Ανετος δρόμος 8 χλμ. με λίγες στροφές οδηγεί στον όμορφο χωριό της
Καρυάς, το μεγαλύτερο και πιο συγκροτημένο ακόμα και σήμερα οικισμό της περιοχής
(με 402 κατοίκους στην απογραφή του 1951 και 303 κατά την απογραφή του 1991),
και ένα από τα πιο όμορφα ορεινά χωριά της
Αργολίδας.
Αγαπημένο καταφύγιο των ανθρώπων του
κάμπου
του Αργους, όταν θέλουν ν’ απολαύσουν το χιονισμένο τοπίο και να παίξουν
χιονοπόλεμο το χειμώνα, μια ορεινή ανάσα 20 μόνο χλμ από το
Αργος,
η Καρυά δικαιώνει την προσμονή το επισκέπτη της μόλις προβάλλει πανοραμική εμπρός
του.
Σαν σκηνογραφημένη σύνθεση ανάμεσα σ’ όλη τη μεγαλόπρεπη διαδοχή
των ορεινών όγκων, με το
Αρτεμίσιο
(1771 μ. ύψος ) πίσω της και το
Ξεροβούνι
(1256 μ. ύψος) δεξιά της, αναπτύσσεται αμφιθεατρικά από τα ψηλά στα χαμηλότερα
σαν ένα μεγάλο κοπάδι που κατηφορίζει για το χειμαδιό του.
Το χωριό της Καρυάς αρχικά χτίστηκε στην κορυφή του Προφήτη Ηλία (Μαλεβό)
σκαλωμένο ψηλά από το φόβο των καιρών της σκλαβιάς, όπου υπάρχουν ακόμη ερείπια
του Αη Δημήτρη και ίχνη οικισμού. Έπειτα, όταν ημέρεψαν τα χρόνια, κατηφόρισαν
και οι άνθρωποι, για να γλιτώσουν από τα αγρίμια και το κρύο. Και από την Ελληνική
Επανάσταση και ύστερα στέριωσαν στη θέση που βρίσκεται σήμερα το χωριό. Το 1829
η Καρυά απόκτησε και σχολείο αλληλοδιδακτικό.
Χωριό που έζησε τον τρόμο του Ιμπραήμ - πέρασε από εκεί κι έκαψε κάμποσα
σπίτια - αλλά και την έξαρση του Εικοσιένα. Δικό του γέννημα το πρωτοπαλλήκαρο
του Κολοκοτρώνη, ο Γιαννάκος Νταγρές, όπως και οι Παναγιώτης, Σωτήρης και Κωνσταντίνος
Νταγρές με σημαντική προσφορά στον απελευθερωτικό αγώνα. Η φήμη της παλληκαριάς
και της σκληρής τους γνώμης σώθηκε σε πολλά δημοτικά τραγούδια.
Το μεγαλοχώρι της Καρυάς είχε κάποτε 1.299 κατοίκους. Κτηνοτροφία,
αμπέλια, χωράφια και ελιές οι ασχολίες τους. Μ’ όλο τον εκσυγχρονισμό του
και τα ανακαινισμένα σπίτια του διατηρεί και σήμερα στις γραφικές παλιές γειτονιές
τα πανέμορφα πέτρινα σπίτια με τα χαγιάτια και τις αυλόπορτες. Ο Αγιος Ιωάννης
ο Πρόδρομος, η μητρόπολη της Καρυάς, προσελκύει ακόμα και σήμερα στις 29 Αυγούστου
πολύ πανηγυριώτικό κόσμο. Τα τελευταία χρόνια, καθώς τα παλαιά σπίτια ένα-ένα
ανακαινίζονται από ντόπιους, που επιστρέφουν στα πάτρια, και από ξένους που τ’
αγοράζουν το χωριό αποκτάει όψη σύγχρονου θέρετρου με τα μαγαζιά του και την όμορφη
πλατεία στο κέντρο του, που διαμορφώθηκε πρόσφατα με πελεκητές πέτρες.
Στον παραδοσιακό φούρνο της, που λειτουργεί στο χωριό τα τελευταία
χρόνια και τροφοδοτεί ολόκληρη την περιοχή με ψωμί, μπορεί κανείς να προμηθευτεί
νοστιμότατο χωριάτικο ψωμί και βουτήματα με εξαιρετικές γεύσεις, τώρα που οι νοικοκυρές
δε ζυμώνουν πια και οι φούρνοι στις αυλές των σπιτιών δεν καπνίζουν.
Στο κέντρο του χωριού το παλιό πετρόχτιστο κτίριο του δημοτικού σχολείου
περιμένει ακόμα κάθε πρωί τους λιγοστούς μαθητές του, που επιμένουν να φοιτούν
εκεί για να μη χάσει η Καρυά τη ζωή της. Τα καλοκαίρια και τις αργίες στο προαύλιό
του μαζεύονται πολύ περισσότερα παιδιά ντόπιων και ξένων παραθεριστών, για ν’
απολαύσουν το παιχνίδι τους με μια απλή μπάλα, όπως τον παλιό καιρό, και να δροσιστούν
με το γάργαρο νερό, που τρέχει από την πέτρινη βρύση στην άκρη της αυλής.
Αν περπατήσει κανείς λίγα μέτρα προς την πάνω άκρη του χωριού, θα
βρει ανάμεσα στα πλατάνια τα ερείπια των παλιών νερόμυλων της Καρυάς. Κάποτε δούλευαν
μέρα-νύχτα με τα νερά, που έφταναν ως εκεί από τις φυσικές πηγές του
Αρτεμισίου
και εξυπηρετούσαν ολόκληρη την περιοχή. Οι εγκαταλειμμένες μυλόπετρες μέσα στα
χαλάσματα μαρτυρούν ακόμα τα παλιά μεγαλεία τους.
(κείμενο: Αλέξης Τότσικας)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο
της Νομαρχίας Αργολίδας.
