Εμφανίζονται 78 τίτλοι με αναζήτηση: Προσκυνήματα στην ευρύτερη περιοχή: "ΕΥΒΟΙΑ Νησί ΕΛΛΑΔΑ" .
ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Επιβλητικός και μεγάλος ναός με ωραίο ρυθμό και θαυμάσιες αγιογραφίες
πολλών σημαντικών παλιών αγιογράφων.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου
Νηλέως.
Αξιόλογος είναι ο ομώνυμος εκείνος ναός της Αγίας Αννας που βρίσκεται
στην άκρη του χωριού.
Δίπλα ακριβώς από το ναό, κάτω από ένα γεροπλάτανο, είναι η ονομαστή βρύση της Αγιάννας με γάργαρο δροσερό νερό. Ο ναός της Αγιάννας είναι βυζαντινού ρυθμού και έχει κτιστεί ακριβώς στη θέση της πρώτης μικρής εκκλησούλας, που έφτιαξαν οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού. Ολος ο αύλειος χώρος του ναού είναι θαυμάσιος τόπος χαράς και παιχνιδιού, τόπος αναψυχής. Καλύπτεται όλος ο χώρος με γέρικες βελανιδιές και πανύψηλα κυπαρίσσια.
Ο χώρος αυτός παίρνει ιδιαίτερη λαμπρότητα την ημέρα του πανηγυριού στις 25 Ιουλίου.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου
Νηλέως.
ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Βρίσκεται αριστερά του δρόμου, που οδηγεί προς τον Αγιο Γεώργιο, μετά
από 2 χιλιόμετρα στη θέση που ονομάζεται Χόνδρους, σε υψόμετρο 60 μέτρων και γιορτάζει
στις 29 Αυγούστου (δίδονται δωρεάν παραδοσιακά φαγητά, όπως "ρεβυθόρυζο" και "κεσκέσι",
που παρασκευάζεται από τους κατοίκους τη νύχτα σε μεγάλα καζάνια).
Ο ναός είναι χτίσμα του 13ου αιώνα και έχει τρούλο. Οπως σώζεται σήμερα
είναι μονόχωρος με δάπεδο από πλάκες και πιο χαμηλό από τη στάθμη του εδάφους.
Στο δάπεδο της εκκλησίας βρίσκεται εξαιρετικής τέχνης γλυπτό με έντεκα ακτίνες.
Στη δυτική πλευρά του ναού είναι η είσοδος με πώρινο τοξωτό υπέρθυρο
και παραστάδες μαρμάρινες σε δεύτερη χρήση. Επάνω από το τοξωτό υπέρθυρο υπάρχουν
εντοιχισμένα ανάγλυφα: ανθέμιο και πλάκα με σταυρό. Στη νότια πλευρά έχει ο ναός
δύο παράθυρα, το δυτικό έχει πρεβάζι που αποτελείται από δύο μαρμάρινα κομμάτια.
Το ένα έχει ανάγλυφο ισοσκελή σταυρό μέσα σε κύκλο και το δεύτερο εναλλασσόμενο
τελικό σίγμα. Η τοιχοποιία αποτελείται από μεγάλους πώρινους δόμους, που προέρχονται
από αρχαίο υλικό. Στη βορινή πλευρά ο ναός έχει ένα μόνο παράθυρο με ανώφλι από
πωρόλιθο, τοξωτό στην απάνω πλευρά του. Στην ανατολική πλευρά έχουμε μόνο την
ημιεξαγωνική κόγχη του Ιερού και η τοιχοποιία της διατηρείται. Μέσα στο ναό και
πίσω από το τέμπλο διατηρείται ένας ισχυρός πεσσός. Στην απόληξή του διακρίνεται
ο σχηματισμός κάποιου τόξου. Ανάμεσα σε αυτόν και στον ανατολικό τοίχο του ναού,
με τον οποίο ενώνεται υπάρχει άνοιγμα, για επικοινωνία του ιερού και του Διακονικού.
Επανειλημμένα έχει αλλάξει όψη και είναι ευδιάκριτα, όχι μόνο τα διαφορετικών
χρόνων τμήματα των τοίχων του, αλλά και των ανάγλυφων τα οποία είναι εντοιχισμένα
και μεταξύ τους. Διακρίνουμε από βυζαντινά του 13ου αιώνα ως και του 1895. Κοντά
στο Ναό βρίσκεται και το παλιό πηγάδι, ενώ σε γειτονικές ξερολιθιές, ανάμεσα στις
πέτρες υπάρχουν και κομμάτια από διάφορα γλυπτά.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
Βυζαντινή εκκλησία.
ΑΜΑΡΥΝΘΟΣ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Βόρεια της Αμαρύνθου και σε απόσταση 1.500 μέτρων πάνω σε ύψωμα, βρίσκεται ο Ναός της Παναγίτσας. Μονόκλιτο σταυρεπίστεγο εκκλησάκι του 11ου ή 12ου αιώνα, χτισμένο πάνω προϋπήρξαντος προχριστιανικού Ναού, γιατί όλο το οικοδομικό υλικό, που χρησιμοποιήθηκε για την ανέγερσή του αποτελείται από αρχαία μάρμαρα και πουριά, δηλωτικό του ότι στο σημείο αυτό υπήρχε αρχαίος ναός.
ΑΝΩ ΒΑΘΕΙΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Το μνημείο ανήκει τον απλούστερο μονόκλιτο αρχιτεκτονικό τύπο σταυρεπίστεγου με κάτοψη απλού ορθογωνίου. Η τρίπλευρη κόγχη του ιερού εξέχει ανατολικά. Φέρει δυο χαμηλές τοξοτές θύρες. Μια στο μέσο της δυτικής πλευράς η οποία έχει κλειστεί και μια στο μέσο της νότιας πλευράς από όπου είναι δυνατή σήμερα η πρόσβαση στο ναό. Η χαραγμένη χρονολογία πάνω από τη νότια θύρα, 1310, πιθανά μας παρέχει τη χρονολογία ανέγερσης του ναού, δηλαδή την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το εκκλησίδιο είναι κατασκευασμένο με τη χρήση αρχαιότερου οικοδομικού υλικού, αναγλύφων και βάσεων αγαλμάτων διαφόρων περιόδων.
ΑΥΛΩΝΑΡΙ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Η εκκλησία αυτή βρίσκεται στην τοποθεσία "νερόμυλους", είναι παλιό
κτίσμα και η τοποθεσία που είναι κτισμένη είναι πανέμορφη, δίπλα στον ποταμό Κάναλη
και μέσα σε βελανιδιές, πλατάνια, ελιές, φιλίκια και κυπαρίσσια. Παλιά βυζαντινή
εκκλησία που ανακαινίστηκε το 1976, μονόκλιτη, βασιλικού ρυθμού. Στα νότια και
δυτικά έχει τσιμεντόκτιστο υπόστεγο με αψίδες. Η γύρω περιοχή είναι κατάσπαρτη
από λίθους και όστρακα όλων των εποχών μέχρι και της βυζαντινής, που μαρτυρούν
την ύπαρξη σημαντικού αρχαίου οικισμού.
Το νερό της βρύσης δίπλα στην εκκλησία είναι άριστης ποιότητας, πολύς
κόσμος επισκέπτεται την τοποθεσία, αφ' ενός για να προσκυνήσει και αφ' ετέρου
για να απολαύσει το εξαιρετικής ποιότητας νερό με τις πολύ ευεργετικές ιδιότητες
που έχει για την υγεία του ανθρώπου.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
ΑΧΛΑΔΕΡΗ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Αριστερά από το δρόμο της Αχλαδερής, σε ηλιόλουστη, υπήνεμη και ελαιόφυτη
πλαγιά. Αλλοτε ήταν Μετόχι της Μονής
Λευκών.
Είναι μονόκλιτος, καμαροσκέπαστος, κτίσμα του 16ου αιώνα, που ανακαινίστηκε
το 1888. Την αυλή του την στολίζουν δύο κυπαρίσσια. Στην εκκλησία αυτή πάνω από
την είσοδο υπάρχει θηλή και δεξιά κι αριστερά είναι εντοιχισμένα γλυπτά. Το δεξιό
γλυπτό παρουσιάζει ενδιαφέρον, έχει σκαλισμένο σταυρό με τα γράμματα IC XC ΝΙΚΑ,
δύο κύκλους με πεντάφυλλο κόσμημα και στη βάση του σταυρού τη χρονολογία 1848
Αυγούστου 21 και πιο κάτω τη λέξη "ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΘΕΙ". Η λέξη "ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΘΕΙ" με τη
χρονολογία της επιδιόρθωσης και τα μάρμαρα της εισόδου της μας δείχνουν ότι η
εκκλησία είναι παλαιότερη του 1848.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
Εντυπωσιακή είναι και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου ανάμεσα στην Κορασίδα
και τον Κάλαμο, στον ελαιώνα προς τη θάλασσα. Κτίσμα του 17ου αιώνα, μετόχι της
μονής Αγ. Ιωάννη Καρυών. Ο επισκέπτης θα καταγοητευτεί από την πανέμορφη ελαιόφυτη
περιοχή και τη θέα προς τη θάλασσα σε συνδυασμό με την εκκλησία που το βόρειο
τμήμα της είναι σχεδόν χωμένο στο λόφο.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
Κατά τη βυζαντινή περίοδο υπάρχει πλήθος στοιχείων που αποδεικνύουν την κατοίκηση της περιοχής. Θαυμάσιο βυζαντινό κτίσμα με ωραίο κεραμικό διάκοσμο είναι ο Aγιος Γεώργιος που βρίσκεται στη Β.Α. πλευρά του χωριού και χρονολογείται στα μέσα του 13ου αιώνα μ.Χ.
ΔΑΦΝΗ ΚΑΡΥΣΤΟΥ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Στον οικισμό Δάφνη συναντάμε το ναό της "Κοιμήσεως της Θεοτόκου". Ο σημερινός ναός οικοδομήθηκε στο χώρο που βρισκόταν ο παλαιότερος, κτίσμα της Τουρκοκρατίας. Ο παλαιός ναός είχε ημικυλινδρική στέγη και δάπεδο πιο χαμηλό από την επιφάνεια του εδάφους. Το τέμπλο του ήταν ξυλόγλυπτο εξαίρετης τέχνης.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του Δήμου
Αυλώνος.
ΛΙΜΝΗ (Κωμόπολη) ΕΥΒΟΙΑ
Βρίσκεται μέσα στην πόλη. Είναι μικρό εκκλησίδιο κτισμένο πάνω σε
ερείπια προγενέστερης παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Μέσα στο κατώτερο τμήμα του
σημερινού παρεκκλησίου βρίσκεται τμήμα αψιδωτού δωματίου με ψηφιδωτό δάπεδο που
χρονολογούνται στα τέλη του 5ου μ.Χ. αρχές 6ου μ.Χ. αιώνα. Το εικονογραφικό θέμα
του ψηφιδωτού αναπαριστά ψάρια που κολυμπούν. Αλλα τμήματα του μωσαϊκού διάκοσμου
που ανασκάφηκε τον Σεπτέμβριο του 1960 έχουν αποκολληθεί και μεταφερθεί στο Ιστορικό
και Λαογραφικό Μουσείο της πόλης. Μέσα στο εκκλησάκι βρίσκονται πολλά γλυπτά αρχιτεκτονικά
μέλη, που ανήκαν στην προγενέστερη παλαιοχριστιανική βασιλική και ήρθαν στο φως
από την ανασκαφή. Πρόκειται για θωράκια, κιονόκρανα, θραύσματα κιονίσκων κ.α.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου
Ελυμνίων.
Σπηλαιώδης ναός στη δυτική άκρη της παραλίας της Λίμνης.
Κτισμένος στο ρυθμό της τρίκλιτης βασιλικής κοσμείται από το καμπαναριό του, που αποτελεί σπάνιο δείγμα αρχιτεκτονικής για την Εύβοια. Είναι χτισμένο το 1879 από την Τηνιακό γλύπτη Μαστρολούκα.
ΝΕΑ ΛΑΜΨΑΚΟΣ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Στην επόμενη πλατεία υπάρχει μεγαλοπρεπής Ναός του Αγίου Τρύφωνος, πολιούχος της
Λαμψάκου του οποίου την εικόνα έφεραν από την αλησμόνητη πατρίδα τους οι Λαμψακινοί
το 1923 και τιμάται η μνήμη του την 1η Φεβρουαρίου.
Ο Προστάτης των Λαμψακινών, που από τη Λάμψακο
της Μικρά Ασίας μετεφέρθη η εικόνα του και τοποθετήθηκε σε Ιερό Ναό που βρίσκεται
εντός του Πνευματικού Κέντρου, που είναι κτισμένο στην Νέα Λάμψακο και επί της
οδού Πυτιούσης, όπου τιμάται με ιδιαίτερη λαμπρότητα η μνήμη του Αγίου Παρθενίου
στις 7 Φεβρουαρίου κάθε χρόνο.
ΝΕΡΟΤΡΙΒΙΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Χτίστηκε το 1917 και βρίσκεται στην πλατεία του χωριού.
ΟΚΤΩΝΙΑ (Κωμόπολη) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Η Μονή Αγίου Δημητρίου Καταρράκτη βρίσκεται Β.Α. του χωριού Οκτωνιά,
κάτω από τον "Παπαβλασσά", μέσα σε μια κατάφυτη ρεματιά και κοντά σ' ένα μικρό
καταρράκτη από τον οποίο πήρε και το χαρακτηριστικό της όνομα. Ο ναός τους "Αγίου
Δημητρίου" Καταρράκτη ήταν το Καθολικό της ομώνυμης Μονής. Κοντά στο Καθολικό
σώζεται η βρύση της Μονής με το δροσερό νερό της. Τα κελιά είναι άμορφοι σωροί
ερειπίων.
Ο ναός είναι σταυρεπίστεγος και κατάγραφος με πολύ καλές τοιχογραφίες.
Μοναδικότητα αυτής της εκκλησίας η παράσταση της Δευτέρας Παρουσίας στο δυτικό
τοίχο όπου η ποικιλία των θεμάτων και η μικροζωγραφική δεν υπάρχει σε καμιά άλλη
εκκλησία της Εύβοιας. Εξαιρετικής
τέχνης το άλογο από την τοιχογραφία του Αγίου Ευσταθίου. Η ιστόρησή του έγινε
το 1633-36. Θεωρείται ότι αγιογράφος της εκκλησίας αυτού του μοναστηριού είναι
ο Νικόδημος. Είναι αξιόλογος ζωγράφος με "πρωτότυπη χρωματική αντίληψη".
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
Είναι στη διασταύρωση του δρόμου για το Καρβούνι και τη Μονή Καταρράχτη.
Μετόχι άλλοτε της Μονής Λευκών. Παλιά ο ναός ήταν κατάγραφος. Σήμερα οι τοιχογραφίες
του είναι μισοσβησμένες και ξεθωριασμένες. Η κτίση του είναι στον 14ο ή στον 15ο
αιώνα.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
13ος/14ος αιώνας
13ος/14ος αιώνας
ΟΡΙΟ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Ο ναός είναι βυζαντινό μνημείο και βρίσκεται στο νεκροταφείο του χωριού.
Οι αγιογραφίες του ναού χρονολογούνται τον 17ο αιώνα. Η τοιχοποιία του δεν είναι
ορατή γιατί έχει επιχρισθεί με ασβεστοκονίαμα. Συγκεκριμένα στον βορινό τοίχο
σώζεται η "Κοίμηση της Θεοτόκου" και πιο πάνω οι παραστάσεις από το βίο της Θεοτόκου.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
Ο ναός βρίσκεται ένα χιλιόμετρο μετά τη διασταύρωση του δρόμου από
το Οριό προς τον Οξύλιθο,
πάνω σε ένα ύψωμα και είναι αφιερωμένος στο "Γενέσιο του Προδρόμου".
Είναι καμαροσκέπαστος και τρίκλιτος. Οι κίονες έχουν για επίθημα βάσεις
ιωνικών κιόνων, που στηρίζουν τα τρία τόξα, τα οποία καλύπτουν τα μεταξύ των κιόνων
και των τοίχων κενά. Το Ιερό χωριζόταν με τρεις θύρες, που στηρίζονταν σε γλυπτούς,
ιωνικούς, μαρμάρινους κίονες με θολωτά τόξα. Σώζονται οι βάσεις της καμάρας που
στήριζαν τον τρούλο. Στο δάπεδο του ναού υπάρχουν τάφοι μαρμάρινοι, πιθανόν ηγουμένων.
Οι τοιχογραφίες που διασώζονται είναι πολύ λίγες και βρίσκονται στο
ιερό. Στην κόγχη ου Ιερού ελάχιστα διακρίνεται η Πλατυτέρα. Οι πιο αξιόλογες είναι
ο "Ευαγγελισμός της Θεοτόκου" και το "Αγιο Μανδήλιο". Ο "Ευαγγελισμός της Θεοτόκου"
βρίσκεται στο βορινό τμήμα του ανατολικού τοίχου, αλλά δυστυχώς δεν διατηρείται
σε πολύ καλή κατάσταση. Το "Αγιο Μανδήλιο" βρίσκεται στο μέτωπο της κόγχης του
Ιερού, σώζεται μόνο το πρόσωπο του Χριστού με το φωτοστέφανο. Οι τοιχογραφίες
του ναού ανήκουν στον 14ο αιώνα.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
ΠΑΡΑΛΙΑ ΧΙΛΙΑΔΟΥ (Οικισμός) ΕΥΒΟΙΑ
Βυζαντινής εποχής.
ΠΥΡΓΙ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Εκκλησία μικρή σταυρεπίστεγη του 13ου αιώνα σύμφωνα με την κτητορική
επιγραφή. Εσωτερικά ο ναός ήταν κατάγραφος από τοιχογραφίες μεγάλης καλλιτεχνικής
αξίας. Η Βαϊαφόρος είναι εξαίρετη τοιχογραφία, σε αυτήν ο Χριστός κάθεται ανάποδα
στην πλάτη του υποζυγίου.
Χαρακτηριστικό της εκκλησίας είναι επίσης και η παράσταση του Αμνού
η οποία θεωρείται ως "μοναδική στο θεματολόγιο της βυζαντινής ζωγραφικής".
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
ΣΕΤΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Ο κεντρικός ναός του χωριού Ανω Σέτα είναι αφιερωμένος στην Αγία Παρασκευή. Πρόκειται για ένα απλό μονόχωρο ναό κατασκευασμένο από πελεκητούς λίθους με δίρριχτη κεραμοσκεπή στέγη. Το υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο της εκκλησίας με το εξαιρετικής τέχνης βημόθυρο, έχει κατασκευαστεί γύρω στο 1880 από Ηπειρώτη ξυλογλύπτη.
ΣΤΕΝΗ ΔΙΡΦΗΣ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Μεταβυζαντινής περιόδου.
ΦΥΛΛΑ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22210 52888, 50777
Ένα σημαντικότατο βυζαντινό μνημείο που βρίσκεται στη γύρω από την
Χαλκίδα περιοχή είναι
το καθολικό της Μονής του Αγ. Γεωργίου του Αρμά, που βρίσκεται 8 περίπου χλμ έξω
από το χωριό Φύλλα.
Σήμερα, απ' το παλιό μοναστήρι σε καλή κατάσταση σώζεται μόνο το καθολικό
που αποτελείται απ' το νάρθηκα και τον κυρίως ναό. Ο κυρίως ναός ανήκει στην κατηγορία
των εγγεγραμμένων σταυροειδών με τρούλο. Ο τύπος αυτός λέγεται και σύνθετος τετρακίονος
ή Κωνσταντινοπολίτικος. Τέτοιους ναούς βρίσκουμε και σε άλλα μέρη της Εύβοιας,
όπως στην Αγία Τριάδα κοντά στα Ψαχνά
και στο καθολικό της μονής Περιβλέπτου στα Πολιτικά.
Σαν σχέδιο ανήκει στον 10ο αι. Τα χρησιμοποιηθέντα υλικά όμως ανήκουν στον 13ο
ή 14ο αι., αλλά ο ναός κτίσθηκε πάνω σε άλλο χριστιανικό ναό που κι αυτός ήταν
χτισμένος πάνω σε αρχαίο ειδωλολατρικό ναό.
Αργότερα κτίσθηκε ο προνάρθηκας και τον 17ο αι. ο σημερινός νάρθηκας,
όπως φαίνεται και σε επιγραφή που υπάρχει στην εξωτερική πλευρά του ανατολικού
τοίχου.
Ο ναός έχει τρούλο στηριγμένο σε τέσσερις κίονες. Αυτοί, όπως και
άλλο υλικό του ναού π.χ. τα ιωνικά κιονόκρανα, προέρχονται απ' τον αρχαίο ναό.
Ο τρούλος δεν διασώθηκε στη αρχική του μορφή και δυστυχώς σήμερα είναι σκεπασμένος
με τσιμέντο.
Ανατολικά υπάρχει το τριμερές ιερό με τρεις τρίπλευρες εξωτερικά και
ημικυκλικές εσωτερικά αψίδες. Το εσωτερικό του ναού είναι ένα ωραιότατο παράδειγμα
κατασκευαστικής τελειότητας, παρά το γεγονός ότι δεν σώζεται σήμερα ζωγραφικός
διάκοσμος.
Στην εξωτερική ανατολική κυρίως πλευρά του ναού εκτός απ' το πλινθοπερίβλητο
σύστημα της οικοδομής χρησιμοποιήθηκαν πολλά διακοσμητικά στοιχεία, όπως πώρινες
πλάκες, ανάγλυφα δενδρύλλια, πολύφυλλοι ρόδακες κ.ά.
Στη βόρεια και νότια πλευρά του ναού υπάρχει ένα χαρακτηριστικό «θρανίο»
-όμοιό του υπάρχει και στο ναό της Αγίας Θέκλας Ευβοίας και του Αγίου Νικολάου
Βάθειας- το οποίο ήταν κτηριολογικό στοιχείο των μικρών ναών των αγροτικών κυρίως
περιοχών, ιδιαιτέρως δε των Κυκλάδων κατά τους υστεροβυζαντινούς χρόνους και τους
χρόνους της Τουρκοκρατίας.
Τα διασωθέντα γλυπτά του ναού είναι:
α) μία μαρμάρινη πλάκα με σχέδια Παλαιοχριστιανικής τέχνης η οποία χρησιμοποιήθηκε
και σαν Αγία Τράπεζα.
β) το επιστύλιο στη μεσαία κόγχη του ιερού το οποίο είναι διακοσμημένο από μία
σειρά μικρών τόξων κάτω από τα οποία είναι σχηματισμένο ένα φύλλο ακάνθης (όμοια
επιστύλια υπάρχουν στον Όσιο
Λουκά Λειβαδιάς, στη Μητρόπολη του Μιστρά,
στην Ανδρο, στη Ρόδο,
στη Σμύρνη και αλλού).
γ) ένα τμήμα εντοιχισμένης ανάγλυφης πλάκας στο βόρειο τοίχο της κεντρικής κόγχης
του ιερού, στην οποία εικονίζονται φανταστικά φτερωτά ζώα (παρόμοιες παραστάσεις
συναντάμε στην Παναγία
την Παρηγορήτισσα, στη Μονή Βλαχερνών, στη Θήβα,
στη Σμύρνη κ.α.).
δ) πάνω απ' το επιστύλιο υπάρχει εντοιχισμένο τμήμα μαρμάρινης επιτύμβιας στήλης
στην οποία εικονίζεται γλυπτό εξαιρετικής τέχνης.
Ο κυρίως ναός ήταν μάλλον γεμάτος τοιχογραφίες, μικρά δείγματα των
οποίων σώζονται στο νότιο τοίχο: φαίνονται δύο πολύ εκφραστικά κεφάλια μάλλον
του Χριστού και μαθητή του. Στο εσωτερικό του δυτικού τοίχου υπάρχουν σκηνές από
το Γολγοθά (ο Χριστός σταυρωμένος και έχοντας ήδη παραδώσει το πνεύμα του).
Στον νάρθηκα υπάρχουν αρκετές διασωθείσες παραστάσεις, όπως η παράσταση
«Πάσα Πνοή» με το Χριστό στο θρόνο του να ευλογεί και γύρω του όλες τις ουράνιες
δυνάμεις, τον ήλιο, τη σελήνη, τους αστερισμούς, ζώα και ανθρώπους, παράσταση
με το θαύμα του Χριστού στη λίμνη Γεννησαρέτ, της συνάντησης του Χριστού με τη
Σαμαρείτιδα στο πηγάδι του Ιακώβ, της Μεσοπεντηκοστής, του θαύματος της ίασης
του παράλυτου, το «Χαίρε» των μυροφόρων, της ψηλάφησης του Θωμά και της ίασης
του τυφλού. Επίσης υπάρχουν δεκατρείς παραστάσεις που έχουν ως θέμα τους τα μαρτύρια
του Αγίου Γεωργίου. Παραστάσεις των μαρτυρίων του Αγίου Γεωργίου υπάρχουν και
στον Αγιο Γεώργιο του Stupovi της Σερβίας, σε μία ρωσική εικόνα του 13ου αι. και
σε δύο εικόνες της Μονής του Σινά.
Στην εξωτερική πλευρά του ανατολικού τοίχου σώζεται μια εντοιχισμένη
επιγραφή με μικρό αέτωμα που μας δίνει τη χρονολογία της προσθήκης του νάρθηκα.
Σύμφωνα με την επιγραφή ο ναός του Αγίου Γεωργίου τελείωσε επί των ημερών του
Ιερομονάχου Ανθιμου το Μάιο του 1637 (Λιάπης, 1971) (από λάθος ανάγνωση του πιο
πιθανού "Ιρμε" πήρε το όνομα «Αρμάς» μαζί με τόσα άλλα, όπως Αγριδιανός, Διασορείτης,
Καταδότης, Πεζόστρατος, Κητοκτόνος, Κώδωνας κ.ά.).
Κατά την Τουρκοκρατία το μοναστήρι υπήρξε πνευματικό κέντρο της περιοχής
και από αυτό εξόρμησε ο αγωνιστής της επανάστασης του 1821, Καρύστου Νεόφυτος.
Η Μονή διαλύθηκε μετά την απελευθέρωση και τα κτήματά της πέρασαν στα χέρια των
κατοίκων της γύρω περιοχής παρά τις προσπάθειες των λίγων μοναχών.
ΧΑΛΚΙΔΑ (Πόλη) ΕΥΒΟΙΑ
Εξω από την πόλη βρισκόταν ο σπουδαίος ναός του Ολυμπίου Διός. Από αυτόν προέρχονται τα μεγάλα κιονόκρανα και λοιπά αρχιτεκτονικά μέλη που βρέθηκαν στην εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας. Με την κατεδάφιση των Τειχών της γύρω περιοχής, αποκαλύπτεται ναΐσκος ενσωματωμένος στα τείχη αφιερωμένος στην Αγία Βαρβάρα. Ο σημερινός ναός εγκαινιάστηκε στα 1904
Πρόκειται για βυζαντινού ρυθμού λιθόκτιστη εκκλησία με τρούλο και δύο κωδωνοστάσια. Θεμελιώνεται στα 1890 (μετά την κατεδάφιση παλαιοτέρου τζαμιού) και οικοδομείται 10 χρόνια αργότερα στα 1900. Φαίνεται να προϋποθέτει όμως αρχαιότερο ναό, ο οποίος παραχώρησε τη θέση του στο τουρκικό τέμενος. Αξιόλογα στοιχεία η αγιογράφησή του που έγινε στα χρόνια του μεσοπολέμου, παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον, και έχει μεγάλη καλλιτεχνική αξία, ιδιαίτερα αυτή που απεικονίζει τον Παντοκράτορα. Επίσης σημαντικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα μαρμάρινα κιονόκρανα καθώς και όλα τα γλυπτά με ξύλινο ή μαρμάρινο διάκοσμο, που στολίζουν το ναό από το τέμπλο ως τα παράθυρα.
Ο ναός του Αγ. Στεφάνου (1868), βρίσκεται στη νότια έξοδο της πόλης, στους πρόποδες του Βαθροβουνίου (όπου και η αρχαία ακρόπολη της Χαλκίδας), πλησίον της "πηγής Αρέθουσας".
Ξυλόστεγος Βασιλική του 5ου η 8ου αιώνα. Είναι χτισμένη πάνω στα ερείπια αρχαίου ναού αφιερωμένου στην Αρτέμιδα, τον Απόλλωνα και τη Λητώ. Κατά τους βυζαντινούς χρόνους ήταν αφιερωμένη στην Παναγία την Περίβλεπτο. Κατά την τουρκοκρατία είχε μετατραπεί σε τζαμί όπου τα τελευταία χρόνια οι Τούρκοι την χρησιμοποιούσαν για στρατώνα και αποθήκη. Μετά την απελευθέρωση τιμάται στη χάρη της Αγίας Παρασκευής πολιούχου της πόλης στις 26 Ιουλίου η Μεγάλη Εμποροπανήγυρις που ακολουθεί έχει διάρκεια 8 ημέρες.
ΧΑΝΙΑ ΑΥΛΩΝΑΡΙΟΥ (Οικισμός) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Στην είσοδο του οικισμού Χάνια
βρίσκεται ο τρισυπόστατος Ναός του Αγίου Δημητρίου.
Ο ναός έχει τρεις οικοδομικές φάσεις. Την πρώτη αποτελούν τα ερείπια
που φαίνονται στην κόγχη του Ιερού. Είναι θεμέλια παλαιού κτίσματος πιθανώς παλαιοχριστιανικού.
Η δεύτερη οικοδομική φάση είναι ο νάρθηκας του σημερινού ναού που στεγάζεται με
οκτάπλευρο τρούλο. Η Τρίτη είναι ο κύριος ναός, σταυρεπίστεγη βυζαντινή εκκλησία
του 13ου αιώνα, με πανέμορφες τοιχογραφίες. Στο ναό υπάρχουν δύο μαρμάρινα κηροπήγια.
Ο νάρθηκας και ο ναός είναι κατάγραφοι, οι τοιχογραφίες του είναι δείγματα εξαίρετης
τέχνης του 13ου - 14ου αιώνα. Οι τοιχογραφίες που σώζονται είναι: στον τρούλο
ο "Παντοκράτορας", στον δυτικό τοίχο κυριαρχεί η "Δευτέρα Παρουσία", στον βορινό
τοίχο είναι ζωγραφισμένος ο "Αρχάγγελος Μιχαήλ", στο ανατολικό τμήμα είναι η "Ανάληψη
του Χριστού". Επίσης σώζονται και άλλες παραστάσεις, όπως η φιλοξενία του Αβραάμ.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
ΩΡΟΛΟΓΙΟ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Ο σπουδαιότερος βυζαντινός ναός του Δημοτικού Διαμερίσματος Ωρολογίου
είναι ο βυζαντινός ναός Αγίας Θέκλης.
Στο εσωτερικό του ναού οι τοιχογραφίες που σώζονται χρονολογούνται
στον 13ο και 14ο αιώνα. Η Αγία Τράπεζα είναι αρχαία μαρμάρινη πλάκα, στηρίζεται
σε μαρμάρινο μονόλιθο. Η κόγχη εσωτερικά είναι πολύ μεγάλη και πιάνει όλο το Ιερό.
Φαίνεται πως δύο καλλιτέχνες, πιθανότατα σε διαφορετική εποχή ο καθένας
ιστόρησαν το εσωτερικό της εκκλησίας. Από τα χέρια του ενός βγήκαν οι τοιχογραφίες
του δυτικού τμήματος του ναού που φαίνονται να είναι και χρονικά μεταγενέστερες,
ίσως των μέσων του 14ου αιώνα. Στον άλλον καλλιτέχνη ανήκουν οι υπόλοιπες τοιχογραφίες
της εκκλησίας που ανάμεσά τους είναι και οι δύο υπερφυσικές μορφές των Αγίων Βασιλείου
και Νικολάου. Σήμερα έχει χαρακτηρισθεί Βυζαντινό μνημείο.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
Ο ναός της Αγίας Κυριακής είναι παλιό κτίσμα που ξανακτίστηκε το 1959.
Στο χώρο της αυλής της σώζεται η μαρμάρινη Αγία Τράπεζά της. Η Αγία Τράπεζα του
Καθολικού του Αγίου Γεωργίου στο ομώνυμο χωριό πάρθηκε από εδώ και είναι μαρμάρινη
πλάκα από αρχαίο μνημείο.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι υπήρχε εκκλησία παλιότερη λίγο πιο μακριά
της σημερινής, της οποίας υπάρχουν τα χαλάσματα. Η παλιά εκκλησία καταστράφηκε
από τους πειρατές τον 8ο ή 9ο αιώνα. Ηταν το Καθολικό του χωριού που ήκμασε από
την πρωτοελλαδική περίοδο. Στην περιοχή βρέθηκαν τρεις μαρμάρινες σαρκοφάγοι με
διάφορα κτερίσματα.
Σήμερα στην περιοχή, μέσα σε πυκνή βλάστηση από πλατάνια υπάρχει το
αγίασμα της Αγίας Κυριακής.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
Ο ναός Αγιος Γεώργιος βρίσκεται στην άκρη του χωριού Ωρολόγι και χρησιμοποιείται
ως κοιμητηριακός. Στο οστεοφυλάκιο του νεκροταφείου, όπως και στη βορινή πλευρά
του ναού διεσώθησαν βυζαντινά ανάγλυφα. Το οστεοφυλάκιο, χτίσμα των αρχών του
19ου αιώνα, κατεδαφίσθηκε το 1982. Η κατεδάφιση του οστεοφυλακίου έφερε στο φως
βυζαντινά κομμάτια που ήταν εντοιχισμένα σε αυτό με μεγάλη προσοχή.
Πριν το 1957 ήταν βασιλικού ρυθμού με κεραμοσκεπή ξύλινη στέγη. Επειδή
ήταν ετοιμόρροπη κατεδαφίστηκε και ανοικοδομήθηκε τον ίδιο χρόνο. Κατά τη διάνοιξη
των θεμελίων βρέθηκαν θεμέλια άλλου ναού, ο οποίος ήταν κτισμένος με τη σειρά
του πάνω σε αρχαίο ναό. Ανακαλύφθηκαν επίσης μωσαϊκά αρχαίας τέχνης, λιθάρια πελεκημένα
και πλάκες του δαπέδου, που δυστυχώς εντοιχίστηκαν στον τελευταίο ναό, που ασβεστώθηκε
εξωτερικά.
Ο παλιός ναός είχε ωραιότατο ξυλόγλυπτο τέμπλο με εικόνες, η κύρια
είσοδος είναι στη δυτική πλευρά. Το τέμπλο σήμερα είναι λιθόκτιστο, το δάπεδο
στρωμένο με μωσαϊκό. Κατά την αποχωμάτωση της βορινής αυλής βρέθηκε νεκροταφείο.
Στην Αγία Τράπεζα του ναού εντοπίσθηκε μαρμάρινο σπασμένο ανάγλυφο,
που ήταν το μισό από άλλο εντοιχισμένο στη βόρεια πλευρά. Μετά την ανοικοδόμηση
ταιριάστηκαν τα δύο ανάγλυφα και στολίζουν την βόρεια πρόσοψη. Οι βυζαντινολόγοι
παραδέχονται ότι η παράσταση θυμίζει το γάμο της Κανά.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Η Μονή βρίσκεται στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου και είναι κτισμένη
στην πλαγιά λόφου. Το 1833 στο νόμο για τη σύσταση των δήμων αναφέρεται στο Δήμο
Δυστίων ως "Μονή Μερνάγι". Η μονή το 1833 κηρύχθηκε "διαλελυμένη" γιατί δεν συμπλήρωνε
6 μοναχούς. Μέχρι το 1870 όμως υπήρχαν μοναχοί στη μονή, καθώς διηγούνταν οι γεροντότεροι
του Αγίου Γεωργίου το 1937. Σήμερα σώζεται μόνο το Καθολικό της Μονής, ενώ τα
κελιά της έχουν ισοπεδωθεί.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
ΑΝΩ ΒΑΘΕΙΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Το Βυζαντινό ξωκκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής κοντά σε σε πηγή στην πυκνόφυτη περιοχή Αγλέφαρος, ανατολικά της μονής του Αγίου Νικολάου Άνω Βάθειας.
Το Βυζαντινό ξωκκλήσι του Αι Λια, με πηγή εντός του, περιστοιχισμένο από αιωνόβια δέντρα, με μαγευτική θέα, δυτικά της μονής του Αγίου Νικολάου Άνω Βάθειας
ΟΚΤΩΝΙΑ (Κωμόπολη) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Ο ναός "Αγιος Ιωάννης" βρίσκεται στην περιοχή Καρβούνι του χωριού
Οκτωνιά και είναι του 17ου αιώνα. Ο ναός ανήκει στον τύπο των μονόκλιτων τρουλαίων
καμαροσκέπαστων Βασιλικών. Εσωτερικά έχει σχήμα μονόκλιτου τρουλαίου σταυροειδούς
ναού. Εγινε στον "Αγιο Ιωάννη" προσπάθεια διατήρησης του ναού με τρούλο, σε μικρές
διαστάσεις, για λόγους οικονομίας και χωρητικότητας, αφού είναι ξωκλήσι.
Στη δυτική πλευρά του ναού (εξωτερικά) είναι εντοιχισμένη πλάκα από
ψαμμόλιθο με χαραγμένη χρονολογία: ΕΤΟΣ ΒΥΖ 1446. Αυτή η χρονολογία χαράχτηκε
το 1877, και οπωσδήποτε από λαθεμένη ανάγνωση κάποιας χρονολογίας που θα είχε
γράψει ο αγιογράφος του ναού.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
Η Μονή Κούτσουρου βρίσκεται κοντά στο Κατωχώρι της Οκτωνιάς. Το Καθολικό
της έχει ξανακτιστεί από τα θεμέλια και τα μόνα που μπορεί να δει κανείς είναι
ερείπια άμορφα μα θραύσματα οπτοπλίνθων. Η Μονή ήταν Μετόχι της Μονής
Λευκών (μια άλλη παράδοση αναφέρει ότι η μονή ήταν μετόχι της μονής Γερμανού
Ωρολογίου και ονομαζόταν τα χρόνια εκείνα "Κουτσογέρμανο") και κατά το 1833 είχε
ελάχιστους μοναχούς.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
ΣΕΤΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Ανάμεσα στην Άνω Σέτα και τη Κάτω Σέτα υπάρχει ένας μικρός ασφαλτοστρωμένος δρόμος που οδηγεί σε ένα υψίπεδο, 890 μ., σε ένα μαγευτικό χώρο. Πλατάνια, γάργαρα νερά, αγριομηλιές και αγριοαχλαδιές συνθέτουν ένα τοπίο. Εδώ βρίσκεται το ιστορικό εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας ή Ενιάμερα της Θεοτόκου, πιο γνωστό με το επίθετο Αμμουδιώτισσα. Πρόκειται για ένα εκκλησάκι των αρχών του 19ου αιώνα. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές σ΄αυτό το εκκλησάκι ο οπλαρχηγός της επανάστασης Αγγελής Γοβιός είχε το ορμητήριό του στην περιοχή.
ΣΥΚΙΕΣ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Ερείπιο εκκλησίας δεξιά στο στενό δρομάκι που οδηγεί στη Μονή Καρυών
και κοντά στο καθολικό. Η εκκλησία γκρεμίστηκε, όπως και τα κελιά του, μετά την
εγκατάλειψη. Εδώ και λίγα χρόνια ξανακτίστηκε.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
ΩΡΟΛΟΓΙΟ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Ο ναός βρίσκεται νότια του χωριού, στο δρόμο που οδηγεί από το Ωρολόγι
στον Κρεμαστό, μετά το ρέμα αριστερά σε υψόμετρο 110 μέτρων. Η τοποθεσία είναι
πολύ γραφική, έχει πυκνή βλάστηση και περιβάλλεται από ελαιόδεντρα πολλών εκατοντάδων
ετών. Νότια σε απόσταση 30 μέτρων υπάρχει πηγή.
Ο ναός μπορεί να χρονολογηθεί στο τέλος του 17ου αιώνα ή στις αρχές
του 18ου . Λίγο νοτιότερά του σώζεται το λιθόκτιστο καμαροσκέπαστο πηγάδι. Το
πηγάδι σκεπάζεται από μαρμάρινη πλάκα, που προέρχεται από το τέμπλο του ναού της
Βυζαντινής εποχής.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
Βρίσκεται στη θέση Μουρτιά κοντά σε μια ρεματιά, σε υψόμετρο 60μ.
Ο ναός ανοικοδομήθηκε το 1862, όπως μαρτυρούν η φορητή εικόνα των Εισοδίων της
Θεοτόκου του 1864 και η λίθινη πλάκα με σκαλισμένο σταυρό και χρονολογία 1862.
Η καταστροφή του παλαιού ναού είναι ολοκληρωτική. Ο ναός κατεδαφίστηκε,
για να χτιστεί ο σημερινός. Η είσοδος του σημερινού ναού είναι στη νότια πλευρά
και έχει τοξωτό υπέρθυρο. Το τόξο αποτελείται από πέντε λίθινα κομμάτια ενεπίγραφα
προερχόμενα από κάποιο κυκλικό κατασκεύασμα.
Λίγα ενεπίγραφα κομμάτια είναι τοποθετημένα στη βρύση του μοναστηριού,
η οποία διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση και έχει σχέση με τον παλιότερο ναό,
μαζί με άλλα γλυπτά από το τέμπλο. Η βρύση είναι χτισμένη μέσα στο κοίλωμα που
έγινε από σκάψιμο και συγκεντρώνει νερό από υδρομάστευση. Δεξιά και αριστερά του
ανοίγματος της στέρνας, είναι εντοιχισμένες δύο ενεπίγραφες λίθινες πλάκες.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
ΑΜΑΡΥΝΘΟΣ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Μέσα στην πόλη της Αμαρύνθου δεσπόζει ο Μητροπολιτικός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Περικαλές κτίσμα των πρόσφατων χρόνων, σύμφωνα με τα Βυζαντινά πρότυπα, δομημένο εξ' ολοκλήρου από σμιλευτή πέτρα. Στο εσωτερικό του Ναού, το Ιερό Τέμπλο φιλοτεχνημένο άριστα από γνήσιο λευκό μάρμαρο και η εξαίρετη Βυζαντινή αγιογράφηση, προσδίδουν στον Ναό ιδιαίτερη λαμπρότητα, προκαλώντας τον θαυμασμό.
ΧΑΛΚΙΔΑ (Πόλη) ΕΥΒΟΙΑ
Ο Αγιος Δημήτριος είναι ο Μητροπολιτικός ναός. Bρίσκεται απέναντι από το παλιό δημαρχείο. Χτίστηκε το 1837, 4 χρόνια μετά την απελευθέρωση της Χαλκίδας από τους Τούρκους. Έχει ωραίες εικονογραφίες. Σ’ αυτόν τελούνται οι επίσημες γιορτές και τελετές.Ο Ναός είναι πετρόχτιστος, με μαρμάρινους ογκόλιθους. Εξωτερικά το πάνω διάζωμα είναι ανάγλυφο με λεπτά φυτικά γλυπτά στοιχεία. Στην είσοδο, υπάρχουν μαρμάρινες κολώνες με μαρμάρινα κιονόκρανα. Το 1852 γκρεμίστηκε το κωδωνοστάσιο του Ναού.
ΑΝΩ ΒΑΘΕΙΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22210 36070
H Mονή του Aγίου Nικολάου ευρίσκεται στην Aμάρυνθο Eυβοίας, σε
υψόμετρο 490 μ. Tο ύψος αυτό είναι λίγο, για να ονομάσεις βουνό το μέρος όπου
είναι κτισμένη η Mονή, αλλά σου δίνει την εντύπωση ότι βρίσκεσαι πολύ ψηλά,
εξαιτίας της θάλασας και των πεδιάδων που απλώνονται μπροστά σου σαν ένα τεράστιο
καταπράσινο χαλί.
Εξω από τον περίβολο του Mοναστηριού, στην ανατολική και μεσηβρινή
πλευρά του, υψώνονται αγέρωχα πλατάνια, κυπαρίσσια, βελανιδιές και άλλα θαμνώδη
φυτά, απόδειξη ότι εκεί ψηλά, στή ράχη του βουνού, υπάρχει πηγή. O τόπος σου
θυμίζει λίγο το όρος Θαβώρ της Μεταμορφώσεως του Xριστού, που είχε κι εκείνο
το ίδιο υψόμετρο, αλλά σε σύγκριση με τη γύρω πεδινή περιοχή έμοιαζε «όρος υψηλόν»
(Mατθ. 17, 1).
Mπαίνοντας στην εσωτερική αυλή της Mονής, βλέπεις τη σφραγίδα της
νοικοκυροσύνης, την αγάπη των μοναχών για το πράσινο, το λουλούδι, την καθαριότητα,
καθώς και μια συστάδα δένδρων, που πλάι τους, στην καρδιά της αυλής του Mοναστηριού,
βασιλεύει ένας θεόρατος πλάτανος, που στην πλάτη του σηκώνει με περηφάνεια 1000
χρόνια ζωής. Στη ρίζα του γέρου πλάτανου μια βρύση τρέχει ασταμάτητα γάργαρο
νερό.
Στρέφεις το βλέμμα σου δεξιά και αριστερά και, γοητευμένος από την
ομορφιά, το μεράκι, την ησυχία και το δέος, ψελλίζεις και συ αβίαστα σαν τους
αθώους Aποστόλους «καλόν εστιν ημάς ώδε είναι» (Mατθ. 17, 4).
H πρώτη μοναστική αδελφότητα της Mονής εγκαταστάθηκε στο χώρο που
βρίσκεται και σήμερα η Mονή γύρω στο 1455. Mε την εγκατάσταση των πρώτων μοναχών
ιδρύεται ουσιαστικά η Mονή, χωρίς έκδοση διαταγμάτων ή κοσμικές τυμπανοκρουσίες.
Tο σύστημα της πρώτης αυτής ανδρώας αδελφότητας ήταν κοινοβιακό.
Oι πρώτοι μοναστές συνδέονται άμεσα με την Kωνσταντινούπολη, τη
«βασιλεύουσα» και πρωτεύουσα της παλιάς και ένδοξης βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Eίναι βέβαιο ότι προέρχονται από κει, μεταφέροντας στην καρδιά τους «περασμένα
μεγαλεία» και τον πόθο για συνέχιση της αποστολής τους αλλού, όπου το μένος
του κατακτητή φθάνει εξασθενημένο.
Oι πρώτοι οικιστές και μοναστές είναι ο καθηγούμενος της Mονής Nεόφυτος,
ο δυναμικότερος της ομάδας ιερομόναχος Δαβίδ, ο ιερομόναχος Παρθένιος και η
συνοδεία τους, αποτελούμενη από άλλους «αδελφούς και πατέρες». Φαίνεται ότι
η ομάδα αυτή, αποτελούμενη από 8-10 πρόσωπα, έφυγε κυνηγημένη από κάποια Mονή
τής Πόλης, άγνωστο ποιά, και εγκαταστάθηκε εδώ, ιδρύοντας τη Mονή του Aγ. Nικολάου.
H πρώτη δεκαετία 1455-1465 πρέπει να αφιερώθηκε κατά κύριο λόγο
σε έργα υποδομής και προετοιμασίας, σχετιζόμενα με την εγκατάσταση της αδελφότητας
και την εξυπηρέτηση των επισκεπτών.
Γύρω στο 1460 - 1463 οικοδομήθηκε και αγιογραφήθηκε το Kαθολικό
της Mονής, δηλαδή ο κεντρικός και κύριος ναός της, κατά τη διάρκεια της πατριαρχείας
του πατριάρχη Kωνσταντινουπόλεως Iωάσαφ A' του Kόκκα (1459 -1463). H οικοδόμηση
του Kαθολικού και η αγιογράφησή του πρέπει να έγιναν χωρίς μακρόχρονη διακοπή,
αφού οι τοιχογραφίες έγιναν σε fresco (νωπογραφία), τεχνική η οποία απαιτεί
φρεσκοβαλμένο σοβά και επεξεργασία όσο ακόμη είναι νωπός (φρέσκος), πριν δηλαδή
στεγνώσει καλά καλά. Tο Kαθολικό της Mονής και οι αγιογραφίες του σώζονται και
σήμερα.
Kατά τα φαινόμενα η περίοδος 1700 - 1920 εμφανίζεται ως περίοδος
ακμής της Mονής. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου η Mονή οργανώνεται, αποκτά
μεγάλη κτηματική περιουσία από αγορές και δωρεές, αγοράζει και διατηρεί ανεμομύλους,
υδρόμυλο, ελαιοτριβείο και πατητήρι σταφυλιών, έχει ρακοκάζανο για την απόσταξη
της ρακής και γενικά εκδηλώνει επιχειρηματική δραστηριότητα, η οποία σε κάποιες
περιόδους ασφαλώς της έδωσε οικονομική ανεξαρτησία και κοσμική επιφάνεια.
Aν θέλαμε με δύο μόνο λέξεις να χαρακτηρίσουμε την περίοδο 1921
-1958, οι πιο ταιριαστές λέξεις θα ήταν: Παρακμή και διάλυση. H ζωή ξαναμπήκε
στη Mονή στις 4 Aπριλίου 1963 (...)
Iερά Λείψανα που υπάρχουν σήμερα
1. Aγ. Aρσενίου του Kαππαδόκη
2. Aγ. Aρσενίου του Παρίου
3. Aγ. Διονυσίου
4. Aγ. Θεοδώρου του Tήρωνος
5. Aγ. Iωάννου του Xρυσοστόμου
6. Aγ. Mηνά
7. Aγ. Nικολάου του Θαυματουργού
8. Aγ. Nικολάου του Σικελιώτου
9. Aγ. Ξενοφώντος
10. Aγ. Παντελεήμονος
11. Aγ. Παρασκευής
12. Aγ. Tρύφωνος
13. Aγ. Xαραλάμπους
14. Διαφόρων Mαρτύρων
15. Oσ. Δαβίδ
16. Tεμάχιο Tιμίου Ξύλου
Λίγα λόγια για το Kαθολικό της Mονής
Παρά τις πυρκαϊές, τους σεισμούς, τις φθορές του χρόνου και τις
ποικίλες άλλες καταστροφές, που κατά καιρό συνέβησαν, το Kαθολικό διατηρείται
εξωτερικά σχεδόν ανέπαφο, όπως ήταν την εποχή της οικοδομήσεώς του. Eσωτερικά
το Kαθολικό έχει υποστεί ορισμένες αλλοιώσεις και εμφανείς φθορές, παρουσιάζει
όμως και σήμερα όλο το ενδιαφέρον που απασχολεί το σύγχρονο ερευνητή, από την
πλευρά της αρχιτεκτονικής και ιδιαίτερα της διακοσμήσεως ενός κτίσματος αφιερωμένου
στη λατρεία του Θεού. Tο σχέδιο του Nαού είναι ορθογωνικό και η γενική διάταξή
του παρουσιάζει μία μονόκλιτη σταυρεπίστεγη Bασιλική. Eνδιαφέρον σημείο του
Kαθολικού της Mονής είναι η πλούσια εξωτερική διακόσμησή του, κατά πρώτο και
κύριο λόγο στην πρόσοψη και λιγότερο στις πλάγιες μακρές πλευρές. O διάκοσμος
της προσόψεως του Nαού είναι αρκετά πλούσιος, πράγμα το οποίο μαρτυρεί ικανότητα
και μεράκι των κατασκευαστών και προ πάντων οικονομική επάρκεια των κτητόρων
της Mονής και του Kαθολικού της.
H αγιογράφηση του Nαού, παρουσιάζει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, όχι
μόνο καλλιτεχνικό αλλά και ερευνητικό. Στα κύρια σημεία της η αγιογραφική ανιστόρηση
του Kαθολικού της Mονής ακολουθεί τη δογματική σειρά απεικονίσεως: O Παντοκράτορας
στην πρώτη κάμαρα, την ανατολική και εγκάρσια, επειδή δεν υπάρχει τρούλος, η
Πλατυτέρα στην κόγχη του Iερού, η θεία Kοινωνία των Aποστόλων και η παράσταση
του μελισμού του Άρτου στις κατώτερες ζώνες της κόγχης, στο τύμπανο της κόγχης
η Aνάληψη του Kυρίου, στα τόξα του τριβήλου οι Eυαγγελιστές, στο δυτικό τοίχο
πολυπρόσωπη με πλήθος επιμέρους παραστάσεων η Δευτέρα Παρουσία κτλ. H ιστορική
σειρά απεικονίσεως παρατηρείται στις δεσποτικές εορτές, οι οποίες ανιστορούνται
στην καμάρα πριν από την κόγχη του Iερού, στα γεγονότα του πάθους του Kυρίου,
στα γεγονότα του βίου του αγ. Nικολάου κτλ. Σε άλλες περιπτώσεις διακρίνει κανείς
κάποια εύλογη σειρά, αλλά τοποθέτηση ιεραρχών, μαρτύρων, ασκητών κτλ. όπως επέτρεπε
ο χώρος ή σύμφωνα με τις προσωπικές προτιμήσεις του αγιογράφου. Oι τοιχογραφίες
του Nαού έγιναν όλες την ίδια εποχή, από τον ίδιο αγιογράφο ή από την ίδια ομάδα
αγιογράφων. O προεξάρχων αγιογράφος ίσως λεγόταν Kύριλλος. H τεχνοτροπία είναι
της Mακεδονικής σχολής. Tα πρόσωπα είναι απαλά και οι κινήσεις ρεαλιστικές.
O φωτισμός πλούσιος, όπως συνηθίζεται στην Aνατολή. Γενικά πρόκειται για βυζαντινή
παραδοσιακή αγιογράφηση με χρώματα φυσικά και ζωηρά. O χρόνος της αγιογραφικής
ανιστορήσεως του Nαού δεν απέχει πολύ από εκείνον της οικοδομήσεώς του, όπως
συνάγεται από τήν επιγραφή ανιστορήσεως και από τα τεχνικά δεδομένα της συγκεκριμένης
ναοδομίας και της τεχνοτροπίας των αγιογράφων.
Τα σχετικά στοιχεία είναι από το βιβλίο "Ιερά Μονή Αγ. Νικολάου Άνω Βάθειας
Ευβοίας 500 χρόνια Ζωής και Μαρτυρίας" του Πρωτοπρ. Κων/νου Φούσκα.
Βορειανατολικά της Ανω Βάθεια σε απόσταση 8 χιλιομέτρων, ανεβαίνοντας στο Κοτύλαιο ή Σερβούνι, μέσω ενός ασφαλτοστρωμένου επαρχιακού δρόμου, πάνω σε ένα πλάτωμα (ύψους 490 μ.) από το οποίο μπορεί κανείς να εποπτεύει όλο το Νότιο Ευβοϊκό, βρίσκεται η Μονή του Αγίου Νικολάου. Πρόκειται για γυναικεία μονή ανακαινισμένη τη δεκαετία του 1960. Την παλιά αίγλη του μοναστηριού μαρτυρά το καθολικό του, που βρίσκεται στη σκιά ενός αιωνόβιου πλατάνου, κοντά σε μια πηγή από την οποία αναβλύζει κρυστάλλινο νερό και που η παράδοση θέλει να έχει ανοικοδομηθεί αμέσως μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης. Πρόκειται για ένα μονόκλιτο σταυρεπίστεγο ναό με ορθωγόνια κάτοψη. Φέρει τρίπλευρη κόγχη στην ανατολική της πλευρά. Το εσωτερικό του ναού είναι κατάγραφο. Χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής του συγκεκριμένου ναού είναι το τρίβηλο που αποτελείται από δύο αράβδωτους κίονες με κουλουροπυραμοειδή κιονόκρανα, που υποστηρίζουν τρία οξυκόρυφα τόξα.
Ο ναός χρονολογείται το 16ο αιώνα. Οι μελετητές εικάζουν ότι έχει χτιστεί στα ερείπια προϋπάρχοντος Ασκληπιείου. Στη μονή υπάρχει ξενώνας που μπορεί να καλύψει τις ανάγκες λίγων ατόμων. Νότια του Αγίου Νικολάου σε απόσταση περίπου 2 χιλιομέτρων στη θέση Αγλέφαρος ή Αγλέφερος, κάτω από ένα πλάτανο βρίσκεται ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής. Πρόκειται για ένα μονόκλιτο σταυρεπίστεγο ναό. Εσωτερικά φέρει δυο εγκάρσια τρίβηλα δίνοντας τη λανθασμένη εντύπωση, ότι πρόκειται για τρίκλητο ναό. Εσωτερικά δεν σώζονται τοιχογραφίες. Η εκκλησία χρονολογείται στον 16ο αιώνα. Στην ίδια τοποθεσία είναι ορατά ερείπια κτιρίων των ελληνιστικών κυρίως χρόνων και αυτό έχει ωθήσει τους μελετητές να ταυτίσουν την θέση με τον αρχαίο Ερετριακό Δήμο της Αγλειφείρας.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Αμαρυνθίων
ΜΑΚΡΥΜΑΛΛΗ (Οικισμός) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22280 22790
Μονή στις ΝΔ προσβάσεις της οροσειράς Δίρφυος
- Πυξαριά και σε ύψος
285 μ. μέσα σε μια απέραντη πευκοθάλασσα, που το καλοκαίρι χαρίζει δροσιά και
το χειμώνα μετριάζει τους σφοδρούς ανέμους των βουνών, με αποτέλεσμα η θέση της
να είναι απάνεμη, ευάερη, ηλιόλουστη και δροσόλουστη, βρίσκεται η Μονή Μακρυμάλλης.
Γιορτάζει στις 15 Αυγούστου και στις 23 Αυγούστου οπότε συγκεντρώνεται μεγάλο
πλήθος προσκυνητών από τη γύρω περιοχή και τη Χαλκίδα.
Βρίσκεται 7 χλμ. Βόρεια των Ψαχνών
και 15 χλμ. Από τη Χαλκίδα με την οποία επικοινωνεί διαμέσου των Ψαχνών με αυτοκινητόδρομο.
Πριν φθάσουμε στη Μονή, μετά το χωριό Μακρυμάλλη, ατενίζουμε ένα μεγάλο μαρμάρινο
σταυρό στην κορυφή μιας απότομης έξαρσης των βράχων. Στη θέση αυτή καθώς διηγούνται
οι μοναχές, βρέθηκε η ιερή εικόνα της Παναγιάς. Κάτω από το βράχο απλώνεται πευκόφυτη
ρεματιά που πάντοτε τρέχει ολοκάθαρο νερό με το οποίο οι κάτοικοι του χωριού αρδεύουν
τα κτήματά τους.
Πότε κτίστηκε και πότε άκμασε η μονή είναι άγνωστο. Καθόλες τις ενδείξεις
- γιατί τίποτε δεν διασώζεται από την ιστορία της επειδή έχουν καεί όλα τα αρχεία
της, καθώς και όλο το κτιριακό της συγκρότημα - είναι νεότερης εποχής, δημιούργημα
του τέλους του 16ου αιώνα ή των αρχών του 17ου αιώνα σύμφωνα με την παράδοση,
κατ' άλλους του 14ου αιώνα.
Ονομασία της Μονής:
Πολλές εκδοχές υπάρχουν για την ονομασία της. Πρώτη ότι έλαβε το όνομά
της από τον πρώτο ηγούμενό της, που ονομαζόταν Μακρυμάλλης. Δεύτερη είναι η εκδοχή
να ονομάστηκε από εικόνα της Θεοτόκου που υπήρχε στον παλιό βυζαντινό ναό και
εικονιζόταν με μακριά μαλλιά. Υπάρχει και τρίτη εκδοχή: Η εικόνα της Παναγιάς
βρέθηκε, στη θέση που είναι ο μαρμάρινος σταυρός από τους βοσκούς της περιοχής
που βρήκαν την εικόνα όταν έβλεπαν ένα φως να τρεμοσβήνει στο λόφο εκεί έκτισαν
ένα μικρό εκκλησάκι και προσκυνούσαν την εικόνα, στην συνέχεια κατασκεύασαν τα
πρώτα κτίσματα (κελιά) και μόνασαν. Σε λίγα χρόνια έγιναν πολλοί μοναχοί. Επειδή
οι δύο αδελφοί μοναχοί οι ιδρυτές της ήταν μακρυμάλληδες, οι περίοικοι των γύρω
χωριών έδωσαν το όνομα στη μονή "Μονή Μακρυμάλλης".
ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ (Μοναστήρι) ΑΙΔΗΨΟΣ
Τηλέφωνο: +30 22260 24032, 60142, 22384
Η ιστορία της Μονής του Αγίου Γεωργίου, χάνεται στα βάθη των αιώνων.
Ο Χριστιανικός ναός χτίστηκε κοντά ή πάνω σε αρχαίο ναό του Απόλλωνα, ο οποίος
ονομαζόταν και Ηλιος. Εκεί βρισκόταν και το μαντείο του Σελινουντίου Απόλλωνα.
Η Μονή μεταφέρθηκε στη σημερινή της θέση (όπου υπήρχε και ο ναός), από μια περιοχή
που βρίσκεται λίγο πάνω από τα Λουτρά της Αιδηψού. Στη θέση που βρισκόταν η παλιά
Μονή υπάρχει σήμερα ένα μικρό εκκλησάκι στο όνομα του Αγίου Γεωργίου.
Το σημείο στο οποίο βρίσκεται η Μονή των Ηλίων είναι μια τοποθεσία
εκπληκτικής ομορφιάς. Το έδαφος είναι πολύ γόνιμο και η περιουσία της Μονής αρκετά
μεγάλη. Επί Τουρκοκρατίας υπέστη αρκετές καταστροφές λόγω του πλούτου της και
του ενδιαφέροντος των κατακτητών γι αυτόν. Οι Τούρκοι που για τελευταία φορά επετέθησαν
στη Μονή το 1821, έγιναν αιτία καταστροφής πολλών πολύτιμων κειμηλίων, και πνευματικών
παρακαταθηκών. Η σημερινή γυναικεία Μονή Αγίου Γεωργίου Ηλίων είναι πανέμορφη
και πολύ ενδιαφέρουσα σε ότι αφορά τα αξιοθέατα κειμήλια του ναού της.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάϊο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Συλλόγου
Ιδιοκτητών Ενοικιαζόμενων Δωματίων Αιδηψού.
ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΑΛΑΤΑΚΗ (Μοναστήρι) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 31489
Πρόκειται για την αρχαιότερη και ιστορικότερη Μονή του νησιού της
Εύβοιας. Χτίστηκε κατά πάσα
πιθανότητα πάνω στα ερείπια αρχαίου ναού αφιερωμένου στον Αιγαίο Ποσειδώνα. Η
τοποθεσία στην οποία βρίσκεται είναι πράγματι μαγευτική, αφού είναι κατασκευασμένη
σε οροπεδινή τοποθεσία 200 μέτρα ψηλότερα από την θάλασσα έχοντας έτσι εξαίσια
θέα προς τον Ευβοϊκό αλλά και τις ακτές της απέναντι ευρισκόμενης Βοιωτίας.
Η Μονή αφιερωμένη στον Αγιο Νικόλαο (θαλασσινό προστάτη και αντικαταστάτη
κατά κάποιον τρόπο του Ποσειδώνα) γιορτάζει τόσο στην επίσημη γιορτή του Αγίου
(6η Δεκεμβρίου) όσο και την 20η Μαϊου επέτειο της ανακομιδής των λειψάνων Του.
Την ημέρα αυτή πανηγυρίζει η Μονή μέσα στο καταπράσινο μαγευτικό ανοιξιάτικο τοπίο.
Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή το όνομα Γαλατάκη προέρχεται κατά
πάσα πιθανότητα από τον πρώτο μετά τον 10ο αιώνα κτήτορα, που ήταν κάποιος πλοίαρχος
καταγόμενος από τον Γαλατά της Κωνσταντινούπολης (είναι πολύ πιθανό να ονομαζόταν
Γαλατάκης).
Κατά μία άλλη εκδοχή το όνομα προέρχεται από τα πολλά και παραγωγικότατα
ποίμνια γαλακτοφόρων ζώων που υπήρχαν κάποτε στη περιοχή αυτή.
Η Μονή Γαλατάκη είναι αρκετά μεγάλη και μοιάζει πολύ με τις Μονές
του Αγίου Ορους. Στην ανατολική πτέρυγα της Μονής υπάρχει χτισμένος ένας ογκώδης
και οχυρός πύργος με μεγάλη ιστορία, που είναι αποτέλεσμα επισκευής αρχαιότερου
οχυρού κτίσματος, από μοναχούς της Μονής στα φραγκοβυζαντινά χρόνια. Σύμφωνα με
μια παράδοση τον πύργο έχτισε (ή επισκεύασε) ο ίδιος ο όσιος Δαυίδ ο Γέροντας
για να προστατεύσει τους μοναχούς από τις πειρατικές επιδρομές.
Η ιστορία της Μονής Γαλατάκη δεν είναι δυνατόν να αποδοθεί μέσα σε
λίγες γραμμές κειμένου συνοπτικής αναφοράς. Το αρχείο όμως και οι πνευματικοί
θησαυροί που φυλάσσονται στη βιβλιοθήκη και στις κρύπτες της Μονής μπορούν να
ξετυλίξουν στον μελετητή τους, εικόνες και γεγονότα που κάνουν την φαντασία, τον
θρύλο και την πραγματικότητα να ταυτίζονται και να δημιουργούν ένα ακόμη τεκμήριο
για το ανεπανάληπτο μεγαλείο της πατρίδας μας.
Η Μονή ήταν ανδρική σε όλη την διάρκεια της πολύκροτης ιστορίας της.
Από το 1946 όμως και μέχρι σήμερα είναι γυναικεία.
Την Μονή Γαλατάκη (απέχει 40 χλμ. περίπου από την Αιδηψό)
μπορείτε να επισκεφθείτε συνδυάζοντας την επίσκεψη αυτή με μια εκδρομή στην πανέμορφη
Λίμνη, διασχίζοντας τον καινούριο
παραλιακό δρόμο Αιδηψού-Ροβιών-Λίμνης
και απολαμβάνοντας τη συντροφιά του πανέμορφου Ευβοϊκού.
Σε κάπως μεγαλύτερη απόσταση βρίσκεται το Προκόπι
με το Ναό και το σεπτό σκήνωμα του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάϊο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Συλλόγου
Ιδιοκτητών Ενοικιαζόμενων Δωματίων Αιδηψού.
ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥΣ ΛΕΥΚΩΝ (Μοναστήρι) ΑΥΛΩΝΑΣ
Τηλέφωνο: +30 22230 34242
Εξι χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Αυλωναρίου βρίσκεται η παλιά βυζαντινή
μονή του Αγίου Χαραλάμπους Λευκών. Χτισμένη σε υψόμετρο 460 περίπου μέτρων και
περιτριγυρισμένη από πανύψηλες λεύκες, στις οποίες οφείλει και το όνομά της, προσφέρει
μια μαγευτική θέα. Το ανθρώπινο μάτι δεν κουράζεται να ατενίζει τον απέραντο ορίζοντα
και το θαυμάσιο τοπίο, που απλώνεται από τα δαντελωτά ακρογιάλια, τους ελαιόφυτους
λόφους και τις εύφορες κοιλάδες της Κύμης,
μέχρι το Αλιβέρι, τους ορεινούς
όγκους της Δίρφης και την
ατελείωτη σειρά των βουνών Αττικής
και Βοιωτίας. Ο προσκυνητής εντυπωσιάζεται
από την πηγή, που τρέχει άφθονο κρυστάλλινο νερό από το οποίο αρδεύεται μεγάλη
έκταση κήπων με κάθε λογής λαχανικά και οπωροφόρα δένδρα. Οι κήποι της πλαισιώνονται
από ευωδιαστούς θάμνους, μυρτιές, δάφνες, ρείκια, σκίνα, πρινάρια και αγριοτριανταφυλλιές.
Το Καθολικό του Μοναστηριού, είναι σταυρεπίστεγο με επικλινή προέκταση
και με μεταγενέστερη προσθήκη στο μήκος της βόρειας πλευράς του, ναός βυζαντινού
ρυθμού, διπλός δρομικός. Εχει δύο κλίτη, το βόρειο και το νότιο. Ο ναός ήταν κατάγραφος.
Οι περισσότερες τοιχογραφίες του όμως είναι κατεστραμμένες. Το βυζαντινό αρχιτεκτονικό
του σχήμα είναι παραμορφωμένο από τις μεταγενέστερες προσθήκες. Οι τέσσερις κίονές
του είναι αρράβδωτοι και τα κιονόκρανά τους είναι κατεστραμμένα. Στα δεξιά της
δυτικής εισόδου, στον εσωτερικό τοίχο, υπάρχει εντοιχισμένη κτητορική επιγραφή,
όπου αναφέρεται ότι ο ναός ανακαινίσθηκε από το μοναχό Νικόδημο στη βασιλεία του
αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνού, το 1150.
Στο τέμπλο και στους τοίχους του ναού κρέμονται οι φορητές εικόνες
της διαλυμένης μονής Καρυών. Από αυτές ξεχωρίζει η καλλιτεχνική εικόνα του Αγίου
Ιωάννη του Προδρόμου, αφιερωμένη από τον Ηγούμενο της Μονής Λευκών Καλλίνικο Γκούμα
στον ηγούμενο της μονής Καρυών.
Η Μονή έχει ανακηρυχθεί σε αρχαιολογικό μνημείο.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
ΜΟΝΗ ΟΣΙΟΥ ΔΑΥΪΔ ΓΕΡΟΝΤΟΣ (Μοναστήρι) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 71297, 71143
Στα χαμηλά των βουνών Καβαλάρης και Ξηρόν
όρος αντίκρυ του χωριού Δρυμώνα
βρίσκεται χτισμένη η Μονή του οσίου Δαυίδ αφιερωμένη στη μνήμη της Μεταμόρφωσης
του Σωτήρος.
Το έτος της πρώτης οικοδόμησης της Μονής δεν είναι ακριβώς γνωστό.
Το βέβαιο είναι ότι προϋπήρχε του 1500, αφού ο όσιος Δαυίδ (που έζησε γύρω στο
1550) δημιούργησε την Μονή πάνω στα ερείπια προϋπάρχοντος ναού. Λογικά ο προϋπάρχων
αυτός ναός κατεστράφη από τους Τούρκους μετά την κατάληψη της Εύβοιας το 1470.
Το 1824 οι Τούρκοι καταστρέφουν με φωτιά και το νέο ναό για να εκδικηθούν τη συμμετοχή
των μοναχών στον ξεσηκωμό του 1821. Η νέα ανοικοδόμηση έγινε το 1877.
Στο ναό του Μοναστηριού φυλάσσονται σε καλλίτεχνη λειψανοθήκη τα ευωδιάζοντα
και θαυματουργά οστά του οσίου Δαυίδ του Γέροντος, καθώς το θυμιατό και το πετραχήλι
του αγίου, ρωσικής προέλευσης.
Τις τελευταίες δεκαετίες η Μονή έγινε πανελλήνια γνωστή για τις Θείες
ικανότητες ενός χαρισματικού μοναχού που έζησε σε αυτή και που για πολλά χρόνια
και μέχρι το τέλος της ζωής του υπήρξε ο ηγούμενός της. Πρόκειται για τον Γέροντα
Ιάκωβο στον οποίο αποδίδονται πλήθος Θείων και ανθρωπίνων επεμβάσεων προς ανακούφιση
του ανθρώπινου πόνου.
Η Μονή απέχει περίπου 25 χιλιόμετρα από την πόλη της Αιδηψού.
Ο επισκέπτης κατευθυνόμενος προς τις Ροβιές
καθοδηγείται από τις πινακίδες του δρόμου.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάϊο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Συλλόγου
Ιδιοκτητών Ενοικιαζόμενων Δωματίων Αιδηψού.
ΟΚΤΩΝΙΑ (Κωμόπολη) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Η Μονή Κοτσικιά ή των Ταξιαρχών βρίσκεται μέσα στα όρια του Δ.Δ. Οκτωνιάς
και στα βόρεια της εκκλησίας που είναι στα Αλώνια.
Για να επισκεφθεί κανείς τη Μονή Κοτσικιά πρέπει, ξεκινώντας από τον Αγιο Νικόλαο,
που είναι κεντρική εκκλησία της Οκτωνιάς, να πάρει τον δρόμο για την Παναγιά και
από εκεί στρίβοντας δυτικά και ακολουθώντας τον αγροτικό δρόμο θα φτάσει κοντά
στη Μονή. Στη θέση "Κοτσικιά" φαίνονται ερείπια οικισμού, που ανήκουν στον ομώνυμο
οικισμό, που εγκαταλείφθηκε πολύ πριν την ερήμωση της μονής.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
ΣΚΥΡΟΣ (Κωμόπολη) ΣΚΥΡΟΣ
Η Σκύρος από τους προϊστορικούς χρόνους γνώρισε αποίκους τους ακοινώνητους
και σκληροτράχηλους Δόλοπες, έπειτα προσαρτήθηκε και υποστηρίχθηκε από την Αθήνα,
υπέφερε κατά τη Βυζαντινή εποχή από τους πειρατές, την εκμεταλλεύτηκαν οι Ρωμαίοι
και λεηλατήθηκε από τους Τούρκους.
Ο Σκυριανός, σ’ ένα νησί απομονωμένο στο μέσο του πελάγου, χωρίς
καμία βοήθεια από πουθενά, με τους συνεχείς κατατρεγμούς, ζούσε διαρκώς μέσα στον
κίνδυνο και την απόγνωση. Συνεχώς, αποζητούσε τρόπο να ημερέψει το τοπίο και τη
μοναξιά του. Η μόνη διέξοδος ήταν η πίστη και η προσευχή στο Θεό.
Έτσι, εξηγείται το μεγάλο ποσοστό βαθιάς πίστης των Σκυριανών, όπου
μια ιδιάζουσα μα και πατροπαράδοτη θρησκευτικότητα σε συνάρτηση με τους τοπικούς
θρύλους, τα έθιμα και τις δοξασίες ρυθμίζουν ακόμα και σήμερα την ιδιωτική μα
και κοινωνική ζωή των Σκυριανών.
Απόδειξη και έργο είναι οι 180, σήμερα, εκκλησίες (παλιότερα ήταν
πάνω από τις διπλάσιες) και αποκορύφωμα η Μονή του Αη Γιώργη. Χτίστηκε το 960
μ.Χ. επί Νικηφόρου Φωκά, πάνω στο Κάστρο στην κορυφή της Χώρας με το οποίο έχουν
κοινή και μοναδική είσοδο την "Σιδερόπορτα".
- ο Αη Γιώργης "ο Επανωτός", επειδή είναι
πάνω στο Κάστρο
- ο Αη Γιώργης "ο Μεγαλόχαρος", με προτεραιότητα
800 ετών από τη γνωστή Παναγία τη "Μεγαλόχαρη" της Τήνου
- ο Αη Γιώργης "ο Καβαλάρης", ο έφιππος
πολέμιος του κακού
Το μοναστήρι υπάγετε στην Ιερά
Μονή της Μεγίστης Λαύρας του Αγίου
Όρους και μαζί, ως μετόχι της, μια τεράστια περιουσία από τα καλύτερα κτήματα
του νησιού που σχεδόν αγγίζει το 1/5 της έκτασής του. Τα κτήματα δωρίθηκαν από
τους Ν.Φωκά και Ι.Τσιμισκή. Σύμφωνα με παράδοση που ποτέ δεν έχει εξακριβωθεί,
ενώ μνημονεύεται συχνά στα γραπτά:
Λέγεται ότι "το 960, ο Νικηφόρος Φωκάς, σε μία του εκστρατεία
στην Κρήτη για την απελευθέρωση
της Μεγαλονήσου από τους Σαρακηνούς, είχε ως πνευματικό του στρατεύματός του,
τον φίλο του, Όσιο Αθανάσιο τον οποίο είχε γνωρίσει στο Μοναστήρι του Κυμινά της
Βιθυνίας. Όταν ο στόλος περνούσε
κοντά στη Σκύρο, κατά άλλους
ο Όσιος Αθανάσιος αρρώστησε και κατά άλλους μια φοβερή τρικυμία ανάγκασε τον αυτοκράτορα
Ν.Φωκά ν’ αποβιβάσει το φίλο του στη Σκύρο.
Εκεί, ο Όσιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης έμεινε ένα χρόνο κατά τη διάρκεια του οποίου
προσευχόταν μέσα σε μια σπηλιά κοντά στο Κάστρο.
Όταν ξαναπέρασε ο Ν.Φωκάς από τη Σκύρο
να παραλάβει το φίλο του, αυτός του είπε ότι προσευχόταν διαρκώς για να νικήσει
τους Άραβες, όπως και έγινε. Ζήτησε, δε, να του φτιάξει στη Σκύρο
ένα μοναστήρι και ο Φωκάς έφτιαξε τον Αη Γιώργη τον οποίο προίκισε με πολλά κτήματα
που εδώρησε στην υπό ίδρυση Μονή του Αγίου
Όρους."
Το καθεστώς των κτημάτων έχει αναγνωρισθεί επισήμως και είναι σημείο
τριβής πολλές φορές λόγω ασάφειας ή για άλλους λόγους με τους Σκυριανούς, σε σημείο
ν’ αναφέρονται και ευτράπελες ιστορίες για την περιφρούρηση από τους μοναχούς
της περιουσίας τους, όπως αυτό, ότι "δεν άφηναν τις μέλισσες να βοσκήσουν
στα κτήματα της Μονής".
Το μοναστήρι χτίστηκε το 960 μ.χ. ανακαινίστηκε το 1600 και επισκευάστηκε
το 1984 από τις ζημιές που είχε υποστεί από τους σεισμούς. Στη μονή, ο επισκέπτης
πηγαίνει με τα πόδια μιας και βρίσκεται στην περίοπτη θέση πάνω από τη Χώρα, όπου
την κούραση της ανηφόρας αποζημιώνει η θέα - από ψηλά - της Σκύρου
και του Αιγαίου.
Η μονή διαθέτει μικρό προαύλιο χώρο αλλά αρκετές πεζούλες και μπαλκόνια
σε διάφορα ύψη και με διαφορετικούς προσανατολισμούς μιας και οι άνεμοι που φυσούν
τακτικότατα ξεπερνούν τα 9 μποφόρ.
Ο ναός είναι περίτεχνα τοιχογραφημένος με θέματα διάφορους Αγίους
και διακοσμημένος από παλιά ξυλόγλυπτα, τέμπλο και επίπλωση (η Σκύρος από παράδοση
έχει αναγνωριστεί διεθνώς στην ξυλογλυπτική).
Δύο εικόνες, από τις πολλές που παριστάνουν τον Αη Γιώργη, είναι πολύ
σημαντικές για την λατρεία των Σκυριανών. Η μία είναι από τις σπάνιες που ο Αι
Γιώργης παριστάνεται όρθιος και με μαύρο πρόσωπο, την οποία κάποιος ευλαβής χριστιανός
έφερε από την Κωνσταντινούπολη
για να τη σώσει από τις εικονομαχίες ενώ η δεύτερη είναι αυτή που, κατά την παράδοση,
έφεραν τα κύματα του Αιγαίου
και παριστάνει τον Αη Γιώργη καβαλάρη στο άλογο - εικόνα ασημοστόλιστη και θεωρούμενη
ως αυστηρός φύλακας της μοναστηριακής περιουσίας.
Στα τάματα, δεσπόζει το μετάλλιο του πρώτου σύγχρονου Έλληνα Ολυμπιονίκη,
του Σπύρου Λούη, το οποίο είχε υποσχεθεί στον Αγιο για τη βοήθειά του.
Προστάτης του νησιού, παρά τις άτυχες εποχές που καλόγεροι σκληροί
και πολλές φορές άπληστοι εκμεταλλεύτηκαν και τυράννησαν, στο όνομα του Αγίου,
τους φοβισμένους Σκυριανούς, ο Αη Γιώργης ρίζωσε στις καρδιές τους και πολέμησε
καβάλα στ’ άλογό του τα θεριά, τους κουρσάρους, τις αρρώστιες και προστάτευσε
τα σπίτια, τις σοδειές και τα κοπάδια του νησιού.
Στις 23 Απριλίου γιορτάζεται η μνήμη του Αγίου στη Μονή με φαγοπότι
για όλους, από τάματα που προσφέρουν οι ντόπιοι, κατσικοπρόβατα που σφάζονται
επιτόπου και μαγειρεύονται υπέροχα με ρύζι κοκκινιστό.
ΣΥΚΙΕΣ (Χωριό) ΚΑΡΥΣΤΙΑ
Τηλέφωνο: +30 22240 24040
Στον οικισμό Συκιές, βρίσκεται η Μονή Αγίου Ιωάννου Καρυών, δυτικά
του χωριού (7 χιλιόμετρα από τον κεντρικό δρόμο, από την παράκαμψη του Νεοχωρίου).
Είναι κτισμένη στους πρόποδες του βουνού Καλλιμάνι σε ένα πανέμορφο τοπίο με καρυδιές,
ροδιές, κυπαρίσσια, ελιές. Η βρύση της εξακολουθεί να χαρίζει ολόδροσο και ολοκάθαρο
νερό στους προσκυνητές.
Ο ναός τοποθετείται στις πρώτες δεκαετίες του 17ου αιώνα. Η εκκλησία
είναι σταυρεπίστεγη με πολύ ωραίες τοιχογραφίες, ανάμεσα στις οποίες αξιοθαύμαστη
είναι αυτής της Σταύρωσης. Ο Παντοκράτωρ του Ναού και το Τέμπλο είναι αγιογραφίες
άριστης τέχνης. Μερικές εικόνες του τέμπλου είχε αγιογραφήσει ο ηγούμενος της
Μονής Ζώρας. Εχει τρεις εισόδους από τη δυτική πλευρά με παραστάσεις στο υπέρθυρο,
από τις οποίες η μεσαία είναι άξια θαυμασμού. Τέσσερις μαρμάρινοι κίονες που συνδέονταν
μεταξύ τους με δοκάρια στηρίζουν τους θόλους. Ανατολικά και δυτικά του ναού υπάρχουν
από δύο πεσσοί σε κάθε κιονοστοιχία. Το δάπεδο του ναού είναι στρωμένο με πλάκες
πέτρινες και κάτω από τον τρούλο υπάρχει ομφάλιο απλό. Ο ανατολικός δεξιός κίονας
φέρει επίθημα παλαιοχριστιανικό. Ο δυτικός δεξιός κίονας φέρει σύμφυτο επίθημα
με ιωνικό κιονόκρανο. Στη στενή του πλευρά υπάρχει ανάγλυφη παράσταση σταυρού
μέσα σε κύκλο. Τα τόξα είναι φτιαγμένα από πωρόλιθους τα κενά των οποίων είναι
γεμισμένα με κομμάτια από βότσαλα. Η Αγία Τράπεζα στηρίζεται σε χτιστό πεσσό,
που είναι ζωγραφισμένος. Το τέμπλο είναι μεταγενέστερο, όπως και οι εικόνες του.
Προ του τέμπλου υπάρχουν δύο πέτρινα κηροπήγια με ανάγλυφα εξαιρετικής τέχνης.
Το τύμπανο του τρούλου είναι οκτάπλευρο. Ο ανατολικός τοίχος έχει τρεις κόγχες
ημιεξαγωνικές. Η κόγχη του ιερού έχει δίλοβο παράθυρο, ενώ οι άλλες δύο μονόλοβο.
Η τοιχοποιία του στον ανατολικό τοίχο έχει γίνει κατά το πλινθοπερίκλειστο σύστημα.
Ο δυτικός τοίχος του ναού έχει τρεις εισόδους, η κεντρική έχει παραστάδες και
υπέρθυρο από πωρόλιθο με ανάγλυφους ρόδακες και σταυρό. Επάνω από το υπέρθυρο
υπάρχει κόγχη και πιο πάνω εντοιχισμένο θωράκιο. Το θωράκιο στην επάνω πλευρά
του έχει επιγραφή που λέει "+ΕΤΟΥΣ, αχκγ ΕΤΕΛΕΙΩΘΗ Ο ΝΑΟΣ ΠΡΟ ΤΟΥ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΣ
ΚΕΡΚΕΒΕΛΟΣ". Η χρονολογία αχκγ είναι το έτος 1623.
Ο ναός ήταν κατάγραφος, δυστυχώς, όμως δεν διασώζονται όλες οι τοιχογραφίες.
Στο δυτικό τοίχο δεξιά εικονίζονται η "Μαρία Αιγυπτία", ο "Αββά Ζωσιμάς", ο "Αγιος
Παύλος", ο "Αρχάγγελος Γαβριήλ", αριστερά ο "Αρχάγγελος Μιχαήλ", ο "Αγιος Πέτρος",
ο "Αγιος Παχούμιος", επάνω από την είσοδο ο "Αναπεσών Χριστός" κλπ. Στο νότιο
τοίχο έχουμε αρκετά πρόσωπα. Επίσης στη νότια πλευρά του δεξιού ανατολικού πεσσού
υπάρχει σπάνια παράσταση του Αγίου Μάρκου του Ρωμαίου. Στο βορινό τμήμα οι παραστάσεις
δεν σώζονται σε καλή κατάσταση. Στην οροφή της δυτικής απόληξης της κατά μήκος
καμάρας του ναού έχουμε παράσταση του Ιησού ως Παντοκράτορα.
Το Καθολικό της είναι σε καλή κατάσταση. Το δάπεδο διατηρείται όπως
αρχικά ήταν φτιαγμένο από μεγάλες τετράγωνες και ορθογώνιες πλάκες. Μόνο το Ηγουμενείο
σώζεται ακέραιο και πρόσφατα ανακαινίσθηκε (1997).
Το κείμενο παρατίθεται το Μάρτιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο (1999) του
Δήμου Αυλώνος.
ΦΥΛΛΑ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22210 52888, 50777
Ένα σημαντικότατο βυζαντινό μνημείο που βρίσκεται στη γύρω από την
Χαλκίδα περιοχή είναι
το καθολικό της Μονής του Αγ. Γεωργίου του Αρμά, που βρίσκεται 8 περίπου χλμ έξω
από το χωριό Φύλλα.
Σήμερα, απ' το παλιό μοναστήρι σε καλή κατάσταση σώζεται μόνο το καθολικό
που αποτελείται απ' το νάρθηκα και τον κυρίως ναό. Ο κυρίως ναός ανήκει στην κατηγορία
των εγγεγραμμένων σταυροειδών με τρούλο. Ο τύπος αυτός λέγεται και σύνθετος τετρακίονος
ή Κωνσταντινοπολίτικος. Τέτοιους ναούς βρίσκουμε και σε άλλα μέρη της Εύβοιας,
όπως στην Αγία Τριάδα κοντά στα Ψαχνά
και στο καθολικό της μονής Περιβλέπτου στα Πολιτικά.
Σαν σχέδιο ανήκει στον 10ο αι. Τα χρησιμοποιηθέντα υλικά όμως ανήκουν στον 13ο
ή 14ο αι., αλλά ο ναός κτίσθηκε πάνω σε άλλο χριστιανικό ναό που κι αυτός ήταν
χτισμένος πάνω σε αρχαίο ειδωλολατρικό ναό.
Αργότερα κτίσθηκε ο προνάρθηκας και τον 17ο αι. ο σημερινός νάρθηκας,
όπως φαίνεται και σε επιγραφή που υπάρχει στην εξωτερική πλευρά του ανατολικού
τοίχου.
Ο ναός έχει τρούλο στηριγμένο σε τέσσερις κίονες. Αυτοί, όπως και
άλλο υλικό του ναού π.χ. τα ιωνικά κιονόκρανα, προέρχονται απ' τον αρχαίο ναό.
Ο τρούλος δεν διασώθηκε στη αρχική του μορφή και δυστυχώς σήμερα είναι σκεπασμένος
με τσιμέντο.
Ανατολικά υπάρχει το τριμερές ιερό με τρεις τρίπλευρες εξωτερικά και
ημικυκλικές εσωτερικά αψίδες. Το εσωτερικό του ναού είναι ένα ωραιότατο παράδειγμα
κατασκευαστικής τελειότητας, παρά το γεγονός ότι δεν σώζεται σήμερα ζωγραφικός
διάκοσμος.
Στην εξωτερική ανατολική κυρίως πλευρά του ναού εκτός απ' το πλινθοπερίβλητο
σύστημα της οικοδομής χρησιμοποιήθηκαν πολλά διακοσμητικά στοιχεία, όπως πώρινες
πλάκες, ανάγλυφα δενδρύλλια, πολύφυλλοι ρόδακες κ.ά.
Στη βόρεια και νότια πλευρά του ναού υπάρχει ένα χαρακτηριστικό «θρανίο»
-όμοιό του υπάρχει και στο ναό της Αγίας Θέκλας Ευβοίας και του Αγίου Νικολάου
Βάθειας- το οποίο ήταν κτηριολογικό στοιχείο των μικρών ναών των αγροτικών κυρίως
περιοχών, ιδιαιτέρως δε των Κυκλάδων κατά τους υστεροβυζαντινούς χρόνους και τους
χρόνους της Τουρκοκρατίας.
Τα διασωθέντα γλυπτά του ναού είναι:
α) μία μαρμάρινη πλάκα με σχέδια Παλαιοχριστιανικής τέχνης η οποία χρησιμοποιήθηκε
και σαν Αγία Τράπεζα.
β) το επιστύλιο στη μεσαία κόγχη του ιερού το οποίο είναι διακοσμημένο από μία
σειρά μικρών τόξων κάτω από τα οποία είναι σχηματισμένο ένα φύλλο ακάνθης (όμοια
επιστύλια υπάρχουν στον Όσιο
Λουκά Λειβαδιάς, στη Μητρόπολη του Μιστρά,
στην Ανδρο, στη Ρόδο,
στη Σμύρνη και αλλού).
γ) ένα τμήμα εντοιχισμένης ανάγλυφης πλάκας στο βόρειο τοίχο της κεντρικής κόγχης
του ιερού, στην οποία εικονίζονται φανταστικά φτερωτά ζώα (παρόμοιες παραστάσεις
συναντάμε στην Παναγία
την Παρηγορήτισσα, στη Μονή Βλαχερνών, στη Θήβα,
στη Σμύρνη κ.α.).
δ) πάνω απ' το επιστύλιο υπάρχει εντοιχισμένο τμήμα μαρμάρινης επιτύμβιας στήλης
στην οποία εικονίζεται γλυπτό εξαιρετικής τέχνης.
Ο κυρίως ναός ήταν μάλλον γεμάτος τοιχογραφίες, μικρά δείγματα των
οποίων σώζονται στο νότιο τοίχο: φαίνονται δύο πολύ εκφραστικά κεφάλια μάλλον
του Χριστού και μαθητή του. Στο εσωτερικό του δυτικού τοίχου υπάρχουν σκηνές από
το Γολγοθά (ο Χριστός σταυρωμένος και έχοντας ήδη παραδώσει το πνεύμα του).
Στον νάρθηκα υπάρχουν αρκετές διασωθείσες παραστάσεις, όπως η παράσταση
«Πάσα Πνοή» με το Χριστό στο θρόνο του να ευλογεί και γύρω του όλες τις ουράνιες
δυνάμεις, τον ήλιο, τη σελήνη, τους αστερισμούς, ζώα και ανθρώπους, παράσταση
με το θαύμα του Χριστού στη λίμνη Γεννησαρέτ, της συνάντησης του Χριστού με τη
Σαμαρείτιδα στο πηγάδι του Ιακώβ, της Μεσοπεντηκοστής, του θαύματος της ίασης
του παράλυτου, το «Χαίρε» των μυροφόρων, της ψηλάφησης του Θωμά και της ίασης
του τυφλού. Επίσης υπάρχουν δεκατρείς παραστάσεις που έχουν ως θέμα τους τα μαρτύρια
του Αγίου Γεωργίου. Παραστάσεις των μαρτυρίων του Αγίου Γεωργίου υπάρχουν και
στον Αγιο Γεώργιο του Stupovi της Σερβίας, σε μία ρωσική εικόνα του 13ου αι. και
σε δύο εικόνες της Μονής του Σινά.
Στην εξωτερική πλευρά του ανατολικού τοίχου σώζεται μια εντοιχισμένη
επιγραφή με μικρό αέτωμα που μας δίνει τη χρονολογία της προσθήκης του νάρθηκα.
Σύμφωνα με την επιγραφή ο ναός του Αγίου Γεωργίου τελείωσε επί των ημερών του
Ιερομονάχου Ανθιμου το Μάιο του 1637 (Λιάπης, 1971) (από λάθος ανάγνωση του πιο
πιθανού "Ιρμε" πήρε το όνομα «Αρμάς» μαζί με τόσα άλλα, όπως Αγριδιανός, Διασορείτης,
Καταδότης, Πεζόστρατος, Κητοκτόνος, Κώδωνας κ.ά.).
Κατά την Τουρκοκρατία το μοναστήρι υπήρξε πνευματικό κέντρο της περιοχής
και από αυτό εξόρμησε ο αγωνιστής της επανάστασης του 1821, Καρύστου Νεόφυτος.
Η Μονή διαλύθηκε μετά την απελευθέρωση και τα κτήματά της πέρασαν στα χέρια των
κατοίκων της γύρω περιοχής παρά τις προσπάθειες των λίγων μοναχών.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
