ΠΑΓΩΝΤΑΣ, Κωμόπολη, ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ

  Χτισμένο αμφιθεατρικά, σε υψόμετρο 180 μέτρα, το χωριό έχει πανοραμική θέα όλο τον κάμπο της Χώρας και το πέλαγος. Είναι από τα πιο παλιά χωριά της Σάμου, της ίδιας εποχής με τους Μύλους. Η γη είναι γόνιμη και το κλίμα είναι ιδανικό για την καλλιέργεια της αμπέλου και της ελιάς. Αλλα προϊόντα του Παγώνδα εξαιρετικής ποιότητας είναι η ξυλεία, το τυρί, το μέλι, τα λαχανικά και τα φρούτα.
  Πολλά αξιοθέατα εκ των οποίων τα σημαντικότερα:
•Ο Ναός Αγίας Τριάδας. Επιβλητικός, πέτρινος ναός του 1872. Απέναντι λειτουργεί εκκλησιαστικό μουσείο με εικόνες του 17ου αιώνα και άλλα κειμήλια
•Ο Ναός του Χριστού του 16ου αιώνα έχει μαρμάρινο καμπαναριό κηρυγμένο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού.
•Ο Ναός Ζωοδόχου Πηγής
•Ο Ναός Αγίου Γεωργίου και ο Ναός της Παναγίας.
•Το Δημοτικό Σχολείο. Τώρα διαμορφώνεται σε πολύκεντρο και Λαογραφικό Μουσείο
•Τα Εξωκλήσια της Αγίας Παρασκευής, ο Αγιος Παντελεήμων, Παναγίτσα, Αγιος Κωνσταντίνος, Προφ. Ηλίας (σε περίοπτη θέση), Αγιος Ηλίας Χαμηλός, Αγία Τρίτη, Αγιος Γεώργιος, Παναγία Βάρδα, Αγιος Ιωάννης (Σαρακίνη), Αγιος Νικόλαος.
•Η Μονή Ευαγγελίστριας
•Το παλιό μηχανικό ελαιοτριβείο μέσα στο χωριό
•Οι ερειπωμένοι μύλοι στην περιοχή Καμάρα (Βουνό Λόγγος), Κρύο Νερό, κοιλάδα Ιμβράσου
•Τα δημοτικά πλυντήρια του 19ου αιώνα (Μεγάλη Βρύση)
  Τέλος ο Παγώνδας είναι η γενέτειρα του διηγηματογράφου Αλκη Αγγελόγλου και του ποιητή και λογογράφου Κώστα Καραθανάση.