1.050 μ.) με τείχος, κεραμίδες οροφής,
θραύσματα αγγείων και πίθων. Σε αρκετά σημεία διατηρείται το επάνω ασβεστόχτιστο
μέρους του τείχους. Ο βράχος της θέσης αυτής είναι περίπου 18 στρέμματα, ενώ υπολογίζεται
ότι μερικές χιλιάδες άτομα, σε ώρες δύσκολες, ανέβαιναν εκεί για να προφυλαχθούν
(όπως φανερώνει και το όνομα Καταφύγι) και όχι για να κατοικήσουν. Ο οικισμός
τους απλωνόταν στα ριζά του βράχου.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΚΑΡΠΕΡΟ (Κωμόπολη) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στον Αϊ - Λια του Καρπερού εντοπίστηκαν ερείπια οικιών, κεραμίδες
και προϊστορικά λίθινα εργαλεία. ΝΑ στα σύνορα Καρπερού - Δήμητρας,
σε χωράφια βρέθηκαν θραύσματα κεραμίδων, όστρακα γραπτών αγγείων και θραύσματα
από προϊστορικούς λίθινους πελέκεις. Τάφοι βρέθηκαν και μέσα στο σημερινό χωριό
Καρπερό με αρκετά κτερίσματα: χάλκινες πόρπες, περικάρπια, κυάθους, νομίσματα
κ.ά., συλλογή των οποίων δημιουργήθηκε και εκτίθεται στο Κοινοτικό Γραφείο.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΚΑΣΤΡΟ (Οικισμός) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στο Κάστρο, στην ΒΑ άκρη του χωριού και στην τοποθεσία Τζαμί (όπου
παλιά υπήρχε Τούρκικο τζαμί), σε ένα μεγάλο βραχώδες λόφο, διακρίνονται θραύσματα
αγγείων και κεραμίδες οροφής, ενώ στις θέσεις Παλαιομονάστηρο και Νιοχώρι βρέθηκαν
τάφοι. Στις τοποθεσίες Νιντρούζι, Νικούλα και Μιράτ, άλλοτε μικρά χωριά κοντά
στην Καληράχη, βρέθηκαν ερείπια κτισμάτων στα χωράφια, όστρακα αγγείων, τάφοι
με οστά και κτερίσματα.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΚΗΠΟΥΡΕΙΟ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στη Ράχη του Κάτσαρη, στο Κηπουρειό, σύμφωνα με την παράδοση, στρατοπέδευσε
ο Καίσαρας πολεμώντας τον Πομπήιο. Ενώ για μια άλλη θέση, τη Ράχη του Ρασκίφτη,
που έδωσε πλήθος κεραμίδων και οστράκων Ρωμαϊκής εποχής, διηγούνται πως εκεί έδωσε
μάχη ο Αλέξιος ο Κομνηνός.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΜΑΥΡΑΝΑΙΟΙ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στους Μαυραναίους, στην τοποθεσία Παλαιομονάστερο, βρέθηκαν κίονες
με κιονόκρανα Ρωμαϊκής και Χριστιανικής εποχής.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΜΑΥΡΟΝΟΡΟΣ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στο χωριό Μαυρανόρος και στα σύνορά του με τα χωριά Αναβρυτά
και Κάστρο, μέσα σε χωράφι
βρέθηκαν χάλκινες αιχμές βελών, λέβητας, ξίφη, πόρπες και πολλά αγγεία, που παραδόθηκαν
στο Μουσείο της Βέροιας.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΜΕΓΑΡΟ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στο χωριό Μέγαρο, χτισμένο σε πλαγιά λοφοσειράς σε υψόμετρο 900 μ.
περίπου, υπάρχουν ερείπια Βενετικού Κάστρου, που λειτουργούσε ως παρατηρητήριο.
Σύμφωνα με διηγήσεις κατοίκων, επί Τουρκοκρατίας χαμηλότερα στα χωράφια είχε βρεθεί
μικρό άγαλμα.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΠΕΡΙΒΟΛΙ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Το Περιβόλι βρίσκεται στα σύνορα Ηπείρου
- Μακεδονίας. Τα ευρήματα από την περιοχή είναι ελάχιστα: λίγα κτίσματα μεταβυζαντινών
και νεότερων χρόνων, καθώς και ένας μεγάλος χάλκινος λέβητας με ζωόμορφες λαβές
από τάφο, σιδερένιες αιχμές δοράτων και ένα ξίφος, όλα των αρχαϊκών και κλασικών
χρόνων. Στην τοποθεσία Παλαιομονάστερο, σε κορυφή υψώματος εντοπίσθηκαν θεμέλια
κτηρίων, ενώ στην πλαγιά συγκεντρώθηκαν πολλά όστρακα αγγείων, τμήματα σαρκοφάγου
και κεραμίδες οροφής της Ελληνιστικής, Ρωμαϊκής και Υστερορωμαϊκής Εποχής.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΠΟΡΟΣ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στο χωριό Πόρος στη θέση Κιούπια, οι κάτοικοι βρίσκουν πιθάρια και
τάφους στα χωράφια τους, πριν από χρόνια δε, βρέθηκε και ασημένιο νόμισμα της
εποχής του Φιλίππου.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΡΟΔΙΑ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στην είσοδο του χωριού Ροδιά, βρέθηκαν σε χωράφια σιδερένια αιχμή
δόρατος, αιχμές βελών, χάλκινα νομίσματα και τμήματα πηλοσωλήνων υδραγωγείου,
το οποίο μετέφερε το νερό από τις πηγές προς τα ανατολικά. Στην τοποθεσία Αγορομηλιά
Φωτείνας, πριν από πολλά χρόνια, είχαν βρεθεί μέσα σε τάφους ασημένια δαχτυλίδια
και βραχιόλια.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΤΡΙΚΟΚΚΙΑ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στην περιοχή του χωριού Τρικοκκιά, συναντάμε ερείπια κτισμάτων, κεραμίδες
οροφής και άλλα ευρήματα που χρονολογούνται στη Βυζαντινή εποχή, ενώ έχουν βρεθεί
ακόμα βάσεις κιόνων από τοπικό λίθο, που μεταφέρθηκαν στο περίβολο της εκκλησίας,
στο γειτονικό Αγιόφυλλο.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΦΕΛΛΙ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Εκεί που ο ποταμός Βενέτικος
ενώνεται με τον Αλιάκμονα,
νότια των Γρεβενών, βρίσκεται
το Φελλί. Στη Νομαρχία Γρεβενών μεταφέρθηκε μια τεφροδόχος υδρία, η οποία πριν
από χρόνια βρέθηκε στην τοποθεσία Τσιάκαινα. Στη θέση Στράβελα ή Καραγάτσι, μέσα
στα καπνοχώραφα βρίσκονται συχνά όστρακα μελαμβαφών και ελληνιστικών αγγείων,
αγνύθες και κεραμίδες οροφής. 7 - 8 στρέμματα ΝΑ της Στραβέλας είναι η ονομαζόμενη
τοποθεσία Καστράκι και σε απόσταση 1.500 μ. από το Φελλί, βρίσκονται τα Καστράκια,
που αμφότερα μαρτυρούν την ύπαρξη φυλακίων και εγκατοίκησης.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΦΙΛΙΠΠΑΙΟΙ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στο εκκλησάκι του Αγ. Νικολάου στα σύνορα της Σμίξης
με τους Φιλιππαίους, σώζεται αναλημματικός τοίχος από μεγάλες πέτρες που φανερώνει
στο σημείο εκείνο μια πρωϊμότερη εγκατοίκηση. Η Ακρόπολη του χωριού βρίσκεται
στη θέση Καστρί, όπου άλλοι παράλληλοι αναλημματικοί τοίχοι ορίζουν το χώρο, ο
οποίος σύμφωνα με τις ενδείξεις (τμήματα πίθων και όστρακα αγγείων), κατοικούνταν
στη Ρωμαϊκή και Υστερορωμαϊκή Εποχή.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΚΑΛΑΜΙΤΣΙ (Οικισμός) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στο χωριό Καλαμίτσι 6 χλμ. Α των Γρεβενών,
κατά τη διάρκεια εκσκαφής νέων θεμελίων στο ναό του Αγ. Αθανασίου το 1902-3, βρέθηκε
ακέφαλο γυναικείο μαρμάρινο άγαλμα σε ημικυκλική βάση Ρωμαϊκής εποχής με επιγραφή.
Ισως πρόκειται για χώρο Ηρώου, όπως φανερώνει και η επιγραφή του: (Βά)βιλος Αραβαίου
τήν (Θ)υγατέρα Μέλι(σσ)αν ηρω(ίδα).
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΣΥΝΔΕΝΔΡΟ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Το 1936 σε ανασκαφική έρευνα στο Σύδενδρο, 10 χλμ. από τα Γρεβενά,
βρέθηκε το κάτω τμήμα μαρμάρινου αετού πάνω σε πλίνθο, το οποίο έφερε την επιγραφή:
ΜΑΙΚΗΝΑΣΔΙΙΥ ΨΙΣΤΩ ΕΥΧΗΝ καθώς και ένα μαρμάρινο ανάγλυφο που απεικονίζει ιππέα
και άλλα πρόσωπα, με την επιγραφή: ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ ΚΛΕΟΔΗΜΟΥ ΗΡΩΟΣ, που μεταφέρθηκε
τότε στο Γυμνάσιο Τσοτυλίου. Είναι πιθανόν στην τοποθεσία Τσουφίκα να υπήρχε προϊστορικός
οικισμός, βάσει της κεραμικής που έχει βρεθεί στην πολύ καλή αυτή θέση από άποψη
θέας και ασφάλειας.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΚΝΙΔΗ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Ο νεολιθικός οικισμός στη θέση Κρεμαστός της κοινότητας Κνίδης σε
υψόμετρο 670 μ. περίπου, έδωσε αξιόλογα δείγματα εγκατοίκησης. Η ανασκαφική έρευνα
αποκάλυψε στρώμα καταστροφής ισχυρά καμένων πηλών νεολιθικής οικίας, αποτυπώματα
ξύλινου σκελετού αυτής, πηλούς επάλειψης με επιχρίσματα, αποθηκευτικό λάκκο, θραύσματα
πίθου και άλλων αγγείων, καθώς και λίγα όστρακα βυζαντινής κεραμικής, τα οποία
φανερώνουν μια βραχύχρονη εγκατάσταση στο ίδιο μέρος και κατά τους ύστερους ιστορικούς
χρόνους. Επίσης ήρθαν στο φως λιγοστά πήλινα ειδώλια, σφοντύλια και εργαλεία από
πυριτόλιθο και εντόπιο χαλαζία.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΣΠΗΛΑΙΟ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Το χωριό Σπήλαιο, ένα απέραντο φυσικό οχυρό, χτισμένο σε μια ιδιαίτερα
εντυπωσιακή τοποθεσία, σε βραχώδη προεξοχή της σειράς της Πίνδου, σε υψόμετρο
1.000 μ. και πάνω, περιβάλλεται από ρωμαϊκά και βυζαντινά τείχη. Χαρακτηριστικές
είναι οι τοποθεσίες Πόρτα, Κονσουλάτα, Τσιτσιλιάνος, Μαλτέζος, Μπάνια, Καρέτσος,
Σαμόλια, Καψάλα και Χαντάκα. Στην επάνω πλατεία του χωριού, στο Μεσοχώρι, εντοπίστηκαν
τάφοι της Πρώιμης εποχής του Σιδήρου με πλούσια κτερίσματα, που σήμερα φυλάσσονται
στο Μουσείο της Βέροιας. Αλλοι σημαντικοί τάφοι της Ελληνιστικής, Ρωμαϊκής και
Βυζαντινής εποχής βρέθηκαν στον Αϊ - Λια και στον περίβολο της εκκλησίας της Παναγίας.
Στο ψηλότερο σημείο του χωριού, την Κούλια (1.150 μ.), προβάλλει η Αρχαία Ακρόπολη
με το απέραντο τείχος της, η οποία έδωσε επιφανειακή κεραμική που καλύπτει χρονικά
από την Γεωμετρική εποχή ως την Τουρκοκρατία. Στα δυτικά του χωριού, στην κορυφή
Σταυρός (1.500 μ.) συναντούμε άλλα επιβλητικά τείχη και ταυτόχρονα διαπιστώνουμε
από εκεί τη δυνατή παρατήρηση της περιοχής και των γύρω βουνών. Σε μικρή απόσταση
από το χωριό και στην τοποθεσία Μεγάλη Πέτρα βρέθηκαν ταφές μέσα σε πίθους, συνοδευόμενες
από πήλινα και χάλκινα κτερίσματα Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής εποχής, καθώς και
από τεμάχια οψιδιανού.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στη περιοχή Πρίπορος του Αγίου Γεωργίου βρέθηκε, το 2000, μέσα σε
άμμους της κοιλάδας του Αλιάκμονα,
μία γνάθος και μία ωλένη σε πολύ καλή κατάσταση απολίθωσης. Πρόκειται για την
κάτω γνάθο ενός ρινόκερου, του Dicerorhinus etruscus, που διατηρεί την πλήρη οδοντοστοιχία
και η ηλικία του υπολογίζεται στα 3 εκατομμύρια χρόνια πριν από σήμερα, όση και
του μαστόδοντα της Μηλιάς.
Η κατάσταση διατήρησης και η πληρότητα του ευρήματος καθιστούν τη γνάθο μουσειακό
έκθεμα. Η ωλένη που βρέθηκε ακριβώς δίπλα στη γνάθο πιθανόν ανήκει στο ίδιο άτομο.
Δυστυχώς στη θέση αυτή, παρά τις εκτεταμένες έρευνες της ομάδας, δε βρέθηκε άλλο
δείγμα από το σκελετό του ζώου, παρόλο που υπήρχαν ενδείξεις για την παρουσία
και άλλων οστών, καθώς στην περιοχή λειτουργούσαν αμμοληψίες και κατά καιρούς
υπήρχαν πληροφορίες ότι ερχόντουσαν στην επιφάνεια τμήματα απολιθωμένων οστών.
Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο
(2002) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΓΡΕΒΕΝΑ (Πόλη) ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Το 1990 στις βόρειες παρυφές της πόλης των Γρεβενών, στη θέση Αμπέλια,
σε υψόμετρο 580 μ., ο Δημήτρης Ζησόπουλος βρήκε απολιθωμένα οστά μέσα σε οικόπεδα.
Το γεγονός αυτό ήταν η αφορμή για εκτεταμένες παλαιοντολογικές έρευνες από το
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Η πρώτη παλαιοντολογική ανασκαφή έγινε το 1992 με πολύ ενδιαφέροντα
ευρήματα και ακολούθησαν δύο ακόμη ανασκαφικές περίοδοι το 1994 και 1995. Το αποτέλεσμα
των ανασκαφών ήταν η αποκάλυψη τμήματος του σκελετού από έναν ελέφαντα που έζησε
πριν από 200.000 χρόνια. Μαζί με τα απολιθώματα αυτά βρέθηκαν και δύο δόντια από
ένα προϊστορικό βοοειδές. Τα απολιθώματα βρέθηκαν μέσα σε ποταμοχειμάρριες αποθέσεις
και όπως αναφέρθηκε, δε βρέθηκε ολόκληρος ο σκελετός του ελέφαντα. Βρέθηκαν το
κρανίο, ολόκληρη η κάτω γνάθος διατηρημένη σε πολύ καλή κατάσταση, με ένα δόντι
ελασματοειδούς τύπου, οι δύο τεράστιες ωμοπλάτες με διαστάσεις πάνω από ένα μέτρο
η κάθε μία, μεγάλος αριθμός σπονδύλων και πλευρών. Ακόμη βρέθηκε η μία περόνη,
θραύσματα άλλων επιμηκών οστών, διάφορα οστά του καρπού, του ταρσού καθώς και
των δακτύλων, μερικά από αυτά σε φυσική άρθρωση.
Η μελέτη απολιθωμένων οστών που βρέθηκαν στην περιοχή Αμπέλια και
η σύγκριση των μορφολογικών και βιομετρικών τους στοιχείων, μας οδηγούν στο συμπέρασμα
ότι πρόκειται για ένα ενήλικο άτομο, περίπου 40 ετών, αρσενικού γένους, πολύ μεγάλων
διαστάσεων. Ο ελέφαντας που βρέθηκε ανήκει στο είδος Elephas (Palaeoloxodon) antiquus.
Σύμφωνα με απόλυτες χρονολογήσεις από το Εργαστήριο Αρχαιομετρίας του Ε.Κ.Ε.Φ.Ε.
«ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» (Dr. Γ. Μπασιάκος), η ηλικία του ελέφαντα τοποθετείται στο ισοτοπικό
στάδιο οξυγόνου 6, δηλαδή πριν από 160-170 ± 25 χ 10³ χρόνια περίπου. Τα απολιθώματα
αυτά από το 2001 εκτίθενται στο Δημοτικό Μουσείο Γρεβενών. Το ίδιο είδος ελέφαντα
βρέθηκε επίσης στον Περδίκα (Πτολεμαίδα), όπου ο σκελετός του στεγάζεται στον
τόπο που βρέθηκε.
Τα συμπεράσματα που εξάγουμε για το παλαιοπεριβάλλον στο οποίο ζούσε
ο ελέφαντας αυτός, με τους ευθείς χαυλιόδοντες, είναι σημαντικά. Φαίνεται ότι
έζησε σε ένα δασώδες περιβάλλον, σε μία μεσοπαγετώδη περίοδο, με σχετικά θερμό
κλίμα. Κατά συνέπεια η Ελλάδα πρέπει να λειτούργησε ως καταφύγιο για πολλά ζώα
την εποχή κατά την οποία στην υπόλοιπη Ευρώπη επικρατούσε δριμύ ψύχος.
Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο
(2002) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΜΗΛΙΑ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Κοντά στο χωριό Μηλιά των Γρεβενών,
μέσα σε άμμους που αποτέθηκαν σε παλαιότερες περιόδους από τον Αλιάκμονα,
βρέθηκαν απολιθώματα από το Θανάση Δεληβό που ανήκαν σε βοοειδές, άλογο και ρινόκερο.
Η ανακάλυψη τμημάτων ενός σκελετού από ένα γιγαντιαίου μεγέθους παχύδερμο έγινε
τυχαία, μετά από μια δυνατή βροχή, η οποία ξέπλυνε το χώμα που κάλυπτε ένα οστό
του ζώου και το έφερε στο φως. Η τυχαία αυτή ανακάλυψη, το 1996, οδήγησε την ανασκαφική
ομάδα του Α.Π.Θ. από τα Αμπέλια στην περιοχή της Μηλιάς, οπότε και ξεκίνησαν οι
ανασκαφές, για να αποκαλύψουν ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα που αφορούν
στην Παλαιοντολογία, τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκόσμια.
Τα παλαιοντολογικά ευρήματα αποτελούν τον ημιτελή σκελετό ενός προϊστορικού
προβοσκιδωτού - μαστόδοντα, του Mammut borsoni (HAYS, 1834). Οπως αναφέρθηκε,
ο βραχίονας μήκους 1.25 μ., ήταν το πρώτο εύρημα που αποκαλύφθηκε, το 1996, από
τη βροχή. Μισό μέτρο δεξιά εντοπίστηκε ένας από τους δύο τεράστιους χαυλιόδοντες
του ζώου και αργότερα ο δεύτερος σε θέση χιαστί, με το εντυπωσιακό μήκος των 4.39
μ. ο καθένας. Οι χαυλιόδοντες αυτοί είναι οι μεγαλύτεροι του είδους αυτού που
έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα στην Ελλάδα, στην Ευρώπη (Agusti & Anton 2002) και πιθανόν
στον κόσμο. Το έργο της μεταφοράς, συντήρησης και αποκατάστασης στον εκθεσιακό
χώρο, που έγινε το 1997, ήταν εξαιρετικά επίπονο, λόγω του μεγάλου μεγέθους τους
και του κινδύνου να θρυμματιστούν. Οι ρίζες των φυτών που είχαν εισχωρήσει μέσα
προξένησαν μικρορωγμές. Κατά την ανασκαφική περίοδο του 1998 ανακαλύφθηκε η κάτω
γνάθος, η οποία είναι μία από τις πληρέστερες που έχουν βρεθεί στον ευρωπαϊκό
χώρο. Ακόμη πάνω στη γνάθο διατηρούνται, εκτός από τους γομφίους και στις δύο
πλευρές, σε πολύ καλή κατάσταση και οι δύο μικροί κάτω χαυλιόδοντες, χαρακτηριστικό
του συγκεκριμένου είδους που δεν παρατηρείται στους σημερινούς ελέφαντες. Το μήκος
της με τους χαυλιόδοντες ξεπερνά το 1 μ.
Η συνέχεια των ανασκαφών έφερε στο φως οστά και από τον υπόλοιπο σκελετό
του ζώου, καθώς βρέθηκε η μία κνήμη μήκους 0,87 μ., οι δύο ωλένες μήκους ενός
μέτρου η κάθε μία, καθώς και πλήθος πλευρών και άλλων οστών. Ολα τα ευρήματα χαρακτηρίζονται
από τις εξαιρετικά μεγάλες διαστάσεις τους και οι αναλογίες τους οδηγούν στο συμπέρασμα
ότι τα απολιθώματα αυτά είναι τα υπολείμματα ενός ενήλικου προβοσκιδωτού (που
πέθανε περίπου στην ηλικία των 40 χρόνων), με ύψος στους ώμους περί τα 4.5 μέτρα
και βάρος μεγαλύτερο από 12 τόνους. Οι διαστάσεις αυτές είναι πολύ μεγαλύτερες
των σημερινών ελεφάντων, οπότε μπορούμε να θεωρήσουμε το ζώο αυτό ως έναν πραγματικό
γίγαντα που ζούσε και περιφερόταν στις αχανείς εκτάσεις της κοιλάδας του Αλιάκμονα,
πριν από 3.000.000 χρόνια περίπου.
Η ανακάλυψη των απολιθωμένων οστών του ζυγόδοντα, Mammut borsoni (HAYS,
1834) συμβάλλει στη γνώση τόσο της εξέλιξης των προβοσκιδωτών, όσο και στους λόγους
που οδήγησαν το είδος αυτό στην εξαφάνισή του από την Ευρώπη. Ο γιγαντισμός του,
ιδιότητα που δυσκόλευε τη ζωή του, η έλλειψη αρκετής τροφής, ικανής να θρέψει
ένα γίγαντα είναι οι πιθανοί λόγοι που τα ζώα αυτά εξαφανίστηκαν. Τα απολιθωμένα
οστά και οι χαυλιόδοντες του μαστόδοντα αυτού εκτίθενται στο κτίριο της πρώην
Κοινότητας Μηλιάς, Δ.Δ. του Δήμου Ηρακλεωτών. Η κάτω γνάθος προς το παρόν, μέχρι
να αξιοποιηθεί ο χώρος της έκθεσης, φιλοξενείται στο Παλαιοντολογικό Μουσείο του
Α.Π.Θ.
Το κείμενο παρατίθεται τον Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο
(2002) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΔΗΜΗΤΡΑ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Το 1932 στην τοποθεσία Μπουσμάδια της Δήμητρας βρέθηκε χάλκινη κεφαλή
ταύρου.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
ΖΙΑΚΑΣ (Χωριό) ΓΡΕΒΕΝΑ
Στο χωριό Ζιάκας κοντά στο Σπήλαιο,
κατά τη διάνοιξη θεμελίων το 1964 στη δυτική πλευρά της καμένης στην Κατοχή εκκλησίας
των Ταξιαρχών, αποκαλύφθηκε ψηφιδωτό δάπεδο Ρωμαϊκής εποχής.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό
φυλλάδιο (1998) της Νομαρχίας
Γρεβενών.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
