ΛΥΡΚΕΙΑ, Χωριό, ΛΥΡΚΕΙΑ

  Το πεδινό τοπίο έχει μετασχηματισθεί πια σε ορεινό. Το αργιλώδες χώμα του κάμπου λίγο-λίγο αλλάζει σε κοκκινωπά πετρόχτιστα, κατάλληλα για αμπέλια, ελιές, και τα περίφημα καπνά, που καλλιεργούνται εδώ στην πεδιάδα της Λυρκείας.
  Η Λυρκεία (με 837 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 613 κατά την απογραφή του 1991), άλλοτε Κάτω Μπέλεσι και πρωτεύουσα σήμερα του δήμου Λυρκείας, έχει πάρει το όνομά της από την προϊστορική πολιτεία Λύρκεια ή Λυγκεία. Τα λείψανα της πόλης αυτής και μέρος από τα τείχη της υπάρχουν κοντά στο σημερινό χωριό ΒΑ πάνω σ’ ένα λόφο, που λέγεται κι αυτός Παλιοκαστράκι και θα τον περάσουμε, όταν πάρουμε τη διακλάδωση που οδηγεί στο Κεφαλόβρυσο.
  Το χωριό της Λυρκίας είναι χτισμένο ανηφορικά, έχει 779 κατοίκους, και είναι ένα από τα πιο αξιόλογα και φιλόπονα χωριά της Αργολίδας. Οι κάτοικοί του, οι Μπελεσιώτες, αξιοποιούσαν πάντοτε τα αποδοτικά τους χώματα με τη γεωργία, τις ελιές και τα καπνά και ανέκαθεν έστρεφαν τα παιδιά τους προς τα γράμματα, για να ξεφύγουν από τις δύσκολες συνθήκες ζωής.
  Περνώντας τη Λυρκεία θα πάρουμε τη διακλάδωση για το χωριό Δούκα Βρύση και θα συναντήσουμε παίρνοντας τις στροφές του δρόμου από κοντά τα τείχη της ακρόπολης της προϊστορικής Λυγκείας μέσα στην άγρια βλάστηση. Σ’ αυτή τη θέση επιζεί ο θρύλος της Υπερμήστρας, της μοναδικής από τις 50 θυγατέρες του Δαναού, που παράκουσε την πατρική διαταγή να σκοτώσει τον πρωτοξάδελφό της και άντρα της την πρώτη νύχτα του γάμου τους. Από εδώ ασφαλής ο Λυγκέας, ο άντρας της, άναψε το δαυλό να την καθησυχάσει πως είναι σώος κι εκείνη με τον ίδιο τρόπο του απάντησε από τη "Λάρισα", το κάστρο του Αργους. Ο Παυσανίας, που βρήκε τη Λύρκεια, μας πληροφορεί πως η Λύρκεια, γνωστή από τα προϊστορικά χρόνια, που πήρε το όνομά της από το Λύρκο που την έχτισε, ήταν έρημη τα χρόνια της εκστρατείας των Ελλήνων στην Τροία, γι’ αυτό και δεν την αναφέρει ο Όμηρος.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Απρίλιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Νομαρχίας Αργολίδας.