Πληροφορίες τοπωνυμίου

ΑΓΑΘΟΝΗΣΙ (Νησί) ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
  Το Αγαθονήσι είναι η βορειότερη νησίδα του δωδεκανησιακού συμπλέγματος.
  Ο θαλάσσιος διαμελισμός του νησιού είναι εντυπωσιακός: Σχηματίζει ωραίους απάνεμους όρμους, όπως τη Χοχλιά, τον Αγιο Γεώργιο, τον Πόρο και το Μαΐστρο και αντίστοιχα μικρά ακρωτήρια.
  Το έδαφος του νησιού αποτελείται από βραχώδεις και άγονους λόφους. Τα καλλιεργήσιμα εδάφη είναι ελάχιστα. Η βλάστηση φτωχή και θαμνώδης, αραιά και τα δέντρα, ελιές, χαρουπιές, αμυγδαλιές, συκιές και φραγκοσυκιές.
  Πηγές δεν υπάρχουν εκτός από λίγα πηγάδια με υφάλμυρο νερό. Η ύδρευση των κατοίκων γίνεται με ομβροδεξαμενές, που σε περιόδους ανομβρίας τις γεμίζουν υδροφόρα πλοία.
  Το Αγαθονήσι είναι η αρχαία Υετούσα. Κατά τους ερευνητές οφείλει το σημερινό όνομά του σε παρετυμολογία από το φυτωνύμιο Αγκαθονήσι.
  Λίγα αρχαία λείψανα, που βρέθηκαν στο νησί, μας επιτρέπουν να πιθανολογήσουμε ότι η Υετούσα είχε κατοίκους από τα πολύ παλιά χρόνια.
  Το νησί μάλλον εποικίστηκε μόνιμα στα μέσα του 19ου αιώνα από Πάτμιους και Φουρνιώτες. Μαρτυρείται ότι το έτος 1895 είναι εγκατεστημένες στο νησί πέντε ή έξι οικογένειες.
  Ο πληθυσμός ανέρχεται σήμερα στους 112 κατοίκους. Με την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα υπάγεται διοικητικά στο Δήμο Πάτμου της επαρχίας Καλύμνου με το όνομα Αγκαθονήσι ή Γάδαρος (επειδή το σχήμα του μοιάζει με γάιδαρο που καλπάζει προς τον ποταμό Μαίανδρο). Το 1953 ανακηρύχθηκε σε χωριστή κοινότητα και έτσι παραμένει μέχρι σήμερα.
  Ο παλαιότερος οικισμός είναι το Μεγάλο Χωριό με 80 κατοίκους, που για λόγους προφύλαξης από τους πειρατές είναι χτισμένο σε σημείο που να μη φαίνεται από τη θάλασσα. Αθέατο από τη θάλασσα είναι και το Μικρό Χωριό με 15 κατοίκους. Ο τρίτος και νεότερος οικισμός, ο Αης Γιώργης, με 15 κατοίκους, βρίσκεται στο μυχό του ομώνυμου όρμου. Ορμος και οικισμός πήραν το όνομά τους από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, που είναι και ο ενοριακός ναός του νησιού. Υπάρχουν και άλλα πέντε ξωκλήσια σε διάφορα σημεία του νησιού.
  Η ήσυχη ζωή στο νησί, η ηρεμία, η φιλόξενη διάθεση των κατοίκων, η καθαρότητα των παραλιών και της θάλασσας και τα φρέσκα ψάρια, που μπορεί ο επισκέπτης να απολαύσει μαγειρεμένα με όλους τους παραδοσιακούς τρόπους, κάνουν το Αγαθονήσι ιδεώδη τρόπο για κείνους που θέλουν ήσυχες διακοπές, μακριά από τον κοσμικό τουρισμό.
Κείμενο: Μανώλης Μακρής
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Φεβρουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Τοπικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Δωδεκανήσου.

ΑΓΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ (Νησάκι) ΚΑΛΥΜΝΟΣ
  Η ακατοίκητη νησίδα Αγία Κυριακή βρίσκεται σε απόσταση 1000 μ. από τις δυτικές ακτές της Καλύμνου και 1400 από τις νότιες της Τελένδου. Στο ανατολικό της τμήμα υψώνεται το νεότερο εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής, το οποίο είναι κτισμένο πάνω στα ερείπια δύο παλαιότερων ναών. Ως υπέρθυρο της εισόδου του έχει χρησιμοποιηθεί μαρμάρινο αρχαίο γείσο.
  Γύρω από το νεότερο εκκλησάκι διατηρούνται τ' απομεινάρια μίας τρίκλιτης παλαιοχριστιανικής βασιλικής, εξωτερικών διαστάσεων 12,40 μ. μήκος, χωρίς την αψίδα, επί 8,85 πλάτος. Απ' αυτή σώζονται η μεγάλη ημικυκλική αψίδα, τμήματα των τοίχων της, καθώς και οι τοίχοι τριών ορθογωνίων προσκτισμάτων. Σχηματιζόταν έτσι ένα μικρό κτιριακό συγκρότημα στο νησί, κατά πάσα πιθανότητα μοναστηριακό, το οποίο πρέπει να κτίστηκε στα τέλη του 5ου - αρχές 6ου μ.Χ. αιώνα.
  Σε απόσταση 150 περίπου μέτρων ΒΔ της βασιλικής υπάρχουν στον φυσικό βράχο εμφανή σημάδια λατόμευσης του φαιόχρωμου ασβεστόλιθου, για την προμήθεια του υλικού κατασκευής της βασιλικής.
  Αργότερα, μετά την ερείπωση του παλαιοχριστιανικού ναού ανεγέρθηκε στο χώρο του κεντρικού κλίτους του ένα μονόχωρο εκκλησάκι, εσωτερικών διαστάσεων 7,80 x 5 μ. και αυτό σήμερα κατεστραμμένο. Αυτό πρέπει να οικοδομήθηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους, εποχή, κατά την οποία κτίζονται στην Κάλυμνο μικρά εκκλησάκια πάνω στα ερείπια παλαιοχριστιανικών βασιλικών.

Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Καλυμνίων

• http://www.kalymnos-isl.gr/history/agia_kyriakh.ht...

Αγία Μαρίνα- Πλάτανος

ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ (Κωμόπολη) ΛΕΡΟΣ
  Ένα από τα δύο λιμάνια του νησιού η Αγία Μαρίνα, μικρός παραλιακός οικισμός επεκτάθηκε με το χρόνο και ενώθηκε με τον Πλάτανο, την αρχαιότερη συνοικία και πρωτεύουσα του νησιού. Είναι το διοικητικό και εμπορικό κέντρο του νησιού. Από μακριά δείχνει μια μικρή πόλη που εκτείνεται αμφιθεατρικά ανάμεσα σε δύο βουνοπλαγιές με άσπρα σπίτια, που απλώνονται από την παραλία μέχρι τους πρόποδες του Κάστρου. Οσο πλησιάζει όμως ο επισκέπτης η πόλη ξεδιπλώνει ένα-ένα τα θέλγητρά της.
  Στον Πλάτανο διατηρούνται πολλά παραδοσιακά δίπατα σπίτια, κι ανάμεσά τους πολλά αρχοντικά, πυκνοδομημένα έτσι, που δημιουργούν στενά γραφικά σοκάκια και προκαλούν τον επισκέπτη να τα διαβεί. Να συναντήσει τη νοσταλγική ατμόσφαιρα της παλιάς πόλης, το Αυλάκι με τις κρύες βρύσες απ’το καθάριο νερό της πηγής του Παληασκλούπη ή τον παλιό ανεμόμυλο. Η δημαρχία στεγάζεται σε δύο νεοκλασικά κτίρια και δίπλα της ένας γνήσιος παραδοσιακός καφενές, η “Λεριακή Λέσχη”, από τα λίγα που έχουν διασωθεί σήμερα.
  Πλάτανος και Αγία Μαρίνα, άρρηκτα συνδεδεμένες συνοικίες πια, διαθέτουν τη μεγαλύτερη αγορά του νησιού. Μια όμορφη μικρή φιλόξενη πόλη που έχει πολλά να σας προσφέρει από σύγχρονα καταστήματα για κάθε σας αγορά μέχρι τη μαγευτική θέα της από το περίφημο Κάστρο της Παναγιάς. Χτισμένο στην κορυφή του λόφου Απιτύκι, δεσπόζει πάνω από την Αγία Μαρίνα, ελέγχοντας όλη τη γύρω περιοχή με πανοραμική θέα στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, από την Πάτμο ως την Κάλυμνο και πέρα ως τις ακτές της Μικρασίας.
  Για να φτάσετε ως εκεί, αν σας αρέσουν οι ρομαντικοί περίπατοι, θα ανηφορίσετε από τις γειτονιές του Πλάτανου προς την Αγία Παρασκευή κι από εκεί θα ακολουθήσετε το μονοπάτι με τα 500 περίπου σκαλιά. Για τους βιαστικούς υπάρχει ο άνετος αυτοκινητόδρομος.
  Το βυζαντινό κάστρο, που θεμελιώθηκε πάνω σε ερείπια της αρχαίας Ακρόπολης της Λέρου του 7ου αιώνα και ολοκληρώθηκε στις μέρες των ιπποτών του Αγίου Ιωάννη και των Ενετών, είναι καλοδιατηρημένο. Στην εποχή του ήταν απόρθητο, με τρεις επάλξεις και πρόσφερε σίγουρο καταφύγιο στους κατοίκους σε περιόδους επιδρομών. Ανάμεσα στις τρεις μικρές εκκλησίες του κάστρου δεσπόζει ο ναός της Παναγίας, ο πιο σπουδαίος τόπος λατρείας για τους Λέριους, που βρίσκεται στη δυτική πλευρά. Διαθέτει χρυσοποίκιλτο τέμπλο και αξιόλογες αγιογραφίες. Στο Εκκλησιαστικό Μουσείο που στεγάζεται σε νέο κτίριο δίπλα στο Ναό, εκτίθενται σπάνια χειρόγραφα και ιερά βιβλία, πολύτιμες εικόνες, ιερά άμφια και άλλα εκκλησιαστικά αντικείμενα. Στο κάστρο υπάρχουν μεγάλες υπόγειες αποθήκες και δεξαμενές νερού.
Το κείμενο παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Λέρου.

ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ (Νησάκι ερημικό) ΚΑΛΥΜΝΟΣ
  Το νησάκι του Αγίου Ανδρέα βρίσκεται σε απόσταση 120 μ. από τις ΝΔ ακτές της Καλύμνου. Το βάθος του καναλιού, που χωρίζει τα δύο νησιά είναι πολύ μικρό, γεγονός που δείχνει ότι κάποτε ήταν ενωμένα μεταξύ τους.
  Στο ανατολικό τμήμα του Αγίου Ανδρέα και σε απόσταση λίγων μέτρων από τη θάλασσα, σώζονται τα ερείπια παλαιοχριστιανικού κτιριακού συγκροτήματος, αποτελούμενο από ένα ναό, μία υδατοδεξαμενή και τρία ορθογώνια διαμερίσματα. Απ’ όλα καλύτερα διατηρείται η υπέργεια υδατοδεξαμενή, μέχρι 1,85 μ. ύψος. Πυκνοί σκίνοι και επιχώσεις καλύπτουν τμήματα των τοίχων των οικοδομημάτων.
  Η μορφή του συγκροτήματος δείχνει ότι πρόκειται για μοναστηριακό συγκρότημα του 5ου - 6ου μ.Χ. αιώνα, όπως φαίνεται και από την πολυπληθή επιφανειακή κεραμική.

Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Καλυμνίων

• http://www.kalymnos-isl.gr/history/ag_andreas.htm

ΑΓΙΟΣ ΙΣΙΔΩΡΟΣ (Παραλία) ΛΕΡΟΣ
  Στην περιοχή της Καμάρας, λίγο βορειότερα απ’ τη Γούρνα, σ’ ένα βραχώδες ύψωμα ακριβώς πάνω απ’ τη θάλασσα, αρχίζουν σκαλάκια που οδηγούν σε μια μικρή παραλία. Λίγο πιο πέρα, ανάμεσα στα βράχια βρίσκεται το γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Ισίδωρου, με τους εξώστες και τους πέτρινους πάγκους του, δίπλα στο παλιό βουλιαγμένο λιμανάκι. Αξίζει να το επισκεφθείτε!
Το κείμενο παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Λέρου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αγίου Ισιδώρου

ΑΓΙΟΣ ΙΣΙΔΩΡΟΣ (Χωριό) ΡΟΔΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22460 51260
Φαξ: +30 22460 51260
Ο Αγιος Ισίδωρος είναι κτισμένος στις ανατολικές πλαγιές του ψηλότερου βουνού του νησιού, τον Αττάβυρο, σε υψόμετρο 532 μέτρων. Το χωριό κατάφερε να παραμείνει πιστό στην παράδοση, διατηρώντας ήθη και έθιμα που δύσκολα συναντά κανείς αλλού, όπως το έθιμο της Βούρνας, του Δικαστηρίου, του Μαναλιού. Οι λιγοστοί εναπομείναντες κάτοικοι, ασχολούνται με τη γεωργία, τη κτηνοτροφία και με τη μελισσοκομία. Προϊόντα που παράγονται και μπορεί να γευθεί κάθε επισκέπτης είναι το κρασί, η σούμα, το μέλι, το κατσικίσιο κρέας και το ελαιολάδο. Από το χωριό ξεκινά μονοπάτι πο οδηγεί στην κορυφή του Ατταβύρου από όπου μπορεί κανείς να δεί όλο το νησί.

ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ (Οικισμός) ΣΙΦΝΟΣ
  Ο Αγιος Λουκάς ή Αη Λούκας, όπως λέγεται στην τοπική λαλιά, ήταν ένα από τα χωριά που αποτελούσαν άλλοτε την Κοινότητα του Αρτεμώνα και οφείλει προφανώς το όνομά του στην άλλοτε ενοριακή εκκλησία του Αγίου Λουκά. Το χωριό αρχίζει από το γεφύρι των Γουρνιών, και εκτείνεται βόρεια μέχρι την πλατεία του Αρτεμώνα, και ανατολικά μέχρι τη συνοικία της Καμαρωτής, απ' όπου μπορεί κανείς να θαυμάσει να "καμαρώσει" τις ομορφιές της κεντρικής Σίφνου μέχρι το Κάστρο. Είναι το γενέθλιο χωριό του εφοπλιστή και προέδρου του Ευγενίδειου Ιδρύματος Νικολάου Βερνίκου-Ευγενίδη και του εφοπλιστή και υπουργού Αλέξανδρου Βερνίκου.
  Εδώ ο επισκέπτης αξίζει να δει τη δισυπόστατη εκκλησία της Παναγίας τα Γουρνιά και του Αγίου Νικολάου με τις αξιοπρόσεχτες τοιχογραφίες του περίφημου λαϊκού αγιογράφου της Σίφνου Αγάπιου, που είναι γνωστός και ως "Δευτερεύων". Η ονομασία Γουρνιά οφείλεται στις μικρές γούρνες, πέτρινες κοιλότητες που υπήρχαν στο διπλανό χείμαρρο και όπου έπλεναν τα ρούχα άλλοτε οι γυναίκες του χωριού.
  Αλλες ενδιαφέρουσες εκκλησίες είναι του Αη Γιώργη του Αφέντη με περίφημες εικόνες του 1645, έργα των σπουδαίων αγιογράφων, Ζαχαρία Τζαγκαρόπουλου και Κωνσταντίνου Παλαιόκαπα. Τέλος η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου με τη σπάνια αρχιτεκτονική της και η προτομή του Νικολάου Χρυσόγελου στην ομώνυμη πλατεία.

Το κείμενο παρατίθεται τον Αύγουστο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Σίφνου

• http://www.sifnos.gr/s_loukas.html (2 φωτ.)

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (Νησάκι ερημικό) ΚΑΛΥΜΝΟΣ
  Το νησάκι αυτό βρίσκεται σε απόσταση 2,5 ναυτικών μιλίων από τις ΝΔ ακτές της Καλύμνου. Ανάμεσα σ’ αυτό και την Κάλυμνο παρεμβάλλεται η νήσος Νερά.
  Στο ΒΑ τμήμα του Αγίου Νικολάου, σε απόσταση 50 περίπου μέτρων από το νεότερο εκκλησάκι του ομώνυμου Αγίου και 40 μ. από τη θάλασσα διατηρούνται τα ερείπια τρίκλιτης παλαιοχριστιανικής βασιλικής του 5ου - 6ου μ.Χ. αιώνα, εξωτερικών διαστάσεων 8 μ. μήκος, μαζί με την αψίδα, επί 12 πλάτος. Μεγάλα τμήματα τοίχων λείπουν από τη δυτική πλευρά του ναού.
  Η αψίδα του Ιερού Βήματος διαθέτει κτιστό σύνθρονο. Στο νότιο τοίχο του κεντρικού κλίτους υπάρχει κτιστό πεζούλι.
  Το νότιο κλίτος αποτελεί μεταγενέστερη προσθήκη, όπως φαίνεται από το γεγονός ότι οι τοίχοι του ακουμπούν σ' αυτούς του κεντρικού.
  Το βόρειο κλίτος, το οποίο και διατηρείται σε καλύτερη κατάσταση, στεγαζόταν με ημικυκλική καμάρα, από την οποία σώζονται οι γενέσεις της.
  Μελλοντικός καθαρισμός των επιχώσεων του εσωτερικού της βασιλικής θα δείξει αν αυτή είναι όντως τρίκλιτη ή τα θεωρούμενα πλάγια κλίτη είναι τελικά προσκτίσματα, οπότε έχουμε κι εδώ ένα μικρό παλαιοχριστιανικό μοναστηριακό συγκρότημα. Στ’ ανατολικά του ναού υπάρχει μεγάλο πηγάδι, το οποίο συγκέντρωνε τα νερά της βροχής, από την πλαγιά στο εσωτερικό του.

Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Καλυμνίων

• http://www.kalymnos-isl.gr/history/ag_nikolaos.htm...

ΑΓΚΑΙΡΙΑ (Χωριό) ΠΑΡΟΣ
  Ομορφος παραδοσιακός οικισμός, στο Ν.Δ. τμήμα της Πάρου, 12 χλμ. από την Παροικιά. Από την Αγκαιριά υπάρχουν δύο μοναδικές διαδρομές που προσφέρονται για πεζοπορία και οδηγούν η πρώτη στο μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων (μισή ώρα δρόμο) και η δεύτερη στο μοναστήρι του Αη Γιάννη της Τρυπητής (του Σπηλιώτη), αποζημιώνοντας τον επισκέπτη με την υπέροχη θέα και την φιλόξενη υποδοχή των μοναχών. Από την Αγκαιριά συνεχίζοντας νότια, συναντάμε στα δεξιά μας τους απάνεμους κολπίσκους της Τρυπητής, των Γλυφών και του Λωλαντώνη

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα του Δήμου Πάρου

• http://www.paros.gr/villagesgr/ageria.htm (3 φωτ.)

ΑΓΡΙΟΛΙΒΑΔΟ (Παραλία) ΠΑΤΜΟΣ
Απέχει 1,5χμ περίπου από την Σκάλα. Είναι μεγάλη αμμώδη παραλία με μικρά βότσαλα. Ενοικιάζονται ομπρέλες και παρέχονται θαλάσσια αθλήματα.
Είναι ιδανική και για μικρά παιδιά αφού τα νερά είναι ρηχά και ζεστά σε σχέση με αυτά των περισσότερων παραλίων του νησιού.
Στη βορινή πελυρά της παραλίας υπάρχουν όμορφοι μικροί κόλποι που προσεγγίζονται μόνο με βάρκα ή με κανό, όταν
ο καιρός το επιτρέπει.
Η Αγία Θέκλα είναι ένα νησάκι απέναντι από τον κόλπο. Πήρε το όνομά του από το εκκλησάκι που βρίσκεται εκεί.
Υπάρχει και εκεί παραλία που μπορείς να επισκεφθείς κωπηλατώντας.

ΑΖΟΛΙΜΝΟΣ (Οικισμός) ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ
  Στο τέλος του οικισμού του Μάννα, η παράκαμψη αριστερά καταλήγει στον οικισμό της Αζολίμνου.
  Παραθαλάσσιος παραθεριστικός οικισμός, ο οποίος απλώνεται περιμετρικά γύρω από έναν μικρό γραφικό όρμο. Διαθέτει μία μικρή και όμορφη παραλία, στην οποία υπάρχουν πολλά ταβερνάκια που το καλοκαίρι συγκεντρώνουν πλήθος από ντόπιους και ξένους θαμώνες.

Ιστοσελίδα του ΞΕΝΙΟΣ ΔΙΑΣ του Πανεπιστημίου Πατρών
• http://www.cyclades-info.gr/a/8bbc815fc79f69d3c225...

Αη Μιχάλης

ΑΗ ΜΙΧΑΛΗΣ (Οικισμός) ΣΥΡΟΣ
Ο Σα Μιχάλης είναι μικρός οικισμός με αγροτόσπιτα. Οι κάτοικοί του είναι κυρίως Απανωσυριανοί αγρότες που ζουν εκεί το καλοκαίρι, ενώ το χειμώνα έρχονται μόνο για τις αγροτικές ή κτηνοτροφικές εργασίες τους.

Ιστοσελίδα του Ξένιος Δίας, Πανεπιστημίου Πάτρας
• http://www.cyclades-info.gr/a/583df382cc39c79fc225...

ΑΙΓΙΑΛΗ (Λιμάνι) ΑΜΟΡΓΟΣ
Η Αιγιάλη, στο βόρειο τμήμα της Αμοργού, είναι ένας κόλπος με πολλές παραλίες υπέροχης φυσικής ομορφιάς . Στις πλαγιές των γύρω βουνών βρίσκονται σκαρφαλωμένα τρία παραδοσιακά χωριά, η Λαγκάδα, τα Θολάρια και ο Ποταμός. Τα χωριά έχουν θέα την καταπράσινη πεδιάδα της Αιγιάλης που καταλήγει σε μια όμορφη, αμμουδερή παραλία.Στην αρχή της παραλίας βρίσκεται ο Όρμος το λιμάνι της Αιγιάλης, που ειναι το τουριστικό θέρετρο του βόρειου τμήματος της Αμοργού.

Ιστοσελίδα Αιγιαλίς Tours
• http://aegialis.com/aegiali-gr.html (4 φωτ.)

ΑΛΙΝΔΑ (Χωριό) ΛΕΡΟΣ
  Βρίσκεται στο κέντρο του όρμου της Αγίας Μαρίνας και αποτελεί σήμερα την πιο εξελιγμένη τουριστική περιοχή του νησιού με τις περισσότερες σύγχρονες τουριστικές μονάδες. Το τοπίο είναι κατάφυτο από πεύκα και ελιές, με μια τεράστια αμμουδερή παραλία και κρυστάλλινη θάλασσα. Ο πύργος Μπελένη, ένα κομψό αρχοντικό αναπαλαιωμένο με ιδιαίτερη φροντίδα, φιλοξενεί το Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο, ενώ στην αυλή του οργανώνονται μεγάλες πολιτιστικές εκδηλώσεις κυρίως στις αρχές Αυγούστου. Στο προαύλιο του σημερινού Δημοτικού Ξενώνα βρέθηκε ιερό παλαιοχριστιανικού ναού, της Παναγίας της Γαλατιανής με ψηφιδωτά εξαιρετικής τέχνης. Στη γύρω περιοχή βρίσκονται οι εκκλησίες του Αγίου Σωφρονίου και των Αγίων Σαράντα. Πολύ κοντά στα Αλιντα υπάρχει ο Κρυφός, μια ειδυλλιακή αμμουδιά κρυμμένη ανάμεσα στα βράχια. Μέσα από το βυθό της αναβλύζει πηγή με παγωμένο νερό. Πάνω από τον Κρυφό υψώνεται το Κλειδί, το ψηλότερο σημείο της Λέρου (320μ.). Κάθε Αύγουστο, από το 1907, διοργανώνονται οι γνωστοί Ναυταθλητικοί Αγώνες τα “Αλίντια”, που περιλαμβάνουν κολύμβηση, κωπηλασία, καταδύσεις, κ.ά. Τα γαλάζια νερά στον κόλπο των Αλίντων προσφέρονται για κάθε είδους θαλάσσια σπορ, από γουιντσέρφινγκ μέχρι και σκι.
Το κείμενο παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Λέρου.

ΑΛΥΚΗ (Χωριό) ΠΑΡΟΣ
  Η Αλυκή (10 χλμ. από την Παροικιά), είναι ένα όμορφο, παραθαλάσσιο χωριό που βρίσκεται στις Ν.Δ. ακτές της Πάρου, πολύ κοντά στο αεροδρόμιο του νησιού. Προσφέρεται για ήσυχες, οικογενειακές διακοπές. Η Αλυκή έχει πεντακάθαρη αμμουδιά, ταβέρνες πάνω στο κύμα που προσφέρουν φρέσκο ψάρι (η περιοχή έχει παράδοση στην αλιεία) και λίγα μπαράκια. Το χωριό διαθέτει ακόμα παιδική χαρά, γήπεδο ποδοσφαίρου και δύο ολοκαίνουργια φωτιζόμενα γήπεδα μπάσκετ και βόλεϊ. Οι σύλλογοι της Αλυκής οργανώνουν κατά την διάρκεια του καλοκαιριού διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Οι σημαντικότερες γιορτές είναι του Αη Γιάννη του Κλείδωνα, τον Ιούνιο, με το κάψιμο των Μάηδων, το πανηγύρι του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου και το πανηγύρι του Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η επίσκεψη στο μουσείο κυκλαδικής λαογραφίας του κ. Μ. Σκιαδά, αναγνωρισμένου αυτοδίδακτου καλλιτέχνη. Οι πιο εντυπωσιακές δημιουργίες του, είναι μινιατούρες καραβιών και χαρακτηριστικών κτισμάτων των Κυκλάδων.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίa, του Δήμου Πάρου

• http://www.paros.gr/villagesgr/ageriaaliki.htm

ΑΜΟΡΓΟΣ (Νησί) ΚΥΚΛΑΔΕΣ
  Η Αμοργός ειναι το ανατολικότερο νησί των κυκλάδων στο Αιγαίο πέλαγος, 16 περίπου ν. μίλια νοτιοανατολικά της Νάξου και 133 ν. μιλια απο τον Πειραιά. Έχει σχήμα επιμεικές με διεύθυνση απο βόρειοανατολική πρός νότιοδυτική και είναι η γέφυρα επικοινωνίας προς τα Δωδεκάνησα. Συνολικά έχει μήκος 33 χλμ. και πλάτος που κυμαίνεται απο 1,5 - 6 χλμ. Η επειφάνειά της είναι 116,96 τ.χλμ. και το συνολικό μήκος των ακτών της 112 χλμ. Το έδαφός της είναι κατα το μεγαλύτερο μέρος ορεινό, ιδιαίτερα το βορειοανατολικό άκρο οπου βρίσκεται και η ψηλότερη κορυφή Κρίκελος (822μ.). Οι πεδινές και καλλιεργήσιμες περιοχές βρισκονται στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού και κυρίως στο κεντρικό και νότιο τμήμα της.
  Πρωτεύσουσα της Αμοργού ειναι η Χώρα χτισμένη στην κορυφογραμμή του νησιού. Οι ακτές της παρουσιάζουν πολλές ανωμαλίες. Στο βορειοανατολικό τμήμα του νησιού είναι απόκρημνες, χωρίς να σχηματίζουν πολλές πτυχές. Στο ανατολικότερο σημείο του σχηματίζεται το ακρωτήριο Ξόδοτο. Σ'όλο το υπόλοιπο τμήμα του νησιού σχηματίζονται πολλοί μικροί και μεγάλοι όρμοι και ακρωτήρια. Στη νοτιοανατολική πλευρά του οι όρμοι ειναι πολύ μικροί χωρίς κανένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό και επικίνδυνοι για τα σκάφη. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί ο όρμος Σπαρτί. Στο κέντρο περίπου αυτής της πλευράς σχηματιζεται ο Κάβος Στούπη. Απο την αντίθετη πλευρά του νησιού οι όρμοι είναι μεγαλύτεροι και ομαλότεροι. Οι πιο αξιοσημείωτοι είναι ο κόλπος της Αμοργού και ο μυχός του όρμος Κατάπολα και ο όρμος Αιγιάλης. Τα σημαντικότερα ακρωτήρια εκτός απ'το Ξόδοτο που προαναφέρθηκε, είναι το Λιμενάρι, που βρίσκεται στο βορειότερο σημείο του νησιού, ο Κόρακας στο νοτιότερο σημείο και ο Πάλος ή Καλοτάρι, στο δυτικότερο σημείο.
   Οι μεγαλύτερες κοντινές νησίδες στην Αμοργό είναι η Νικουριά λίγο δυτικότερα απο τον όρμο της Αιγιάλης που απέχει μόλις 300 μ. απο τις ακτές και η Γραμβούσσα στο νοτιοδυτικό άκρο της Α. Σ'αυτές πρέπει να προστεθεί και ένα αρκετά μεγάλο σύμπλεγμα νησίδων που υπάγονται διοικητικά στην Α. Είναι αυτό που βρίσκεται μεταξύ Νάξου και Αμοργού και περιλαμβάνει τα νησιά: Ηρακλειά, Σχοινούσσα, Κουφονήσια, Κέρος και Ανω και Κάτω Αντικέρι. Η Αμοργός στηρίζει την οικονομία της κυρίως στη γεωργία και κτηνοτροφία. Εχει μόνιμο πληθυσμό περιπου 2.000 κατοίκους και κατέχει την 7η θέση στις Κυκλάδες.

Ιστοσελίδα Αιγιαλίς Tours
• http://aegialis.com/info.html (2 φωτ.)

ΑΜΟΡΓΟΣ (Χωριό) ΑΜΟΡΓΟΣ
Η Χώρα είναι, χωρίς αμφιβολία, μια από τις ομορφότερες πρωτεύουσες των Κυκλάδων. Βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 400 μέτρων πάνω από τη θάλασσα, με θέα τόσο την ανατολική όσο και τη δυτική πλευρά του νησιού. Σαράντα κατάλευκες εκκλησιές κοσμούν διάφορα σημεία της Χώρας, όπου υπάρχουν και πολλές μικρές πλατείες, όμορφα σχηματισμένες, καθώς και πλήθος από στενά πλακόστρωτα δρομάκια, γύρω και κάτω από το περίφημο Βενετσιάνικο Κάστρο. Στη Χώρα, υπάρχουν, επίσης, αρκετές ταβέρνες που προσφέρουν θαυμάσιο φαγητό καθώς και καφετέριες, ουζερί και ζαχαροπλαστεία. Το Αρχαιολογικό Μουσείο στεγάζεται στο λεγόμενο Πύργο του Γαβρά, ακριβώς στο κέντρο της Χώρας. Δίπλα στο ιστορικό Γυμνάσιο Αμοργού βρίσκεται το Μετόχι της Μονής της Χοζοβιώτισσας.

Ιστοσελίδα Αιγιαλίς Tours
• http://aegialis.com/chora-gr.html (2 φωτ.)

ΑΜΠΕΛΑΣ (Χωριό) ΠΑΡΟΣ
  Λίγα μόλις χιλιόμετρα ανατολικά της Νάουσας βρίσκεται ο Αμπελάς, ένα μικρό χωριουδάκι ψαράδων, που αποτελεί καταφύγιο για τα ψαροκάικα. Έχει μικρή προστατευμένη αμμουδιά και φιλόξενους κατοίκους. Υπάρχουν ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και παραθαλάσσιες ταβέρνες που σερβίρουν κυρίως φρέσκο ψάρι. Ιδανικό μέρος για ήσυχες διακοπές.

Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Πάρου

• http://www.paros.gr/villagesgr/abelas.htm (1 φωτ.)

Ανάφη

ΑΝΑΦΗ (Νησί) ΚΥΚΛΑΔΕΣ
  Η Ανάφη είναι το νοτιότερο από τα τέσσερα νησιά του Συνδέσμου και βρίσκεται ανατολικά της Σαντορίνης.
  Νοτιότερα ακόμα από την Ανάφη βρίσκεται η μικρή Αναφοπούλα, "δορυφόρος" του νησιού, ορατές και οι δύο από την ανατολική πλευρά της Σαντορίνης.
  Η Ανάφη είναι ένα από τα ωραιότερα νησιά του κυκλαδικού συμπλέγματος καθώς κατορθώνει να διατηρεί άθικτη τη φυσική της ομορφιά. Χρυσαφένιες αμμουδιές, κατάξερο κλίμα και βαθυπράσινα νερά καθιστούν το νησί αυτό μοναδικό για όσους επιθυμούν γαλήνιες διακοπές, ένα πεντακάθαρο φυσικό περιβάλλον και έναν απλό τρόπο ζωής κοντά στους φιλόξενους κατοίκους του.
  Για την προέλευση της ονομασίας τον νησιού υπάρχουν δύο εκδοχές: Η μία συνδέεται με το μύθο των Αργοναυτών, σύμφωνα με τον οποίο οι Αργοναύτες, καθώς επέστρεφαν από την Αργοναυτική εκστρατεία και ενώ κινδύνευαν από μια τρομερή τρικυμία αναφάνηκε ξαφνικά μπροστά τους το νησί και γι' αυτό το ονόμασαν Ανάφη. Η άλλη εκδοχή συνδέεται με την ανυπαρξία των φιδιών (Αν όφις).

Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Αναπτυξιακού Συνδέσμου 21ης Γεωγραφικής Ενότητας

Ισοσελίδα Αναπτυξιακού Συνδέσμου 21ης γεωγραφικής ενότητας
• http://www.south-kyklades.gr/gr/anafi.asp

Χώρα

ΑΝΑΦΗ (Χωριό) ΚΥΚΛΑΔΕΣ
  Η Ανάφη έχει ένα μόνο χωριό που λέγεται Χώρα Ανάφης και είναι χτισμένο στα ερείπια του βενετσιάνικου κάστρου, με ολόλευκα σπίτια με θόλους και με στενά δρομάκια φτιαγμένα από πέτρα, όμοια με αυτά που υπάρχουν στα Αναφιώτικα κάτω από την Ακρόπολη της Αθήνας. Η Ανάφη απέχει 2χλμ. από το λιμάνι του Αγίου Νικολάου και την συνδέει ο ένας και μοναδικός αυτοκινητόδρομος του νησιού.
  Επίσης το νησί έχει και δύο ακόμη οικισμούς, που κατοικούνται μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες. Τον οικισμό με την ονομασία Ορμος Αγίου Νικολάου, όπου βρίσκεται και το λιμάνι και τον οικισμό Κλεισίδι.

Το κείμενο παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Αναπτυξιακού Συνδέσμου 21ης Γεωγραφικής Ενότητας

Ιστοσελίδα Αναπτυξιακού Συνδέσμου 21ης Γεωγραφικής Ενότητας
• http://www.south-kyklades.gr/gr/anafi-tour.asp (2 φωτ.)

ΑΝΔΡΟΣ (Νησί) ΚΥΚΛΑΔΕΣ
  Η Ανδρος είναι το βορειότερο νησί των Κυκλάδων και το δεύτερο σε έκταση μετά τη Νάξο, με μήκος 40 χλμ και πλάτος 17 χλμ. Βρίσκεται ανάμεσα στην Εύβοια και την Τήνο και από την πρώτη χωρίζεται με τον πορθμό Καφηρέας (Κάβο Ντόρο), ενώ από την δεύτερη με το λεγόμενο «Στενό». Ορεινό νησί, γοητεύει τους επισκέπτες του με τις αντιθέσεις της φυσικής του ομορφιάς και την τεράστια πολιτιστική του κληρονομιά, προϊόν μιας μακραίωνης ιστορίας που ξεκινά πριν το 3.000 π.Χ. Το όνομα Ανδρος το συναντάμε για πρώτη φορά στον Ηρόδοτο και μετά στον Αισχύλο στην τραγωδία «Πέρσαι» (5ος αιώνας π.Χ.). Το νησί φαίνεται, πως οφείλει το όνομά του στον πρώτο οικιστή του, Ανδρο, ήρωα με θεϊκή καταγωγή. Η Ανδρος κατοικείται από το τέλος περίπου της τέταρτης χιλιετίας π.Χ., ενώ στοιχεία, αν και περιορισμένα, έχουμε από την προϊστορική κιόλας εποχή, τη νεολιθική, πρώιμη και μέση χαλκοκρατία, όταν γνώρισαν ιδιαίτερη ακμή τρεις οικισμοί στις περιοχές Μικρογιάλι, Πλάκα, και Στρόφιλα. Ελάχιστα είναι τα ευρήματα που έχουμε από την Μυκηναϊκή και Γεωμετρική περίοδο, αν και στην τελευταία σημειώνεται ιδιαίτερη ανάπτυξη των οικισμών Υψηλής και Ζαγοράς.
  Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (2003) του Επαρχείου Ανδρου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αντιμάχειας

ΑΝΤΙΜΑΧΕΙΑ (Κωμόπολη) ΚΩΣ
  Σε μια από τις ωραιότερες γωνιές της Κω, βρίσκεται η Αντιμάχεια. Παραδοσιακό χωριό που κατοικείται από τους απώτερους χρόνους της ελληνιστικής αρχαιότητας μέχρι σήμερα. Διατηρεί το ίδιο όνομα περισσότερο από 30 αιώνες. Το χωριό βρίσκεται σε απόσταση 25 χλμ από την πόλη της Κω και ένα χιλιόμετρο από το Αεροδρόμιο του νησιού. Ο σύγχρονος πολιτισμός συμβιώνει αρμονικά με τους νωχελικούς ρυθμούς του παρελθόντος.
  Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1998) του Επαρχείου Κω.

Δημοτικό Διαμέρισμα Απερίου

ΑΠΕΡΙ (Χωριό) ΚΑΡΠΑΘΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22450 31400
  Το Απέρι ήταν η παλιά πρωτεύουσα του νησιού. Αποτελούσε το διοικητικό κέντρο της Καρπάθου από τις αρχές του 18ου αιώνα ώς το 1892 και εξακολουθεί μέχρι σήμερα να είναι έδρα του Μητροπολίτη Καρπάθου. Το κάστρο που υπάρχει χτίστηκε από τους κατοίκους για να τους προστατέψει από τους πειρατές που λυμαίνονταν τις θάλασσες της Ανατολικής Μεσογείου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Απολακκιάς

ΑΠΟΛΑΚΚΙΑ (Χωριό) ΝΟΤΙΑ ΡΟΔΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22440 61252
Φαξ: +30 22440 61385
  Στο χωριό της Απολακκιάς με τα άσπρα κεραμιδόσκεπτα σπίτια και τις γραφικές ταβέρνες της πλατείας μπορεί κανείς να δεί την παλιά εκκλησία του Αγ. Γεωργίου. Κοντά στην Αγία Μαρίνα σώζονται θεμέλια και τοίχοι ιποτικού κάστρου. Στη θέση Μύλοι ανασκάφθηκαν μυνηναϊκοί τάφοι και στη θέση Κορκοελιά ελληνιστικοί. Το μεγάλο αρδευτικό φράγμα που κατασκευάστηκε κοντά στο χωριό, συμβάλει τα μέγιστα στην ανάπτυξη της γεωργίας της περιοχή και αλλά και του νησιού γενικότερα.

Δημοτικό Διαμέρισμα Απολλώνων

ΑΠΟΛΛΩΝΑ (Χωριό) ΡΟΔΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22460 91009
Φαξ: +30 22460 91173
Το χωριό είναι κτισμένο στην ανατολική πλαγιά του κατάφυτου βουνού Προφήτη Ηλία και πιθανότατα πήρε το όνομα του από ναό αφιερωμένο στον αρχαίο θεό. Κατάλοιπα του ναού βρέθηκαν στο προαύλιο του περίφημου λαογραφικού μουσείου. Στον ίδιο χώρο σώζονται ερείπια βυζαντινού κάστρου. Στην εκκλησία του Τιμίου Σταυρού φυλάσσεται ένα σπάνιο χειρόγραφο ευαγγέλιο γραμμένο σε μεμβράνη, τμήμα του Τιμίου Σταυρού που κατά την παράδοση έφερε στη Ρόδο η Αγία Ελένη, εικόνα στην οποία ο Προφήτης Ηλίας απεικονίζεται πάνω σε φτερωτό άρμα όμοιο με αυτό του θεού Ηλίου, καθώς επίσης και λατρευτική εικόνα της Θεοτόκου που φέρει το οικόσημο του Μεγάλου Μαγίστρου των Ιπποτών Πιερ Ντωπυσόν.

Δημοτικό Διαμέρισμα Απολλωνίας

ΑΠΟΛΛΩΝΙΑ (Κωμόπολη) ΣΙΦΝΟΣ
  Η Απολλωνία που λέγεται και Σταυρί είναι η πρωτεύουσα του νησιού από το 1936, έδρα του Δήμου Σιφνίων (1836-1914), της Κοινότητας Απολλωνίας (1914-1998), και έδρα του σύγχρονου Δήμου Σίφνου (1999). Το τοπωνύμιο Απολλωνία (εννοείται πόλις), είναι αρχαίο ουσιαστικοποιημένο επίθετο<Απόλλων) και σημαίνει πόλη αφιερωμένη στη λατρεία του Απόλλωνα. Για την προέλευση πάλι της λαϊκής ονομασίας "Σταυρί" που απαντάται από το 1677 υπάρχουν διάφορες εκδοχές:
α) από το ανθρωπωνύμιο: το Σταυρί Σταυρής /Σταύρος, π.β. το Ρέντι ο Κουκκάκης κ.ά.
β) από το ναωνύμιο Σταυρί<Σταυρίον< Σταυρός (Τίμιος Σταυρός παλαιά εκκλησία του οικισμού).
γ) από την επίκαιρη γεωγραφική θέση που κατέχει ο οικισμός, καθώς αποτελεί υποχρεωτικό πέρασμα, σταυροδρόμι προς όποια κατεύθυνση του νησιού κινείται κάποιος.
δ) από το σχήμα του σταυρού που φαίνεται να σχηματίζουν τα σπίτια του οικισμού.
  Η Απολλωνία που είναι το διοικητικό και εμπορικό κέντρο της Σίφνου κατέχει και το γεωγραφικό κέντρο του νησιού και είναι χτισμένη αμφιθεατρικά πάνω σε τρεις απαλόγραμμους λόφους.
  Κάνοντας περίπατο στα πλακοστρωμένα δρομάκια της Απολλωνίας ο επισκέπτης μπορεί να ψωνίσει αναμνηστικά, να γευτεί τις σιφναίικες νοστιμιές και να γνωρίσει το Λαογραφικό Μουσείο στην Πλατεία Ηρώου, τα παλιά σχολεία του Aγίου Αρτεμίου (1832-1935 και 1854-1988), το καθολικό του άλλοτε μονυδρίου του Αγίου Αρτεμίου (1629), μετοχίου της Σιμωνόπετρας του Αγίου Όρους, την Παναγία του Μπαρού (<μπαρόνου< γαλλ. baron), εκκλησίες με τοιχογραφίες και καλλιτεχνικά τέμπλα τον Aγιο Αθανάσιο, τον Aγιο Σώστη, τη Μεταμόρφωση του Σωτήρα, τον Τίμιο Σταυρό, την Παναγία τη "Γερανιοφόρα" (Ουρανοφόρα) κ.ά. και τις προτομές των ποιητών Ραμπαγά, στην ομώνυμη Πλατεία, και Αριστομένη Προβελέγγιου, το έργο του Γιαννούλη Χαλεπά, στο προαύλιο του Γυμνασίου - Λυκείου Ν.Δ της Απολλωνίας, στην υψηλότερη κορυφή του ομώνυμου βουνού δεσπόζει το μοναστήρι του Προφήτ' Ηλία (1145-1890), στο οποίο καλλιεργήθηκε η αγιογραφική τέχνη.
  Η θέα της Σίφνου από εκεί ψηλά είναι πανοραμική.Ιδιαίτερα συναρπαστικός είναι ο τρόπος με τον οποίο αναπτύσσονται οι κεντρικοί οικισμοί πάνω στους απαλόγραμμους λόφους, που δίνει την εντύπωση του "κρινόσπαρτου ανθισμένου αγρού".
  Στη βορινή πλαγιά του βουνού διακρίνεται επίσης το μοναστήρι του Αγ. Ιωάννου του Μο(υ)γκού (προ 1650-1834), όπου υπηρέτησε ως εφημέριος ο λόγιος ιερομόναχος Παρθένιος Χαιρέτης, διδάσκαλος κωδικογράφων.

ΑΡΓΙΝΩΝΤΑ (Οικισμός) ΚΑΛΥΜΝΟΣ
Little more than a beach, a few houses and two tavernas. Traditional, quiet, a small haven of green between sea and mountains. Convenient base for hill walking and rock climbing.

Ιστοσελίδα Δήμου Καλυμνίων
• http://www.kalymnos-isl.gr/qtour2.html

Δημοτικό Διαμέρισμα Αρκάσας

ΑΡΚΑΣΑ (Χωριό) ΚΑΡΠΑΘΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22450 61224
  Η Αρκάσα είναι χτισμένη λίγο βορειότερα από την αρχαία πόλη Αρκεσία. Στη κορυφή του χωριού υπάρχει η ακρόπολη, το Παλιόκαστρο, όπου συναντάμε την Αγ. Σοφία (5ος αιώνας) καθώς και ερείπια της μυκηναϊκής εποχής.Το χωριό διασχίζει το τοπικό ποτάμι το Ρυάκι.

ΑΡΜΑΘΙΑ (Νησί) ΚΑΣΟΣ
  Τα Αρμάθια είναι το μεγαλύτερο από τα νησιά που περιβάλλουν την Κάσο. Σήμερα είναι ακατοίκητο αλλά στο παρελθόν έπαιζε ξεχωριστό ρόλο στη ζωή του μεγάλου νησιού. Σήμερα ανάμεσα στα ερείπια των μικρών σπιτιών, των φούρνων και των αλωνιών, διατηρείται μόνο το εκκλησάκι της Υπαπαντής.
  Στο νησάκι αυτό θα απολαύσετε το μπάνιο σας στα πεντακάθαρα “τροπικά” νερά των Μαρμάρων και του Καραβοστάσι, ολοκάθαρες θάλασσες με γαλάζια διαυγή νερά που μαγεύουν τον επισκέπτη και έχουν χαρακτηρισθεί ως οι ωραιότερες της Μεσογείου. Νερά με διάφορες αποχρώσεις, αψεγάδιαστη λευκή άμμος και σπηλιές που ξεκινούν από την άμμο είναι τα χαρακτηριστικά τους.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Μάρτιο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Κάσου.

Αρνάδος

ΑΡΝΑΔΟΣ (Χωριό) ΤΗΝΟΣ
9 χλμ από τη Χώρα στην πλαγιά του Κεχροβουνίου συναντάμε τον Αρνάδο, χωριουδάκι με μαρμαρόστρωτη πλατεία, παραδοσιακές καμάρες και σοκάκια. Στο κέντρο του χωριού δεσπόζει ο Ιερός Ναός της Αναλήψεως του Σωτήρος. Παραδοσιακά καφενεία ταβερνάκι.

Ιστοσελίδα του Ξένιος Δίας, Πανεπιστημίου Πάτρας
• http://www.cyclades-info.gr/a/de4b1e5e8066f8cbc225... (1 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Αρνίθας

ΑΡΝΙΘΑ (Χωριό) ΝΟΤΙΑ ΡΟΔΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22440 61088
Φαξ: +30 22440 61088
Στο παλιό χωριό της Αρνίθας μπορεί ο επισκέπτης να ξαποστάσει στη σκιερή από τα πλατάνια και από τους ευκάλυτπους πλατεία και να επισκεφθεί το μοναστήρι του Αγίου Φιλήμονα με το παλαιοχριστιανικό καθολικό. Στο λόφο Παλαιόκαστρο βρέθηκαν ίχνη μικρού οικισμού και κάστρου και ελληνιστικοί τάφοι. Το παλαιχριστιανικό βαπτιστήριο που βρέθηκε στην βασιλική βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Ειρήνης μετατράπηκε σε κρήνη και σήμερα κοσμεί την πλατεία Αργυροκάστρου στην μεσαιωνική πόλη της Ρόδου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αρτεμώνα

ΑΡΤΕΜΩΝΑΣ (Χωριό) ΣΙΦΝΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22840 32388
Φαξ: +30 22840 31234
  Πιθανολογείται ότι στο χώρο όπου σήμερα είναι χτισμένη η Παναγία της Κόγχης, σύμφωνα με την παράδοση, υπήρχε στα αρχαία χρόνια κέντρο λατρείας της "Εκβατηρίας" Αρτεμης, δηλαδή της θεάς που προστάτευε κατά την αποβίβαση από το πλοίο, αλλά και έδινε καλή έκβαση σε κάθε υπόθεση. Το τοπωνύμιο είναι προβληματικό, διότι στα αρχαία χρόνια τα ιερά και οι αφιερωμένοι τόποι στη λατρεία της Αρτεμης λέγονταν "Αρτεμίσια". Κατά το σχολάρχη Κάρολο Γκιών, το Αρτεμώνας (<Αρτεμών<Αρτεμις) σχηματίστηκε από το Παρθενών<Παρθένος.
  Είναι το γενέθλιο χωριό του μεγάλου διδασκάλου και εθνικού αγωνιστή Νικολάου Χρυσόγελου (1780-1857) και του ποιητή και φιλόλογου Ιωάννη Γρυπάρη (1780-1942). Από το 1914-1998 διετέλεσε έδρα της ομώνυμης Κοινότητας Αρτεμώνα. Βρίσκεται βόρεια της Απολλωνίας σε απόσταση ενάμισι χιλιομέτρου.
  Ειναι πραγματικό στολίδι της Σίφνου, με αρχοντικά νεοκλασικού ρυθμού, με κήπους και λουλουδισμένες αυλές. Ψηλά στην κορυφή του λόφου σώζονται από τις παλιές αράδες των ανεμόμυλων μόνο δύο σε καλή κατάσταση. Απ' εδώ η θέα της Σίφνου είναι πανοραμική. Μπορεί να αγναντέψει ο θεατής τα γύρω νησιά, το Κάστρο, τους κεντρικούς οικισμούς, ακόμα και τις Καμάρες στο μυχό του ομώνυμου κόλπου. Εδώ ο επισκέπτης αξίζει να δει το σπίτι, όπου γεννήθηκε ο ποιητής Ιωάννης Γρυπάρης και τις εκκλησίες Παναγία η Κόγχη με ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική, την Παναγία της Αμμου ή Σάμου (επέκταση 1788), όπου υπάρχει η Παναγία η Μοναχή, σπάνια απεικόνιση της Παναγίας χωρίς το θείο βρέφος, την Παναγία του Μπαλή, Πολιούχου του Αρτεμώνα (21 Νοεμβρίου), την Παναγία του Μπαλή και Αγίου Σπυρίδωνα. Στον Αρτεμώνα υπάρχουν παντοπωλεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβέρνες, φούρνος, μεζεδοπωλεία και εργαστήρια παραδοσιακής ζαχαροπλαστικής και αγγειοπλαστικής στο περίπτερο.

Δημοτικό Διαμέρισμα Αρχίπολης

ΑΡΧΙΠΟΛΗ (Χωριό) ΡΟΔΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22460 98164, 98260
Φαξ: +30 22460 98164
Στην Αρχίπολη την προσοχή του επισκέπτη προσελκύει ο ναός του Αγίου Νεκταρίου και η πηγή στη ενός πελώριου γεροπλατάνου. Αξιόλογη είναι επίσης και η πέτρινη εκκλησία του Αγίου Δημητρίου με το ωραίο καμπαναριό ηλικίας 200 χρονών.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ασκληπείου

ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ (Χωριό) ΝΟΤΙΑ ΡΟΔΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22440 47064
Φαξ: +30 22440 47064
Ενα από τα πιο παλιά χωριά της Ρόδου, το Ασκληπειό, διατηρεί την παραδοσιακή Ροδίτικη αρχιτεκτονική. Πήρε το όνομα του από το ασκληπείο που λειτουργούσε εκεί κατά την αρχαιότητα. Η βυζαντινή εκκλησία του χωριού χτίστηκε το 1060 στα ερείπια παλαιοχρισταινικής, έχει σχήμα ελεύθερου σταυρού και οι τοιχογραφίες της είναι του 17ου αιώνα. Μονοπάτι που ξενικά από το χωριό οδηγεί στο βραχώδες ύψωμα όπου βρίσκεται το βυζαντινό φρούριο του χωριού. Τα τελευταία χρόνια η περιοχή του Ασκληπειού παρουσίαζει ραγδαία τουριστική ανάπτυξη γύρω από τον παραθαλάσσιο οικισμό Κιοτάρι όπου υπάρχουν πολυτελή ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και εστιατόρια.

ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑ (Νησί) ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
  Η Αστυπάλαια, η Ιχθυόεσσα των αρχαίων, είναι το δυτικότερο νησί των Δωδεκανήσων και απέχει 23 μίλια από την Ανάφη των Κυκλάδων.. Μοιάζει με δυό νησιά ενωμένα απο μια στενή λωρίδα γής πλάτους μόλις 105 μέτρων. Κυριότερος οικισμός είναι η Χώρα που είναι χτισμένη αμφιθεατρικά σε λόφο στην κορυφή του οποίου δεσπόζει το ενετικό κάστρο. Είναι ένας γραφικός οικισμός με χρώμα καθαρά νησιώτικο και με πολλούς ανεμόμυλους.
  Κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Πύρα από το ερυθρό χρώμα της γης, καθώς και Πυλαία. Επικράτησε όμως τελικά το όνομα Αστυπάλαια. Κατά μια εκδοχή το όνομα προέρχεται από τους πρώτους Έλληνες που εγκαταστάθηκαν στο νησί, επειδή βρήκαν εκεί ένα παλιό φοινικικό σταθμό, δηλαδή ένα "άστυ παλιό". Πιθανότερο όμως είναι ότι πρόκειται για παρετυμολογικό μετασχηματισμό άγνωστης φοινικικής λέξης που θα σήμαινε "μέρος χαμηλό" αναφερόμενο φυσικά στο χαμηλό ισθμό που ενώνει τα δύο τμήματα του νησιού. Χαρακτηριστική είναι στο νησί η έντονη παρουσία λαγών και η απουσία φιδιών και εντόμων.
  Κατά τους Ιστορικούς χρόνους η Αστυπάλαια σημείωσε μεγάλη ακμή και αργότερα καταλήφθηκε από τους Αθηναίους. Υπήρξε μάλιστα διάσημη για τον αθλητή της Κλεομήδη. Η Ρώμη κατέλαβε στη συνέχεια το νησί και το χρησιμοποίησε ως βάση εναντίον των πειρατών, δίνοντας όμως στους κατοίκους εσωτερική αυτονομία. Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους, η Αστυπάλαια δόθηκε, το 1207, στον Ιωάννη Κιρίνι, ένα Βενετό ευγενή και τυχοδιώκτη. Από τότε και επί 4 αιώνες - με ένα διάλειμμα 64 χρόνων (1269-1333) κατά το οποίο την ανακατέλαβαν οι Βυζαντινοί - το νησί υπήρξε φέουδο του οίκου των Κιρίνι που κατείχαν επιπλέον την Τήνο και τη Μύκονο. Το 1341 ύστερα από μια άγρια επιδρομή του Εμίρη του Αϊδίνιου, Ομάρ Μπέη Μορβασάν, το νησί ερημώθηκε και έμεινε ακατοίκητο για 72 χρόνια. Το 1413 ο Ιωάννης Δ΄ Κιρίνι προσπάθησε να εγκαταστήσει αποίκους και να ιδρύσει νέα πόλη στη θέση της παλιάς, την οποία ονόμασε Αστυνέα. Η προσπάθειά του αυτή όμως δεν πέτυχε γιατί δεν τον ακολούθησαν αρκετοί κάτοικοι. Αργότερα άρχισε η εγκατάσταση νέων αποίκων και τότε ξανακτίστηκε η Αστυπάλαια. Στις 2 Οκτωβρίου 1540 την κατέλαβαν οι Τούρκοι και την περιέλαβαν στα "Δώδεκα προνομιούχα νησιά του Αιγαίου". Το 1821 η Αστυπάλαια προσχώρησε πρόθυμα στην Επανάσταση. Το 1830 στη διάσκεψη του Λονδίνου, που χάραξε τα όρια του νέου Ελληνικού Κράτους, το νησί παρέμεινε στη κατοχή της Τουρκίας μέχρι το 1912, οπότε και κατελήφθη από τους Ιταλούς. Η ιταλική κατοχή κράτησε μέχρι το 1943 και το 1947 η Αστυπάλαια δόθηκε στην Ελλάδα μαζί με όλα τα Δωδεκάνησα.

Δημοτικό Διαμέρισμα Ασφενδίου

ΑΣΦΕΝΔΙΟΥ (Χωριό) ΚΩΣ
  Το Ασφενδιού είναι ένα χωριό σε απόσταση περίπου 14 χλμ από την πόλη της Κω, όπου βρίσκονται έξη οικισμοί σε μεγάλες υψομετρικές διαφορές μεταξύ τους. Τοπίο εκπληκτικής ομορφιάς, στις πλαγιές του Δικαίου, απ' όπου μπορεί να δει κανείς όλη την Κω και τα τριγύρω νησιά. Το όμορφο τοπίο συμπληρώνουν οι γραφικές αυλές των σπιτιών. Υπάρχουν επίσης αρκετά εξωκλήσια στην περιοχή.
  Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1998) του Επαρχείου Κω.

ΑΥΛΩΝΑ (Οικισμός) ΚΑΡΠΑΘΟΣ
  Ο αγροτικός οικισμός της Αυλώνας βρίσκεται βορειότερα από την Ολυμπο.
  Έχει 300 περίπου “στάβλους” (αγροικίες με αλώνια) χτισμένους στην ανατολική πλευρά μιας εύφορης κοιλάδας, ανοιχτής μόνο από βοριά στους ανέμους.
(Κείμενο: Μανόλης Μακρής)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Φεβρουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Τοπικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Δωδεκανήσου.

ΒΑΓΙΑ (Παραλία) ΠΑΤΜΟΣ

Η θάλασσα στη Βαγιά είναι η πιο κρύα στο νησί. Η παραλία έχει βότσαλα και ίσκιο από αλμυρίκια και είναι συνήθως η πιο ήσυχη από τις εύκολα προσβάσιμες παραλίες της Πάτμου.

Η Βαγιά βρίσκεται σε απόσταση 7χμ από την Σκάλα και 1χμ από τη στάση του λεωφορείου στην παραλία του Κάμπου.

ΒΑΘΥ (Λιμάνι) ΣΙΦΝΟΣ
  Το τοπωνύμιο Βαθύ (εννοείται λιμάνι ή έδαφος) είναι ουσιαστικοποιημένο ουδέτερο του επιθέτου βαθύς και σημαίνει ότι το λιμάνι βρίσκεται σε βαθύτερο, σε χαμηλότερο σημείο σε σχέση με τη γύρω περιοχή ή ότι η θάλασσα έχει μεγάλο βάθος κοντά στην ξηρά για να προσεγγίζουν τα πλοία.
  Η διάνοιξη και ασφαλτόστρωση του δρόμου καθώς και η κατασκευή αποβάθρας καθιστούν σήμερα και από τη στεριά και από τη θάλασσα πολύ προσιτό στον επισκέπτη τον γραφικό και ήρεμο αυτόν παραλιακό οικισμό.
  Τόσον ο παλιός πεζόδρομος, όσο και ο αμαξιτός προς το Βαθύ, που είναι παλαιός οικισμός αγγειοπλαστών στα Ν.Δ. παράλια του νησιού, διέρχεται από την Καταβατή. Στην πορεία προς το Βαθύ ο ταξιδιώτης συναντάει το μοναστήρι των Φυρογείων και μετά από λίγο την εκκλησία του Aγίου Ανδρέα, χτισμένη (1701) στην ομώνυμη προϊστορική ακρόπολη. Τα αρχαιολογικά ευρήματα εδώ μαρτυρούν τη συνεχή κατοίκηση από τους μυκηναϊκούς έως τους ελληνιστικούς χρόνους.
  Στο μέσο περίπου της διαδρομής βρίσκεται το μοναστήρι του Ταξιάρχη της Μερσίνης (1738). Προς το δεξιό άκρο της μεγάλης και πεταλόσχημης παραλίας με την ήρεμη θάλασσα είναι χτισμένη (17ος αιώνας) η δισυπόστατη εκκλησία των Ταξιαρχών και της "Ευαγγελίστριας". Εδώ υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια, παντοπωλεία, εστιατόρια, καθώς και εργαστήριο και έκθεση κεραμικών. Από το Βαθύ εξάγονταν παλιά τα περίφημα σιφναίικα τσουκάλια προς τις αγορές των γειτονικών Κυκλάδων, της Κρήτης, της Κύπρου ακόμα και της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου.

Το κείμενο παρατίθεται τον Αύγουστο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Σίφνου

• http://www.sifnos.gr/bathi.html (2 φωτ.)

ΒΑΘΥΣ (Χωριό) ΚΑΛΥΜΝΟΣ
The road to Vathi winds between a lunar rockscape and the sea. Watch out for goats on the way! Stop at the top of the approach hill for a magnificent vista of the turquoise fiord leading into a peaceful valley of orange and tangerine groves. At the harbour are tavernas and rooms, some Archaic remains and a surprising freshwater pond stuffed with fish. Inland, it's like the land that time forgot. Narrow lanes to wander or drive, atmospheric old buildings, orchards and small farms.

This text is cited Febr 2004 from the Municipality of Kalymnos URL below.

• http://www.kalymnos-isl.gr/qtour3.html

Δημοτικό Διαμέρισμα Βάρης

ΒΑΡΗ (Κωμόπολη) ΣΥΡΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22810 61222
  Ο όρμος της Βάρης είναι κλειστός και απέχει περίπου 6 χλμ. από την Ερμούπολη.
  Χωριό με αγροτική παράδοση, διατηρεί εσωτερικά την αγροτική εικόνα, ενώ στις παραλίες του, Μέγας Γιαλός, Αχλάδι, Βάρη, Φάμπρικα και Σαντορινιούς, αναπτυχθηκαν τουριστικές επιχειρήσεις.
  Εκτός από το κολύμπι στις όμορφες παραλίες μπορεί κανείς να βρεί εκλεκτούς παραδοσιακούς μεζέδες και φρέσκο ψάρι στα όμορφα γραφικά ταβερνάκια.
  Στη θέση "Κοσκινάς" υπάρχουν ευρήματα αρχαίου οικισμού.

Δημοτικό Διαμέρισμα Βατίου

ΒΑΤΙ (Χωριό) ΝΟΤΙΑ ΡΟΔΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22440 61415
Το Βάτι είναι ένα από τα μικρά παραδοσιακά μεσόγεια χωριά της Ρόδου. Το χωριό έχει δύο εκκλησίες, την παλαιότερη του Αγίου Ιωάννη και τη νεότερη του Αγίου Σάββα. Στην περιοχή ανασκάφθηκαν συλημένοι μυκηναϊκοί τάφοι και 2 γεωμετρικοί τάφοι με αγγεία και χρυσά κοσμήματα.

ΒΗΣΣΑ (Χωριό) ΣΥΡΟΣ
Ο Βήσσας είναι οικισμός αγροτοκτηνοτροφικός, με θερμοκήπια, αμπέλια και άλλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

ΒΛΥΧΑΔΙΑ (Χωριό) ΚΑΛΥΜΝΟΣ
Α quiet residential village with a couple of small, south facing beaches. Good swimming and snorkelling. This is also a centre for scuba diving and home of a museum devoted to the sea and its treasures - including sponges, of course.

Ιστοσελίδα Δήμου Καλύμνου
• http://www.kalymnos-isl.gr/qtour3.html

ΒΟΥΡΚΑΡΙ (Λιμάνι) ΚΕΑ
1,8 χιλιόμετρα από την Κορησσία, πανέμορφο ψαροχώρι, μικρογραφία του Λιβαδιού, με ιδιαίτερα προσεγμένη την αρχιτεκτονική του φυσιογνωμία, υποδέχετει στον κλειστό σαν λίμνη ορμίσκο του με το σίγουρο αραξοβόλι, το σύνολο σχεδόν των τουριστικών σκαφών που επισκέπτονται το νησί.

ΒΟΥΡΛΙΔΙΑ (Παραλία) ΛΕΡΟΣ
  Ένα παράθυρο με θέα, μια απόμακρη σπάνια ομορφιά του νησιού. Αμμουδιές ανάμεσα σε βράχια, πεντακάθαρες ακρογιαλιές για κολύμπι και ψάρεμα, μονοπάτια για ήσυχους περιπάτους σε συνδυασμό με απομεινάρια του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου στο ύψωμα της Βίγλας, συνθέτουν ένα μοναδικό τοπίο.
Το κείμενο παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Λέρου.

ΒΡΟΜΟΛΙΘΟΣ (Παραλία) ΛΕΡΟΣ
  Δίπλα στο Παντέλι, ένας ανοιχτός όρμος, ο Βρομόλιθος με μεγάλη αμμουδερή και σε μερικά σημεία βοτσαλωτή παραλία. Μικρά, φιλόξενα ξενοδοχεία, δωμάτια, πανσιόν, ψαροταβέρνες με εκλεκτούς μεζέδες δίπλα στη θάλασσα, εξυπηρετούν τους καλοκαιρινούς επισκέπτες.
Το κείμενο παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Λέρου.

Χωριό Βωλάξ

ΒΩΛΑΚΑΣ (Οικισμός) ΤΗΝΟΣ
Είναι το γραφικότερο χωριό της Τήνου. Βρίσκεται σε υψόμετρο 280 μέτρων, 3 χιλιόμετρα βόρεια του Εξωμβούργου. Τοπίο μοναδικό για την ιδιομορφία του εδάφους του. Τα λιγοστά κατάλευκα σπίτια περιβάλλονται από τεράστιους στρογγυλούς βράχους από τους οποίους έχει πάρει και το όνομα του. Στο χωριό υπάρχει ένα μικρό πέτρινο ανοιχτό θέατρο 400 θέσεων όπου το καλοκαίρι γίνονται ενδιαφέρουσες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Ιστοσελίδα του Ξένιος Δίας, Πανεπιστημίου Πάτρας
• http://www.cyclades-info.gr/a/c803736d7cd6771dc225... (1 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Γαλισσά

ΓΑΛΗΣΣΑΣ (Χωριό) ΣΥΡΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22810 42408
  Ο Γαλησσάς απέχει 9 χλμ. από την Ερμούπολη, και αποτελεί το πιο κοσμοπολίτικο τουριστικό χωριό της Σύρου, και το χωριό με τη μεγαλύτερη αμμουδιά. Εδώ υπάρχει σύγχρονο ξενοδοχειακό συγκρότημα και πολλά άλλα ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια και κάμπινγκ.
  Το χωριό βρίσκεται μέσα σε ένα γραφικό και όμορφο τοπίο. Στην ακρογιαλιά του συνωστίζεται πλήθος παραθεριστές, ο μόλος του προσφέρεται για ωραίους περιπάτους και θαυμάσια θέα, ενώ οι ρομαντικοί μπορούν να περπατήσουν μέχρι το ξωκλήσι του Αη Στέφανου, που είναι χτισμένο στα βράχια πάνω στο κύμα.
  Στο ύψωμα υπάρχει το κάτασπρο εκκλησάκι της Αγίας Πακούς (ή Υπακοής). Εδώ έχουν βρεθεί ίχνη αρχαίας ακρόπολης.

Δημοτικό Διαμέρισμα Γενναδίου

ΓΕΝΝΑΔΙ (Χωριό) ΝΟΤΙΑ ΡΟΔΟΣ
Το Γεννάδι είναι το μεγαλύτερο από τα χωριά της νότιας Ρόδου. Εδώ υπάρχουν πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια, εξοχικές κατοικίες και η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη. Η εκκλησία της Αγίας Αναστάσιας έχει εντοιχισμένα πολλά αρχιτεκτονικά μέλη από την παλαιοχριστιανική που αντικατέστησε. Οι παραλίες του χωριού είναι ιδανικές για μπάνιο το καλοκαίρι και αποτελούν πόλο έλξης για ντόπιους και ξένους.

ΓΙΑΛΟΣ (Οικισμός) ΣΥΜΗ
  Πλησιάζοντας στο Γιαλό αντικρίζουμε ατόφια τη φυσιογνωμία της Σύμης. Η Σύμη διατήρησε το νεοκλασικό χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής. Γι' αυτό κι ανακηρύχθηκε ιστορικός διατηρητέος οικισμός. Τα σπίτια της, δίπατα και τρίπατα, με κεραμιδένιες στέγες και μπαλκονάκια με λιτές σιδεριές έχουν ως χαρακτηριστικό στοιχείο, το χρώμα της ώχρας και τα καφετιά παράθυρα.
  Στο Γιαλό ξεχωρίζει το Ρολόι (που χτίστηκε το 1881) και μπροστά του το άγαλμα του μικρού ψαρά, το Μιχαλάκι, ενώ το καμπαναριό της Ευαγγελιστρίας ξεχωρίζει στη δεξιά άκρη του λιμανιού. Δίπλα στο Ρολόι βρίσκεται το κτίριο της Αστυνομίας, κατάλοιπο της αρχιτεκτονικής των χρόνων της Ιταλοκρατίας, το Ταχυδρομείο, και αρχίζουν οι καφετέριες, τα καταστήματα με είδη λαϊκής τέχνης, εφημερίδες, σφουγγάρια, ταβέρνες, ενοικιαζόμενα δωμάτια. Στην πλευρά αυτή έχει στηθεί και το «Περιστέρι της Ειρήνης» του Κώστα Βαλσάμη.
  Οι δυο πλευρές του λιμανιού ενώνονται με ένα πανέμορφο πέτρινο γεφύρι, το καλντιρίμι, ενώ δίπλα του βρίσκεται το γραφικό οίκημα του Τελωνείου και δίπλα του η Ψαραγορά. Από τη γέφυρα προς τα μέσα απλώνεται η πλατεία του Κάμπου, όπου στο κέντρο έχει διαμορφωθεί το Ηρώο και η προτομή του καθηγητή της Ιστορίας Μιχ. Βολονάκη. Στην πλατεία βλέπει το Δημαρχείο και δίπλα το Ναυτικό Μουσείο Σύμης. Στην πλατεία αυτή διοργανώνεται το μεγαλύτερο τμήμα των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ. Κοντά στην πλατεία βρίσκεται ο καθεδρικός ναός του Τιμίου Προδρόμου, που ανεγέρθηκε το 1838.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2005 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Σύμης

• http://www.symisland.com/main.php?id=tourismos (2 φωτ.)

ΓΟΥΡΝΑ (Χωριό) ΛΕΡΟΣ
  Στα ανατολικά του νησιού απλώνεται ένας άλλος ανοιχτός όρμος της Λέρου, η Γούρνα, με πρασινόμαυρη αμμουδιά και ρηχά νερά σε μεγάλη απόσταση μέσα στη θάλασσα. Εξοχικά κεντράκια, όμορφα σπίτια, περιβόλια και φυτείες με εσπεριδοειδή συμπληρώνουν το τοπίο.
  Το κείμενο παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Λέρου.

ΓΡΑΜΒΟΥΣΣΑ (Νησάκι) ΑΜΟΡΓΟΣ
Γραμβούσα. Στη νότια μεριά της Αμοργού βρίσκεται αυτο το πανέμορφο νησάκι με την εξίσου πανέμορφη αμόυδερή παραλία με πεντακάθαρα νερά. Πρόσβαση με καίκι απο την "Καλοταρίτισσα"

ΓΡΙΓΟΣ (Χωριό) ΠΑΤΜΟΣ

Ο κόλπος του Γροίκου βρίσκεται στην νοτιοανατολική πλευρά του νησιού. Απέχει 4,5 περίπου χιλιόμετρα από το λιμάνι της Σκάλας. Ο δρόμος είναι παράλληλος με την ακτή, κάνοντας το περπάτημα από και προς τη Σκάλα μια ευχάριστη εμπειρία. Το λεωφορείο περνάει αρκετές φορές την ημέρα και σταματάει σε απόσταση 50 μέτρων από την παραλία.
Ο Γροίκος είναι ένα δημοφιλές μέρος για διαμονή κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού γιατί είναι πιο ήσυχος από τα περισσότερα χωριά, ιδίως τον Αύγουστο. Η ακτή του είναι η μακρύτερη του νησιού, έχει φυσική σκιά από αλμυρίκια,ενώ τα νερά είναι κρυστάλλινα.
Το Τραγονήσι, που κατοικείται μόνο από κατσίκια και τους βοσκούς τους, είναι απέναντι από τον κόλπο προστατεύοντάς τον απ’την κακοκαιρία (εκτός από τους νοτιοανατολικούς ανέμους) και κάνοντάς το κατάλληλο για βόλτα με σκάφος αλλά και στάθμευση στο μουράγιο, όπου το βάθος του νερού είναι 2 μέτρα. Τα περισσότερα σημεία του Γροίκου έχουν θέα της Πέτρας (ή Καλικατσού για τους ντόπιους), του μνημείου της περιοχής.

Δημοτικό Διαμέρισμα Δαμάτριας

ΔΑΜΑΤΡΙΑ (Χωριό) ΡΟΔΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22410 81388
Φαξ: +30 22410 81388
Το χωριό πήρε πιθανότατα το όνομα του από την αρχαία θεά Δήμητρα που ίσως λατρευόταν στην περιοχή. Στην περιοχή του χωριού υπάρχει το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού, και σκαμμένο σε βράχο στο βουνό Παραδείσι βρίσκεται η μονόκλιτη βασιλική της Αγίας Παρασκευής ή του Αγίου Νικήτα (12ος αιώνας) που κοσμείται από τοιχογραφίες του 13ου αιώνα. Οι παραλίες του χωριού είναι ιδανικές για μπάνιο το καλοκαίρι και αποτελούν πόλο έλξης για ντόπιους και ξένους.

Δεσποτικό

ΔΕΣΠΟΤΙΚΟ (Νησάκι ερημικό) ΑΝΤΙΠΑΡΟΣ
  Το νησάκι Δεσποτικό (Επισκοπή), η Πρεσέσινθος των αρχαίων, έχει έκταση 6,6 τετρ. χλμ. και μήκος 5,4 χιλιόμετρα περίπου, ενώ το μέγιστο πλάτος του είναι κάπου 3 χιλιόμετρα. Είναι ακατοίκητο, ορεινό και άγονο, με ακτές που υψώνονται απότομα πάνω από σημαντικά βάθη, τα «κρεμαστά νερά» στη γλώσσα των ναυτικών. Οι κατάλληλες για κολύμπι παραλίες βρίσκονται στις βορειανατολικές του ακτές, στη νότια ακτή του όρμου του Δεσποτικού, κοντά στο εκκλησάκι της Παναγίας, καθώς και στον κολπίσκο Λιβάδι, στα νότια του νησιού.
  Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο της Κοινότητας Αντιπάρου.

Δημοτικό Διαμέρισμα Διμυλιάς

ΔΙΜΥΛΙΑ (Χωριό) ΡΟΔΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22460 98218
Φαξ: +30 22460 98163
Χτισμένη σε μια κατάφοιτη κοιλάδα, πλάι στα άφθονα νερά της πηγής Κοσκινιστή είναι χτισμένη η Διμυλιά. Ιδιαίτερα γραφικός είναι ο οικισμός της Ελεούσας με την ομώνυμη εκκλησία της παναγιάς όπου ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα κτίσματα (σπίτια, γραφεία, καταστήματα) που χρησιμοποιούσαν οι Ιταλοί που επικοισαν την περιοχή και ήταν κυρίως υλοτόμοι και εκμεταλεύονταν τα κοντινά πλούσια σε βλάστηση δάσοι. Στις πλαγιές του βουνού Πρ. Ηλίας στη θέση Φουντουκλί βρίσκεται σημαντική τετράκογχη βυζαντινή εκκλησία του 13ου αιώνα αφιερωμένη στον Αγιο Νικόλαο με βυζαντινές τοιχογραφίες του 14ου ή 15ου αιώνα.

ΔΡΥΟΣ (Χωριό) ΠΑΡΟΣ
  Είναι ένα γραφικό χωριό στην νότια πλευρά της Πάρου με πλούσια βλάστηση, τρεχούμενα νερά και όμορφες παραλίες. Απέχει 20 χλμ. από την Παροικιά και 10 χλμ. από το αεροδρόμιο της Πάρου. Ο Δρυός (το Πόρτο Τρίο της μεσαιωνικής εποχής), έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Πάρου, ιδίως τον καιρό της Τουρκοκρατίας. Παρ' όλη την τουριστική ανάπτυξη διατηρεί μια γλυκιά ηρεμία και προσφέρεται για ευχάριστους περιπάτους. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αρχαίοι νεώσοικοι (αυλακώσεις στα βράχια της παραλίας) που χρησίμευαν για την ανέλκυση και προφύλαξη των πλοίων. Δυτικά του Δρυού, στην θέση Πυργάκι, ανακαλύφθηκε πρωτοκυκλαδικό νεκροταφείο της 2ης χιλιετίας π.Χ. Στην ενδοχώρα, πάνω σε ύψωμα (300 μ.), βρίσκεται το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής και πολύ κοντά, το σπήλαιο των δαιμόνων με σταλακτίτες, σταλαγμίτες και ίχνη κατοίκησης από τους προϊστορικούς χρόνους, αναξιοποίητο ακόμα. Ιδιαίτερη γιορτή για τον Δρυό είναι το πανηγύρι του Αγίου Ιωάννη, στις 8 Μαϊου και της Μυρτιδιώτισσας στις 26 Σεπτεμβρίου.

Το κείμενο παρατίθεται τον Μάρτιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίa, του Δήμου Πάρου

• http://www.paros.gr/villagesgr/dryos.htm (1 φωτ.)

Δημοτικό Διαμέρισμα Δύο Χωριών

ΔΥΟ ΧΩΡΙΑ (Χωριό) ΤΗΝΟΣ
  Οικισμός που απέχει 8 χλμ. απ' τη χώρα, κτισμένος σε μαγευτική τοποθεσία με πολλή θέα και τρεχούμενα νερά. Παραδοσιακά καφενεία , ταβερνάκι. Έξω από τα Δυο Χωριά ένας βατός αμαξωτός δρόμος οδηγεί στη Λυχναφτιά, μια πανέμορφη παραλιακή περιοχή με υπέροχη αμμουδιά και ουζερί.

ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ (Σύμπλεγμα νήσων) ΕΛΛΑΔΑ
  Δωδεκάνησα ή Δωδεκάνησος λέγεται σήμερα το σύμπλεγμα των νησιών του ΝΑ Αιγαίου, που βρίσκονται μεταξύ της Κρήτης, των Κυκλάδων, της Ικαρίας, της Σάμου και των μικρασιατικών παραλίων.
  Εκτός από τα 12 κύρια νησιά, που έδωσαν το όνομά τους στο σύμπλεγμα (Ρόδος, Αστυπάλαια, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Κάσος, Κως, Λέρος, Νίσυρος, Πάτμος, Σύμη, Τήλος, Χάλκη), στα Δωδεκάνησα ανήκουν και οι νησίδες Λειψοί (16τ.χ.), Ψέριμος (14,6τ.χ.), Αγαθονήσι (13,4τ.χ.), Σαρία (11τ.χ.), Καστελλόριζο (9,1τ.χ.), Λέβιθα (9τ.χ.), Γυαλί (6τ.χ), Κίναρος (4,3τ.χ.) κ.ά, καθώς και πλήθος από βραχονησίδες και βράχους.
  Τα θαλάσσια όστρακα κι άλλα απολιθώματα, που βρίσκει κανείς στα βουνά αποδεικνύουν ότι η διαμόρφωση των νησιών έγινε είτε στο σύνολό της είτε εν μέρει κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Μέσα από πολύπλοκες και μακρόχρονες γεωλογικές διεργασίες η ξηρά αναδύθηκε για να ξαναβυθιστεί στο μεγαλύτερο μέρος της πριν 3-4 εκατομμύρια χρόνια και να μείνουν οι κορυφογραμμές της Αιγαιίδας, που αποτελούν τα σημερινά νησιά του Αιγαίου.
Το κλίμα των Δωδεκανήσων αποτελεί ένα μεταβατικό τύπο από τα εύκρατα στα ξηρά τροπικά κλίματα και χαρακτηρίζεται από έντονη ηλιοφάνεια και παρατεταμένη θερινή ξηρασία.
(Κείμενο: Μανόλης Μακρής)
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Φεβρουάριο 2004 από τουριστικό φυλλάδιο της Τοπικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Δωδεκανήσου.

ΕΜΠΟΡΕΙΟΣ (Οικισμός) ΚΑΛΥΜΝΟΣ
Quaint, peaceful and set right at the end of the road - a real get away from it all destination. Stay in an apartment or small house, enjoy a choice of three quiet beaches with good snorkelling, stock up at the one mini-market or passing mobile shops, eat in a choice of half a dozen tavernas. Good base for walking or doing absolutely nothing and nice for small children.

Ιστοσελίδα Δήμου Καλύμνου
• http://www.kalymnos-isl.gr/qtour2.html

Δημοτικό Διαμέρισμα Εμπωνα

ΕΜΠΩΝΑΣ (Κωμόπολη) ΡΟΔΟΣ
Ο Έμπωνας είναι χτισμένος στους πρόποδες του υψηλότερου βουνού της Ρόδου, του Αταβύρου (1215 μ.). Έχει εκτεταμένες καλλιέργειες αμπελιών και παράγει κρασί εξαιρετικής ποιότητας. Μονοπάτι που ξεκινά από το χωριό, οδηγεί στην κορυφή του Αταβύρου, όπου υπάρχουν τα ερείπια του ναού του Αταβυρίου Διός. Ο ναός, κατά την μυθολογία, κτίστηκε από τον μυθικό ήρωα και αποικιστή της αρχαίας Καμειρίδας Αλθαιμένη

ΕΞΑΜΠΕΛΑ (Οικισμός) ΣΙΦΝΟΣ
  Το τοπωνύμιο Εξάμπελα απαντάται με τις ακόλουθες παραλλαγές: Αξάμπελα, Ξάμπελα και Ξάμπελο και σημαίνει ξερά και χερσωμένα αμπέλια, τα αμπέλια που έχουν εγκαταλειφτεί και έχουν μετατραπεί πια σε χωράφια.
  Ειρωνικά και με παρετυμολογικό σχηματισμό λέγονται καμιά φορά και Ξάνεμα, δηλώνοντας έτσι με τη σκωπτική τους διάθεση πόσο εκτεθειμένο στην ορμή των ανέμων είναι το χωριό, γεγονός που αποδεικνύεται από τις σειρές των παλιών ανεμόμυλων. Με τα Εξάμπελα που βρίσκονται Ν.Α. της Απολλωνίας τελειώνει η αλυσίδα των κεντρικών οικισμών της Σίφνου.
  Στην είσοδο του οικισμού είναι οι Αράδες, δηλαδή οι σειρές από δέκα περίπου, άλλους ερειπωμένους και άλλους καλοσυντηρημένους ανεμόμυλους. Είναι το χωριό του ποιητή και ακαδημαϊκού Αριστομένη Προβελέγγιου (1850-1936), του Νικόλαου Τσελεμεντέ (1878-1958), του μεγάλου δασκάλου της μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής, του καθηγητή και διευθυντή του Αρσάκειου Γεωργίου Βιώνη (1822-1898), του αγιουγράφου Ιωάννη Μαρούλη (1792-1816) και του γιου του, ζωγράφου Νικολάου Μαρούλη, της οικογένειας των βιομηχάνων Καρέλλα κ.α.
  Αξιοπρόσεχτες είναι οι εκκλησίες η παλιά του "Γέρου" Aη Νικόλα, όπου υπάρχει και ο τάφος του Προβελέγγιου, σε αντίθεση με τη νεότερη ενοριακή εκκλησία του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Αθανασίου και της Παναγίας. Στη ΝΑ. άκρη του χωριού πλησιόχωρα της εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου σώζονται τα ερείπια αρχαίου πύργου.
  Έξω από το χωριό στο δρόμο προς το Φάρο και τον Πλατύ Γιαλό βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας της Βρυσιανής (1642).
  Εδώ στο κοιμητήριο της μονής των Εξαμπέλων, στο "Παναϊδάκι", τη μικρή εκκλησία της Παναγίας σε σύγκριση με το καθολικό της μονής και με τη μεγαλύτερη άλλοτε ενοριακή εκκλησία της Παναγίας των Εξαμπέλων, είναι ο τάφος του μεγάλου δασκάλου και εθνικού αγωνιστή και υπουργού Παιδείας επί Καποδίστρια, Νικολάου Χρυσογέλου (1780-1857).

Το κείμενο παρατίθεται τον Αύγουστο 2004 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Σίφνου

• http://www.sifnos.gr/exabela.html (2 φωτ.)

Ηρακλειά

ΗΡΑΚΛΕΙΑ (Νησί) ΚΥΚΛΑΔΕΣ
  Η Ηρακλειά είναι το νοτιότερο νησί των Μικρών Ανατολίτικων Κυκλάδων. Οι λιγοστοί της κάτοικοι ασχολούνται με την αλιεία, την καλλιέργεια της γης και την κτηνοτροφία. Ενας μοναδικός δρόμος συνδέει τους δυο οικισμούς της Ηρακλειάς, τον Αϊ Γιώργη (το λιμάνι της) και την Παναγιά (Χώρα). Ο δρόμος και τα μονοπάτια που διασχίζουν το νησί, οδηγούν σε αξιόλογες παραλίες, στο σπήλαιο του Αϊ Γιάννη, ένα από τα ομορφότερα στην Ελλάδα ή στα ερείπια του κάστρου του Ηρακλή.
  Το απόσπασμα παρατίθεται τον Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Συνδέσμου Τουριστικών Επαγγελμάτων Ηρακλειάς.

Δημοτικό Διαμέρισμα Θεολόγου

ΘΕΟΛΟΓΟΣ (Χωριό) ΡΟΔΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22410 41228
Φαξ: +30 22410 41590
  Η ιστορία της περιοχής χάνεται στους προϊστορικούς χρόνους. Στην εποχή του χαλκού. "Δήμος Ιστανίων" ήταν η αρχαιοελληνική ονομασία της και θεός της ο Ηλιος, ο Ερεθίμιος Απόλλωνας που το Ιερό του γνώρισε τη μεγάλη ακμή του στην ελληνιστική περίοδο. Στη χριστιανική περίοδο, τον Απόλλωνα διαδέχεται ο Αγιος Ιωάννης ο Θεολόγος και η περιοχή ξαναβαφτίζεται. Οι ανασκαφές αποκαλύπτουν τον μυκηναϊκό πολιτισμό, κάτω από τα βυζαντινά ερείπια.
  Τουρκοκρατία, ιταλική κατοχή και μόνο το '47, με την Απελευθέρωση, η Κοινότητα επιστρέφεται οριστικά στους κατοίκους της. Στα τέλη του '60 ξεκινά η ανάπτυξη και η εξέλιξη της περιοχής προς τη σύγχρονη όψη της.
Η κοιλάδα των Πεταλούδων
  Η "Κοιλάδα των Πεταλούδων" ή Πελεκάνος, ένας μοναδικός στον κόσμο βιότοπος, μόλις 5 χλμ. από το Θολό, που ζει ανέγγιχτος, στη δική του διάσταση.
  Καταπράσινος, με πανύψηλα πλατάνια και ατελείωτους κισσούς. Με νερά να τρέχουν παντού, διασχίζεται από τον ποταμό Πελεκάνο και "τέμνεται" κάθετα από τους μικρούς, ορμητικούς καταρράκτες του. Είναι ο Παράδεισος των Πεταλούδων.
  Πόλος έλξης για την "Panaxia" πεταλούδα, που τους καλοκαιρινούς μήνες ξεκινά από κάθε σημείο της Ρόδου, για να παραστεί σε αυτή τη μοναδική στον κόσμο συγκέντρωση του είδους της. Τη στιγμή της κορύφωσης, τον Ιούλιο και Αύγουστο, οι πεταλούδες αριθμούν... κάποια εκατομμύρια και η Κοιλάδα αποτελεί στο σύνολό της ένα φαντασμαγορικό σκηνικό. Με το πέταγμά της, η Ροδίτικη πεταλούδα αποκαλύπτει το έντονο κόκκινο χρώμα στο εσωτερικό των φτερών της.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Ιούνιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δημοτικού Διαμερίσματος Θεολόγου

ΘΟΛΑΡΙΑ (Χωριό) ΑΜΟΡΓΟΣ
Τα Θολάρια, με τους εξαιρετικά φιλόξενους κατοίκους, βρίσκονται κοντά στη Βίγλα, τη θέση της Αρχαίας Αιγιάλης. Το όνομά τους το πήραν από τους πολλούς θολωτούς τάφους που ανακαλύφθηκαν εκεί. Στο χωριό δεσπόζει, με τη μεγαλοπρέπειά της, η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων. Η θέση των Θολαρίων προσφέρει μια ακαταμάχητη θέα σε κάμπο και θάλασσα αλλά και εύκολη πρόσβαση στις παραλίες Αιγιάλης, Λεβρωσσού, Ψιλής Άμμου, Χόχλακα και Μικρής Βλυχάδας.

ΙΟΣ (Νησί) ΚΥΚΛΑΔΕΣ
Μέσα στο απέραντο γαλάζιο της θάλασσας του Αιγαίου, ανάμεσα σε Σαντορίνη, Πάρο, Νάξο και Σίκινο, ξεπροβάλλει ένα από τα ομορφότερα νησιά της Ελλάδας, η Ιος. Μικρό νησί που ξεχωρίζει όμως για τις μεγάλες χρυσές παραλίες του, τα κρυστάλλινα νερά και τους γραφικότατους κολπίσκους. Χαρακτηριστικό της Ιου είναι ότι διαθέτει 86χλμ. ακτογραμμής, εκ των οποίων τα 32χλμ. είναι αμμουδιές! Εχει έκταση 108τ.χλμ.με σχετικές διαστάσεις, μήκος 17χλμ.και πλάτος 7,5χλμ. Συντεταγμένες 36045΄Βόρειο, 01045΄από Αθήνα και ψηλότερο σημείο τον Πύργο με υψόμετρο 713μ. Η απόσταση από τον Πειραιά είναι108ν.μ. και καλύπτεται με φέρυ σε περίπου 8 ώρες, ενώ από τη Ραφήνα με ταχύπλοο στον μισό περίπου χρόνο. Η ακτοπλοϊκή συγκοινωνία είναι καθημερινά πολύ συχνή την τουριστική περίοδο(περίπου 20 αφίξεις-αναχωρήσεις κάθε μέρα)με τον Πειραιά και τα γύρω νησιά, αλλά και το χειμώνα είναι καθημερινή με δύο πλοία την ημέρα. Τα εδάφη της Νιος έχουν ηλικία περίπου 500 εκατομμύρια χρόνια. Το κλίμα του νησιού είναι δροσερό, ώστε, ακόμα και τις περιόδους υψηλής θερμοκρασίας (Ιούνιος-Αύγουστος 280C) τα μελτέμια θα φρεσκάρουν ντόπιους και επισκέπτες. Η μέση θερμοκρασία τους θερμούς μήνες του καλοκαιριού κυμαίνεται στους 270C-290C ενώ τις άλλες εποχές 120-180C. Γνωστή παγκοσμίως σαν το νησί της νεολαίας, έχει να προσφέρει στον επισκέπτη και πολλά άλλα εκτός από τον ήλιο τη θάλασσα και τη διασκέδαση.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Ιητών

• http://www.ios.gr/tourisme.htm

ΙΟΣ (Χωριό) ΚΥΚΛΑΔΕΣ
Ψηλότερα από το λιμάνι, και σε απόσταση 2χλμ. βρίσκεται η χώρα της Ιου. Γραφική και κατάλευκη είναι χτισμένη αμφιθεατρικά πάνω στο λόφο, που στην κορυφή του φαντάζει η όμορφη κυρά του νησιού! Η Παναγιά η Γκρεμιώτισσα. Η θέα από εκεί είναι πανοραμική. Ολο το χωριό χυμένο στα πόδια της μπροστά. Δεξιά το λιμάνι, αριστερά οι ανεμόμυλοι, και απέναντι τα γειτονικά νησιά Σίκινος και Σαντορίνη. Οταν ο καιρός μάλιστα το επιτρέπει, μακριά στο βάθος ξεχωρίζει η Κρήτη.
Η εκκλησία της Γκρεμιώτισσας είναι βυζαντινής αρχιτεκτονικής και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση τη Θεοτόκου. Η παράδοση μας εξηγεί γιατί οι Νιώτες έχτισαν την εκκλησία στα απόκρημνα βράχια της κορυφής του λόφου: Η εικόνα της Παναγίας με το Χριστό που βρίσκεται σήμερα στην εκκλησία, βρέθηκε κάποτε στον όρμο του Μυλοπότα μέσα σε βράχια και φωτισμένη από ένα καντήλι. Οι κάτοικοι του νησιού που τη βρήκαν, τη μετέφεραν στον ενοριακό ναό του Τιμίου Σταυρού. Ως εκ θαύματος όμως, η εικόνα μεταφερόταν τη νύχτα στο σημείο που σήμερα είναι χτισμένη η εκκλησία της Γκρεμιώτισσας. Έτσι οι κάτοικοι κατάλαβαν πως πρέπει να χτίσουν μια νέα εκκλησία προς τιμήν της εικόνας, πράγμα που έκαναν.
Από το λιμάνι ανεβαίνει κανείς στη Χώρα είτε με τα λεωφορεία που κάνουν στάση μπροστά από την προτομή του Ομήρου, είτε ακολουθώντας το παραδοσιακό πλακόστρωτο μονοπάτι. Φτάνοντας στο χωριό ο επισκέπτης συναντά τα απομεινάρια του αρχαίου τείχους που προφύλασσε τον κύριο οικισμό του νησιού, στα παλαιότερα χρόνια, και στη συνέχεια την εκκλησία του Ευαγγελισμού (Μητρόπολη) και την είσοδο της Χώρας, μια από τις πιο όμορφες και χαρακτηριστικές κυκλαδίτικες.
Η κλασική κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική δεσπόζει σε όλα τα κτίσματα του χωριού. Τοίχοι με μεγάλο πάχος, φτιαγμένοι από πέτρα με σκοπό την προστασία από ζέστη και κρύο. Το κατάλευκο των σπιτιών αντανακλά τον ήλιο, προσφέροντας νησιώτικη δροσιά. Ανάμεσα στα πιο παλιά σπίτια υπάρχουν πολλά μικρά εκκλησάκια και βεβαίως στη Χώρα υπάρχουν πάρα πολλά εστιατόρια, ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, εμπορικά μαγαζιά, καφενεία, μπαράκια και κάθε τι άλλο για ξεκούραστη. άνετη και διασκεδαστική διαμονή.
Από το μεσημέρι και μετά, η Χώρα σφύζει από ζωή (όλους τους καλοκαιρινούς μήνες) και ο επισκέπτης χάνεται στα σοκάκια και τα στιγάδια, ψάχνοντας για τις δικές του ξεχωριστές εικόνες της πανέμορφης χώρας της Νιος.
Στο τελείωμα της Χώρας, βρισκόμαστε στην περιοχή των Ανεμόμυλων(12 στον αριθμό) που πριν από αρκετά χρόνια αποτελούσαν στοιχείο της παραγωγικής δύναμης του νησιού, και τώρα αξιοθέατο για τον επισκέπτη. Ανηφορίζοντας κι άλλο, φτάνουμε στα Τσουκαλαριά όπου βρίσκεται ένα διαμάντι του νησιού. Το πετρο-μαρμαρόκτιστο ανοικτό θέατρο "Οδυσσέας Ελύτης" (1000 θέσεων), κτισμένο στο μπαλκόνι του Αιγαίου μια από τις αγαπημένες μεριές του μεγάλου μας ποιητή, με καταπληκτική θέα στον κόλπο του Μυλοπότα αλλά και στη μεγαλοπρέπεια όλου του Αιγαίου.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Ιητών

• http://www.ios.gr/tourisme.htm (2 φωτ.)

ΙΟΣ (Λιμάνι) ΚΥΚΛΑΔΕΣ
Τα πλοία που φτάνουν στο νησί, καλωσορίζει πρώτο το πανέμορφο, κάτασπρο εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης(17ουαιώνα), που είναι χτισμένο δεξιά στην είσοδο του λιμανιού. Ο επισκέπτης πλέον θαυμάζει από κοντά τη γαλήνη, τη γραφικότητα και την ηρεμία που χαρακτηρίζει το ξακουστό, για την ασφάλεια λόγω μορφολογίας, λιμάνι της Ιου.
Κάθε καλοκαίρι γίνεται πόλος έλξης για τις θαλαμηγούς Ελλήνων και ξένων, με 1.500 περίπου κατάπλους κατά την τουριστική περίοδο. φυσικά έχει όλες τις δυνατότητες ανεφοδιασμού των θαλαμηγών με καύσιμα , νερό, τρόφιμα, πάγο, καθώς και ηλεκτρικό ρεύμα από ειδικούς κερματοδέκτες.
Το λιμάνι είναι ο παράδεισος του επισκέπτη. Παντού πληροφορίες! Για τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια, τις παραλίες, το οδικό δίκτυο, τη διασκέδαση, τη συγκοινωνία. Τα καλά οργανωμένα τουριστικά πρακτορεία αλλά και οι φιλόξενοι ντόπιοι, είναι πάντα πρόθυμοι να ενημερώνουν και να βοηθούν τους επισκέπτες. Στον Γιαλό (όπως αλλιώς ονομάζεται από τους ντόπιους το λιμάνι) μπορεί κανείς να βρει σχεδόν τα πάντα! Super markets, καταστήματα με ρούχα και souvenirs, καφετέριες, εστιατόρια, ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια, ενοικιαζόμενα μηχανάκια και αυτοκίνητα. Στο Γιαλό βρίσκεται επίσης και το νεόκτιστο Κέντρο Υγείας.
Στην μικρή παραλία του λιμανιού ο επισκέπτης μπορεί να χαρεί τον ήλιο και τη θάλασσα με θέα τα πλοία και τα καΐκια που μπαινοβγαίνουν από το λιμάνι, ή μπορεί να κάνει θαλάσσια σπορ.

Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Δήμου Ιητών

• http://www.ios.gr/tourisme.htm

ΙΟΥΛΙΣ (Κωμόπολη) ΚΕΑ
Η Ιουλίδα είναι ο μεγαλύτερος οικισμός και η πρωτεύουσα του νησιού. Ο επισκέπτης του νησιού αξίζει να επισκεφθεί πρώτα απ' όλα την πρωτεύουσα που απέχει 5 χιλιόμετρα από το κεντρικό λιμάνι. Οι ντόπιοι την ονομάζουν Χώρα, όπως λέγονται σχεδόν όλες οι πρωτεύουσες των νησιών των Κυκλάδων. Όμως ησωστή ονομασία της είναι Ιουλίς όπως ήταν την περίοδο της ακμής της κατά τους ιστορικούς χρόνους. Είναι ένα γραφικό Κυκλαδίτικο χωριό με 600 κατοίκους, διαθέτει ένα πολύ ενδιαφέρον αρχαιολογικό Μουσείο, ένα προϊστορικό λιοντάρι κι ένα ενετικό κάστρο. Αξίζει να επισκεφθεί κανείς την Ιουλίδα με τα στενά πλακόστρωτα σοκάκια και τα στεγάδια της.

Ιστοσελίδα του Ξένιος Δίας, Πανεπιστημίου Πάτρας
• http://www.cyclades-info.gr/a/9197a73633d92415c225...

Δημοτικό Διαμέρισμα Ιστριού

ΙΣΤΡΙΟΣ (Χωριό) ΝΟΤΙΑ ΡΟΔΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22440 61249
Φαξ: +30 22440 61249
Η Ιστριος είναι ένα από τα παλιά χωριά της Ρόδου. Πιθανότατα πήρε το όνομα της από την αρχαία Ίστρο που οι αρχαιολόγοι τοποθετούν στην περιοχή

Δημοτικό Διαμέρισμα Καλαβαρδών

ΚΑΛΑΒΑΡΔΑ (Χωριό) ΡΟΔΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22410 40024
Φαξ: +30 22410 40024
Το μικρό χωριό των Καλαβάρδων πήρε πιθανότατα το όνομα του από κάποιον αξιωματούχο τσιφλικά Βάρδα. Το ρέμα Αργυρό που βρίσκεται κοντά στο χωριό αποτελεί τον βιότοπο για το σπάνιο είδους ψαριού Γκιζάνι. Κοντά στον οικισμό στο δρόμο για τη Σάλακο ανασκάφθηκε μυκηναϊκός οικισμός και νεκροταφείο.

Δημοτικό Διαμέρισμα Καλάθου

ΚΑΛΑΘΟΣ (Χωριό) ΛΙΝΔΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22440 31604
Φαξ: +30 22440 31004
Η Κάλαθος σχετίζεται με τον αρχαιο δήμο της Λινδίας, Κλάσιοι. Στα ερείπια του Αγίου Ιωάννη βρέθηκαν πέτρες που ανήκαν σε αρχαίο ελαιοτριβείο. Στο χωριό υπάρχει ο θαυμάσιος όρμος των Βλυχών (το αρχαίο Θέρμιδρο) ο οποίος αποτελεί σημαντικό πόλο έλξης το καλοκαίρι. Η περιοχή κατά το μεσαίωνα χρησίμευε ώς αγρότοπος και βοσκότοπος της Λίνδου. Αρχαιολογικές έρευνες αποκάλυψαν ρωμαϊκό βωμό. Αξιόλογη είναι και η σκαμμένη στο βράχο εκκλησία της Παναγίας με τοιχογραφίες του 12ου αιώνα.

ΚΑΛΥΜΝΟΣ (Πόλη) ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ
  Η πρωτεύουσα της Καλύμνου είναι η Πόθια, μια όμορφη πόλη με νησιωτικό χρώμα, κτισμένη αμφιθεατρικά, πυκνοδομημένη με διώροφα χρωματιστά σπίτια, όπου κατοικούν περίπου 11.500 άνθρωποι. Ο εντυπωσιακός ναός του Αγίου Σάββα δεσπόζει πάνω από την πόλη, η οποία απλώνεται μέχρι τις παρυφές των κάστρων της Χώρας και της Χρυσοχεριάς.
  Το μεγάλο και άριστα προστατευμένο λιμάνι της, θεωρείται από τα σημαντικότερα λιμάνια της Ελλάδας, με σημαντική υποδομή και ευκολίες μαρίνας. Εκεί βρίσκονται επιβλητικά διοικητικά κτίρια που ανεγέρθηκαν μεταξύ 1930 και 1935 από τους Ιταλούς σε Βενετσιάνικο ρυθμό. Υπάρχουν πολλές εκκλησίες με πολύτιμες Αγιογραφίες και ξυλόγλυπτα γνωστών ντόπιων καλλιτεχνών. Τα αξιόλογα μουσεία (αρχαιολογικό, λαογραφικό και ναυτικό) προσφέρουν σημαντικές εμπειρίες στον επισκέπτη.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται το Νοέμβριο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου Καλυμνίων.

ΚΑΜΕΙΡΟΣ (Αρχαία πόλη) ΡΟΔΟΣ
  Σπουδαίο εμπορικό κέντρο από την Αρχαϊκή μέχρι και την Ελληνιστική Εποχή, μια από τις τρεις αρχαίες πόλεις του νησιού (Ιαλυσός, Λίνδος, Κάμειρος). Ξεχασμένη για αιώνες, η Κάμειρος αποκαλύφθηκε με τις ανασκαφές του 1929. Ήταν χτισμένη αμφιθεατρικά σε πλαγιά με θέα προς τη θάλασσα, χωρίς οχυρωματικά έργα, ούτε ακρόπολη. Σήμερα σώζονται τμήματα πολλών σπιτιών και άλλων κτιρίων, η Αγορά με δωρική στοά (3ου αι.), τέμενος ελληνιστικό, ο κεντρικός δρόμος της πόλης, ερείπια υδραγωγείου και ίχνη από τον περίπτερο ναό της Αθηνάς. Το μοναστήρι της Παναγιάς, χτισμένο σχεδόν πάνω στα θεμέλια του ναού της Αθηνάς. Κοντά υπάρχει πρωτοχριστιανική κατακόμβη. H περιοχή γύρω από την Κάμειρο είναι σπαρμένη με βυζαντινά και ενετικά μνημεία.

Το κείμενο παρατίθεται τον Ιούλιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Πειραιά