ΝΕΟ ΜΠΙΖΑΝΙ, Χωριό, ΙΩΑΝΝΙΝΑ

  Το Μπιζάνι είναι ένα χωριό που βρίσκεται 12 χιλιόμετρα έξω από τα Γιάννενα στους πρόποδες του λόφου του Μπιζανίου, χτισμένο αριστερά και δεξιά της εθνικής οδού που οδηγεί προς την Πρέβεζα. Γύρω του είναι τα χωριά: Επισκοπικό, Αμπέλια, Νεοκαισάρεια, Κολωνιάτι, Σερβιανά. Υπάρχει και το παλιό Μπιζάνι που βρίσκεται πάνω στο λόφο του Μπιζανίου κοντά στα οχυρά και δυτικά από αυτά κάπου 100 μέτρα μακριά σε ερειπωμένη κατάσταση.
  Το χωριό κατέβηκε κάτω, εκεί δηλαδή που είναι σήμερα, το 1950 χάρη και στις ενέργειες του άξιου και δημιουργικού δασκάλου Ευάγγελου Φαρμάκη. Το Μπιζάνι είναι χωριό που αναπτύσσεται συνεχώς και αποτελεί πόλο έλξης νέων κατοίκων και ιδιαίτερα αυτών που αναζητούν ένα ήσυχο μέρος όχι πολύ μακριά από την πόλη. Είναι πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός ότι οι νέοι διαλέγουν να μείνουν στο χωριό. Οι κάτοικοι του Μπιζανίου είναι άνθρωποι φιλόξενοι και εργατικοί και είναι στην πλειοψηφία αγρότες και κτηνοτρόφοι ή εργάζονται στα Ιωάννινα. Μερικοί ζουν σε άλλες πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού.
  Οι ανάγκες των κατοίκων ικανοποιούνται στην πόλη των Ιωαννίνων και γι αυτό το χωριό δεν έχει καταστήματα ή άλλες υπηρεσίες εκτός από κάποια κέντρα διασκέδασης, το δημοτικό σχολείο του και το γυμνάσιό του που συγκεντρώνει παιδιά από πολλά χωριά.
  Το Μπιζάνι έγινε γνωστό από τον πόλεμο 1912-13 για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Οι Τούρκοι το είχαν οχυρώσει από το 1909 μέχρι το 1912. Το είχαν κάνει απόρθητο φρούριο, με οχυρά από μπετόν αρμέ, με συρματοπλέγματα, με τάφρους, καθώς ο λόφος του δέσποζε της περιοχής, αφού ήταν από μόνος του πολύ οχυρή τοποθεσία. Ήταν ο κυματοθραύστης σε κάθε προσπάθεια για κατάληψη των Ιωαννίνων.
  Γι' αυτό και στην πραγματικότητα το Μπιζάνι δεν έπεσε από τις κατά μέτωπον επιθέσεις του ελληνικού στρατού αλλά υπερκεράστηκε από τα δυτικά (Μανολιάσα - Δουρούτη κ.τ.λ.) και παραδόθηκε κι αυτό μετά την πτώση των Ιωαννίνων. Αυτή λοιπόν η οχυρή του θέση, η φυσική και η τεχνική, έκανε όσους έλαβαν μέρος στον πόλεμο αυτό να του προσθέσουν τα επίθετα φοβερό Μπιζάνι, πολυθρύλητο, τρομερό, ανδροφόνο, άπαρτο κάστρο κ.τ.λ. Η φήμη αυτή αντιφέγγει και μένει ζωντανή ακόμα και σήμερα και η δημοτική αλλά και η επώνυμη μούσα το τραγούδησε αντάξια με τη μεγάλη θυσία των ηρώων μας.