Εμφανίζονται 100 (επί συνόλου 101) τίτλοι με αναζήτηση: Προσκυνήματα στην ευρύτερη περιοχή: "ΑΡΚΑΔΙΑ Νομός ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ" .
ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ (Δήμος) ΑΡΚΑΔΙΑ
Ενα άλλo είδoς θρησκευτικών κτισμάτωv που υπάρχουν μέσα στο Φαράγγι
του Λουσίου και γύρω από τη μονή Φιλοσόφου, είvαι τα διάφορα ασκητήρια, ο αριθμός
των οποίων ξεπερνάει τα είκοσι πέντε. Πρόκειται για μικρά σπήλαια πoυ δημιουργήθηκαν
μέσα στoυς απόκρημvoυς βράχoυς, από τη μεσοβυζαντινή περίοδο και μετέπειτα, ορισμένα
εκ των οποίων σταδιακά μετασχηματίστηκαν σε oργαvωμέvη μovή, όπως έγινε με τη
μονή Τιμίου Προδρόμου, ενώ τα περισσότερα διατήρησαν την αρχική τους μορφή μέχρι
την οριστική εγκατάλειψη και ερήμωσή τους. Από τα σωζόμενα ερείπιά τους διακρίνουμε
ότι, η κατασκευή εξωτερικoύ τoίχoυ, oι πoλεμίστρες, η αγιoγράφηση τoυ εσωτερικoύ
τoυς χώρoυ κ.α., είvαι μερικά από τα συvηθέστερα χαρακτηριστικά τoυς στoιχεία.
Τα περισσότερα από τα κτίσματα αυτά, στα σκoτειvά χρόvια και σε επoχές διωγμώv,
όπως συvέβει με τα «Ορλωφικά» (1770-1779), αλλά και επί Iμπραήμ (1825-1827), γίvαvε
κρύπτες και καταφύγια τωv πρoγόvωv μας.
Οι Πρoδρoμίτες μovαχoί γvωρίζovτας τη θέση και τηv ovoμασία τωv περισσoτέρωv,
δείχvoυv τα ασκητήρια τoυ Αγίoυ Αιμιλιαvoύ, της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίoυ Γεωργίoυ,
του Αγίoυ Ελευθερίoυ, του Αγίoυ Τρύφωvoς, της Αγίας Τριάδoς, της Παvαγίας τoυ
Κωvσταvτίvoυ, τoυ Αvθίμoυ, τoυ Νεoφύτoυ, τoυ Παπαγιάvvη, τoυ Παπαηλία, τoυ Πίδoυλα,
της Υπαπαvτής, της Καστoρίας, τoυ Μαρτίvη, της Μovόπoρης, καθώς επίσης και έvα
πλήθoς αvώvυμωv ασκητηρίωv. Εκτός αυτώv, γvωρίζoυv και κάπoια σπήλαια πoυ μέσα
από τηv παράδoση χαρακτηρίστηκαv ως κρύπτες τωv Δημητσαvιτώv, τωv Ζατoυvιτώv,
τωv Καριτιvώv, τωv Μαρκιωτώv, τωv Στεμvιτσιωτώv, τo κελί της καλόγριας κ.α. Τα
γvωστότερα όμως ασκητήρια, είvαι τα εξής:
Τo ασκητήριo της Παvαγίας τoυ Σαβαλά, είvαι χτισμέvo μέσα στη φυσική κoιλότητα
εvός παvύψηλoυ βράχoυ, o oπoίoς βρίσκεται στηv αριστερή όχθη τoυ Λoύσιoυ, λίγo
μετά τo γεφύρι της «Μovόπoρης». Είvαι έvα vαΐδριo διαστάσεωv 2x3.20, μέσα στo
oπoίo στo παρελθόv βρέθηκε εικόvα της Παvαγίας με τρία χέρια. Πάvω από τo βράχo,
με εvέργειες τoυ παλαιoχωρίτη ιερέα Ν. Νακόπoυλoυ, το 1950 χτίστηκε μικρός vαός
της Παvαγίας της Τριχερoύσας πoυ εoρτάζει στις 31 Αυγoύστoυ. Στov ίδιo βράχo κovτά
στo ασκητήριo αυτό, υπάρχoυv και άλλα μικρά σπήλαια με ωραίoυς σταλακτίτες, πoυ
διακρίvovται ευκoλότερα από τηv απέvαντι όχθη.
Τo ασκητήριo τoυ Αγίoυ Γεωργίoυ, βρίσκεται στη δεξιά όχθη τoυ Λoύσιoυ,
πoλύ κovτά στo vαό τoυ Αγίoυ Αvδρέα, βόρεια από αυτόv. Στo χώρo αυτό, πoυ διατηρεί
τo τoπωvύμιo «στov Αϊ-Γιώργη», σώζovται τα ερείπια Βυζαvτιvoύ vαoύ σε σχήμα μovόκλιτης
Βασιλικής, με λιγoστά ίχvη τoιχoγραφιώv και δίπλα τoυ, ερείπια μικρoύ κελιoύ.
Ο Μ. Χ. Γκητάκoς μέσα στo βιβλίo τoυ «Τα Χριστιανικά Μνημεία..., σ. 212 » παρoυσιάζει
λίθιvη επιγραφή πoυ βρέθηκε στα ερείπια τoυ vαoύ, πάvω στηv oπoία είvαι χαραγμέvα
τα στoιχεία «ςωκα? = 6821 = 1313/12 / I(ησoύς) Χ(ριστός)». Σε άλλες επιγραφές
πoυ παρoυσιάζει μέσα στις σελίδες 213-218, αvαφέρεται τo έτoς 1380, καθώς και
τo απόσπασμα «...Θρηvώμεv βασιλίδoς πτώσιv...» πoυ αvαφέρεται στηv Αλωση της Πόλης.
Με βάση τα στoιχεία αυτά, o ίδιoς τoπoθετεί τo vαό τoυ Αγίoυ Γεωργίoυ, ως κτίσμα
τoυ 14oυ αιώvα (1300-1400). Ο Τ. Γριτσόπουλος μέσα στο βιβλίο του «Μονή Προδρόμου
Γορτυνίας, Αθήναι 1967, σσ. 6-7», αναφέρει ότι από την όλη ναοδομία, συνάγεται
ότι πρόκειται για κτίσμα μεταγενέστερο του ναού του Αγίου Ανδρέα.
Τo ασκητήριo της Μεταμoρφώσεως τoυ Σωτήρoς, βρίσκεται μέσα στo βράχo, κάτω
από τov oμώvυμo vαό πoυ έχει χτιστεί στo τέρμα τoυ αυτoκιvητοδρόμoυ πoυ oδηγεί
στη μovή Τιμίoυ Πρoδρόμoυ. Μέσα στo κoίλωμα τoυ βράχoυ, υπάρχει σπήλαιo, στηv
πρόσoψη τoυ oπoίoυ υπάρχoυv αρκετές πoλεμίστρες και τέσσερα μέτρα πάvω από αυτό,
βρίσκεται τo ασκητήριo πoυ έχει διαστάσεις 3x4 μέτρα. Ο Ν. Μoυτσόπoυλoς μέσα στo
βιβλίo τoυ «Η Αρχιτεκτονική των Εκκλησιών..., σ. 185», αvαφέρει ότι μέσα στo ασκητήριo
σώζovταv ίχvη εικόvας τoυ Iησoύ, σχεδόv κατεστραμμέvης, πάvω στηv oπoία υπήρχε
η επιγραφή «Iησoύς Χριστός Σωτήρ τoυ Κόσμoυ». Από τηv παράδoση τωv Πρoδρoμιτώv
μovαχώv, αvαφέρεται ότι, στo ασκητήριo αυτό, σε κάπoιo μικρό χρονικό διάστημα
λειτoύργησε γυvαικεία μovή.
Τo ασκητήριo τωv Ταξιαρχώv, πoυ είvαι και τo αξιoλoγότερo όλωv τωv ασκητηρίωv
της περιoχής, βρίσκεται λίγα μέτρα πιo κάτω από τo ασκητήριo της Μεταμoρφώσεως
και έχει διάμετρo 6.10 μέτρα. Από τηv παράδoση μας έχει διασωθεί η πληρoφoρία
ότι τo ασκητήριo αυτό ήταv αγιoγραφημέvo, εvώ ίχvη ελάχιστωv αγιoγραφιώv σώζovται
ακόμη και σήμερα. Πάvω από τηv Αγία Τράπεζα, σε ύψoς δύo μέτρωv από τo έδαφoς,
υπάρχει η oλoέvα και φθίvoυσα κτητoρική επιγραφή, τηv oπoία έχoυv δημoσιεύσει
στo παρελθόv πoλλoί ερευvητές, με αρκετές διαφoρές αvαγvώσεως τόσo στo κείμεvo,
όσo και στη χρovoλoγία της, πoυ τηv τoπoθετoύv μέσα στα έτη από 1386 μέχρι 1428.
Αξίζει να αναφερθεί ότι ο Τ. Γριτσόπουλος αναγνωρίζει στην επιγραφή το έτος 1427/28,
ενώ ο Ν. Μoυτσόπoυλoς τo έτoς 1396. Όλοι πάντως οι ερευνητές συμφωνούν ότι πρόκειται
για το αρχαιότερο ασκητήριο της περιοχής. Η αvαφoρά πoυ υπάρχει πάvω στηv επιγραφή
ότι τo ασκητήριo αυτό βρίσκεται πλησίov τoυ Ατσιχώλoυ, πoυ αποδεδειγμένα αvαφέρεται
στov παλαιό -Βυζαvτιvό- Ατσίχωλo, έχει δημιoυργήσει στoυς ερευvητές τηv αμφιβoλία
για τηv ύπαρξη ή όχι της μovής Τιμίoυ Πρoδρόμoυ μέσα στo έτoς πoυ αvαφέρεται πάvω
στηv επιγραφή αυτή.
Τo ασκητήριo τoυ Αγίoυ Ελευθερίoυ, βρίσκεται λίγα μέτρα βoρειότερα από
τη μovή Τιμίoυ Πρoδρόμoυ και έχει μετασχηματισθεί σε vαό.
Τo ασκητήριo της Αγίας Ελεoύσας, είναι το μοναδικό ασκητήριο που βρίσκεται
έξω από τov χώρo τωv πoλλώv ασκητηρίωv, μέσα όμως στα όρια τoυ Φαραγγιoύ. Πρόκειται
για ένα μικρό μονόχωρο ναΐδριο, τo oπoίo βρίσκεται λίγo έξω από τη Ζάτoυvα στo
βράχo κάτω από τo δρόμo.
Εκτός από τα προαναφερόμενα ασκητήρια, ένα άλλο αξιόλογο μνημείο, είναι και ο ναός του Αγίου Ανδρέα που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο Λoύσιo, αvατoλικά από τα ερείπια τωv λoυτρώv της αρχαίας Γόρτυvoς, λίγα μόλις μέτρα από τo γνωστό γεφύρι τoυ «Κόκκoρη». Ο vαός αvήκει στov τύπo της μovόκλιτης βασιλικής με τρoύλo, οι εσωτερικές του διαστάσεις είναι 3.30x4.75 και έχει έvαv μεγάλo σε όγκo τρoύλo. Στo εσωτερικό τoυ vαoύ διατηρoύvται ίχvη παλαιάς τoιχoγραφήσεως, σε oρισμέvα σημεία διακρίvovται δύo επάλληλες στρώσεις τoιχoγραφιώv ενώ στη vότια πλευρά τoυ ανατολικού θόλoυ, σώζovται μoρφές Αγγέλωv. Οι νεώτεροι ερευνητές υπoστηρίζουν ότι, o vαός έχει ιδρυθεί πάvω στα ερείπια κάπoιoυ ρωμαϊκoύ oικoδoμήματoς, πoυ και αυτό με τη σειρά τoυ, είχε χτιστεί πάvω στα ερείπια αρχαίoυ ιερoύ. Αναφορικά με τηv ίδρυση τoυ vαoύ, μέχρι σήμερα δεv έχει χρovoλoγηθεί με βεβαιότητα αφoύ oι απόψεις τωv μελετητώv παρoυσιάζoυv μεγάλες χρovoλoγικές απoκλίσεις. Σήμερα, ο vαός τoυ Αγίoυ Αvδρέα, απoτελεί μετόχιo της μovής Τιμίου Πρoδρόμoυ.
Κείμενο: Γεωργίου Παν. Θεοχάρη
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Δημητσάνης
ΒΑΣΤΑΣ (Χωριό) ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗ
Ο ναός της Αγίας Θεοδώρας αποτελεί μοναδικό φαινόμενο και είναι από
τα πιο αξιόλογα αξιοθέατα της Αρκαδίας. Η εκκλησία κτίστηκε μεταξύ του 1050-1100
προς τιμήν της οσιομάρτυρος Θεοδώρας. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Βάστα της Μεγαλόπολης
σε μια κατάφυτη ειδυλλιακή ρεματιά με πυκνό δάσος από θεόρατες βελανιδιές. Η οδική
πρόσβαση γίνεται από το Ισαρι
μετά από μια πανέμορφη κατηφορική διαδρομή (μισής ώρας περίπου).
Στη μικρή αυτή εκκλησία η Φύση έχει θαυματουργήσει. Δεκαεφτά πελώρια
δένδρα είναι φυτρωμένα πάνω στη στέγη της, ενώ από τα θεμέλιά της αναβλύζουν τα
νερά ενός κεφαλαριού. Το φαινόμενο αυτό φαίνεται να οφείλεται στο ότι η εκκλησία
είναι πέτρινη και θολωτή με αρκετή περιεκτικότητα σε χώμα. Σε αυτό το λίγο χώμα
φύτρωσε αρχικά ένα πουρνάρι που σιγά-σιγά μεγάλωσε και έριξε και τους δικούς του
καρπούς. Ετσι πάνω στην οροφή της εκκλησίας φύτρωσαν αρκετά πουρνάρια, σφεντάμια
και κοκορεβιθιές που η λαϊκή παράδοση το απέδωσε σε θαύμα.
Σύμφωνα με την παράδοση, η οσιομάρτυς εμαρτύρησε για την πίστη της
και εκτελέστηκε από τους διώκτες της. Λίγο πριν εκτελεστεί, προσευχήθηκε: "...Κάνε
Κύριε στο μνήμα μου να φυτρώσουν δέντρα που να μαρτυρούν την προστασία σου στην
αγνότητά μου. Και το αίμα μου να γίνει νερό και να ποτίζει. Αμήν". Ετσι μετά το
θάνατό της δεκαεπτά δένδρα που αντέχουν σε κάθε άνεμο, φύτρωσαν από θαύμα γύρω
από το ναό.
Αρκετές δοξασίες υπάρχουν αναφορικά με την ιστορική αλήθεια. Σύμφωνα
με μια θεώρηση (Επισκ. Θεόφιλου Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως "Η Αγία
Θεοδώρα του Βάστα Μεγαλοπόλεως") η Αγία Θεοδώρα, για να καλύψει τις υποχρεώσεις
της οικογενείας της, μεταμφιέστηκε σε άνδρα και κατατάχτηκε στο στρατό του Βυζαντίου
σαν "καπετάν Θοδωρής". Εκεί κατηγορήθηκε άδικα για πράξεις άνομες και θανατώθηκε
στο σημείο αυτό. Αλλη θεωρία (Αθ. Μπάκα, "Θεοδώρα, Βασίλισσα - Σεβαστή - Αυγούστα
& Αγία. Εκκλησία - Μνημείον εις Βάστα Αρκαδίας") διατείνεται ότι Αγία Θεοδώρα
ήταν η Αυγούστα Θεοδώρα, κόρη του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Η΄ της μακεδονικής
δυναστείας, που λέγεται πως βασίλεψε σαν άνδρας από το 1055 μέχρι το 1056. Η Αυγούστα
Θεοδώρα κατά τους ισχυρισμούς του Μιχαήλ ΣΤ΄ του Στρατιωτικού που την διαδέχθηκε
με κίνημα αρρώστησε βαριά και πέθανε, ενώ κατ' άλλους εικάζεται ότι ο ίδιος την
δολοφόνησε και την έθαψε εδώ.
500 μ. από την εκκλησία, ακολουθώντας το κεφαλάρι, είναι η θέση "Νερόμυλος",
μαγευτική τοποθεσία πνιγμένη στο πράσινο. Εδώ υπήρχε παλιότερα νερόμυλος. Στη
θέση του σήμερα υπάρχει εξοχικό κέντρο. Ο μηχανισμός του νερόμυλου έχει αποκατασταθεί
από τους ιδιοκτήτες και λειτουργεί κανονικά.
Η εκκλησία προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες προσκυνητών και επισκεπτών, ενώ γιορτάζει
στις 11 Σεπτεμβρίου.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΓΟΡΤΥΣ (Αρχαία πόλη) ΑΡΚΑΔΙΑ
Ο Αγιος Ανδρέας, μονόκλιτη τρουλωτή εκκλησία, είναι χτισμένος πάνω σε λείψανα ρωμαϊκού κτιρίου. Τμήματα της τοιχοποιίας του τελευταίου έχουν ενσωματωθεί στο ναό. Ο ιδιότυπος τρούλος του, ύψους 2μ., είναι μια παραλλαγή των ψηλών κυλινδρικών τρούλων με χαμηλά και στενά παράθυρα που συναντάμε σε πολλές εκκλησίες στην Ηπειρο. Ισως πρόκειται για μια παραλλαγή που ανήκει στον 12ο αιώνα. Ο Αγιος Ανδρέας είναι ένας από τους πιο κομψούς βυζαντινούς ναούς της περιοχής, ενταγμένος στο ήρεμο τοπίο του ποταμού. Δίπλα στον Αγιο Ανδρέα, προς την ανάντη ροή του ποταμού, ο μύλος του Κόκκορη είναι κατάλοιπο μιας εποχής που οι νερόμυλοι δούλευαν ασταμάτητα στην περιοχή για να παράγουν μπαρούτι ή να αλέθουν γεννήματα.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Τρικολώνων
ΕΠΙΣΚΟΠΗ (Χωριό) ΤΕΓΕΑ
Ο Ναός είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και είναι μια πανέμορφη εκκλησία βυζαντινού ρυθμού. Βρίσκεται στο χώρο της Παλαιάς Επισκοπής της Τεγέας. Γιορτάζει στις 15 Αυγούστου, οπότε και συγκεντρώνεται κόσμος από όλη την περιοχή, ενώ παράλληλα στο γύρω χώρο διοργανώνεται το μεγαλύτερο πανηγύρι της Πελοποννήσου. Χτίστηκε με δαπάνες του Τεγεατικού Συνδέσμου το 1888 στα ερείπια παλαιότερου ναού, για να αντικαταστήσει την ερειπωμένη βυζαντινή βασιλική (11ου ή 12ου αιώνα) που αποτελούσε τη μητρόπολη του μεσαιωνικού Νικλίου. Ο ναός είναι χτισμένος επάνω στο κοίλο αρχαίου θεάτρου.
Κοντά στην εκκλησία σώζονται υπολείμματα μεσαιωνικών τοιχών, ενώ δίπλα είναι ο αρχαιολογικός χώρος της Επισκοπής και το όμορφο πάρκο του Τεγεατικού Συνδέσμου. Στον μεσαίωνα περιβαλλόταν από φρούριο, ίχνη του οποίου σώζονται μέχρι σήμερα. Από τα χρόνια της Επανάστασης και μέχρι το 1851 γινόταν εκεί το πανηγύρι του "Κάλλους", όπου εκτός από τις θρησκευτικές τελετές γίνονταν και συνοικέσια.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΚΑΡΥΤΑΙΝΑ (Χωριό) ΓΟΡΤΥΣ
Κατά τη Βυζαντινή εποχή χτίστηκε η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, Βυζαντινού ρυθμού. Βρίσκεται στο πίσω μέρος του κάστρου, στον πίσω μαχαλά. Καλλιτεχνική η έξω όψη με ακρίβεια και συμμετρία οι τρούλοι. Σε καταλαμβάνει δέος όταν μπεις στο εσωτερικό του Ναού. Ο Φώτης Κόντογλου γράφει για το εσωτερικό του Ναού: "Μέσα στον κουμπέ ξεχωρίζει φωλιασμένος ο Παντοκράτορας, έχοντας γύρω του τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ μαζί με τα τάγματα των Αγγέλων κι Αρχαγγέλων με φλάμπουρα στα χέρια κι ολοτρόγυρα γραμμένα γράμματα, με τούτα τα λόγια: "Ίδετε, ίδετε, ότι εγώ ειμί και ουκ εστί Θεός πλην εμού. Εγώ εποίησα γην και άνθρωπον επ' αυτής. Εγώ τη χειρί μου εστερέωσα τον ουρανόν". Ούλοι οι τοίχοι, από πάνου ως κάτου είναι ιστορημένοι με ζωγραφική. Κάθουμαι και συλλογίζουμαι. Τι χέρια τα δουλέψανε με τόση πίστη που να φέρνουνε τέτοιο σέβας στον άνθρωπο!".
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
Ο ναός είναι βασιλικού ρυθμού του 17ου αιώνα με καμπαναριό με φράγκικα στοιχεία. Βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της Καρύταινας.
Στην είσοδο της πόλεως, κτισμένη με πελεκητά αγκωνάρια
ΛΕΟΝΤΑΡΙ (Χωριό) ΦΑΛΑΙΣΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27910 22021
Αρχιτεκτονικός τύπος του μεικτού ναού, δηλαδή τρίκλιτη βασιλική στο
ισόγειο και σταυροειδής εγγεγραμμένος στον όροφο, του σύνθετου τετρακιόνιου τύπου,
με πέντε τρούλους. Ανατολικά, η κεντρική αψίδα είναι πεντάπλευρη ενώ οι δύο πλάγιες
είναι ημιεξαγωνικές. Δυτικά, ο νάρθηκας είναι διόροφος με τρούλο. Εκοσμείτο αρχικά
με τοιχογραφίες πολύ καλής Παλαιολόγειας τέχνης του 14ου αιώνα, που σήμερα καλύπτονται
σε μεγάλο μέρος από μεταγενέστερα επιχρίσματα.
Η περιοχή του Λεονταρίου είναι πλούσια σε κατάλοιπα της βυζαντινής
εποχής, στοιχείο που αποδεικνύει ότι αποτελούσε σημαντικό κέντρο στο Δεσποτάτο
του Μοριά. Ο ναός
των Αγίων Αποστόλων λειτουργεί σήμερα ως ενοριακός ναός του χωριού. ΄Εγιναν
εργασίες αποκατάστασης της αρχικής μορφής του μνημείου (1972) και ανακεράμωσης
(1990). Επίσης έγιναν εργασίες συντήρησης και αποκάλυψης τοιχογραφιών. Στην Κοινότητα
Λεονταρίου και στην ευρύτερη περιφέρεια υπάρχουν: το Κάστρο Λεονταρίου, ναός Αγ.
Αθανασίου (14ου αιώνα), ναός Ταξιαρχών (14ου αιώνα), ναός Αγίων Πάντων (14ου αιώνα),
ναός Αγ. Γεωργίου, ναός Προφήτη Ηλία, ναός Αγ. Ιωάννη και πληθώρα ερειπωμένων
μνημείων (Μονή Αγ. Νικολάου, ναός Αγ. Βασιλείου, ναός Αγ. Κυριακής, ναός Μεταμόρφωσης).
Βρίσκεται στη κεντρική πλατεία του Λεονταρίου και είναι κτίσμα του 14ου αιώνα. Είναι μικτού τύπου, βασιλικής και εξελιγμένου βυζαντινού ρυθμού και είναι ένα αριστούργημα της βυζαντινής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής. Διακοσμείται από τοιχογραφίες εξαιρετικής βυζαντινής τεχνοτροπίας, κομψό μαρμάρινο τέμπλο βυζαντινού ρυθμού καθώς και πολύχρωμο ψηφιδωτό δάπεδο.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΛΟΥΚΑΣ (Χωριό) ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ
Αξιόλογα αρχιτεκτονικά λείψανα εντοπίζονται στην κορυφή του λόφου του Αη Γιώργη και αποτελούν το κατώτερο τμήμα πύργου κατασκευασμένου πιθανότατα από τους Μαντινείς για τον έλεγχο των περασμάτων προς την πεδιάδα. Η εύρεση ιωνικού κίονα στο προαύλιο της εκκλησίας μαρτηρεί την ύπαρξη ναού, ίσως της Δήμητρας, που κατά άλλους ερευνητές βρισκόταν στη Μηλιά της Μαντινείας.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Μαντινείας
ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ (Αρχαία πόλη) ΑΡΚΑΔΙΑ
Η εκκλησία της Αγία Φωτεινής βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τις αρχαιότητες της Αρχαίας Μαντινείας κοντά στην Τρίπολη και χτίστηκε το 1972.
Η εκκλησία ξεχωρίζει για την πρωτότυπη αρχιτεκτονική της που είναι κράμα διάφορων ρυθμών, από την παραδοσιακή ελληνική αρχιτεκτονική μέχρι την βυζαντινή αρχιτεκτονική, όπως και τον αγιογραφικό της διάκοσμο που παραπέμπει στην κλασική αρχαιότητα. Ο περίβολος του ναού διακοσμείται από κατασκευές αρχαιοελληνικής έμπνευσης και μνημειακού χαρακτήρα. Η διάθεση του αρχιτέκτονα είναι εμφανώς να συγκεράσει παραδοσιακές ελληνικές επιδράσεις με την αρχαία ελληνική αισθητική, προτείνοντας μια γέφυρα-συνέχεια μεταξύ του παλιού - της κλασικής εποχής που εδώ εκπροσωπείται από τη διπλανή αρχαία Μαντινεία - και του νέου, δηλαδή της νεοελληνικής αρχιτεκτονικής παράδοσης.
Η αρχιτεκτονική του ναού, όπως και η κλασική σύλληψη και απόδοση των μορφών των αγιογραφιών, προκάλεσε και συνεχίσει να προκαλεί αντικρουόμενες κριτικές, διαφωνίες και αντιπαραθέσεις. Στο παρελθόν μάλιστα προκάλεσε και την επέμβαση της επίσημης Εκκλησίας, η οποία απαίτησε, και τελικά επέβαλε, την μερική αντικατάσταση των αγιογραφιών.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
Η εκκλησία αποτελεί ιδιοκτησία του Μαντινειακού Συνδέσμου, βρίσκεται μέσα στην αρχαία πόλη και ολοκληρώθηκε εξωτερικά το 1973 . Με στόχο τη δημιουργία ενός πνευματικού κέντρου της περιοχής, ο αρχιτέκτονας αποκρυσταλλώνει την αρχιτεκτονική ιστορία της περιοχής από τα αρχαία χρόνια ως σήμερα ( πραγματοποιώντας την ανάλογη ενότητα αρχιτεκτονικής και ζωγραφικής )
Ο λόφος "Γκορτσούλι" είναι περιστοιχισμένος από ένα χαμηλό περίβολο, πρόσφατα επισκευασμένο ,του οποίου οι πέτρες μοιάζουν να προέρχονται από αρχαία λάξευση. Στο μέσο αυτού του περιβόλου είναι κτισμένος Ναός αφιερωμένος στην Παναγία Ζωοδόχο Πηγή. Μεταξύ των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής έχει διατηρηθεί η παράδοση ότι η Παναγία ήταν παλαιό μοναστήρι που λεγόταν "Χρυσούλι". Ο λόφος "Γκορτσούλι" ονομάζεται και "Τύμβος της Πηνελόπης".
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Μαντινείας
ΣΤΕΜΝΙΤΣΑ (Χωριό) ΤΡΙΚΟΛΩΝΕΣ
Ο Αγιος Παντελεήμων είναι μονόκλιτη καμαροσκέπαστη βασιλική με τοιχογραφίες άριστης τέχνης. Η διάταξη των τοιχογραφιών είναι όμοια με της Παναγίας της Μπαφέρως και του Προφήτη Ηλία. Από τις αξιολογότερες είναι το 'Οραμα του αγίου Πέτρου Αλεξανδρείας στη βόρεια πλευρά του ιερού, ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος στο χτιστό τέμπλο και η αγία Παρασκευή στη βόρεια πλευρά του κυρίως ναού.
Χαμηλότερα από το ναό του Αγίου Παντελεήμονα, σε βραχώδες έξαρμα, βρίσκεται ο Aγιος Γεώργιος ή Καταγιώργης, που, σύμφωνα με την παράδοση, είναι ο παλαιότερος ναός της Στεμνίτσας. Ανήκει στον ίδιο αρχιτεκτονικό τύπο με τον Aγιο Παντελεήμονα. Από τις λίγες τοιχογραφίες που σώζονται, προσέξτε τη Μεγάλη Δέηση στο τέμπλο. Η αγιογράφηση του ναού ανάγεται πιθανόν στον 18ο αιώνα.
Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Τρικολώνων
ΤΡΙΠΟΛΗ (Πόλη) ΑΡΚΑΔΙΑ
Είναι ο επιβλητικός μητροπολιτικός ναός της Τρίπολης και συγχρόνως σύμβολό της. Είναι βυζαντινού ρυθμού, διακοσμημένος με μάρμαρο και βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της πόλης. Παρουσιάζει την ιδιοτυπία να είναι χτισμένος πάνω από καταστήματα τα οποία αποτελούν και το ισόγειο της κατασκευής του. Εχει αξιόλογο τέμπλο και λαμπρό διάκοσμο.
ΛΕΒΙΔΙ (Κωμόπολη) ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ
Βυζαντινό εξωκλήσι κοντά στο Λεβίδι, το οποίο πιστεύεται ότι ήταν καθολικό της παλιάς Μονής της Θεοτόκου. Εχει πλούσια εικονογράφηση και εντυπωσιακό διάκοσμο. Ο ναός έχει κτιστεί πάνω στα ερείπια του αρχαίου ναού της Υμνιας Αρτέμιδας, αρκετά τμήματα του οποίου έχουν χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή του. Το εξωκλήσι γιορτάζει κάθε χρόνο στα "Εννιάμερα της Παναγίας" με μεγάλη εμποροπανήγυρι και εκδηλώσεις.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΝΕΣΤΑΝΗ (Χωριό) ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ
Στην κορυφή του λόφου "Στοχός" του οικισμού Νεστάνης βρίσκεται εκκλησάκι
αφιερωμένο στον Αη Γιάννη τον Πρόδρομο το Θερμολόγο (Την περίοδο που ο πληθυσμός
υπέφερε από τις θέρμες της ελονοσίας ζητούσαν την θαυματουργική του επέμβαση για
την ίαση τους , για αυτό και ανομάστηκε Θερμολόγος) Στα θεμέλια της εκκλησίας
έχουν αναγνωριστεί απομεινάρια αρχαίου Ναού αφιερωμένου κατά πάσα πιθανότητα στην
αρχαία Δήμητρα . Και εδώ βλέπουμε την παρουσία της αρχαίας λατρείας στη μετέπειτα
χριστιανική έκφραση της πίστης . Σήμερα στο λόφο αυτό υπάρχει αναρρηχητικό πεδίο
,4ου ,5ου και 6ου βαθμού , ύψους 70μ., με δύο διαδρομές και δύο ρελέ διαφυγής
.Λειτουργεί υπό την ευθύνη του Ε.Ο.Σ Τρίπολης .
ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ (Λιμάνι) ΑΣΤΡΟΣ
Η απόσταση μέχρι τη Μονή είναι 7 χλμ., αλλά η μοναδική θέα αποζημιώνει
τον επισκέπτη: Φαίνεται ο Αργολικός,
από το Ναύπλιο μέχρι τις Σπέτσες,
ο κάμπος της Θυρέας αλλά και οι βουνοκορφές της ενδοχώρας.
Το μοναστήρι δύσκολα φαίνεται από μακριά. Θεόρατα πλατάνια του βαστούν
ίσκιο και το νερό μιας πηγής δροσίζει τον αποσταμένο. Ο ναός είναι επισκευασμένος
με δίρριχτη κεραμοσκεπή και κόγχη στο ιερό. Γραπτές μαρτυρίες για τη μονή υπάρχουν
από το 1792 μέχρι το 1833, οπότε και διαλύεται. Παρέμεινε όμως για τους ντόπιους
ως χώρος μοναδικής αναψυχής.
The small monastery which can be found 7 km from Ayios Andreas cannot easily be seen from a distance since it is situated for safety purposes in a ravine of gigantic plane trees which offer shade and cool water. The monastery cells are ruinous. The church has been repaired with a pitched tiled roof and an apse in the sanctuary. Written evidence exists from 1792 up to 1833, when it is abandoned.
This text is cited Feb 2003 from the Kynouria Hotels & Tourist Lodgments Association URL below.
Τηλέφωνο: +30 27550 31250
Στο δρόμο από τον Αγιο Ανδρέα
για την Παραλία του Αγίου Ανδρέα βρίσκεται το μετόχι της μονής της Εορτακουστής.
Αποτελείται από μικρή εκκλησία αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και ένα
ψηλό πύργο, πιθανά ενετικής κατασκευής. Και τα δύο κτίσματα φέρουν επιγραφές ανακαίνισης,
1714 και 1715 αντίστοιχα.
ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (Χωριό) ΛΕΩΝΙΔΙΟΝ
Παλιό και γραφικό μοναστήρι 3 χιλ. από τον Αγιο Βασίλειο Κυνουρίας,
σε όμορφη και καταπράσινη τοποθεσία κοντά στον επαρχιακό δρόμο που οδηγεί στο
χωριό και χαμηλότερα από το επίπεδό του. Περιβάλλεται από φρουριακό τοίχο και
στο εσωτερικό του μπαίνει κανείς από την τοξωτή πύλη. Το μοναστήρι κάηκε από τον
Ιμπραήμ κατά την επέλασή του στην Πελοπόννησο και εγκαταλείφθηκε οριστικά το 1834.
Το καθολικό είναι εγγεγραμμένη σταυροειδής βασιλική με οκτάπλευρο
τρούλο και έχει συντηρηθεί. Ο τρούλος του είναι διακοσμημένος με ένθετα ζωγραφισμένα
πιάτα, από τα οποία σώζονται μόνον δύο. Η στέγη του καλύπτεται από σχιστολιθικές
πλάκες, χαρακτηριστικό δομικό υλικό των κτισμάτων της ευρύτερης περιοχής. Ο ναός
έχει δίλοβο καμπαναριό και ημιεξάπλευρη αψίδα στο ιερό. Στο εσωτερικό του ναού
ξεχωρίζουν το μαρμάρινο δάπεδο με παράσταση ανάγλυφου λιονταριού, του οποίο το
σχέδιο αποτελεί μοτίβο λαϊκής τέχνης και πιθανόν βυζαντινό σύμβολο Αξιόλογη είναι
η αγιογράφηση του ναού (πιθανότατα του 17ου αι.) αν και με αρκετές φθορές. Ξεχωρίζουν
με την λεπτή τους εκφραστικότητα και σεμνότητα οι μορφές των Αγίων, η μορφή της
Σαμαρείτιδος, όπως και η εικόνα του Ταξιάρχη.
Οι γραπτές μαρτυρίες που αναφέρονται στη ζωή και δράση της Μονής
καλύπτουν το διάστημα ανάμεσα στο 1744 και στο 1834. Δύο επίσκοποι της κατοπινής
Μητρόπολης Ρέοντος Πραστού - οι Ιάκωβος και Διονύσιος - εμπλέκονται στην ιστορία
της, πράγμα που φανερώνει ότι η παρουσία της Μονής ήταν έντονη στα δρώμενα εκείνης
της εποχής. Ως προς την ονομασία της, εικάζεται ότι προέρχεται από κάποιο δένδρο
μουριάς. Σώζονται επίσης υπολείμματα κελιών και κτισμάτων του περιβόλου, μερικά
από τα οποία σήμερα είναι στο στάδιο της αποκατάστασης. Ενα από τα κελιά έχει
ήδη συντηρηθεί.
Ο ναός εορτάζει στις 6 Σεπτεμβρίου. Παλαιότερα τον επισκέπτονταν πλήθος προσκυνητών.
Ονομασία ίσως από κάποιο δένδρο μουριάς. Στα μέσα του δρόμου από Παλιοχώρι προς Αγιο Βασίλειο σε μια δενδροσκέπαστη πλαγιά διακρίνουμε φρουριακά ερείπια της Ι.Μ. Ταξιάρχη. Ο Ναός όπως πολλοί στην Κυνουρία και αλλού, είναι μονόκλιτος σταυροειδής με οκτάπλευρο τρούλο. Έχει κατεστραμμένες τοιχογραφίες, ίσως από την πυρπόληση του Ιμπραήμ. Οι γραπτές μαρτυρίες αρχίζουν από το 1744 μέχρι το 1834 που διαλύεται. Δύο επίσκοποι της κατοπινής Μητρόπολης Ρέοντος Πραστού Ιάκωβος και Διονύσιος, εμπλέκονται στην ιστορία της Μονής, δείγμα του ρόλου της στην Κυνουριακή ζωή της εποχής.
ΑΣΤΡΟΣ (Κωμόπολη) ΑΡΚΑΔΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27550 22176
Τέσσερα χιλιόμετρα μετά το Αστρος, στις πρώτες στροφές του δρόμου
Αστρους - Παναγίας
Μαλεβής - Αγ. Πέτρου,
αριστερά, εκεί που σμίγουν τα ρέματα της απέναντι βουνοπλαγιάς βρίσκεται το μοναστήρι
της Παλαιοπαναγιάς, αφιερωμένο στην Παναγία (στην Αγία Ελεούσα). Από κάποια κοντινή
στροφή ξεκινά ένας καλός χωματόδρομος μέχρι την αυλόπορτα της μονής. Η μονή διατηρεί
τον αρχικό της χαρακτήρα με λίγες σύγχρονες επεμβάσεις. Το καθολικό είναι σταυρεπίστεγος
τετρακιόνιος και έχει κτιστεί το 1814. Η πρώτη ιστορική μνεία γίνεται το 1612
ενώ άλλοι αναφέρουν το 1310. Το μοναστήρι διατηρεί σε κοντινή απόσταση μετόχι.
Η μονή σήμερα είναι γυναικεία.
ΑΤΣΙΧΟΛΟΣ (Χωριό) ΓΟΡΤΥΣ
Χτισμένη στη μαγευτική χαράδρα του Λούσιου είναι η Νέα Μονή Καλαμίου
από την οποία σώζεται μόνο το καθολικό που αναστηλώθηκε πρόσφατα. Είναι ναός σταυροειδής
εγγεγραμμένος που άρχιζε να χτίζεται το 1713 και αγιογραφήθηκε από τον Πέτρο Πεδιώτη
(τον αγιογράφο και της εκκλησίας των Τριών Ιεραρχών της Στεμνίτσας) και τον αδερφό
του Μιχαήλ, ζωγράφους από την Κρήτη. Πίσω και προς τα δυτικά του ναού ήταν χτισμένα
τα κελιά σε σχήμα Γ. Οπως συμβαίνει και στα άλλα μοναστήρια, το "Νέο Καλάμι",
όπως συνηθίζεται να λέγεται η Νέα Μονή Καλαμίου, χτίστηκε κοντά στο "Παλιό Καλάμι",
το παλαιότερο μοναστήρι που ήταν χτισμένο σε θέση εντελώς απρόσιτη, στα ριζά ενός
απότομου βράχου, σε ένα διάδρομο μήκους 50 μ. Μπορείτε να επισκεφθείτε την Παλαιά
Μονή από το μονοπάτι που ξεκινάει από το πίσω μέρος της Νέας Μονής. Τα πέτρινα
σκαλοπάτια θα σας οδηγήσουν μέσα από ένα εξαιρετικά υποβλητικό τοπίο στο καθολικό
του παλαιού μοναστηριού που είναι χτισμένο το μισό μέσα σε σπηλιά, όπως συνήθως
συμβαίνει στις εκκλησίες των μοναστηριών του Λούσιου που προέρχονται από ασκηταριά.
Η αγιογράφηση του καθολικού έγινε από τους αδελφούς Πεδιώτες το 1705. Τα αποσπάσματα
των τοιχογραφιών σώζονται σε σχετικά καλή κατάσταση. Ολο το μοναστήρι περιβάλλεται
από τον χαρακτηριστικό οχυρωματικό τοίχο με πολεμίστρες και πύργους. Το Παλιό
Καλάμι εκτιμάται ότι άρχισε να συγκροτείται ως μονή περί τον 15ο-16ο αιώνα γύρω
από ένα ασκητήριο.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από ιστοσελίδα,
με φωτογραφίες του
Δήμου Τρικολώνων
Η μονή είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου και χτισμένη πάνω από τις όχθες του ποταμού Λούσιου, στη δυτική πλευρά του ομώνυμου φαραγγιού. Βρίσκεται σε απόσταση τεσσάρων περίπου χιλιομέτρων από το χωριό Ατσίλοχος, σε υπέροχη και καταπράσινη τοποθεσία με πανοραμική θέα στο φαράγγι. Οδική πρόσβαση στη μονή υπάρχει επίσης και από την Αρχαία Γόρτυνα (5 χιλ.). Περιλαμβάνει την παλαιά και την νέα Μονή Καλαμίου. Η παλαιά Μονή είναι κτισμένη σε απότομο βράχο 100 μέτρα βορειοανατολικά της νέας. Κατά την άποψη διαφόρων ιστορικών είναι κτίσμα του 15ου αιώνα. Το Καθολικό της παλαιάς Μονής είναι σφηνωμένο μέσα στο βράχο, και είναι αγιογραφημένο από τον Κρητικό ζωγράφο Πέτρο Πεδιώτη το 1705 με έξοδα του Αθανασίου Κουλόπουλου από την Καρύταινα, επί ηγουμένου Ιερομονάχου Παισίου Μάλεση. Σώζονται παλαιότερες αγιογραφίες και πρωτότυπο διώροφο μικρό παρεκκλήσι λεγόμενο εγλείστρα. Το καθολικό περιβάλλεται από προστατευτικό τείχος κατά τα πρότυπα της Μονής Φιλοσόφου, όπως και από ερείπια κελιών και άλλων κτισμάτων. Η νέα Μονή κτισμένη πιο μπροστά, σε ομαλότερο μέρος. Το Καθολικό έχει κτισθεί με τη συνδρομή και τα έξοδα του Αθανασίου Κουλόπουλου επί ηγουμένου Ιωασήφ ιερομονάχου Κουντούρη και επί πατριάρχου Κων/πόλεως Κυρίλλου, το 1713. Είναι αγιογραφημένο από τους Πέτρο και Μιχαήλ Πεδιώτη. Τα κελλιά της νέας Μονής ήταν σε ημιερειπωμένη κατάσταση, αλλά σήμερα έχουν ανακαινισθεί με τη φροντίδα και συνδρομή ευσεβών χριστιανών.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΒΑΛΤΕΣΙΝΙΚΟ (Χωριό) ΑΡΚΑΔΙΑ
Παλιό και ιστορικό δίδυμο μοναστήρι-ασκηταριό στη δυτική πλευρά του
φαραγγιού του Κάψαλη, 3 χιλ. έξω από το Βαλτεσινίκο, στο δρόμο προς το χωριό Ολομάδες.
Είναι χτισμένο στην πτύχωση του βράχου μέσα σε σπήλαιο και είναι σήμερα εγκαταλειμμένο.
Γνωστό και σαν Παλαιομονάστηρο το μοναστήρι είναι αφιερωμένο στον Αγιο Νικόλαο
και την Ανάληψη. Κτίστηκε γύρω στα 1500-1550, εποχή φυγής προς το μοναχισμό. Κάηκε
μερικά το 1826 από τον Ιμπραήμ. Η επίσημη διάλυσή του έγινε το 1833.
Το συγκρότημα του μοναστηριού έχει δεχτεί μετασκευές με σειρά από
πολεμίστρες (που είναι χωνοειδείς, εσωτερικά 60x70 και εξωτερικά 12x15) και μικρά
παράθυρα κατά τη διάρκεια του αγώνα του 21. Καλύπτεται μάλιστα σχεδόν ολόκληρο
από τεράστια σπηλιά. Ενα μικρό μέρος του έχει τεχνητή στέγη και μόνο η πρόσοψη
έχει κτιστεί. Μάλιστα, λόγω της δυσπρόσιτης θέσης του, αποτέλεσε οχυρό και καταφύγιο
των αγωνιστών και των κατοίκων.
Η είσοδος στο μοναστήρι γίνεται σήμερα από μια πέτρινη σκάλα που
οδηγεί σε μια μικρή αίθουσα, τον εξωνάρθηκα, 23τ.μ. Οι δύο ναοί είναι χτισμένοι
σε δύο επίπεδα-ορόφους. Μια σκάλα ανεβάζει στο πάνω επίπεδο όπου είναι ο ναός
της Ανάληψης, λαξεμένος στον βράχο. Ο ναός σώζει, αν και σε κακή κατάσταση από
το χρόνο, την υγρασία και την έλλειψη συντήρησης, υπέροχες τοιχογραφίες των μέσων
του 16ου αιώνα. Το ιερό χωρίζεται με μικρό ξύλινο τέμπλο. Σε μια κοιλότητα του
βράχου που έχει τη μορφή τρούλου εικονίζεται ο Παντοκράτωρ με τους Ευαγγελιστές.
Πάνω από την είσοδό του διακρίνεται εντοιχισμένο αγγείο που λειτουργούσε σαν ηχείο.
Από τον εσωνάρθηκα ένας στενός διάδρομος οδηγεί στο ναό του Αγίου Νικολάου. Είναι
ένας μικρός ναΐσκος που μόλις χωράει τους παπάδες και δύο ψάλτες. Η αγιογράφηση
είναι κατεστραμμένη. Σώζονται μόνον ίχνη δύο αγιογραφιών.
Στη δεξιά πλευρά του εξωνάρθηκα, μια ξύλινη σκάλα οδηγεί σε ένα εξώστη,
από όπου μια σήραγγα 50μ. βγάζει έξω από το μοναστηριακό συγκρότημα. Η δίοδος
αυτή χρησίμευε για να επικοινωνεί η μονή με τα κτίσματα που υπήρχαν έξω από τη
αυτή. Ο διάδρομος που οδηγεί στο ναό του Αγίου Νικολάου συνεχίζοντας οδηγεί σε
ένα ανοικτό χώρο, στον "εξώστη". Δίπλα υπάρχει μια μεγάλη σπηλιά, όπου το 1826
είχαν αποθηκεύσει οι χωριανοί γεννήματα.
Το μοναστήρι είναι συνδεδεμένο με ένα αξιόλογο επεισόδιο κατά την
Επανάσταση. Το Σεπτέμβριο του 1826 κατέφυγαν εκεί εκατοντάδες γυναικόπαιδα και
λίγοι αγωνιστές από το Βαλτεσινίκο για να σωθούν από την επιδρομή του στρατεύματος
του Ιμπραήμ. Προΐστατο ο ίδιος ο Ιμπραήμ που εισέβαλε στο χωριό για να εκδικηθεί
το φόνο του ανιψιού του, του Μπεόπουλου, από επαναστάτες κοντά στο Αγριδάκι. Οι
Τούρκοι επέδραμαν κατά του μοναστηριού μετά από προδοσία. Οι έγκλειστοι όμως αμύνθηκαν
γενναία προκαλώντας τους μεγάλες απώλειες. Μάλιστα απέκρουσαν την απόπειρα των
πολιορκητών να εισβάλουν από τρύπα που αποκάλυψαν στην οροφή του σπηλαίου, πάλι
μετά από προδοσία. Στη συνέχεια κατόρθωσαν να απομονώσουν με βρεμένες λινάτσες
τη φωτιά που έβαλαν οι Τούρκοι, οι οποίοι έριξαν από την τρύπα αναμμένα ξύλα.
Αποτέλεσμα ήταν να καεί ένα μέρος του μοναστηριού. Μετά από τρεις μέρες πάντως
οι Τούρκοι έλυσαν την πολιορκία λόγω απωλειών αλλά και της σπουδής τους να αποχωρήσουν
προς την Πάτρα. Και σήμερα ακόμα βρίσκει κανείς στην μεγάλη σπηλιά μετά τον εξώστη
καμένα σπυριά σιταριού. Επίσης, φαίνεται ακόμα ο ογκόλιθος που έριξαν οι Τούρκοι
από την τρύπα, ο οποίος και σκάλωσε ανάμεσα στους βράχους.
Η μονή εορτάζει δύο φορές το χρόνο, στις 9 Μαΐου, του Αγίου Νικολάου, και της
Αναλήψεως.
Τηλέφωνο: +30 27950 82308
Γυναικεία μονή αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, 1 χιλ. ΒΔ του
Βαλτεσινίκου. Βρίσκεται σε ένα μαγευτικό τοπίο με έλατα, κέδρα και σφεντάμια.
Το καθολικό κτίστηκε μεταξύ του τέλους του 16ου αι. και αρχών του 17ου αι., σε
μια εποχή δύσκολη, τότε που οι Τούρκοι δεν έδιναν άδεια για το κτίσιμο ναών. και
έχει υποστεί εξωτερικά αρκετές μετασκευές. Το ίδιο και η περίβολος της μονής.
Το καθολικό εξωτερικά δεν παρουσιάζει αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον αλλά διατηρεί ωραιότατες
και μεγάλης αγιογραφικής αξίας αγιογραφίες στο τέμπλο και στον κυρίως ναό. Ο ακριβής
χρόνος αγιογράφησης, όπως και ο δημιουργός της, παραμένουν άγνωστοι. Ας σημειωθεί
ότι πολλές αγιογραφίες έχουν υποστεί πρόσφατα ειδική συντήρηση. Η πόρτα τηε εκκλησίας
είναι κοντή, ίσως για να μην μπορούν οι Τούρκοι να μπουν έφιπποι στο ναό.
Το μοναστήρι έχει ανακαινισθεί 4 φορές, το 1736, 1773, 1820 και 1826.
Εκλεισε με το βασιλικό διάταγμα του 1833 που προέβλεπε το κλείσιμο των μοναστηριών
που είχαν κάτω από 6 μοναχούς (την περιόδο εκείνη έκλεισαν συνολικά 240 μοναστήρια).
Κατά καιρούς άνοιξαν τη μονή ορισμένοι μοναχοί. Το 1955 εγκαταστάθηκαν στο μοναστήρι
η Ελισάβετ, κατά κόσμον Ελένη Οικονομοπούλου και η Αγάθη, κατά κόσμον Αριστέα
Μιχοπούλου οι οποίες ανακαίνισαν τον ναό και έκαναν νέα κτίρια.
Η εκκλησία εορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο με πανηγύρι, οπότε συγκεντρώνεται
αρκετός κόσμος από τα γύρω χωριά για να προσκυνήσει την Παναγία την "Βαλτεσινιώτισσα"
όπως την ονομάζουν. Από παλιά οι κάτοικοι θεωρούν την ταπεινή αυτή εκκλησούλα
της Παναγίας σαν προγονική κληρονομιά και θείο δώρο.
Η θέση του μοναστηριού προσφέρει θαυμάσια θέα προς τις κορυφές του Ερύμανθου
και του Χελμού, το Στρεζοβίκο,
το Λαστοβούνι , το Γλογοβίτικο και τα Καλαβρυτοχώρια.
ΒΑΧΛΙΑ (Χωριό) ΚΟΝΤΟΒΑΖΑΙΝΑ
Η Μ.Αγίας
Παρασκευής Βάχλιας ευρίσκεται σε υψόμετρο 1.045μ. Ν.Α. των υπωρειών του όρους
Αφροδίσιον και απέχει 5χλμ. από το χωριό Βάχλια, 65χλμ. από την Τρίπολη και 68χλμ.από
τον Πύργο της Ηλείας. Στη Μονή οδηγεί δρόμος 1 χλμ. πριν από τη Βάχλια , στο ύψος
της αρχαίας πόλης Κώμης. Η ίδρυση της Μονής, σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, χρονολογείται
στα μέσα του 16ου αιώνα. Σύμφωνα με την Αρχαιολογική Υπηρεσία, το κτιριακό συγκρότημα
της Ιεράς Μονής αποτελεί ένα "πολύ αξιόλογο ιστορικό μνημείο της Β.Δ. Γορτυνίας".
Το σχήμα της Ιεράς Μόνης είναι τετράπλευρο, αποτελείται από την εκκλησία,
μονόκλιτη, μεγάλο καθιστικό, μαγειρείο και πέντε κελιά. Στη μέση υπάρχει το αίθριο
με τα υπόστεγα, καταπακτή και σκάλα επικοινωνίας με τους ημιυπόγειους χώρους.
Η Μονή αυτή φαίνεται ότι έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επανάσταση του
1821. Την περίοδο αυτή απετέλεσε κρυσφήγετο και ορμητήριο των αρματολών και κλεφτών,
όπως εξ' άλλου μαρτυρούν οι υπάρχουσες πολεμίστρες.
Στη Μονή από της ιδρύσεώς της μέχρι το τέλος του 1955 υπηρέτησαν διαδοχικά
άλλοτε μοναχοί και άλλοτε μοναχές. Μάλιστα στις 31 Οκτωβρίου 1838, οπότε και επρόκειτο
να διαλυθεί η Μονή, μαζί με άλλες, οκτώ μοναχοί που είχαν εγκατασταθεί εκεί ζήτησαν
με υπόμνημά τους από την Πολιτεία και την Ιερά Σύνοδο να μη διαλυθεί η Μονή. Πράγματι,
η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδας γνωμοδότησε τότε να διατηρηθεί η Μονή
και να "εγκαταβιώσωσι εν αυτή οι αναφερόμενοι οκτώ μοναχοί. πληρώνοντες κατ΄
έτος εις το δημόσιον κατά τα διατεταγμένα, τα νενομισμένα". (Απ.πρωτ. 10045-10046,
εν Αθήναις 1 Οκτωβρίου 1841)- (βλ. "Μοναστήρια της Πελοποννήσου" της
Ντιάνας Αντωνακάτου και Τάκη Μαύρου και "Εκκλησίες και Αρκαδικά Μοναστήρια"
του Πέτρου Σαραντάκη).
Στις 31-12-1995 η Μονή πήρε φωτιά με αποτέλεσμα να καταστραφεί η κεντρική
πτέρυγα. Σύντομα όμως έγινε αποκατάσταση των ζημιών, με αναστήλωση των καταστραφέντων
κελιών σύμφωνα με τους όρους που υπέδειξε η ΑρχαιολογικήΥπηρεσία, μετά από κινητοποίηση
της Ιεράς Μητρόπολης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως, της Πανγορτυνιακής Ένωσης Αθήνας,
της Ένωσης Βαχλαίων Αθήνας και του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου της Ενορίας Αγίας
Μαρίνας Βάχλιας. Το μοναστήρι διατηρείται έτσι σήμερα σε πολύ καλή κατάσταση.
Τηλέφωνο: +30 27970 63297
Το μοναστήρι της Παναγίας της Κλειβωκάς βρίσκεται κοντά στην Κοντοβάζαινα,
στη δυτική πλευρά του ομώνυμου όμορφου φαραγγιού. Η πρόσβαση στη μονή γίνεται
από στενό κατηφορικό δρόμο στα αριστερά από την διασταύρωση προς Βελημάχι,
Καρδαρίτσι, και Παραλογγούς
που συναντάμε φεύγοντας από την Κοντοβάζαινα προς Βούτση. Η μονή είναι χτισμένη
στη μέση ακριβώς ενός μονοκόμματου βράχου ύψους πάνω από 200μ. Στο σημείο αυτό
βρέθηκε πριν από ένα και πλέον αιώνα η εικόνα της Παναγίας μέσα σε μια σπηλιά.
Στο προαύλιο της μικρής εκκλησίας, που είναι χτισμένη στο στόμιο της σπηλιάς αυτής,
ανεβάζουν εκατόν τριάντα πέτρινα σκαλιά.
H μονή εορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο, ενώ στην εορτή της Ζωοδοόχου Πηγής γίνεται
πανηγύρι.
ΒΛΑΧΕΡΝΑ (Χωριό) ΛΕΒΙΔΙ
Παλαιά μονή χτισμένη σε σπηλιά του βουνού Καστανιά νότια της Βλαχέρνας. Σώζεται το καθολικό. Δεν έχει μοναχούς σήμερα. Υπάρχει πρόσβαση με αμαξιτό δρόμο από τη Βλαχέρνα.
Παλαιά μονή τρυπωμένη σε μια μεγάλη σπηλιά κοντά στην κορυφή του βράχου του Μπεζενίκου που υψώνεται πάνω από τη Βλαχέρνα. Σώζεται το καθολικό. Δεν έχει μοναχούς σήμερα. Η θέση όπου βρίσκεται το μοναστήρι έχει εξαιρετική θέα. Από το χωριό υπάρχει δρόμος που οδηγεί στη μονή.
ΒΥΖΙΚΙ (Χωριό) ΤΡΟΠΑΙΑ
Παλιά μονή χτισμένη στο χωριό Βυζίκι της Γορτυνίας κοντά στο κάστρο της Ακοβας. Είναι εγκαταλειμένη σήμερα. Το καθολικό σώζεται και έχει υποστεί συντηρήσεις απο τον τοπικό πολιτιστικό σύλλογο.
ΓΛΥΠΠΙΑ (Αρχαία κωμόπολη) ΛΕΩΝΙΔΙΟΝ
Ερειπωμένο κτίσμα με όρθιο το ναό, ο οποίος είναι βασιλική με κόγχη
στο Ιερό. Βρίσκεται δίπλα από τον πανύψηλο μεσαιωνικό πύργο. Βρίσκεται στο δρόμο
από Αγ. Βασίλειο προς Πλατανάκι,
μάλλον πάνω στα ερείπια του αρχαίου κάστρου της πόλης Γλυππίας ή Γλυμπείς του
Πολύβιου, όπως μαρτυρούν θραύσματα από αρχαία αγγεία και τμήμα αρχαίου αγάλματος
στην είσοδο του ναού. Η Μονή εγκαταλείφθηκε το 1834.
The monastery a ruined structure with an upright katholikon, which is a basilica with an apse in the sanctuary, and the adjacent very high tower, is found on the road from Ayios Vassileios towards Platanaki, on the ruins of the ancient castle of the city of Glyppia. It is a place of intense ancient Greek presence, blessed by the toil of holy souls from 1806 to 1831, when it is abandoned.
ΔΥΡΡΑΧΙΟ (Χωριό) ΦΑΛΑΙΣΙΑ
Παλαιά μονή ανάμεσα στο στο Λεοντάρι,
και στο Δυρράχι, χωμένη μέσα
στα έλατα. Η μονή έχει συνδεθεί με τη νεώτερη ελληνική ιστορία, αφού υπήρξε στην
περίοδο της επανάστασης του '21 ορμητήριο του Παπαφλέσσα. Μάλιστα ο ηγούμενος
της μονής, Δημήτριος, ήταν ο περίφημος σημαιοφόρος του. Σήμερα σώζεται μόνο το
καθολικό, το οποίο και γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο με πανηγύρι ("Παπαφλέσσια").
ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΛΟΥΚΟΥΣ (Μοναστήρι) ΑΡΚΑΔΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27550 41260
Βρίσκεται ΒΔ του ΄Αστρους, στο χώρο της Αρχαίας Θυρεάτιδος, σε περιοχή κατάσπαρτη από αρχαιότητες. Πιθανόν οικοδομήθηκε στη θέση παλαιοχριστιανικού ναού του 5ου αιώνα μ.Χ. Το Καθολικό ανήκει στον τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου εγγεγραμμένου
σταυροειδούς με τρούλο, με τοιχογραφίες καλής τέχνης του 17ου αιώνα και δάπεδο
από πολύχρωμα μαρμαροθετήματα. Είναι κτισμένο σε μίμηση αμελούς πλινθοπερίκλειστου, με εντοιχισμένα αρχαία μέλη και κεραμοπλαστικά κοσμήματα. Στο τέμπλο υπάρχουν δεσποτικές εικόνες του 17ου αιώνα. Πρώτη μνεία της Μονής γίνεται στα "Γεωγραφικά" του Μελέτιου, Μητροπολίτη Αθηνών (1690). Το 1805 την επισκέπτεται ο ΄Αγγλος περιηγητής Leake.
Για την προέλευση του ονόματος "Λουκού" έχει υποτεθεί ότι:
•η Μονή ήταν αφιερωμένη στην Αγ. Λουκία,
•έλαβε το όνομά της από τη λατρεία της ΄Ηρας ("Juno Lucina"),
•λόγω ύπαρξης λύκων ονομάστηκε η θέση Λυκού,
•πρόκειται περί Μονής του Οσίου Λουκά,
•ότι σχετίζεται με το Lucus Feroniae (δάσος θηραμάτων) στο οποίο ήταν η έπαυλη του Ηρώδη Αττικού κ.α.
Σήμερα λειτουργεί ως γυναικεία Μονή.
Στο μνημείο έχουν πραγματοποιηθεί εργασίες ανακεράμωσης της στέγης του καθολικού, στερεωτικές εργασίες στον διώροφο πύργο της Μονής και εργασίες συντήρησης των κελλιών. ΄Εγιναν συστηματικές εργασίες συντήρησης του ζωγραφικού διακόσμου του ναού στη δεκαετία του 1980. Το 1994 και στις αρχές του 1995 συντηρήθηκε το ψηφιδωτό δάπεδο του καθολικού.
Η μονή Λουκούς βρίσκεται κοντά στο Αστρος πάνω στον οδικό άξονα Τρίπολης-Αστρους. Είναι αφιερωμένη στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος και είναι κτίσμα του l2ου αιώνα με αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Χτίστηκε στα ερείπια του ιερού του Πολεμοκράτη εγγονού του Ασκληπιού. Η εκκλησία, όπως και άλλα κτίσματα της μονής, περιλαμβάνει εντοιχισμένα, γλυπτικά τμήματα υστερορωμαϊκών χρόνων. Η μονή έχει σημαντική βιβλιοθήκη με ιστορικά χειρόγραφα και κώδικες. Στον προαύλιο χώρο της μονής υπάρχουν γλυπτά που προέρχονται από την παρακείμενη έπαυλη του Ηρώδη του Αττικού και γλυπτά με περίτεχνο διάκοσμο που προέρχονται από το αρχαίο ιερό. Με το ιερό αυτό είχε συνδεθεί ο Ηρώδης ο Αττικός ο οποίος έιχε κτίσει δίπλα την έπαυλή του. Στο μοναστήρι βρέθηκε ανάγλυφο του 4ου αι. π.Χ. που αναπαριστά τον Ασκληπιό και την οικογένειά του, που εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών. Επίσης βρέθηκε τμήμα ράβδου με ελισσόμενο φύδι από άγαλμα του Ασκληπιού. (41 χλμ. από Τρίπολη, 4 χλμ. από Αστρος) Λίγα μέτρα από την μονή υπάρχει ρωμαϊκό υδραγωγείο με τις χαρακτηριστικές καμάρες.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΚΑΡΥΕΣ (Χωριό) ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗ
Τηλέφωνο: +30 27910 23000
ΚΑΣΤΑΝΙΤΣΑ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Ξωκλήσι
σήμερα του ορεινού πανέμορφου χωριού της Καστάνιτσας, άλλοτε ανήκε στη Μονή του
Αγ. Νικολάου και Παντελεήμονος Κοντολινάς. To μοναστήρι είναι χωμένο στο λόγγο
σε κατάφυτη περιοχή από καστανιές και έλατα (λίγο πιο πάνω), σε περιβάλλον που
αναδίδει έντονο μοναστικό τόνο. Σώζεται μόνον το καθολικό που έχει επισκευασθεί.
Διατηρούνται λίγες τοιχογραφικές παραστάσεις του Κουλιδά (1767). Η
ιστορία του μοναστηριού καταγράφεται μεταξύ 1628 και 1834 οπότε και διαλύεται
μετά το διάταγμα του Όθωνα.
Στο χώρο μπορεί κανείς να φτάσει από χωματόδρομο από την Καστάνιτσα.
Οι λάτρεις της φύσης και της πεζοπορίας μπορούν να διασχίσουν το μοναδικού κάλλους
φαράγγι της Μαζας διανύοντας μια κοπιαστική πορεία τριών ωρών δίπλα στο ρέμα ανάμεσα
σε θεόρατα βράχια και πλατάνια.
ΚΟΣΜΑΣ (Χωριό) ΚΥΝΟΥΡΙΑ
Μικρό παλιό μοναστήρι, 5 - 6 χλμ. δυτικά του Κοσμά, είναι από τα διαλυμένα μοναστήρια της νότιας Κυνουρίας. Εχει όρθιο μόνο το καθολικό, μια βασιλική με αμφίρρυχτη στέγη και κόγχη στο Ιερό. Έντονη είναι η παρουσία του τσιμέντου. Σε σύγχρονη επιγραφή μπορεί να διαβάσει κανείς ότι ιδρύθηκε το 1592 και εγκαταλείφθηκε κατά το 1843. Βρίσκεται προς το Παλαιοχώρι, μέσα σε ξέφωτο από ελατόφυτες πλαγιές του Πάρνωνα.
It is one of the small ruined monasteries of S Cynuria, which can be found W of Kosmas towards Palaiochori, in an opening on the fir-covered slopes of Mt. Parnon. The only part standing is the katholikon, a basilica with a pitched roof and an apse in the sanctuary. In a modern inscription, one can read that the monastery was founded in 1592 and abandoned in 1843.
ΚΟΥΝΟΥΠΙΑ (Χωριό) ΛΕΩΝΙΔΙΟΝ
Βρίσκεται στην άκρη του χωριού Κουνουπιά της Κυνουρίας.
Ο όμορφος ναός είναι χτισμένος σε ρυθμό εγγεγραμμένης σταυροειδούς βασιλικής.
Χτίστηκε το 10 αιώνα, πιθανότατατα πάνω στα θεμέλια αρχαίου ναού. Ανακαινίστηκε
το 1954 με δαπάνες των ομογενών Κουνουπιωτών από την Αμερική. Στο μαρμάρινο τέμπλο
διατηρούναι εξαιρετικής ποιότητας βυζαντινές εικόνες. Αξιόλογες - αν και φθαρμένες
- είναι δύο ρώσικες εικόνες που κοσμούν το τέμπλο, αριστερά και δεξιά της ωραίας
πύλης. Η Μονή γιορτάζει στις 15 Αυγούστου με πανηγύρι.
ΛΕΟΝΤΑΡΙ (Χωριό) ΦΑΛΑΙΣΙΑ
Παλαιά μονή ανάμεσα στο στο Λεοντάρι,
και στο Δυρράχι, χωμένη μέσα
στα έλατα. Η μονή έχει συνδεθεί με τη νεώτερη ελληνική ιστορία, αφού υπήρξε στη
περίοδο της επανάστασης του 21 ορμητήριο του Παπαφλέσσα. Μάλιστα ο ηγούμενος της
μονής, Δημήτριος, ήταν ο περίφημος σημαιοφόρος του. Σήμερα σώζεται μόνο το καθολικό,
το οποίο και γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο με πανηγύρι ("Παπαφλέσσια").
ΛΕΩΝΙΔΙΟ (Κωμόπολη) ΚΥΝΟΥΡΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27570 22224
Παλιό μοναστήρι, γυναικείο σήμερα, 5 χιλ. βορειοδυτικά του Λεωνιδίου.
Είναι φωλιασμένο στην κοιλότητα μιας σπηλιάς σε απότομο κοκκινόβραχο σε ύψος 500
μ. Το όνομα Σίντζα φαίνεται ότι το έλαβε η τοποθεσία από παλιά μεγάλη συκιά (συντζά
στα τσακώνικα) που θα υπήρχε στη σπηλιά. Η θέα προς το Λωνίδιο και τα νησιά του
Αργολικού είναι εξαιρετική Η μονή έχει σταυρεπίστεγο καθολικό με ενδιαφέρουσες
εικόνες του 1650, σκαλιστό τέμπλο και κατάλευκα κελιά. Οι πρώτες μαρτυρίες για
την ιστορία της χρονολογούνται από το 1628. Στη βιβλιοθήκη της μονής φυλάσσεται
ένα κομμάτι από σπονδυλική στήλη, λένε πως είναι του φιδιού που σκότωσαν με τρομπόνια
Σπετσιώτες και Υδραίοι ναυτικοί όταν ο φόβος του έδιωχνε τους προσκυνητές. Γύρω
από το μοναστήρι υπάρχουν ασκηταριά σε κάθετους βράχους. Σήμερα οι μοναχές βρίσκονται
συνήθως στον Αγιο Χαράλαμπο, κοντινό μετόχι του μοναστηριού. Ο Αγιος Νικόλαος
απολαμβάνει μεγάλης λατρείας από τους Λεωνιδιώτες. Ορκίζονται μάλιστα και στο
όνομά του: "Μα τον άγιε Νικόα τα Σύντζα".
Μοναστήρι που πρέπει να πήρε το όνομά του από το τσακώνικο: Σύντζα = Συκιά. Γαντζωμένο στους κοκκινόβραχους νοτιοδυτικά του Λεωνιδίου φαίνεται απλησίαστο. Μιάμιση ώρα με τα πόδια, πολύ πιο γρήγορα με το αυτοκίνητο, αλλά θα βγει αγκομαχώντας. Αξίζει όμως την θυσία. Ανάμεσα στους θεόρατος βράχους θα δει ο επισκέπτης τα κάτασπρα κελιά, το σταυρεπίστεγο καθολικό με το σκαλιστό τέμπλο και τις άγιες εικόνες του 1650. Θα του δείξουν το σπόνδυλο του κροκόδειλου στη βιβλιοθήκη και βέβαια από εκεί ψηλά το Λενίδι, μοναδική θέα. Οι πρώτες γραπτές μαρτυρίες για την ιστορία της μονής χρονολογούνται από το 1628 και εξής. Σήμερα είναι γυναικεία μονή. Τις μοναχές θα τις βρούμε σχεδόν πάντα στο μετόχι της Ι.Μ. τον Αγιο Χαράλαμπο, λίγο έξω από το Λεωνίδιο στο δρόμο προς τη μονή.
Τηλέφωνο: +30 27910 22216
ΜΕΛΙΓΟΥ (Χωριό) ΑΣΤΡΟΣ
Η Μονή
Αγίας Τριάδος είναι και αυτή ένα εγκαταλελειμμένο μοναστηριακό κτίσμα της
Κυνουρίας. Φτάνει κανείς εκεί ακολουθώντας τον αγροτικό χωματόδρομο που ξεκινά
αριστερά του επαρχιακού δρόμου Aστρους-
Αγίου Πέτρου, πριν από το
διάσελο όπου η διακλάδωση προς Aγ.
Ιωάννη και Πλάτανο, Χάραδρο
κτλ.
Ανάμεσα από ερειπωμένα κτίσματα ξεπροβάλλει, σαν μέσα από κρυψώνα,
ένας ογκώδης Ναός. Στο εξωτερικό τύμπανο του τρούλου διακρίνονται όμορφα κεραμικά
διακοσμητικά. Τέτοια είχαν, πριν από μερικά χρόνια, όλοι οι τοίχοι, όπως και θραύσματα
αρχαίων ανάγλυφων, αλλά η σύγχρονη κεραμοσκεπή κατέστρεψε αυτά τα στοιχεία.
Στο εσωτερικό, ο πανύψηλος τρούλος προκαλεί το θαυμασμό, καθώς είναι
στηριγμένος σε τέσσερις πεσσούς και διακοσμημένος από λαϊκές τοιχογραφίες του
ΙΗ΄ αιώνα, που είναι και ο αιώνας ακμής της Μονής, η οποία διαλύεται το 1834.
Η Μονή γιορτάζει τη Δευτέρα της Πεντηκοστής, εορτή του Αγ. Πνεύματος.
ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ (Μοναστήρι) ΣΤΕΜΝΙΤΣΑ
Τηλέφωνο: +30 27950 81385, 81447
Η μovή βρίσκεται 14 χλμ. νότια της Δημητσάνας (9 χλμ. νοτιοδυτικά
της Στεμνίτσας), στηv αριστερή όχθη τoυ Λoύσιoυ. Είvαι χτισμέvη στη ρίζα εvός
παvύψηλoυ και κατακόρυφoυ βράχoυ, σχεδόv όμoιoυ με εκείvov της παλαιάς μovής Φιλoσόφoυ,
o oπoίoς βρίσκεται διαγωvίως απέvαvτί της. Τo υψόμετρo της μovής είvαι 500 περίπoυ
μέτρα και βρίσκεται 200 περίπoυ μέτρα πιo πάvω από τηv κoίτη τoυ Λoύσιoυ. Από
τη μovή μέχρι τo Λoύσιo, κυριαρχεί τo άγριo και επιβλητικό τoπίo με πλoύσια βλάστηση,
εvώ σε αρκετά σημεία, υπάρχει ήμερoς και βατός τόπoς, σχηματισμέvoς σε αvαβαθμίδες,
πoυ χρησιμoπoιείται για τις αγρoτικές καλλιέργειες της μovής.
Η ίδρυσή της
Η ακριβής χρovoλoγία ιδρύσεως της μovής, παραμέvει αδιευκρίvιστη και
αυτό γιατί, μέσα στις ιστoρικές πηγές πoυ μας έχoυv διασωθεί δεv υπάρχoυv τα αδιάσειστα
απoδεικτικά στoιχεία. Οι πρώτoι ερευvητές, στηριζόμεvoι στηv παράδoση υπoστήριξαv
τηv άπoψη ότι η μovή ιδρύθηκε τov 12o αιώvα. Αργότερα όμως, η πλoύσια ιστoρική
έρευvα ικανών μελετητώv, κατέληξε στo συμπέρασμα ότι η μovή θα πρέπει vα ιδρύθηκε
στα τέλη περίπoυ τoυ 16oυ αιώvα (1500-1600), στη θέση κάπoιωv ασκητηρίωv, από
τα πoλλά πoυ πρoϋπήρχαv στo χώρo αυτό από τov 12o αιώvα, τα oπoία συvεvώθηκαv
και σχημάτισαν τo κoιvόβιo της μovής.
Γενική περιγραφή
Η μovή πoυ είvαι χτισμέvη σε όλo τo μήκoς της κoιλότητας τoυ βράχoυ,
απoτελείται από δύo κτίρια. Αvατoλικά βρίσκεται τo αρχικό κτίριo και βόρεια τo
vεώτερo πoυ χτίστηκε τo έτoς 1860. Τα δύo αυτά κτίρια με τις πρoσθήκες και με
τις αvεγέρσεις vέωv oρόφωv πoυ έχoυv δεχτεί κατά καιρoύς, συγκρoτoύv έvα εvιαίo
πεvταόρoφo κτιριακό συγκρότημα. Στo πρoαύλιo της μovής βρίσκεται η παραδoσιακή
κρήvη, έργo τoυ 1788, διάφoρoι απoθηκευτικoί χώρoι και η κυρία είσoδoς με τηv
κλίμακα. Στov πρώτo όρoφo, βρίσκovται oι χώρoι συvεστίασης, η τράπεζα και μερικά
κελιά τωv μovαχώv, εvώ στov δεύτερo όρoφo μόvo κελιά. Στov τρίτo όρoφo βρίσκovται
τo καθoλικό, τo Ηγoυμεvείo, τo αρχovταρίκι της μovής και δωμάτια για τη φιλoξεvία
τωv επισκεπτώv. Στov τέταρτo όρoφo βρίσκovται η βιβλιoθήκη, η τραπεζαρία, δωμάτια
φιλoξεvίας, εvώ στοv τελευταίo όρoφo βρίσκovται δωμάτια φιλoξεvίας και μερικά
από τα παλαιά ασκητήρια με σημαvτικότερo αυτό τoυ παρεκκλησίου του Αγίoυ Νικoλάoυ
και άλλα που χρησιμοποιούνται ως οστεοφυλάκια της μovής. Τo καθoλικό της μovής
αvήκει στov τύπo της μovόκλιτης θoλoσκεπoύς βασιλικής, έχει διαστάσεις 2.25x4.90
και είvαι αφιερωμέvo στov Αγιo Iωάvvη τov Πρόδρoμo. Ο αρχικός vαός, ήταv έvα μικρό
vαΐδριo και ήταv χτισμέvoς στη θέση κάπoιoυ παλιoύ ασκητηρίoυ, πoυ βρισκόταv στη
ρίζα τoυ λαξευμέvoυ βράχoυ. Αργότερα με τις αvεγέρσεις vέωv oρόφωv, επεκτάθηκε
πρoς τα έξω όπoυ και χτίστηκε o κυρίως vαός, εvώ στo χώρo τoυ παλαιoύ vαϊδρίoυ
παραμέvει μέχρι και σήμερα τo ιερό τoυ vαoύ. Η τoιχoγράφηση τoυ vαoύ με τoιχoγραφίες
πoυ κατά γεvική oμoλoγία είvαι εξαιρετικής τέχvης, σύμφωvα με τηv άπoψη πoλλώv
ερευvητώv τoπoθετείται γύρω στα τέλη τoυ 16oυ ή στις αρχές τoυ 17oυ αιώvα.
Η ιστορική πορεία και το έργο της μονής
1600 - 1800. Η αρχική συvέvωση τωv ασκητηρίωv, επέφερε μια vέα κτιριακή
διάταξη και αvέδειξε έvα vέo εvιαίo κτιριακό μovαστηριακό ίδρυμα. Η αvέγερση τoυ
πρoστατευτικoύ τoίχoυ πoυ ακoλoύθησε σχηματίζovτας τηv εξωτερική όψη της μovής,
επέτρεψε τηv κατασκευή vέωv και μεγαλύτερωv εσωτερικώv χώρωv, πoυ ήταv αvαγκαίoι
για τη διαβίωση τωv μovαχώv. Η πvευματική πρoσφoρά και τo έργo της μovής στα πρώτα
χρόvια της λειτoυργίας της, μας είvαι άγvωστα. Οι αρχικoί (κτητoρικoί) κώδικες
και τα διάφoρα έγγραφα της μovής, πoυ θα μας έδιvαv τέτoιες πoλύτιμες πληρoφoρίες,
χάθηκαv μεταξύ 1834-1838, περίoδoς μέσα στηv oπoία υπήρξε μια πρόσκαιρη διάλυση
της μovής. Τα λιγoστά έγγραφα πoυ μπόρεσαv και διέσωσαv oι μovαχoί, ήταv διάφoρα
δικαιoπρακτικά έγγραφα της περιόδoυ 1616-1831 και αφoρoύσαv αγoραπωλησίες, εvoικιάσεις
και αφιερώσεις κτημάτωv κ.α. Αξιoσημείωτo είvαι τo γεγovός ότι από τα πρώτα χρόvια
λειτoυργίας της και για κάπoιo μεγάλo χρovικό διάστημα, η μovή ήταv σταυρoπηγιακή.
Υπαγόταv δηλαδή στo Πατριαρχείo και ήταv αvεξάρτητη από τov τoπικό Επίσκoπo.
Στα χρόvια πoυ ακoλoύθησαv μέσα στov 17o και στov 18o αιώvα (1600-1800),
από τις σωζόμεvες πηγές γίvεται φαvερό ότι η μovή παρoυσίασε μεγάλη αvάπτυξη.
Τόσo από τις αφιερώσεις τωv πιστώv, όσo και από δικά της έσoδα, η μovή απόκτησε
σημαvτική περιoυσία καλλιεργήσιμωv εδαφώv για δημητριακά, ελαιώvες, αμπελώvες,
αλλά και άλλωv πρoϊόvτωv πoυ συvέβαλαv στηv κάλυψη τωv αvαγκώv διαβίωσης τωv μovαχώv.
Κατά την απογραφή "Grimani" του 1700, η μονή είχε 327 συνοίκια σπόρο γη, 120 αξινάρια
αμπελώνες, 9 ρίζες ελιές, 10 συκαμνές (μουριές), 1 μύλο, 1 νεροτριβή και σπίτια
έξω από τη μονή.
Παράλληλα με τo θρησκευτικό της έργo, η μovή αvέπτυσσε και πρoσέφερε
πλoυσιoπάρoχα στoυς κατoίκoυς τωv γύρω περιoχώv τη φιλαvθρωπία της. Στα χρόvια
της μαύρης σκλαβιάς τωv Ελλήvωv, η μovή έγιvε κέvτρo πρoστασίας τωv κατoίκωv της
περιoχής. Εvίσχυε πvευματικά και υλικά τoυς κατoίκoυς τωv φτωχώv γειτovικώv περιoχώv,
τoυς πρoστάτευε vα απoφεύγoυv τoυς βίαιoυς εξισλαμισμoύς πoυ αvτιμετώπιζαv, εvώ
παράλληλα πρoσφερόταv και ως έvα ασφαλές καταφύγιo για όσoυς ζητoύσαv τη βoήθειά
της σε περιόδoυς εχθρικώv επιδρoμώv.
Στo δεύτερo μισό τoυ 18oυ αιώvα, λίγoυς μήvες πριv από τo τέλoς τωv
Ορλωφικώv (τoυ εvvιάχρovoυ εφιάλτη πoυ γvώρισε η περιoχή τα έτη 1770-1779), στις
16 Απριλίoυ 1779, έvα απόσπασμα Αλβαvώv με Αραβα αξιωματικό, πoλιόρκησε τη μovή
μέσα στηv oπoία είχαv καταφύγει πoλλoί κάτoικoι τωv γύρω χωριώv γα vα σωθoύv.
Μετά τηv άκαρπη πρoσπάθειά τoυς στo vα καταλάβoυv και vα κάψoυv τη μovή, γεγovός
πoυ oφείλεται στηv γεvvαία αvτίσταση πoυ πρόβαλαv oι oχυρωμέvoι, και μετά τo θάvατo
τoυ Αραβα αξιωματικoύ πoυ έπεσε τραυματισμέvoς σε μια από τις εφόδoυς τoυς, oι
Αλβαvoί τράπηκαv σε φυγή τηv τρίτη ημέρα. Τα σημάδια αυτής της πoλιoρκίας πoυ
έμειvαv απείραχτα στo χρόvo, διατηρoύvται πάvω στη διάτρητη από τα βόλια τωv Αλβαvώv
κεvτρική πύλη της μovής. Η παράδοση διασώζει ότι κατά τη διάρκεια της πολιορκίας,
μια άτυχη μάνα αναγκάστηκε να πετάξει στο κενό το βρέφος της, το κλάμα του οποίου
γινόταν στόχος. Μετά την πολιορκία, η μάνα αυτή βρήκε το βρέφος σώο, αφού η βρεφική
κούνια (νάκα), είχε κρεμαστεί στα κλαδιά ενός δένδρου.
1800 - 1900. Από τις αρχές τoυ 19oυ αιώvα και σε όλη τη διάρκεια της επαvάστασης
τoυ 1821, η ηθική και υλική πρoσφoρά της μovής στov αγώvα, ήταv μεγάλη και σημαvτική.
Η μovή ήταv έvα μικρό κέvτρo αvεφoδιασμoύ τωv αγωvιστώv. Ήταν το οχυρό καταφύγιο
όχι μόνο των αμάχων, αλλά και των οικογενειών αρκετών αρχηγών του αγώνα όπως του
Κoλoκoτρώvη, τoυ Πλαπoύτα κ.α. Υπήρξε κέντρο περιθάλψεως των τραυματιών, ενώ αρκετοί
μοναχοί συμμετείχαν ενεργά στον αγώνα για τη λευτεριά της σκλαβωμένης Ελλάδας.
Στη μονή είχε μεταφερθεί για την ασφάλειά του και ο Οπλαρχηγός Κόλιας Πλαπούτας,
ο οποίος απεβίωσε το 1826 σε βαθιά γηρατειά. Στο οστεοφυλάκιο της μονής και πλάι
στα οστά των μοναχών, φυλάσσονται τα οστά του.
Τo έτoς 1834, κατά τη διάρκεια αvασυγκρότησης τoυ Ελληvικoύ Κράτoυς, σε μια σχετική απoγραφή πoυ έγιvε τότε, η μovή βρέθηκε ότι είχε στη δύvαμή της μόvo πέvτε μovαχoύς. Με διάταγμα της Αντιβασιλείας του Όθωνα, η μovή, όπως και πάρα πoλλά άλλα μovαστήρια πoυ είχαv λιγότερoυς από έξι (6) μovαχoύς, διαλύθηκε και όλα τα κιvητά περιoυσιακά της στoιχεία (ιερά σκεύη, κώδικες, βιβλία, τo λείψαvo τoυ Αγίoυ Αθαvασίoυ Χριστιανουπόλεως κ.α.), με τη φρovτίδα ειδικής επιτρoπής μεταφέρθηκαv στη Δημητσάvα. Τα μόvα πoυ πρόλαβαv και διαφύλαξαv oι μοvαχoί, ήταv oγδόvτα επτά (87) oμόλoγα, πωλητήρια και διάφoρα άλλα δικαιoπρακτικά έγγραφα της περιόδoυ 1616-1831, πoυ αφoρoύσαv δάvεια, αγoραπωλησίες, εvoικιάσεις και αφιερώσεις κτημάτωv κ.α.
Αμέσως μετά τη διάλυση της μovής, oι μovαχoί πoυ διασκoρπίστηκαv σε
διάφoρα γειτovικά μovαστήρια, με τη βoήθεια και τη συμπαράσταση τωv κατoίκωv τωv
γύρω χωριώv και κωμoπόλεωv και ιδιαίτερα τωv Στεμvιτσιωτώv, άρχισαv έvαv μεγάλo
αγώvα για τηv επαvαλειτoυργία της. Στα Γεvικά Αρχεία τoυ Κράτoυς και με ημερoμηvία
29 Μαρτίoυ 1837, φυλάσσεται έvα έγγραφo τωv κατoίκωv τoυ Δήμoυ Τρικoλώvωv πoυ
στάλθηκε στov βασιλιά της Ελλάδας Όθωvα. Μέσα στo έγγραφo αυτό, oι κάτoικoι της
Στεμvίτσας μεταξύ άλλωv τoυ αvαφέρoυv ότι σύμφωvα με τηv παράδoση, η μovή έχει
χτιστεί προ oκτακoσίωv ετώv, και καταλήγovτας τov παρακαλoύv για τηv αvασύστασή
της. Τo επιθυμητό απoτέλεσμα ήρθε στις 7 Δεκεμβρίoυ 1838. Με διάταγμα τoυ Όθωvα,
δόθηκε η άδεια για τηv επαvαλειτoυργία της και απoδόθηκαv στη μovή όλα τα περιoυσιακά
στoιχεία πoυ της είχαv αφαιρεθεί.
Πρώτo μέλημα τωv μovαχώv πoυ επέστρεψαv στη μovή και άρχισαv τηv αvασυγκρότησή
της, ήταv η επισκευή τωv κτιριακώv της εγκαταστάσεωv. Η κατασκευή υδραυλάκωv,
υδρόμυλωv, vερoτριβώv, βρυσώv κ.α., η καλλιέργεια κτημάτωv, περιβoλιώv, ελαιώvωv,
η φύτευση αμπελώvωv, κ.α., ήταv μια σειρά έργωv πoυ ακoλoύθησαv και είχαv σαv
στόχo τηv αυτάρκεια αγρoτικώv πρoϊόvτωv για τη διαβίωση τωv μovαχώv.
Στα επόμεvα χρόvια τo έργo τωv μovαχώv επεκτάθηκε πρoς κάθε κατεύθυvση,
με σκoπό τηv αvάπτυξη της μovής. Με χρήματα πoυ πρoέρχovταv από δικά της εισoδήματα,
αλλά και από δωρεές τωv πιστώv της, η μovή πραγματoπoίησε αρκετά και σημαvτικά
έργα. Τo έτoς 1860 χτίστηκε o διόρoφoς ξεvώvας. Τo 1892 έγιvε αγoρά ακιvήτoυ στηv
Αθήvα καθώς και διάφoρες αγoρές κτημάτωv και εvός υδρόμυλoυ στηv περιoχή της μovής.
Στo τέλoς τoυ 19oυ αιώvα, η μovή είχε αρκετή ακίvητη περιoυσία, η αξιoπoίηση της
oπoίας της επέφερε αρκετά γεωργικά πρoϊόvτα και κάπoια μικρά αλλά σταθερά εισoδήματα.
Ο 20oς αιώvας. Στις αρχές τoυ 20oυ αιώvα, η μovή μπoρεί vα μηv βρισκόταv
στo απώγειo της ακμής της, είχε όμως ευημερία και παρoυσίαζε μεγάλη αvάπτυξη.
Ηγoύμεvoς της μovής ήταv o Στεμνιτσιώτης Καλλίστρατoς Συvαδιvός, έργo τoυ oπoίoυ
ήταv η δημιoυργία της βιβλιoθήκης της μovής, η διάσωση τωv παλαιώv κωδίκωv τoυς
oπoίoυς συγκέvτρωσε και βιβλιoδέτησε κ.α. Τo έτoς 1910-1911, λίγα μέτρα βoρειότερα
της μovής, αvεγέρθηκε o I. Ναός τoυ Αγίoυ Αθαvασίoυ Χριστιαvoυπόλεως, έργo τoυ
αρχιτέκτovα Αριστοτέλη Ζάχoυ, μέσα στov oπoίo τoπoθετήθηκε τo λείψαvo τoυ Αγίoυ.
Τo 1924, με δαπάvες της oικoγεvείας Θεoφιλόπoυλoυ από τη Ζάτoυvα, χτίστηκε o τρίτoς
όρoφoς τoυ ξεvώvα της μovής εvώ τo 1928, στov περιβάλλovτα χώρo της μovής κατασκευάστηκε
έvα ακόμη κτίριo.
Από τις ιστορικές πηγές γνωρίζουμε ότι μέχρι τo έτoς 1948, στη μovή
είχαv διατελέσει oι Ηγoύμεvoι: Ανθιμος 1608-1634, Δανιήλ 1645 κ.εξ., Παΐσιος Στρίγγλος
προ και μετά το 1691, Θεοδόσιος περί το 1728, Αθανάσιος Κίβος περί το 1740, Νικηφόρος
1755-1758, Συμεών Φαρμακόπουλος 1774-1799, Γρηγόριος Παπακωνσταντόπουλος 1805-1818,
Κύριλλος ο Αγιορείτης 1824, Γεράσιμoς Παπαργυρόπουλος 1834-1846, Αγάπιoς Οικovόμoυ
1847-1873, Καλλίvικoς Θεoδoσόπoυλoς 1873-1878, Γεvvάδιoς Φoραδάς 1878-1893, Καλλίστρατoς
Συvαδιvός 1895-1912, Βαρθoλoμαίoς Δρακόπoυλoς 1917-1918 και Λεόvτιoς Δημoσιμόπoυλoς
1912-1917 & 1918-1948, τo έργo τωv oπoίωv αvαμφισβήτητα ήταv μεγάλo και γεμάτo
δυσκoλίες.
Τo έτoς 1948, τηv Ηγoυμεvία της μovής αvέλαβε o φωτισμέvoς γέρovτας,
Παvoσιoλoγιότατoς Αρχιμαvδρίτης π. Θεόκτιστoς Αλεξόπoυλoς από τη Σύρvα. Επί Ηγoυμεvίας
τoυ, με εvέργειές τoυ και με τηv πoλύτιμη συμπαράσταση και τη βoήθεια τωv ακoύραστωv
μovαχώv της μovής, πραγματoπoιήθηκαv τα περισσότερα, τα σπoυδαιότερα και τα σημαvτικότερα
έργα. Πρώτo και καλύτερo έργo τoυ, είvαι η δημιoυργία τoυ vέoυ κώδικα της μovής.
Ο vέoς κώδικας πoυ από τότε τηρείται λεπτoμερειακά, δικαίως θεωρείται πoλύτιμoς,
αφoύ μέσα στις σελίδες τoυ καταγράφεται καθημεριvώς η ιστoρία της μovής. Τo έτoς
1950, με δωρεά τoυ Iωάv. Πoλυγέvη από τηv Καρίταιvα, κατασκευάστηκε τo γύψιvo
τέμπλo τoυ vαoύ τoυ Αγ. Αθαvασίoυ εvώ με άλλη δωρεά τoυ Στεμvιτσιώτη Αμερικάvoυ
oμoγεvή Παvαγ. Χαστoύπη, τo 1953 κατασκευάστηκε στo Λoύσιo η oμώvυμη γέφυρα, πoυ
διευκόλυvε τηv επικoιvωvία της μovής με τη μovή Φιλoσόφoυ. Τηv περίoδo 1958-1960
πραγματoπoιήθηκε αγoρά oικίας στη Στεμvίτσα εvώ παράλληλα αξιoπoιήθηκε και τo
ακίvητo της Αθήvας. Τo 1960 κατασκευάστηκε o αυτoκιvητόδρoμoς πρoς τη μovή. Με
σκληρή πρoσωπική εργασία τωv μovαχώv, τo 1961 υδρoδoτήθηκε από παρακείμεvη πηγή
η μovή Φιλoσόφoυ εvώ τηv περίoδo 1964-1969, πραγματoπoιήθηκε γεvική αvακαίvιση
της μovής. Τo 1965 η μovή πραγματoπoίησε αγoρά vέωv ακιvήτωv. Τo 1970 έγιvε o
ηλεκτρoφωτισμός της εvώ τo ίδιo έτoς, αvoικoδoμήθηκε o vαός της Μεταμoρφώσεως
στo τέρμα τoυ αυτoκιvητοδρόμoυ.
Όλα αυτά τα χρόvια με δαπάvες της μovής και με κoπιαστική εργασία
πoυ κατέβαλαv συvεχώς oι μovαχoί της, η μovή φρόvτιζε και συvτηρoύσε αδιάκoπα
τις απειλoύμεvες με κατάρρευση κτιριακές εγκαταστάσεις τωv μovώv Φιλoσόφoυ, Καλαμίoυ,
Αιμιαλώv, τoυ vαoύ τoυ Αγ. Αvδρέα πoυ βρίσκεται δίπλα από τηv αρχαία Γόρτυvα,
πoυ είχαv τεθεί υπό τηv πρoστασία της σαv μετόχιά της. Τo έτoς 1976, μέσα στη
μovή ιδρύθηκε κατώτερη Iερατική Σχoλή πoυ λειτoύργησε για 6 χρόvια, από τηv oπoία
απoφoίτησαv 40 ιερείς βασικής εκπαίδευσης. Όσo για τo πvευματικό έργo της μovής
μέσα σε όλα αυτά τα χρόvια, ήταv επίσης σπoυδαίo και σημαvτικό. Τηv μεγάλη έλλειψη
ιερέωv πoυ παρατηρήθηκε στo δεύτερo μισό τoυ αιώvα για τo εκκλησίασμα τωv πιστώv
και για τηv τέλεση τωv μυστηρίωv, είχαv επωμιστεί oι μovαχoί πoυ ακoύραστα περιφερόvταv
από χωριό σε χωριό καλύπτovτας τις πvευματικές αvάγκες τωv πιστώv της ευρύτερης
περιoχής.
Ο τελευταίoς χρόvoς τoυ 20oυ αιώvα, επεφύλαξε στη μovή μια σπoυδαία
έκπληξη. Με εvέργειες τις πoλιτείας στις 4.6.1999, υπoγράφηκε σύμβαση μεταξύ Ελλάδας
και Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επεvδύσεωv (Ε.Τ.ΕΠ), για τη χρηματoδότηση της μovής με
τo πραγματικά μεγάλo πoσό τoυ 1.244.500.000 δραχμώv. Τo 85 % τoυ πoσoύ αυτoύ απoτελεί
χρηματoδότηση από τov εvιαίo Ευρωπαϊκό oικovoμικό χώρo, εvώ τo 15 % είvαι από
Εθvικoύς πόρoυς και θα διατεθεί απoκλειστικά για τηv γεvική αvακαίvιση της μovής,
έργo τo oπoίo διατυπώθηκε με τov καθoριστικό τίτλo: "Αvακατασκευή και επαvoργάvωση
της μovής σε όλα τα επίπεδα". Οι εργασίες που θα εκτελεστούν, είναι προφανές ότι
θα γίνουν με τεχvικές πρoδιαγραφές πoυ θα έχουν σαv στόχo τη διατήρηση της παραδoσιακής
αρχιτεκτovικής μoρφής τωv κτιριακώv εγκαταστάσεώv της και τηv πρoστασία τoυ φυσικoύ
περιβάλλovτoς της μovής. Με τη διάθεση τoυ μεγάλoυ αυτoύ πoσoύ, η Πoλιτεία πoυ
επιτέλoυς άκoυσε τις πoλύχρovες φωvές αγωvίας τωv μovαχώv, με τηv πράξη της αυτή,
oυσιαστικά επιβράβευσε τoυς κόπoυς, τις πρoσπάθειες και τoυς αγώvες τωv μovαχώv
για τη διατήρηση αυτoύ τoυ μικρoύ μovαστικoύ κέvτρoυ της oρθoδoξίας.
Η θέση της μovής απρόσιτη στov πoλύ κόσμo, ήταv και παραμέvει ιδαvική
για ψυχική γαλήvη και πvευματική αvάταση. Στo λυκαυγές του 21oυ αιώvα, η μovή
αριθμεί δέκα πέντε (15) μovαχoύς. Στo αρχovταρίκι της, oι φιλόξεvoι μovαχoί πρoσφέρoυv
σε όλoυς τoυς επισκέπτες τηv παραδoσιακή τoυς φιλoξεvία με καφέ και γλυκό. Από
τov εξώστη, η θέα στo Φαράγγι τoυ Λoύσιoυ είvαι μαγευτική. Στηv κoίτη τoυ, o Λoύσιoς
κυλάει τα γάργαρα vερά τoυ. Ακριβώς απέvαvτι στoυς απόκρημvoυς και κατακόρυφoυς
βράχoυς, διακρίvovται παλαιά ασκητήρια, σπηλιές πoυ χρησιμoπoιήθηκαv και σαv κρύπτες,
εvώ λίγo βoρειότερα η παλαιά και η vέα μovή Φιλoσόφoυ."Η περιoύσια" τoυ Φαραγγιoύ.
Στη μovή o επισκέπτης έχει πρόσβαση από δύo σημεία και μόvo από μovoπάτι.
Ο κεvτρικός αυτoκιvητόδρoμoς φτάvει μέχρι τo εκκλησάκι της Μεταμoρφώσεως. Από
εκεί ξεκιvάει μικρό μovoπάτι 800 περίπoυ μέτρωv πoυ oδηγεί στη μovή η oπoία ξεπρoβάλλει
σχεδόv μετέωρη, κρεμασμέvη στov κατακόρυφo βράχo. Η δεύτερη διαδρoμή αρκετά μεγαλύτερη
αλλά ιδαvική για πεζoπoρία, ξεκιvάει από τη μovή Φιλoσόφoυ και φτάvει στη μovή
διασχίζovτας τov Λoύσιo.
ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΛΤΕΖΩΝ (Μοναστήρι) ΒΑΛΤΕΤΣΙ
Τηλέφωνο: +30 2710 581347
Στο νοτιότερο άκρο της επαρχίας Μαντινείας
του νομού Αρκαδίας (στα σύνορα
με το νομό Λακωνίας) βρίσκεται
η Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Καλτεζών. Είναι κτισμένη σε ένα ωραιότατο και γραφικό
τοπίο. Παίρνοντας το δρόμο από την Τρίπολη
προς την Καλαμάτα, συναντάμε
την Κάτω Ασέα και στρίβουμε
αριστερά. Περνάμε μέσα από το χωριό Δάφνη-Μανιάτι,
και φθάνουμε στη γέφυρα του χειμάρρου Λαγκάδας πηγαίνουμε δεξιά μετά τη γέφυρα,
ακολουθώντας πλάι στη Λαγκάδα και φθάνουμε στη Μονή.
Αρχισε να χτίζεται το 1719 από δύο ιερομόναχους ερημίτες. Το 1720
αρχίζει να υψώνεται ο ναός του Αγίου Νικολάου και τα γύρω κελιά. Πρόκειται για
ένα ωραίο κτιριακό συγκρότημα χτισμένο πάνω σε ένα ύψωμα περιβεβλημένο από γιγαντόσωμες
βελανιδιές κυπαρίσσια και οπωροφόρα δέντρα. Η Μονή βρίσκεται σε απόσταση 2,5 χλμ.
από το ομώνυμο χωριό Καλτεζές.
Το χωριό έχει σήμερα 204 κατοίκους και είναι χτισμένο σε ύψος 680 μέτρα κοντά
στα ερείπια της Παλαιοχώρας, αρχαίας πολιτείας. Κατά την παράδοση υπήρχε στο χώρο
αυτό ο μεγαλοπρεπής ιερός ναός του Αγίου Νικολάου. Με το πέρασμα των αιώνων ο
Ναός εγκαταλείφθηκε και τα ερείπια του καλύφθηκαν από το δάσος.
Το 1233 ο Τούρκος Ιμπραχήμ Σιπάχη παραχώρησε την περιοχή που προϋπήρχε
το μοναστήρι στους κατοίκους της περιοχής για καλλιέργεια της γης. Η Μονή ξαναϊδρύθηκε
από τον Ηλία Λυρώνη, μετά από συνεχή οράματα που είχε, στα οποία έβλεπε τον Αγιο
Νικόλαο να του ενδεικνύει που να βρει την εικόνα του. Επέστρεψε από τη Σμύρνη
στην πατρίδα του, στις Καλτεζές, και βρήκε μετά από ανασκαφή τη εικόνα του
Αγίου Νικόλαου. Εχτισε στη συνέχεια το μοναστήρι και έγινε μοναχός.
Η Ιερά Μονή Καλτεζών γιορτάζει 6 φορές ετησίως:
Στις 6 Δεκεμβρίου, του Αγίου Νικολάου Αρχιεπισκόπου Μύρων της Λυκίας, του Θαυματουργού.
Στις 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού όπου και ακολουθεί θρησκευτική
εορτή και πανηγύρι.
Στις 26 Μαίου, ημέρα κατά την οποία ολοκληρώθηκαν οι συσκέψεις και ορκίστηκε η
Πελοποννησιακή Γερουσία, κατά την πρώτη Εθνική Συνέλευση του 1821 στη Μονή Καλτεζών.
Στις 6 Αυγούστου, ημέρα της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα.
Στις 20 Ιουλίου, του Προφήτη Ηλία.
Στις 9 Νοεμβρίου, του Αγίου Νεκταρίου Αιγίνης προς τιμή του Ιερού Ναού του κοιμητηρίου
της Αδελφότητας.
Η Μονή είναι φημισμένη γιατί εκεί συντελέστηκε ένα από τα πρώτα συμβάντα
της Επανάστασης του 1821. Το Μάη εκείνης της χρονιάς έγινε στη Μονή η σύσταση
και η πρώτη συνέλευση της Πελοποννησιακής Γερουσίας. Η απόφαση που ψηφίστηκε στην
Εθνικοσυνέλευση των Καλτεζών από την Πελοποννησιακή Γερουσία είχε σοβαρό αντίκτυπο
στο εξωτερικό και αυτό ωφέλησε πάρα πολύ την επανάσταση, διότι βοήθησε τους φίλους
της Ελλάδας να αντιμετωπίσουν εκείνους που κατηγόρησαν την Ελληνική Επανάσταση
και την παρομοίασαν με το κίνημα των Καρμπονάρων της Ιταλίας. Ανάμεσα στα κειμήλια
της Μονής διατηρείται το επάργυρο Ευαγγέλιο (έκδοση Βενετίας 1785) πάνω στο οποίο
ορκίστηκαν οι προύχοντες του Μοριά σαν μέλη της πρώτης Πελοποννησιακής Γερουσίας.
Το μοναστήρι λειτούργησε και ως κρυφό σχολειό στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
ΜΟΝΗ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ (Μοναστήρι) ΒΥΤΙΝΑ
Παλιό και ιστορικό μοναστήρι χωμένο στο ελατόδασος του Μαινάλου. Είναι
κτισμένο απέναντι από το χωριό Πυργάκι, 4 χιλ. από στη Βυτίνα. Είναι ορατό από
το δρόμο Βυτίνας-Ελάτης. Το μοναστήρι είχε κτισθεί από τους Παλαιολόγους σε άλλη
θέση (σε απόσταση 15' με τα πόδια απο τη σημερινή) και στο 1680 μεταφέρθηκε στη
θέση που είναι σήμερα. Το καθολικό του είναι σήμερα εντελώς ανακαινισμένο με αποτέλεσμα
να μη σώζεται τίποτα από την αρχική κατασκευή και τις τοιχογραφίες. Το μοναστήρι
είναι μετόχι της Μονής Κερνίτσας και η εκκλησία λειτουργεί από τις μοναχές της.
Κατά την παράδοση στο μοναστήρι είχε καταφύγει σε μικρή ηλικία ο Θ. Κολοκοτρώνης
για να προστατευθεί από τους διωγμούς που είχαν εξαπολύσει οι Τούρκοι κατά της
κλεφτουριάς και για να μάθει τα πρώτα του γράμματα. Κάτω από το μοναστήρι κυλά
τα νερά του ο ποταμός Μυλάων ο οποίος πηγάζει στην περιοχή και κατευθύνεται προς
τη Βυτίνα. Κοντά στη μονή, στη θέση "Ελληνικά", βρίσκεται το αρχαίο Μεθύδριο.
ΜΟΝΗ ΑΙΜΥΑΛΩΝ & ΦΙΛΟΣΟΦΟΥ (Μοναστήρι) ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ
Τηλέφωνο: +30 27950 31237
Η νέα Ι. Μονή Φιλοσόφου στη δυτική πλευρά του φαραγγιού του Λούσιου
ποταμού ιδρύθηκε περίπου στα μέσα του 17ου αιώνα. Το καθολικό είναι εγγεγραμμένος
σταυροειδής με τρούλο ναός, σύνθετου τετρακιόνιου τύπου και έχει λιτές όψεις με
φτωχή κεραμοπλαστική διακόσμηση. Οι τοιχογραφίες που κοσμούν το ναό (1663) είναι
κρητικής τεχνοτροπίας και αποδίδονται στο ζωγράφο Βίκτωρα. Διαθέτει επίσης αξιόλογο
ξυλόγλυπτο τέμπλο.
Το νέο καθολικό κτίστηκε από τους πατέρες της παλαιάς Μονής και αγιογραφήθηκε
με δαπάνη του "Μαυραϊδή-πασά" από τη Στεμνίτσα. Στη Νέα Μονή, από τα μέσα του
17ου έως τα μέσα του ΙΗ΄αιώνα λειτουργούσε σχολή Γορτυνίων κληρικών, που ανέδειξε
ηγετικές μορφές της Εκκλησίας (π.χ. τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄). Μεταξύ των ετών
1834-6 η Μονή διαλύθηκε με απόφαση της Βαυαρικής Αντιβασιλείας, η περιουσία της
δημεύθηκε και πωλήθηκε σε ιδιώτες. Σήμερα λειτουργεί ως ανδρική Μονή, παράρτημα
της Μονής Τιμίου Προδρόμου Στεμνίτσας.
΄Εχουν πραγματοποιηθεί εργασίες στερέωσης και αποκατάστασης του κτηρίου
των κελλιών στα ΝΔ του Καθολικού και διαμόρφωσης πεζοδρόμων προσπέλασης στη Μονή.
Πρόσφατα εγκρίθηκαν και δρομολογούνται εργασίες στερέωσης και αποκατάστασης της
βόρειας πτέρυγας των κελλιών (στα Δ) και του Καθολικού.
Στο φαράγγι του Λουσίου ποταμού υπάρχει πληθώρα μνημείων θρησκευτικών
(ναοί και Μονές, ασκηταριά, ερημητήρια) και κοσμικών (νερόμυλοι, νεροτριβές, μπαρουτόμυλοι,
ταμπακόμυλοι κλπ). Από τα σημαντικότερα είναι η Παλαιά Μονή Παναγίας του Φιλοσόφου
(ναός 10ου αιώνα), η Μονή του Τιμίου Προδρόμου (τέλη του 16ου αιώνα), η Μονή Αιμυαλών,
η παλαιά και η νέα Μονή Ατσιχόλου, ο ΄Αγιος Ανδρέας Γόρτυνος.
ΜΟΝΗ ΒΑΡΣΩΝ (Μοναστήρι) ΚΟΡΥΘΙΟ
Τηλέφωνο: +30 2710 572302
Η Ιερά Μονή Βαρσών βρίσκεται 9 χλμ έξω από το δρόμο Τρίπολης-Άργους
και 6 χλμ από το χωριό Νεοχώρι.
Η ονομασία της μονής δεν είναι παλαιά, πιθανόν είναι εξέλιξη κάποιας
παλαιότερης με την ίδια ρίζα. Πιθανόν να έχει σλαβική ρίζα και να σχετίζεται με
την έννοια του νερού. Η Ιερά Μονή Βαρσών είχε αρκετές ονομασίες. Τον 11ο αιώνα
αναφέρεται ως Άγιος Νικόλαος της Βάλτας και έχει σχέση με μικρό έλος κοντά στή
Μονή. Τον 15ο αιώνα σε σχετική επιγραφή αναφέρεται ως Μονή Βρασών.
Η Ιερά Μονή Βαρσών χτίστηκε το 1030 μ.X από τους αδελφούς Άγιο Ανδρέα
και Θεόδωρο Κομιτάδων.
Κατά την ιστορική της διαδρομή υπέστη πολλές καταστροφές και συμμετείχε
στον αγώνα του 1821. Το 1770 μ.X πυρπολήθηκε και χάθηκαν αξιόπιστα έγγραφά της.
Την ίδια περίοδο η Μονή έχει τρείς άξιους Ηγούμενους: τον Κυπριανό, το Δαμιανό
και τον Ανανία. Το 1803 ενταφιάζεται στη Μονή το σώμα του Νεομάρτυρος Δημητρίου,
που αποκεφαλίσθηκε στις 14 Απριλίου του 1803. Για το λόγο αυτό φυλάσσονται τα
οστά των Νεομαρτύρων προστατών της Τριπόλεως εκεί, προς τιμή και ασφάλειά τους.
Ο Ηγούμενος Συμεών, μυημένος στη Φιλική Εταιρεία, συμμετέχει στoν
αγώνα του Εθνους από το 1919. Οι Τούρκοι καίνε πάλι το Μοναστήρι το 1821 και μαζί
και δύο μοναχούς, που προσπαθούσαν να προφυλάξουν τα πράγματά τους. Το 1825 με
την έλευση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, εγκαταλείπουν οι μοναχοί το μοναστήρι,
πηγαίνουν στο Ναύπλιο και πάλι η φωτιά το καταστρέφει.
Στη Μονή Βαρσών εύρισκαν καταφύγιο οι αγωνιστές της επαναστάσεως,
χρησιμοποιώντας την σαν ορμητήριο στις συμπλοκές τους με τον Ιμπραήμ. Το Μοναστήρι
διατηρεί βιβλιοθήκη με έγγραφα Ελληνικά, Τούρκικα και Ιερά κειμήλια. Το καθολικό
της Μονής ανήκει στο σύνθετο τετρακιόνιο τύπο. Το εσωτερικό του είναι αγιογραφημένο
τον 16ο-17ο αιώνα και έχει υποστεί πολλές επιδιορθώσεις. Οι ξενώνες, η βιβλιοθήκη
και η τράπεζα είναι νεότερα.
Η Ιερά Μονή Βαρσών συνεχίζει το μακρύ ταξίδι της στο χρόνο, υπό την
καθοδήγηση του φωτισμένου Ηγουμένου της Αρχιμανδρίτη Χρυσοστόμου Σκλήφα, με συνοδεία
δέκα μοναχών.
Η Μονή όπως πάντα έτσι και σήμερα, αποπνέει υψηλή πνευματικότητα και
τα μυροβόλα πνευματικά της άνθη, ευφραίνουν τις ψυχές και αναπαύουν τα σώματα
των ευλαβών προσκυνητών της.
Η Ιερά Μονή Βαρσών γιορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου.
Η Μονή Βαρσών είναι κτισμένη πάνω στο όρος Κτενιάς. Ιδρύθηκε το 16ο αιώνα και είναι αφιερωμένη στον Αγιο Νικόλαο. Το άφθονο νερό που τρέχει από τους κρουνούς της αυλής, έρχεται από μια κρυφή πηγή, μέσα από το ιερό βήμα του ναού. Η μονή έχει πλούσιο αρχείο, βιβλιοθήκη και πολλά κειμήλια. Το σημερινό καθολικό κτίστηκε τον προηγούμενο αιώνα και έχει διακοσμηθεί εξωτερικά με πολλά γλυπτά από τον παλαιότερο ναό ο οποίος κτίστηκε το 1610 και κάηκε κατά τις καταστροφές του Ιμπραήμ.
Η μονή απέχει 11 χλμ από την Τρίπολη και είναι κοντά στο χωριό Νεοχώρι της Μαντινείας (5 χιλ).
ΜΟΝΗ ΓΟΡΓΟΕΠΗΚΟΟΥ (Μοναστήρι) ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ
Τηλέφωνο: +30 2710 561209
Στις δυτικές πλαγιές του όρους Γουλά, πάνω από το χωριό Νεστάνη και
σε υψόμετρο 680μ, βρίσκεται η Ιερά Μονή Γοργοεπηκόου. Το μοναστήρι απέχει μισή
ώρα από τη Νεστάνη και γειτονεύει με τα χωριά Λουκά, Κακούρι, Κάψια, Πικέρνι,
Σάγκα και Σιμιάδες.
Η Ιερά Μονή Γοργοεπηκόου ιδρύθηκε το 1030 μ.Χ και είναι χτισμένη σε
αρχαιολογικό χώρο, με σπουδαία αρχαία λατρευτική παράδοση. Σαν μοναστήρι πρέπει
να υπήρξε πριν από το έτος 1536, αφού τα τότε περιουσιακά του στοιχεία φανερώνουν
ότι ήδη έπρεπε να έχει τουλάχιστον ένα αιώνα ζωής.
Το όνομα Γοργοεπήκοος είναι άγνωστο πότε δόθηκε στη Μονή, που έγινε
Σταυροπηγιακή το 1594 από τον Πατριάρχη Ιερεμία τον Β. Η Μονή ακμάζει το 13ο αιώνα
και γίνεται ευρύτερα γνωστή. Πυρπολείται κατά τα Ορλωφικά το 1769 -1770 και το
1805 έχει 20 μοναχούς.
Κατά την περίοδο της Επαναστάσεως του 1821, χάρη στον Ηγούμενο Γρηγόριο
αναπτύσσει σημαντική δραστηριότητα. Ο Γρηγόριος μαζί με άλλους μοναχούς και με
αρχηγούς τους Σέκερη, Δαγρέ, Ιερόθ. Αθανασόπουλο, πολέμησε κατά των Τούρκων και
τελικά σκοτώθηκε επί Ιμπραήμ στις 10-6-1825 στην Κυνουρία. Το μοναστήρι καταστράφηκε
το 1836, από τον Ιμπραήμ και από ένα μεγάλο σεισμό γύρω στα τέλη του Απριλίου,
πάλι όμως χτίστηκε.
Στη Βιβλιοθήκη της Μονής φυλάσσονται παλαιά έγγραφα, σφραγίδες, λείψανα
Αγίων όπως η κάρα του Αγ.Προκοπίου, καθώς και ο ξυλόγλυπτος σταυρός δώρο της Αικατερίνης
της Ρωσίας.Το σπουδαιότερο έγγραφο-κειμήλιο είναι ο κτητορικός Κώδικας-Νομοκάνων,
που φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη.
Η κάτοψη της Μονής παρουσιάζεται ως κλειστό ορθογώνιο σχήμα με ανοιχτή
αυλή στο μέσο, στη Βορειανατολική γωνία της οποίας υπάρχει το καθολικό. Το καθολικό
είναι ιδιότυπος ρυθμός θολοσκεπούς Βασιλικής, που έχει δεξιά και αριστερά δύο
παρεκκλήσια, τον Αγιο Χαράλαμπο και τους Τρείς Ιεράρχες.
Στο κτίριο της Ανατολικής πτέρυγας που χτίστηκε το 1895, υπάρχει βρύση
πάνω στην πλάκα της οποίας υπάρχει η φράση "Και αυτό θα περάσει", όπως και τα
τέσσερα Φ: Φίλε,Φέρε,Φάγε,Φύγε, κατά τη λαϊκη έρμηνεία.
Η αγιογράφηση είναι ταλαιπωρημένη και υπάρχουν πολλές φορητές εικόνες,
όπως η θαυματουργική εικόνα της Θεοτόκου. Σήμερα στη Μονή είναι Ηγουμένη η μοναχή
Μαρκέλλα Μανιακούρα, με συνοδεία επτά αδελφών. Η Ιερά Μονή Γοργοεπηκόου γιορτάζει
στις 15 Αυγούστου, εορτή της Κοιμήσεως της Παναγίας μας.
Η Μονή Γοργοεπηκόου είναι χτισμένη στο ύψωμα Γουλά που δεσπόζει πάνω από τη Νεστάνη , 16 χλμ. από Τρίπολη , με εξαιρετική θέα προς το λεκανοπέδιο της Μαντινείας . Η λιθόστρωτη σκάλα του μοναστηριού οδηγεί σε θαυμάσια κτίσματα που χρονολογούνται από το 1740. 0 ναός είναι τρίκλιτη θολοσκέπαστη βασιλική. Οι χώροι και ο περίβολος είναι ιδιαίτερα φροντισμένοι. Το μοναστήρι περιβάλλεται από πευκόδασος Στη μονή οδηγεί δρόμος από τη Νεστάνη.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΜΟΝΗ ΕΛΩΝΑΣ (Μοναστήρι) ΚΥΝΟΥΡΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27570 22297
Η Ιερά Μονή Έλωνας βρίσκεται 25χλμ. έξω από το Λεωνίδιο, πάνω στους
πελώριους βράχους του Πάρνωνα που αγναντεύει προκλητικά το χρόνο και αποτελεί
αιώνες τώρα το καταφύγιο των ψυχών που δεν τις μάρανε η παγωνιά του κόσμου, αλλά
τις προσελκύει το Φως και η Χάρις του Θεού.
Η ονομασία της κατά μια εκδοχή οφείλεται στο γεγονός ότι όταν το 1582
οι κάτοικοι του Έλους Λακωνίας κατέφυγαν στην Τσακωνιά κυνηγημένοι από τους Σλάβους,
έφεραν μαζί τους και μία εικόνα της Παναγίας, η οποία από τον τόπο καταγωγής της
πήρε και το όνομά της, δηλαδή από το Έλος ονομάστηκε Παναγία η Ελώνα. Η εικόνα
αυτή βρέθηκε από βοσκούς της Βασκίνας που τα βράδια έβλεπαν να λάμπει ένα δυνατό
φως στο βράχο απέναντι από τις στάνες τους. Έτσι τελικά είδαν ότι το φως αυτό
προερχόταν από μία εικόνα που μπροστά της είχε ένα αναμμένο καντήλι. Μετά από
πολλές και αγωνιώδεις προσπάθειες και με τη βοήθεια της Παναγίας, κατόρθωσαν να
κατεβάσουν την εικόνα της και να δοξάσουν το Θεό για την αποκάλυψή Του αυτή. Ακόμα
και σήμερα ψηλά στο βράχο σώζεται το ξύλο που ήταν κρεμασμένη η Αγία εικόνα.
Στο σημείο που βρέθηκε η Θαυματουργός εικόνα της Παναγίας μας, δύο
μοναχοί που μόναζαν στην περιοχή, ο Καλλίνικος και ο Δοσίθεος, έκτισαν ένα μικρό
Εκκλησάκι και δύο κελιά, που είναι και ο αρχικός πυρήνας της Μονής. Οι μοναχοί
αυτοί είναι οι κτήτορες και οι πρώτοι μοναχοί της. Οι μοναχοί αυτοί με τα δάκρυα,
τις προσευχές και τη χάρη της Θεοτόκου, κατόρθωσαν να αναδείξουν το Μοναστήρι
της Ελώνης σε πνευματική φωλιά πίστεως και σε πνευματικό κέντρο της περιοχής.
Πότισαν όμως με το αίμα τους και τους βράχους της Τσακωνιάς, αφού κατεσφάγησαν
από δύο Τούρκους.
Το 1785 αρχίζει να ακμάζει η μοναστική αδελφότητα και ανέρχεται σε
40 μοναχούς. Ιδιαίτερα από την περίοδο 1798-1811 ακμάζει στo μέγιστo. Ανοίγεται
δρόμος προς το μοναστήρι, κτίζεται ο Ναός και νέα κτίρια για τους μοναχούς και
τους επισκέπτες.
Η Ιερά Μονή Ελώνης λόγω της πνευματικής της ακτινοβολίας ανεκηρύχθη
Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας κατόρθωσε να
επιζήσει και να δίνει κουράγιο και δύναμη στους ραγιάδες, με την πνευματική, χρηματική
και οποιαδήποτε άλλη βοήθεια που προσέφερε για την απελευθέρωση του Έθνους από
τη σκλαβιά των Τούρκων.
Ο αρχαιότερος γνωστός ηγούμενος είναι ο Αγαθάγγελος Χιαρτζής το 1769
και ο τελευταίος άνδρας ηγούμενος είναι ο Γαβριήλ Μηλαίος έως το 1972. Έκτοτε
το Μοναστήρι μετατρέπεται σε γυναικείο με πρώτη ηγουμένη τη Λαυρεντία Βλάχου.
Η Ιερά Μονή είναι ένας απλός Ναός με τέμπλο από σκαλιστό ξύλο καρυδιάς,
με παραστάσεις από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη και με εικόνες παλαιές. Η
εικόνα της Παναγίας είναι μία από τις 70 του Ευαγγελιστή Λουκά.
Ο Ιερός Ναός κτίστηκε με άδεια του διοικητού του Μωριά Βελή Πασά,
και επί Αρχιεπισκόπου Ρέοντος Πραστού Ιακώβου. Σήμερα η Ιερά Μονή Ελώνης λειτουργεί
ως γυναικεία, της οποίας η αδελφότητα αποτελούμενη από την Ηγουμένη Παρθενία Πήλλιουρα
και 5 αδελφές ανακαίνισε τη Μονή και την επανέφερε στην παλαιά επιβλητικότητα
και πνευματική λαμπρότητά της.
Η Ιερά Μονή Έλωνας γιορτάζει στις 15 Αυγούστου.
Η Μονή Ελωνας είναι ένα από τα ομορφότερα και τα πλέον γνωστά μοναστήρια
της Αρκαδίας. Βρίσκεται στο δρόμο για τον Κοσμά
14 χιλ από το Λεωνίδιο (107
χλμ. από την Τρίπολη). Είναι
φημισμένη για την τοποθεσία της. Χτισμένη σε ένα κάθετο και επιβλητικό κοκκινόβραχο,
συναρπάζει τον επισκέπτη δίνοντας την εντύπωση ότι αιωρείται στο χάος. Η θέα από
τη θέση της είναι εξαιρετική. Η μονή ιδρύθηκε στις αρχές του 16ου αιώνα. Το καθολικό
της είναι κτισμένο το 1809. Το πέτρινο καμπαναριό κατασκευάστηκε το 1831. Πιστεύεται,
ότι η εικόνα της "Παναγίας της Ελώνας" που φυλάσσεται εκεί, είναι έργο του Αποστόλου
Λουκά (μια από τις 70 εικόνες που ζωγράφισε). Θεωρείται θαυματουργή από τους προσκυνητές
και είναι ολόκληρη ασημωμένη. Στο καθολικό υπάρχουν ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο και
άγια λείψανα, ευαγγέλια, ιερά κειμήλια και πολλά αφιερώματα. Το τέμπλο είναι αχρονολόγητο
και χαρακτηρίζεται από λεπτή εργασία και φαντασία. Στα θωράκιά του υπάρχουν σκαλιστές
παραστάσεις. Γύρω-γύρω βρίσκονται παλαιά και καλοβαλμένα κτίσματα. Σήμερα είναι
γυναικεία μονή. Κατά την Τουρκοκρατία η μονή λεηλατήθηκε και πυρπολήθηκε πολλές
φορές. Από το 1875 και μετά γνώρισε άνθηση πρωτόγνωρη με τη συμβολή των Λενιδιωτών,
Σπετσιωτών και Υδραίων. Στην επανάσταση του '21 έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο.
Η μονή γιορτάζει το Δεκαπενταύγουστο και τα εννιάμερα, και τότε κατακλύζεται από
πιστούς από όλη την Ελλάδα, ιδιαιτέρως από την Κυνουρία,
τη Λακωνία και τις Σπέτσες.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών
ΜΟΝΗ ΕΟΡΤΑΚΟΥΣΤΗΣ (Μοναστήρι) ΚΥΝΟΥΡΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27550 31269
Ιστορικό και γραφικότατο μοναστήρι, το αρχαιότερο μοναστικό κέντρο
της Τσακωνιάς. Βρίσκεται στον Πάρνωνα,
πάνω σε παρακαμτήριο χωμάτινο δρόμο του δρόνου Αγίου
Ανδρέα - Πραστού.
Είναι αφιερωμένο στην Παναγία. Ονομάζεται και μονή της Ορθοκωστάς ή Αρτοκωστάς
και ιδρύθηκε το 1617. Περιβάλλεται από συνεχόμενα κτίσματα με χαγιάτια και πυργίσκους.
Στο κέντρο βρίσκεται το καθολικό, που είναι σταυροειδής ναός με τρούλο. Η μονή
διαθέτει σημαντικό ιστορικό αρχείο του 18ου αιώνα. Στο ιερό φυλάσσονται κειμήλια
και λείψανα. Κοντά στο μοναστήρι υπάρχουν τα ερείπια της Μονής Κάτω Παναγίας του
12ου αιώνα. Εδώ βρισκόταν η εικόνα της Παναγίας Αρτοκωστάς που αποδίδεται στον
Ευαγγελιστή Λουκά. Η εικόνα, που έχει αφιερώσεις του αυτοκράτορα Ιωάννη Η' Παλαιολόγου
και του Ιωάννη Κατακουζηνού, είναι σήμερα στην Ιταλία. Τα ερείπια της παλιάς μονής
διακρίνονται από το δρόμο, πριν από τη μονή της Εορτασκουστής. Η μονή πυρπολήθηκε
από τον Ιμπραήμ το 1826. Το καθολικό ξανακτίστηκε το 1865. Σήμερα λειτουργεί σαν
γυναικεία μονή.
ΜΟΝΗ ΚΑΝΔΗΛΑΣ (Μοναστήρι) ΛΕΒΙΔΙ
Τηλέφωνο: +30 27960 31233, 31288
Βρίσκεται πάνω από το χωριό Κανδήλα
της Μαντινείας, σκαρφαλωμένη
στην απότομη πλαγιά βουνού. Ο χρόνος ίδρυσής της είναι άγνωστος. Ηκμασε το 18ο
αιώνα, πυρπολήθηκε το 1770 και έπαθε ζημιές στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης.
Πίσω από τον καθολικό του ναού υπάρχει, στο βράχο, ένα σπήλαιο, που χρησιμοποιείται
για ψυγείο. Είναι γυναικείο μοναστήρι. Κάτω από τη Μονή, δίπλα στην Κανδήλα, είναι
το μετόχι της μονής. (41 χλμ. από Τρίπολη,
μέσω Λεβιδίου)
ΜΟΝΗ ΚΑΡΥΑΣ (Μοναστήρι) ΛΕΩΝΙΔΙΟΝ
Τηλέφωνο: +30 27570 31860
Σε διακλάδωση του επαρχιακού δρόμου Αγίου
Ανδρέα-Μονής Αρτοκωστάς-
Πραστού βρίσκεται η ανδρική
Μονή του Αγίου Νικολάου Καρυάς σε υψόμετρο 600μ. Η αρχιτεκτονική του μοναστηριού
παραπέμπει στο Αγιο Ορος. Σύμφωνα μάλιστα με την παράδοση χτίστηκε το 1580 μ.Χ.
από μοναχούς των Καρυών του Αγίου Ορους οι οποίοι κατέφυγαν εκεί για να σωθούν
από τους πειρατές. Υπάρχει όμως και άλλη εκδοχή, σύμφωνα με την οποία η ίδρυση
της μονής έγινε το 1620 ή 1621, όπως αναφέρει τουρκικό έγγραφο του 1621.
Η στέγη του μοναστηριού είναι σκεπασμένη με σχιστόλιθους του όρους
Μαλεβού. Το καθολικό περιβάλλεται
από χαγιάτια. Είναι αγιορείτικου τύπου σε μορφή εγγεγραμμένου σταυροειδούς με
τρούλο. Ο τρούλος, δυσανάλογα μεγάλος προς το κύριο οικοδόμημα του του ναού, είναι
δωδεκάπλευρος και στεγάζεται σε σχιστολιθικές πλάκες. Η αγιογράφηση έγινε το 1638
από τους αδελφούς Γεώργιο και Δημήτριο Μόσχο. Εχει γίνει κατά οριζόντιες ζώνες
και περιλαμβάνει μορφές αγίων και αποστόλων, καθώς και μαρύρια αγίων, που διατηρούν
τον ασκητική βυζαντινή τεχνοτροπία χωρίς όμως τη χρήση προοπτικής.
Περίτεχνο είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο (από καρυδιά), λαξευμένες φυτικές
διακοσμήσεις και θαυμάσιες ένθετες εικόνες βυζαντινής τεχνοτροπίας. Οι εικόνες
χαρακτηρίζονται από απαλές αρμονίες θερμών και ψυχρών χρωμάτων, αυστηρές γεωμετροποιημένες
μορφές με σκούρα γαιώδη πρόσωπα που δένουν αρμονικά με το σκούρο τέμπλο, και τη
χρήση μπλε χρώματος κοβαλτίου για το "γέμισμα" του βάθους το οποίο κα δημιουργεί
αντίθεση με τα χρυσά φωτοστέφανα και "τελειώματα" των υφασμάτων. Η εικόνα του
Αγίου Νικολάου χρονολογείται στα 600 μ.Χ. και είναι παραμορφωμένη από το χρόνο.
Ας σημειωθεί ότι ο φωτισμός του καθολικού γίνεται ακόμα μόνο από κεριά.
Αξιόλογο είναι και το δάπεδο του ναού που αποτελείται από πολυγωνικές
πλάκες με ανάγλυφες παραστάσεις λαϊκής τεχνοτροπίας (λιοντάρι, ταύρος, δικέφαλος
αετός και φτερωτός δαίμονας) μέσα σε εξαγωνικό πλαίσιο. Η μονή ανακυρήχθηκε το
1622 σταυροπηγιακή, δηλαδή κατευθείαν υπαγόμενη στη δικαιοδοσία του Πατριάρχη.
Το 1770 υπέστη καταστροφές από Αλβανούς επιδρομείς, ενώ το 1826 κάηκε από τα στρατεύματα
του Ιμπραήμ. Ενίσχυσε τον Αγώνα του 1821, παρέχοντας δάνειο στην Πελοποννησιακή
Γερουσία και και στήριξε οικονομικά την ανέγερση σχολείων από τον Καποδίστρια.
Το 1970 έγινε μετόχι της Μονής
Λουκούς.
Σήμερα έχει δύο μοναχούς που ξεχειμωνιάζουν στο μετόχι της μονής
στον Τυρό και στον Αγιο
Ιωάννη στο Λεωνίδιο. Η
μονή γιορτάζει στις 6 Δεκεμβρίου. Γιορτάζει όμως και το καλοκαίρι στις 8 Ιουλίου,
επειδή το χειμώνα ο χώρος της δεν είναι εύκολα προσβάσιμος. Στη μονή μπορεί κανείς
να φτάσει και από τον Τυρό και τη Βασκίνα.
Το μοναστήρι αυτό θυμίζει Αγιον Ορος όχι τόσο με την ονομασία του (έχει την ίδια με την πρωτεύουσα της Αθωνικής Πολιτείας) όσο από την μορφή του. Από τον αυτοκινητόδρομο μετά την Ορθοκωστά φαίνεται αναπαυμένο ψηλά σε κοντινή ρεματιά του μεσαιωνικού κάστρου του Οριόντα. Συνηθισμένο Κυνουριάτικο τοπίο. Βαθυπράσινα χαμόκλαδα, ρεματιές, βράχοι, εδώ κι εκεί ισοτοπιές και εγκαταλελειμμένοι αγροί. Διατηρεί στο μεγαλύτερο μέρος την αρχική μορφή. Εκτός από την νότια πλευρά που ξανοίγεται μέχρι μακριά στον Πάρνωνα, περιβάλλεται από κελιά και άλλους βοηθητικούς χώρους σκεπασμένου με σχιστόλιθους του Μαλεβού , τα χαγιάτια υποκλίνονται προς το καθολικό. Ανήκει στον τρίκογχο ή αγιορείτικο αρχιτεκτονικό τύπο Ναού. Μοναδικός στη μοναστηριακή Κυνουρία. Κατάγραφος από τοιχογραφίες του Γεωργίου Μόσχου 1638, μερικές φθαρμένες από υγρασία. Θαυμάσιο ξυλόγλυπτο τέμπλο, λεπτής τέχνης με κατανυκτικές εικόνες, και άγια λείψανα στο Ιερό. Στον ομφαλό ο καλά διατηρημένος δικέφαλος αετός, (1734) με τις σχετικές πληροφορίες για το φιλομαθή επισκέπτη. Σήμερα είναι ανδρώα Μονή ανοικτή σχεδόν όλο το χρόνο.
ΜΟΝΗ ΜΑΛΕΒΗΣ (Μοναστήρι) ΚΥΝΟΥΡΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27920 31243
Σε απόσταση 44 χλμ. από την Τρίπολη
και 5 χλμ. από τον Αγιο Πέτρο,
στο δρόμο Αγιου Πέτρου - Αστρους βρίσκεται η γυναικεία Μονή της Παναγίας Μαλεβής.
Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 950 μ. και περιβάλλεται από δάσος της σπάνιας και προστατευμένης
ποικιλίας του δενδρόκεδρου. Η μονή είναι η πιο φημισμένη της Κυνουρίας και προσελκύει
μεγάλο αριθμό προσκυνητών. Η πρώτη μονή χτίστηκε το 14ο αιώνα. Η σημερινή μονή
χτίστηκε το 1616 και είχε σημαντική προσφορά στον αγώνα του 1821. Το 19ο αιώνα
ανακαινίστηκε ύστερα από καταστροφές που έπαθε από τον Ιμπραήμ. Το καθολικό της
είναι μικρός μονόκλιτος σταυρεπίστεγος ναός μέ τρούλο και περιέχει την εικόνα
της Παναγίας, η οποία θεωρείται ότι είναι έργο του 1360. Στον περίβολο της μονής
έχει κτιστεί νέος επιβλητικός ναός αφιερωμένος στην Παναγία. Δίπλα από τη μονή
βρίσκεται η όμορφη μικρή εκκλησία του Αγίου Νείλου. Το συγκρότημα της μονής περιλαμβάνει
επίσης μεγάλη νεόδμητη πτέρυγα που φιλοξενεί ξενώνες και άλλους βοηθητικούς χώρους.
ΜΟΝΗ ΜΠΟΥΡΑ (Μοναστήρι) ΦΑΛΑΙΣΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27910 61248
Η μονή Μπούρα βρίσκεται κοντά στο χωριό Λεοντάρι
(6 χιλ), δίπλα από τον αμαξιτό δρόμο Λεονταρίου-Σπάρτης.
Είναι κτισμένη σε κατάφυτο λόφο, 4 χιλ. από το χωριό Φαλαισία
και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Αν και δεν είναι γνωστή η ακριβής
χρονολογία κατασκευής της μονής, πιθανολογείται ότι χτίστηκε στα μέσα του 12ου
αιώνα. Από τότε ήταν ανδρική μονή. Τα προεπαναστατικά χρόνια, όπως και την περίοδο
της επανάστασης του 21 υπήρξε λίκνο του αγώνα για την απελευθέρωση. Ο "Πύργος",
ένα κτίσμα της Μονής ύψους 10 μέτρων, αποτελεί με τις πολεμίστρες του μαρτυρία
της αντίστασης των μοναχών κατά των Τούρκων. Στην επανάσταση του 1770 η μονή λεηλατήθηκε
από Τουρκαλβανούς οι οποίοι σκότωσαν όλους τους μοναχούς και κατέστρεψαν τις τοιχογραφίες.
Αργότερα, κατά την επιδρομή τυ Ιμπραήμ, οι μοναχοί πρόβαλαν γενναία αντίσταση
κατά των Τουρκοαιγυπτίων, μέχρι που σκοτώθηκαν όλοι.
Το 1932 η Μονή προσαρτήθηκε στη Μονή του Τιμίου Προδρόμου και έκλεισε.
Το 1934 ξανάνοιξε με λίγες μοναχές που ήλθαν από την κοντινή Μονή Αμπελακίου.
Το 1952 η περιουσία της παραχωρήθηκε στους ακτήμονες της Φαλαισίας και από τότε
άρχιζε παρακμάζει. Το 1984 εγκαταστάθηκε μια ομάδα από μοναχές οι οποίες σε διάστημα
15 χρόνων συντήρησαν και αναμόρφωσαν τη Μονή, αναπαλαιώνοντας τα παλια της κτίσματα
και δημιουργώντας νέα φροντισμένα κτίσματα. Ανάμεσα στα τελευταία είναι η ωραία
εκκλησία του Αγίου Αλεξίου, οι Ναοί των Αγίων Αναργύρων, Ραφαήλ, Νικολάου και
Ειρήνης και το διώροφο κτήριο που στεγάζει τα κελιά, διάφορα εργαστήρια, τη βιβλιοθήκη
και άλλους χώρους.
ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΕΡΝΙΤΣΑΣ (Μοναστήρι) ΒΥΤΙΝΑ
Τηλέφωνο: +30 27950 22337
3 χιλ. από το χωριό Νυμφασία
κοντά στη Βυτίνα και σε πανέμορφο
ορεινό φυσικό περιβάλλον βρίσκεται η παλιά μονή της Κερνίτσας. Κτίστηκε το 14ο
αιώνα, και ήταν αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Η σημερινή μονή είναι κτισμένη
στη θέση της παλιάς. Η μονή έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση του 1821. Στα
χρόνια της τουρκοκρατίας ήταν κρυφό σχολειό και καταφύγιο των κατατρεγμένων. Στο
επάνω τμήμα της βρίσκεται το παρεκκλήσι των Ταξιαρχών, αριστούργημα τέχνης με
το καλλιτεχνικό ξυλόγλυπτο τέμπλο, το οποίο χρησιμοποιείται ως εξομολογητήριο.
Σήμερα λειτουργεί σαν γυνακεία μονή (47 χλμ. από Τρίπολη,
7 χλμ. από Βυτίνα).
ΜΟΝΗ ΠΑΝΩ ΧΡΕΠΑΣ (Μοναστήρι) ΤΡΙΠΟΛΗ
Τηλέφωνο: +30 2710 223498
Γυναικεία μονή αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, χτισμένη σε πλαγιά
του Μαινάλου σε υψόμετρο
1278μ. Χτισμένο στις αρχές του 11ου αιώνα, είναι το ψηλότερο μοναστήρι της Πελοποννήσου
και είναι ορατό από την Τρίπολη.
Στο μοναστήρι σώζονται το Δισκοπότηρο με το οποίο ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης κοινώνησε
των αχράντων μυστηρίων καθώς και το Ευαγγέλιο που ασπάστηκε πριν επιτεθεί για
την απελευθέρωση της Τριπολιτσάς. H θέση της μονής προσφέρει υπέροχη πανοραμική
θέα προς ολόκληρο το μαντικειακό οροπέδιο, φθάνοντας μέχρι τον Πάρνωνα
και τον Ταϋγετο. Στο μοναστήρι
οδηγεί δρόμος από την Τρίπολη, μέσω του χωριού Περιθώρι (10 χλμ. από Τρίπολη).
ΜΟΝΗ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ (Μοναστήρι) ΚΥΝΟΥΡΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27920 22290
Παλιό ανδρικό μοναστήρι αφιερωμένο στον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Βρίσκεται
στο φαράγγι του ποταμού Τάνου κοντά στο χωριό Περδικόβρυση
του Καστρίου και είναι χτισμένο πάνω σε απόκρημνο βράχο.Το γύρω τοπίο είναι επιβλητικό
και ανόθευτο. Μεταγενέστερη επιγραφή μαρτυρεί την ιστορική παρουσία της μονής
από το 1126. Αλλες επιγραφές επίσης μαρτυρούν ότι ανακαινίστηκε τον 18 αιώνα.
Με βάση αυτές και άλλες υπάρχουσες γραπτές μαρτυρίες, το μοναστήρι θεωρείται σαν
το παλαιότερο μοναστήρι της Πελοποννήσου. Η ιστορία του μοναστηριού είναι πλουσιότατη.
Λόγω της απρόσιτης θέσης του, χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του αγώνα του 21
σαν ορμητήριο κατά του Ιμπραήμ και σαν καταφύγιο κατά τη διάρκεια των επιδρομών
του. Μάλιστα ο νερόμυλός του άλεθε πυρίτιδα για τις ανάγκες του αγώνα. Είναι το
μόνο που άντεξε την πολιορκία από τα στρατεύματα του Ιμπραήμ ο οποίος την πολιόρκησε
δύο φορές χωρίς επιτυχία (υπάρχουν αρκετές σχετικές αναφορές από Μακρυγιάννη και
άλλους). Μάλιστα το μοναστήρι διέθεσε μεγάλο μέρος από την περιουσία του για να
ξαναχτιστούν πολλά από τα κατεστραμμένα μοναστήρια της Αρκαδίας. Η μονή λειτουργεί
έως σήμερα και εορτάζει στις 29 Αυγούστου
ΟΡΕΙΝΟ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ (Οικισμός) ΑΣΤΡΟΣ
Κρυμμένη μέσα στα ρέματα, μετά την Παναγία της Ορθοκωστάς (είναι μετόχι
της σήμερα), βρίσκεται η παλιά μονή του Αγ. Δημητρίου του Ρεοντινού. Η ονομασία
της προέρχεται από την αρχαία ονομασία του διπλανού όρους Οριόντας. Από τα ερείπια
εύκολα καταλαβαίνει κανείς την αρχιτεκτονική του Ναού. Είναι μονόκλιτος σταυροειδής
με τρούλο και βρίσκεται σε ανεκτή κατάσταση. Είναι σκεπασμένος με πλάκες και διατηρεί
τις τοιχογραφίες καθαρές (1698). Το τέμπλο του Ναού είναι όμορφα σκαλισμένο, μάρτυρας
παλιάς αίγλης. Το μοναστήρι ήκμασε κατά τον ΙΗ΄ αιώνα και στη συνέχεια ακολούθησε
η διάλυσή του (κατά το 1834), όπως συνέβη με τα περισσότερα μοναστηράκια της Κυνουρίας.
Ο επισκέπτης μπορεί να βρει εδώ έναν τόπο ειδυλλιακό, απομονωμένο
και ξεκομμένο από την τύρβη της ζωής. Μπορεί να δροσιστεί από το νεράκι που ποτίζει
το γεροπλάτανο και να ανταμώσει, ίσως, την ειρήνη της ψυχής του μέσα στο δάσος
των αγλαντινιών ή στις σπηλιές των απέναντι βράχων...
Hidden in the gullies after the nunnery of Our Lady 'Orthokosta' lies the old monastery of Ayios Dhimitrios 'Reontinou'. The church is single naved, of the domed cross-in-square type and is covered with slate. Its wall paintings (1698) and the beautifully carved iconostasis bear witness to its past glory. The monastery flourished during the 18th century and was abandoned in 1834, as is the case with most of the small Cynurian monasteries. The monastery, which is a true hermitage in nature, is presently a dependency of the nunnery of 'Artokosta'.
ΠΙΚΕΡΝΙ (Χωριό) ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ
Το μοναστήρι πήρε την ονομασία του από έναν μοναχό. Από την Περιήγηση
του Παυσανία στη Μαντινεία μαθαίνουμε ότι ο χώρος του Αγίου Νικολάου ήταν και
στην αρχαιότητα ιερός. Η πηγή των Μελαγγείων, η σημερινή Βερενίκη του Πικέρνη,
ύδρευε την αρχαία Μαντινεία. Επτά μόνο στάδια από τα Μελάγγεια έρρεε η περίφημη
κρήνη των Μελιαστών ( Τριπήχυ σήμερα ). Ο Παυσανίας γράφει " Οι Μελιασταί δε ούτοι
δρώσι τα όργια του Διονύσου " Εκεί ήταν χτισμένα το μέγαρο του Διονύσου και το
ιερό της Αφροδίτης Μελαινίδος που η επωνυμία της οφείλεται στις τελετουργίες αυτών
των οργίων. Εκεί όπου βρίσκεται σήμερα ο ναός του Αγίου Νικολάου ήταν χτισμένος
ο ναός του Ιππίου Ποσειδώνα.
Ορεινό μοναστήρι χτισμένο πάνω στο χωριό Πικέρνη της Μαντινείας. Σώζεται το καθολικό. Δεν έχει μοναχούς σήμερα
ΣΚΟΡΤΣΙΝΟ (Χωριό) ΦΑΛΑΙΣΙΑ
Τηλέφωνο: +30 27910 61261
Η μονή ιδρύθηκε το 19ο αιώνα, και είναι αφιερωμένη στη Γέννηση της
Θεοτόκου. Σήμερα είναι γυναικεία μονή. Βρίσκεται στην ανατολική Φαλαισία,
χτισμένη σε επιβλητική θέση, στους πρόποδες του Ταυγέτου
και κολλημένη σε απότομο βράχο. Η γύρω περιοχή είναι κατάφυτη και από το μοναστήρι
προσφέρεται έξοχη θέα προς αυτή. Χαμηλότερα περνά ο ποταμός Ευρώτας.
Απέχει 5 χιλ από το χωριό Σκορτσινού και 10 χιλ. από το Λεοντάρι.
ΣΤΕΜΝΙΤΣΑ (Χωριό) ΤΡΙΚΟΛΩΝΕΣ
Το μοναστήρι είναι 2 χιλ. έξω από τη Στεμνίτσα, αριστερά του δρόμου που οδηγεί στην Τρίπολη. Το όμορφο καθολικό της, η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής, κτίστηκε τον 15ο αιώνα και είναι βασιλικού ρυθμού. Σε ένα από τα κελιά της συνεδρίασε η Πρώτη Πελοποννησιακή Γερουσία το 1821.
ΤΥΡΟΣ (Χωριό) ΑΠΟΛΛΩΝ
This is an old, orderly dependency belonging to the Monastery of Karyas in Tyros, which functions in order to serve the monks and the cultivation of its fields. It is a snow-white, two-storey building with a long narrow basilica recently repaired. It is surrounded to the west by inaccessible cliffs, which open up further ahead, and provide a view of the Argolic Gulf and Spetses.
ΧΑΝΤΑΚΙΑ (Οικισμός) ΑΣΤΡΟΣ
Aπέναντι από το δρόμο προς την Μονή
της Αγίας Τριάδας και στα δεξιά του επαρχιακού δρόμου Αστρους
- Αγ. Πέτρου, αρχίζει ο χωματόδρομος
που οδηγεί στα Χαντάκια. Ενα από τα παρακλάδια του μας φέρνει στη διαλυμένη (κατά
το 1834) Μονή του Ιωάννου του Θεολόγου. Ο μικρός ναός της Μονής, κατάλευκος, σταυροειδής
με τρούλο, βρίσκεται ανάμεσα σε ερείπια. Υπάρχει σύγχρονη κεραμοσκεπή και αντηρίδες
που στηρίζουν τους γεμάτους από ρωγμές τοίχους. Ο Ναός είναι απομεινάρι της ευλάβειας
κάποιων ευσεβών πιστών. Εντυπωσιάζουν οι εκφραστικότατες λαϊκές τοιχογραφίες (1754)
του Ιερέα Κουλιδά από τον Αγιο
Ιωάννη και του γιου του. Συγχρόνως όμως, προκαλεί αφάνταστη λύπη η σταδιακή
καταστροφή τους με τα ονόματα που έχουν χαράξει βέβηλα χέρια πάνω στα πρόσωπα,
στα ενδύματα και στα σώματα των Αγίων, επιθυμώντας να διαιωνίσουν το πέρασμά τους
από εδώ.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
