Εμφανίζονται 41 τίτλοι με αναζήτηση: Προσκυνήματα στην ευρύτερη περιοχή: "ΧΑΛΚΙΔΑ Επαρχία ΕΥΒΟΙΑ" .
ΑΓΙΑ ΑΝΝΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Επιβλητικός και μεγάλος ναός με ωραίο ρυθμό και θαυμάσιες αγιογραφίες
πολλών σημαντικών παλιών αγιογράφων.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου
Νηλέως.
Αξιόλογος είναι ο ομώνυμος εκείνος ναός της Αγίας Αννας που βρίσκεται
στην άκρη του χωριού.
Δίπλα ακριβώς από το ναό, κάτω από ένα γεροπλάτανο, είναι η ονομαστή βρύση της Αγιάννας με γάργαρο δροσερό νερό. Ο ναός της Αγιάννας είναι βυζαντινού ρυθμού και έχει κτιστεί ακριβώς στη θέση της πρώτης μικρής εκκλησούλας, που έφτιαξαν οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού. Ολος ο αύλειος χώρος του ναού είναι θαυμάσιος τόπος χαράς και παιχνιδιού, τόπος αναψυχής. Καλύπτεται όλος ο χώρος με γέρικες βελανιδιές και πανύψηλα κυπαρίσσια.
Ο χώρος αυτός παίρνει ιδιαίτερη λαμπρότητα την ημέρα του πανηγυριού στις 25 Ιουλίου.
Το κείμενο (απόσπασμα) παρατίθεται τον Απρίλιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Δήμου
Νηλέως.
ΑΜΑΡΥΝΘΟΣ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Βόρεια της Αμαρύνθου και σε απόσταση 1.500 μέτρων πάνω σε ύψωμα, βρίσκεται ο Ναός της Παναγίτσας. Μονόκλιτο σταυρεπίστεγο εκκλησάκι του 11ου ή 12ου αιώνα, χτισμένο πάνω προϋπήρξαντος προχριστιανικού Ναού, γιατί όλο το οικοδομικό υλικό, που χρησιμοποιήθηκε για την ανέγερσή του αποτελείται από αρχαία μάρμαρα και πουριά, δηλωτικό του ότι στο σημείο αυτό υπήρχε αρχαίος ναός.
ΑΝΩ ΒΑΘΕΙΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Το μνημείο ανήκει τον απλούστερο μονόκλιτο αρχιτεκτονικό τύπο σταυρεπίστεγου με κάτοψη απλού ορθογωνίου. Η τρίπλευρη κόγχη του ιερού εξέχει ανατολικά. Φέρει δυο χαμηλές τοξοτές θύρες. Μια στο μέσο της δυτικής πλευράς η οποία έχει κλειστεί και μια στο μέσο της νότιας πλευράς από όπου είναι δυνατή σήμερα η πρόσβαση στο ναό. Η χαραγμένη χρονολογία πάνω από τη νότια θύρα, 1310, πιθανά μας παρέχει τη χρονολογία ανέγερσης του ναού, δηλαδή την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το εκκλησίδιο είναι κατασκευασμένο με τη χρήση αρχαιότερου οικοδομικού υλικού, αναγλύφων και βάσεων αγαλμάτων διαφόρων περιόδων.
ΓΥΜΝΟ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Κατά τη βυζαντινή περίοδο υπάρχει πλήθος στοιχείων που αποδεικνύουν την κατοίκηση της περιοχής. Θαυμάσιο βυζαντινό κτίσμα με ωραίο κεραμικό διάκοσμο είναι ο Aγιος Γεώργιος που βρίσκεται στη Β.Α. πλευρά του χωριού και χρονολογείται στα μέσα του 13ου αιώνα μ.Χ.
Βυζαντινή εκκλησία.
ΛΙΜΝΗ (Κωμόπολη) ΕΥΒΟΙΑ
Βρίσκεται μέσα στην πόλη. Είναι μικρό εκκλησίδιο κτισμένο πάνω σε
ερείπια προγενέστερης παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Μέσα στο κατώτερο τμήμα του
σημερινού παρεκκλησίου βρίσκεται τμήμα αψιδωτού δωματίου με ψηφιδωτό δάπεδο που
χρονολογούνται στα τέλη του 5ου μ.Χ. αρχές 6ου μ.Χ. αιώνα. Το εικονογραφικό θέμα
του ψηφιδωτού αναπαριστά ψάρια που κολυμπούν. Αλλα τμήματα του μωσαϊκού διάκοσμου
που ανασκάφηκε τον Σεπτέμβριο του 1960 έχουν αποκολληθεί και μεταφερθεί στο Ιστορικό
και Λαογραφικό Μουσείο της πόλης. Μέσα στο εκκλησάκι βρίσκονται πολλά γλυπτά αρχιτεκτονικά
μέλη, που ανήκαν στην προγενέστερη παλαιοχριστιανική βασιλική και ήρθαν στο φως
από την ανασκαφή. Πρόκειται για θωράκια, κιονόκρανα, θραύσματα κιονίσκων κ.α.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάιο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του δήμου
Ελυμνίων.
Σπηλαιώδης ναός στη δυτική άκρη της παραλίας της Λίμνης.
Κτισμένος στο ρυθμό της τρίκλιτης βασιλικής κοσμείται από το καμπαναριό του, που αποτελεί σπάνιο δείγμα αρχιτεκτονικής για την Εύβοια. Είναι χτισμένο το 1879 από την Τηνιακό γλύπτη Μαστρολούκα.
ΝΕΑ ΛΑΜΨΑΚΟΣ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Στην επόμενη πλατεία υπάρχει μεγαλοπρεπής Ναός του Αγίου Τρύφωνος, πολιούχος της
Λαμψάκου του οποίου την εικόνα έφεραν από την αλησμόνητη πατρίδα τους οι Λαμψακινοί
το 1923 και τιμάται η μνήμη του την 1η Φεβρουαρίου.
Ο Προστάτης των Λαμψακινών, που από τη Λάμψακο
της Μικρά Ασίας μετεφέρθη η εικόνα του και τοποθετήθηκε σε Ιερό Ναό που βρίσκεται
εντός του Πνευματικού Κέντρου, που είναι κτισμένο στην Νέα Λάμψακο και επί της
οδού Πυτιούσης, όπου τιμάται με ιδιαίτερη λαμπρότητα η μνήμη του Αγίου Παρθενίου
στις 7 Φεβρουαρίου κάθε χρόνο.
ΝΕΡΟΤΡΙΒΙΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Χτίστηκε το 1917 και βρίσκεται στην πλατεία του χωριού.
ΠΑΡΑΛΙΑ ΧΙΛΙΑΔΟΥ (Οικισμός) ΕΥΒΟΙΑ
Βυζαντινής εποχής.
ΣΕΤΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Ο κεντρικός ναός του χωριού Ανω Σέτα είναι αφιερωμένος στην Αγία Παρασκευή. Πρόκειται για ένα απλό μονόχωρο ναό κατασκευασμένο από πελεκητούς λίθους με δίρριχτη κεραμοσκεπή στέγη. Το υπέροχο ξυλόγλυπτο τέμπλο της εκκλησίας με το εξαιρετικής τέχνης βημόθυρο, έχει κατασκευαστεί γύρω στο 1880 από Ηπειρώτη ξυλογλύπτη.
ΣΤΕΝΗ ΔΙΡΦΗΣ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Μεταβυζαντινής περιόδου.
ΦΥΛΛΑ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22210 52888, 50777
Ένα σημαντικότατο βυζαντινό μνημείο που βρίσκεται στη γύρω από την
Χαλκίδα περιοχή είναι
το καθολικό της Μονής του Αγ. Γεωργίου του Αρμά, που βρίσκεται 8 περίπου χλμ έξω
από το χωριό Φύλλα.
Σήμερα, απ' το παλιό μοναστήρι σε καλή κατάσταση σώζεται μόνο το καθολικό
που αποτελείται απ' το νάρθηκα και τον κυρίως ναό. Ο κυρίως ναός ανήκει στην κατηγορία
των εγγεγραμμένων σταυροειδών με τρούλο. Ο τύπος αυτός λέγεται και σύνθετος τετρακίονος
ή Κωνσταντινοπολίτικος. Τέτοιους ναούς βρίσκουμε και σε άλλα μέρη της Εύβοιας,
όπως στην Αγία Τριάδα κοντά στα Ψαχνά
και στο καθολικό της μονής Περιβλέπτου στα Πολιτικά.
Σαν σχέδιο ανήκει στον 10ο αι. Τα χρησιμοποιηθέντα υλικά όμως ανήκουν στον 13ο
ή 14ο αι., αλλά ο ναός κτίσθηκε πάνω σε άλλο χριστιανικό ναό που κι αυτός ήταν
χτισμένος πάνω σε αρχαίο ειδωλολατρικό ναό.
Αργότερα κτίσθηκε ο προνάρθηκας και τον 17ο αι. ο σημερινός νάρθηκας,
όπως φαίνεται και σε επιγραφή που υπάρχει στην εξωτερική πλευρά του ανατολικού
τοίχου.
Ο ναός έχει τρούλο στηριγμένο σε τέσσερις κίονες. Αυτοί, όπως και
άλλο υλικό του ναού π.χ. τα ιωνικά κιονόκρανα, προέρχονται απ' τον αρχαίο ναό.
Ο τρούλος δεν διασώθηκε στη αρχική του μορφή και δυστυχώς σήμερα είναι σκεπασμένος
με τσιμέντο.
Ανατολικά υπάρχει το τριμερές ιερό με τρεις τρίπλευρες εξωτερικά και
ημικυκλικές εσωτερικά αψίδες. Το εσωτερικό του ναού είναι ένα ωραιότατο παράδειγμα
κατασκευαστικής τελειότητας, παρά το γεγονός ότι δεν σώζεται σήμερα ζωγραφικός
διάκοσμος.
Στην εξωτερική ανατολική κυρίως πλευρά του ναού εκτός απ' το πλινθοπερίβλητο
σύστημα της οικοδομής χρησιμοποιήθηκαν πολλά διακοσμητικά στοιχεία, όπως πώρινες
πλάκες, ανάγλυφα δενδρύλλια, πολύφυλλοι ρόδακες κ.ά.
Στη βόρεια και νότια πλευρά του ναού υπάρχει ένα χαρακτηριστικό «θρανίο»
-όμοιό του υπάρχει και στο ναό της Αγίας Θέκλας Ευβοίας και του Αγίου Νικολάου
Βάθειας- το οποίο ήταν κτηριολογικό στοιχείο των μικρών ναών των αγροτικών κυρίως
περιοχών, ιδιαιτέρως δε των Κυκλάδων κατά τους υστεροβυζαντινούς χρόνους και τους
χρόνους της Τουρκοκρατίας.
Τα διασωθέντα γλυπτά του ναού είναι:
α) μία μαρμάρινη πλάκα με σχέδια Παλαιοχριστιανικής τέχνης η οποία χρησιμοποιήθηκε
και σαν Αγία Τράπεζα.
β) το επιστύλιο στη μεσαία κόγχη του ιερού το οποίο είναι διακοσμημένο από μία
σειρά μικρών τόξων κάτω από τα οποία είναι σχηματισμένο ένα φύλλο ακάνθης (όμοια
επιστύλια υπάρχουν στον Όσιο
Λουκά Λειβαδιάς, στη Μητρόπολη του Μιστρά,
στην Ανδρο, στη Ρόδο,
στη Σμύρνη και αλλού).
γ) ένα τμήμα εντοιχισμένης ανάγλυφης πλάκας στο βόρειο τοίχο της κεντρικής κόγχης
του ιερού, στην οποία εικονίζονται φανταστικά φτερωτά ζώα (παρόμοιες παραστάσεις
συναντάμε στην Παναγία
την Παρηγορήτισσα, στη Μονή Βλαχερνών, στη Θήβα,
στη Σμύρνη κ.α.).
δ) πάνω απ' το επιστύλιο υπάρχει εντοιχισμένο τμήμα μαρμάρινης επιτύμβιας στήλης
στην οποία εικονίζεται γλυπτό εξαιρετικής τέχνης.
Ο κυρίως ναός ήταν μάλλον γεμάτος τοιχογραφίες, μικρά δείγματα των
οποίων σώζονται στο νότιο τοίχο: φαίνονται δύο πολύ εκφραστικά κεφάλια μάλλον
του Χριστού και μαθητή του. Στο εσωτερικό του δυτικού τοίχου υπάρχουν σκηνές από
το Γολγοθά (ο Χριστός σταυρωμένος και έχοντας ήδη παραδώσει το πνεύμα του).
Στον νάρθηκα υπάρχουν αρκετές διασωθείσες παραστάσεις, όπως η παράσταση
«Πάσα Πνοή» με το Χριστό στο θρόνο του να ευλογεί και γύρω του όλες τις ουράνιες
δυνάμεις, τον ήλιο, τη σελήνη, τους αστερισμούς, ζώα και ανθρώπους, παράσταση
με το θαύμα του Χριστού στη λίμνη Γεννησαρέτ, της συνάντησης του Χριστού με τη
Σαμαρείτιδα στο πηγάδι του Ιακώβ, της Μεσοπεντηκοστής, του θαύματος της ίασης
του παράλυτου, το «Χαίρε» των μυροφόρων, της ψηλάφησης του Θωμά και της ίασης
του τυφλού. Επίσης υπάρχουν δεκατρείς παραστάσεις που έχουν ως θέμα τους τα μαρτύρια
του Αγίου Γεωργίου. Παραστάσεις των μαρτυρίων του Αγίου Γεωργίου υπάρχουν και
στον Αγιο Γεώργιο του Stupovi της Σερβίας, σε μία ρωσική εικόνα του 13ου αι. και
σε δύο εικόνες της Μονής του Σινά.
Στην εξωτερική πλευρά του ανατολικού τοίχου σώζεται μια εντοιχισμένη
επιγραφή με μικρό αέτωμα που μας δίνει τη χρονολογία της προσθήκης του νάρθηκα.
Σύμφωνα με την επιγραφή ο ναός του Αγίου Γεωργίου τελείωσε επί των ημερών του
Ιερομονάχου Ανθιμου το Μάιο του 1637 (Λιάπης, 1971) (από λάθος ανάγνωση του πιο
πιθανού "Ιρμε" πήρε το όνομα «Αρμάς» μαζί με τόσα άλλα, όπως Αγριδιανός, Διασορείτης,
Καταδότης, Πεζόστρατος, Κητοκτόνος, Κώδωνας κ.ά.).
Κατά την Τουρκοκρατία το μοναστήρι υπήρξε πνευματικό κέντρο της περιοχής
και από αυτό εξόρμησε ο αγωνιστής της επανάστασης του 1821, Καρύστου Νεόφυτος.
Η Μονή διαλύθηκε μετά την απελευθέρωση και τα κτήματά της πέρασαν στα χέρια των
κατοίκων της γύρω περιοχής παρά τις προσπάθειες των λίγων μοναχών.
ΧΑΛΚΙΔΑ (Πόλη) ΕΥΒΟΙΑ
Εξω από την πόλη βρισκόταν ο σπουδαίος ναός του Ολυμπίου Διός. Από αυτόν προέρχονται τα μεγάλα κιονόκρανα και λοιπά αρχιτεκτονικά μέλη που βρέθηκαν στην εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας. Με την κατεδάφιση των Τειχών της γύρω περιοχής, αποκαλύπτεται ναΐσκος ενσωματωμένος στα τείχη αφιερωμένος στην Αγία Βαρβάρα. Ο σημερινός ναός εγκαινιάστηκε στα 1904
Πρόκειται για βυζαντινού ρυθμού λιθόκτιστη εκκλησία με τρούλο και δύο κωδωνοστάσια. Θεμελιώνεται στα 1890 (μετά την κατεδάφιση παλαιοτέρου τζαμιού) και οικοδομείται 10 χρόνια αργότερα στα 1900. Φαίνεται να προϋποθέτει όμως αρχαιότερο ναό, ο οποίος παραχώρησε τη θέση του στο τουρκικό τέμενος. Αξιόλογα στοιχεία η αγιογράφησή του που έγινε στα χρόνια του μεσοπολέμου, παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον, και έχει μεγάλη καλλιτεχνική αξία, ιδιαίτερα αυτή που απεικονίζει τον Παντοκράτορα. Επίσης σημαντικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα μαρμάρινα κιονόκρανα καθώς και όλα τα γλυπτά με ξύλινο ή μαρμάρινο διάκοσμο, που στολίζουν το ναό από το τέμπλο ως τα παράθυρα.
Ο ναός του Αγ. Στεφάνου (1868), βρίσκεται στη νότια έξοδο της πόλης, στους πρόποδες του Βαθροβουνίου (όπου και η αρχαία ακρόπολη της Χαλκίδας), πλησίον της "πηγής Αρέθουσας".
Ξυλόστεγος Βασιλική του 5ου η 8ου αιώνα. Είναι χτισμένη πάνω στα ερείπια αρχαίου ναού αφιερωμένου στην Αρτέμιδα, τον Απόλλωνα και τη Λητώ. Κατά τους βυζαντινούς χρόνους ήταν αφιερωμένη στην Παναγία την Περίβλεπτο. Κατά την τουρκοκρατία είχε μετατραπεί σε τζαμί όπου τα τελευταία χρόνια οι Τούρκοι την χρησιμοποιούσαν για στρατώνα και αποθήκη. Μετά την απελευθέρωση τιμάται στη χάρη της Αγίας Παρασκευής πολιούχου της πόλης στις 26 Ιουλίου η Μεγάλη Εμποροπανήγυρις που ακολουθεί έχει διάρκεια 8 ημέρες.
ΑΝΩ ΒΑΘΕΙΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Το Βυζαντινό ξωκκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής κοντά σε σε πηγή στην πυκνόφυτη περιοχή Αγλέφαρος, ανατολικά της μονής του Αγίου Νικολάου Άνω Βάθειας.
Το Βυζαντινό ξωκκλήσι του Αι Λια, με πηγή εντός του, περιστοιχισμένο από αιωνόβια δέντρα, με μαγευτική θέα, δυτικά της μονής του Αγίου Νικολάου Άνω Βάθειας
ΣΕΤΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Ανάμεσα στην Άνω Σέτα και τη Κάτω Σέτα υπάρχει ένας μικρός ασφαλτοστρωμένος δρόμος που οδηγεί σε ένα υψίπεδο, 890 μ., σε ένα μαγευτικό χώρο. Πλατάνια, γάργαρα νερά, αγριομηλιές και αγριοαχλαδιές συνθέτουν ένα τοπίο. Εδώ βρίσκεται το ιστορικό εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας ή Ενιάμερα της Θεοτόκου, πιο γνωστό με το επίθετο Αμμουδιώτισσα. Πρόκειται για ένα εκκλησάκι των αρχών του 19ου αιώνα. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές σ΄αυτό το εκκλησάκι ο οπλαρχηγός της επανάστασης Αγγελής Γοβιός είχε το ορμητήριό του στην περιοχή.
ΑΜΑΡΥΝΘΟΣ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Μέσα στην πόλη της Αμαρύνθου δεσπόζει ο Μητροπολιτικός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Περικαλές κτίσμα των πρόσφατων χρόνων, σύμφωνα με τα Βυζαντινά πρότυπα, δομημένο εξ' ολοκλήρου από σμιλευτή πέτρα. Στο εσωτερικό του Ναού, το Ιερό Τέμπλο φιλοτεχνημένο άριστα από γνήσιο λευκό μάρμαρο και η εξαίρετη Βυζαντινή αγιογράφηση, προσδίδουν στον Ναό ιδιαίτερη λαμπρότητα, προκαλώντας τον θαυμασμό.
ΧΑΛΚΙΔΑ (Πόλη) ΕΥΒΟΙΑ
Ο Αγιος Δημήτριος είναι ο Μητροπολιτικός ναός. Bρίσκεται απέναντι από το παλιό δημαρχείο. Χτίστηκε το 1837, 4 χρόνια μετά την απελευθέρωση της Χαλκίδας από τους Τούρκους. Έχει ωραίες εικονογραφίες. Σ’ αυτόν τελούνται οι επίσημες γιορτές και τελετές.Ο Ναός είναι πετρόχτιστος, με μαρμάρινους ογκόλιθους. Εξωτερικά το πάνω διάζωμα είναι ανάγλυφο με λεπτά φυτικά γλυπτά στοιχεία. Στην είσοδο, υπάρχουν μαρμάρινες κολώνες με μαρμάρινα κιονόκρανα. Το 1852 γκρεμίστηκε το κωδωνοστάσιο του Ναού.
ΑΝΩ ΒΑΘΕΙΑ (Χωριό) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22210 36070
H Mονή του Aγίου Nικολάου ευρίσκεται στην Aμάρυνθο Eυβοίας, σε
υψόμετρο 490 μ. Tο ύψος αυτό είναι λίγο, για να ονομάσεις βουνό το μέρος όπου
είναι κτισμένη η Mονή, αλλά σου δίνει την εντύπωση ότι βρίσκεσαι πολύ ψηλά,
εξαιτίας της θάλασας και των πεδιάδων που απλώνονται μπροστά σου σαν ένα τεράστιο
καταπράσινο χαλί.
Εξω από τον περίβολο του Mοναστηριού, στην ανατολική και μεσηβρινή
πλευρά του, υψώνονται αγέρωχα πλατάνια, κυπαρίσσια, βελανιδιές και άλλα θαμνώδη
φυτά, απόδειξη ότι εκεί ψηλά, στή ράχη του βουνού, υπάρχει πηγή. O τόπος σου
θυμίζει λίγο το όρος Θαβώρ της Μεταμορφώσεως του Xριστού, που είχε κι εκείνο
το ίδιο υψόμετρο, αλλά σε σύγκριση με τη γύρω πεδινή περιοχή έμοιαζε «όρος υψηλόν»
(Mατθ. 17, 1).
Mπαίνοντας στην εσωτερική αυλή της Mονής, βλέπεις τη σφραγίδα της
νοικοκυροσύνης, την αγάπη των μοναχών για το πράσινο, το λουλούδι, την καθαριότητα,
καθώς και μια συστάδα δένδρων, που πλάι τους, στην καρδιά της αυλής του Mοναστηριού,
βασιλεύει ένας θεόρατος πλάτανος, που στην πλάτη του σηκώνει με περηφάνεια 1000
χρόνια ζωής. Στη ρίζα του γέρου πλάτανου μια βρύση τρέχει ασταμάτητα γάργαρο
νερό.
Στρέφεις το βλέμμα σου δεξιά και αριστερά και, γοητευμένος από την
ομορφιά, το μεράκι, την ησυχία και το δέος, ψελλίζεις και συ αβίαστα σαν τους
αθώους Aποστόλους «καλόν εστιν ημάς ώδε είναι» (Mατθ. 17, 4).
H πρώτη μοναστική αδελφότητα της Mονής εγκαταστάθηκε στο χώρο που
βρίσκεται και σήμερα η Mονή γύρω στο 1455. Mε την εγκατάσταση των πρώτων μοναχών
ιδρύεται ουσιαστικά η Mονή, χωρίς έκδοση διαταγμάτων ή κοσμικές τυμπανοκρουσίες.
Tο σύστημα της πρώτης αυτής ανδρώας αδελφότητας ήταν κοινοβιακό.
Oι πρώτοι μοναστές συνδέονται άμεσα με την Kωνσταντινούπολη, τη
«βασιλεύουσα» και πρωτεύουσα της παλιάς και ένδοξης βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Eίναι βέβαιο ότι προέρχονται από κει, μεταφέροντας στην καρδιά τους «περασμένα
μεγαλεία» και τον πόθο για συνέχιση της αποστολής τους αλλού, όπου το μένος
του κατακτητή φθάνει εξασθενημένο.
Oι πρώτοι οικιστές και μοναστές είναι ο καθηγούμενος της Mονής Nεόφυτος,
ο δυναμικότερος της ομάδας ιερομόναχος Δαβίδ, ο ιερομόναχος Παρθένιος και η
συνοδεία τους, αποτελούμενη από άλλους «αδελφούς και πατέρες». Φαίνεται ότι
η ομάδα αυτή, αποτελούμενη από 8-10 πρόσωπα, έφυγε κυνηγημένη από κάποια Mονή
τής Πόλης, άγνωστο ποιά, και εγκαταστάθηκε εδώ, ιδρύοντας τη Mονή του Aγ. Nικολάου.
H πρώτη δεκαετία 1455-1465 πρέπει να αφιερώθηκε κατά κύριο λόγο
σε έργα υποδομής και προετοιμασίας, σχετιζόμενα με την εγκατάσταση της αδελφότητας
και την εξυπηρέτηση των επισκεπτών.
Γύρω στο 1460 - 1463 οικοδομήθηκε και αγιογραφήθηκε το Kαθολικό
της Mονής, δηλαδή ο κεντρικός και κύριος ναός της, κατά τη διάρκεια της πατριαρχείας
του πατριάρχη Kωνσταντινουπόλεως Iωάσαφ A' του Kόκκα (1459 -1463). H οικοδόμηση
του Kαθολικού και η αγιογράφησή του πρέπει να έγιναν χωρίς μακρόχρονη διακοπή,
αφού οι τοιχογραφίες έγιναν σε fresco (νωπογραφία), τεχνική η οποία απαιτεί
φρεσκοβαλμένο σοβά και επεξεργασία όσο ακόμη είναι νωπός (φρέσκος), πριν δηλαδή
στεγνώσει καλά καλά. Tο Kαθολικό της Mονής και οι αγιογραφίες του σώζονται και
σήμερα.
Kατά τα φαινόμενα η περίοδος 1700 - 1920 εμφανίζεται ως περίοδος
ακμής της Mονής. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου η Mονή οργανώνεται, αποκτά
μεγάλη κτηματική περιουσία από αγορές και δωρεές, αγοράζει και διατηρεί ανεμομύλους,
υδρόμυλο, ελαιοτριβείο και πατητήρι σταφυλιών, έχει ρακοκάζανο για την απόσταξη
της ρακής και γενικά εκδηλώνει επιχειρηματική δραστηριότητα, η οποία σε κάποιες
περιόδους ασφαλώς της έδωσε οικονομική ανεξαρτησία και κοσμική επιφάνεια.
Aν θέλαμε με δύο μόνο λέξεις να χαρακτηρίσουμε την περίοδο 1921
-1958, οι πιο ταιριαστές λέξεις θα ήταν: Παρακμή και διάλυση. H ζωή ξαναμπήκε
στη Mονή στις 4 Aπριλίου 1963 (...)
Iερά Λείψανα που υπάρχουν σήμερα
1. Aγ. Aρσενίου του Kαππαδόκη
2. Aγ. Aρσενίου του Παρίου
3. Aγ. Διονυσίου
4. Aγ. Θεοδώρου του Tήρωνος
5. Aγ. Iωάννου του Xρυσοστόμου
6. Aγ. Mηνά
7. Aγ. Nικολάου του Θαυματουργού
8. Aγ. Nικολάου του Σικελιώτου
9. Aγ. Ξενοφώντος
10. Aγ. Παντελεήμονος
11. Aγ. Παρασκευής
12. Aγ. Tρύφωνος
13. Aγ. Xαραλάμπους
14. Διαφόρων Mαρτύρων
15. Oσ. Δαβίδ
16. Tεμάχιο Tιμίου Ξύλου
Λίγα λόγια για το Kαθολικό της Mονής
Παρά τις πυρκαϊές, τους σεισμούς, τις φθορές του χρόνου και τις
ποικίλες άλλες καταστροφές, που κατά καιρό συνέβησαν, το Kαθολικό διατηρείται
εξωτερικά σχεδόν ανέπαφο, όπως ήταν την εποχή της οικοδομήσεώς του. Eσωτερικά
το Kαθολικό έχει υποστεί ορισμένες αλλοιώσεις και εμφανείς φθορές, παρουσιάζει
όμως και σήμερα όλο το ενδιαφέρον που απασχολεί το σύγχρονο ερευνητή, από την
πλευρά της αρχιτεκτονικής και ιδιαίτερα της διακοσμήσεως ενός κτίσματος αφιερωμένου
στη λατρεία του Θεού. Tο σχέδιο του Nαού είναι ορθογωνικό και η γενική διάταξή
του παρουσιάζει μία μονόκλιτη σταυρεπίστεγη Bασιλική. Eνδιαφέρον σημείο του
Kαθολικού της Mονής είναι η πλούσια εξωτερική διακόσμησή του, κατά πρώτο και
κύριο λόγο στην πρόσοψη και λιγότερο στις πλάγιες μακρές πλευρές. O διάκοσμος
της προσόψεως του Nαού είναι αρκετά πλούσιος, πράγμα το οποίο μαρτυρεί ικανότητα
και μεράκι των κατασκευαστών και προ πάντων οικονομική επάρκεια των κτητόρων
της Mονής και του Kαθολικού της.
H αγιογράφηση του Nαού, παρουσιάζει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, όχι
μόνο καλλιτεχνικό αλλά και ερευνητικό. Στα κύρια σημεία της η αγιογραφική ανιστόρηση
του Kαθολικού της Mονής ακολουθεί τη δογματική σειρά απεικονίσεως: O Παντοκράτορας
στην πρώτη κάμαρα, την ανατολική και εγκάρσια, επειδή δεν υπάρχει τρούλος, η
Πλατυτέρα στην κόγχη του Iερού, η θεία Kοινωνία των Aποστόλων και η παράσταση
του μελισμού του Άρτου στις κατώτερες ζώνες της κόγχης, στο τύμπανο της κόγχης
η Aνάληψη του Kυρίου, στα τόξα του τριβήλου οι Eυαγγελιστές, στο δυτικό τοίχο
πολυπρόσωπη με πλήθος επιμέρους παραστάσεων η Δευτέρα Παρουσία κτλ. H ιστορική
σειρά απεικονίσεως παρατηρείται στις δεσποτικές εορτές, οι οποίες ανιστορούνται
στην καμάρα πριν από την κόγχη του Iερού, στα γεγονότα του πάθους του Kυρίου,
στα γεγονότα του βίου του αγ. Nικολάου κτλ. Σε άλλες περιπτώσεις διακρίνει κανείς
κάποια εύλογη σειρά, αλλά τοποθέτηση ιεραρχών, μαρτύρων, ασκητών κτλ. όπως επέτρεπε
ο χώρος ή σύμφωνα με τις προσωπικές προτιμήσεις του αγιογράφου. Oι τοιχογραφίες
του Nαού έγιναν όλες την ίδια εποχή, από τον ίδιο αγιογράφο ή από την ίδια ομάδα
αγιογράφων. O προεξάρχων αγιογράφος ίσως λεγόταν Kύριλλος. H τεχνοτροπία είναι
της Mακεδονικής σχολής. Tα πρόσωπα είναι απαλά και οι κινήσεις ρεαλιστικές.
O φωτισμός πλούσιος, όπως συνηθίζεται στην Aνατολή. Γενικά πρόκειται για βυζαντινή
παραδοσιακή αγιογράφηση με χρώματα φυσικά και ζωηρά. O χρόνος της αγιογραφικής
ανιστορήσεως του Nαού δεν απέχει πολύ από εκείνον της οικοδομήσεώς του, όπως
συνάγεται από τήν επιγραφή ανιστορήσεως και από τα τεχνικά δεδομένα της συγκεκριμένης
ναοδομίας και της τεχνοτροπίας των αγιογράφων.
Τα σχετικά στοιχεία είναι από το βιβλίο "Ιερά Μονή Αγ. Νικολάου Άνω Βάθειας
Ευβοίας 500 χρόνια Ζωής και Μαρτυρίας" του Πρωτοπρ. Κων/νου Φούσκα.
Βορειανατολικά της Ανω Βάθεια σε απόσταση 8 χιλιομέτρων, ανεβαίνοντας στο Κοτύλαιο ή Σερβούνι, μέσω ενός ασφαλτοστρωμένου επαρχιακού δρόμου, πάνω σε ένα πλάτωμα (ύψους 490 μ.) από το οποίο μπορεί κανείς να εποπτεύει όλο το Νότιο Ευβοϊκό, βρίσκεται η Μονή του Αγίου Νικολάου. Πρόκειται για γυναικεία μονή ανακαινισμένη τη δεκαετία του 1960. Την παλιά αίγλη του μοναστηριού μαρτυρά το καθολικό του, που βρίσκεται στη σκιά ενός αιωνόβιου πλατάνου, κοντά σε μια πηγή από την οποία αναβλύζει κρυστάλλινο νερό και που η παράδοση θέλει να έχει ανοικοδομηθεί αμέσως μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης. Πρόκειται για ένα μονόκλιτο σταυρεπίστεγο ναό με ορθωγόνια κάτοψη. Φέρει τρίπλευρη κόγχη στην ανατολική της πλευρά. Το εσωτερικό του ναού είναι κατάγραφο. Χαρακτηριστικό της αρχιτεκτονικής του συγκεκριμένου ναού είναι το τρίβηλο που αποτελείται από δύο αράβδωτους κίονες με κουλουροπυραμοειδή κιονόκρανα, που υποστηρίζουν τρία οξυκόρυφα τόξα.
Ο ναός χρονολογείται το 16ο αιώνα. Οι μελετητές εικάζουν ότι έχει χτιστεί στα ερείπια προϋπάρχοντος Ασκληπιείου. Στη μονή υπάρχει ξενώνας που μπορεί να καλύψει τις ανάγκες λίγων ατόμων. Νότια του Αγίου Νικολάου σε απόσταση περίπου 2 χιλιομέτρων στη θέση Αγλέφαρος ή Αγλέφερος, κάτω από ένα πλάτανο βρίσκεται ο ναός της Ζωοδόχου Πηγής. Πρόκειται για ένα μονόκλιτο σταυρεπίστεγο ναό. Εσωτερικά φέρει δυο εγκάρσια τρίβηλα δίνοντας τη λανθασμένη εντύπωση, ότι πρόκειται για τρίκλητο ναό. Εσωτερικά δεν σώζονται τοιχογραφίες. Η εκκλησία χρονολογείται στον 16ο αιώνα. Στην ίδια τοποθεσία είναι ορατά ερείπια κτιρίων των ελληνιστικών κυρίως χρόνων και αυτό έχει ωθήσει τους μελετητές να ταυτίσουν την θέση με τον αρχαίο Ερετριακό Δήμο της Αγλειφείρας.
Το κείμενο παρατίθεται τον Μάιο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφία, του Δήμου Αμαρυνθίων
ΜΑΚΡΥΜΑΛΛΗ (Οικισμός) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22280 22790
Μονή στις ΝΔ προσβάσεις της οροσειράς Δίρφυος
- Πυξαριά και σε ύψος
285 μ. μέσα σε μια απέραντη πευκοθάλασσα, που το καλοκαίρι χαρίζει δροσιά και
το χειμώνα μετριάζει τους σφοδρούς ανέμους των βουνών, με αποτέλεσμα η θέση της
να είναι απάνεμη, ευάερη, ηλιόλουστη και δροσόλουστη, βρίσκεται η Μονή Μακρυμάλλης.
Γιορτάζει στις 15 Αυγούστου και στις 23 Αυγούστου οπότε συγκεντρώνεται μεγάλο
πλήθος προσκυνητών από τη γύρω περιοχή και τη Χαλκίδα.
Βρίσκεται 7 χλμ. Βόρεια των Ψαχνών
και 15 χλμ. Από τη Χαλκίδα με την οποία επικοινωνεί διαμέσου των Ψαχνών με αυτοκινητόδρομο.
Πριν φθάσουμε στη Μονή, μετά το χωριό Μακρυμάλλη, ατενίζουμε ένα μεγάλο μαρμάρινο
σταυρό στην κορυφή μιας απότομης έξαρσης των βράχων. Στη θέση αυτή καθώς διηγούνται
οι μοναχές, βρέθηκε η ιερή εικόνα της Παναγιάς. Κάτω από το βράχο απλώνεται πευκόφυτη
ρεματιά που πάντοτε τρέχει ολοκάθαρο νερό με το οποίο οι κάτοικοι του χωριού αρδεύουν
τα κτήματά τους.
Πότε κτίστηκε και πότε άκμασε η μονή είναι άγνωστο. Καθόλες τις ενδείξεις
- γιατί τίποτε δεν διασώζεται από την ιστορία της επειδή έχουν καεί όλα τα αρχεία
της, καθώς και όλο το κτιριακό της συγκρότημα - είναι νεότερης εποχής, δημιούργημα
του τέλους του 16ου αιώνα ή των αρχών του 17ου αιώνα σύμφωνα με την παράδοση,
κατ' άλλους του 14ου αιώνα.
Ονομασία της Μονής:
Πολλές εκδοχές υπάρχουν για την ονομασία της. Πρώτη ότι έλαβε το όνομά
της από τον πρώτο ηγούμενό της, που ονομαζόταν Μακρυμάλλης. Δεύτερη είναι η εκδοχή
να ονομάστηκε από εικόνα της Θεοτόκου που υπήρχε στον παλιό βυζαντινό ναό και
εικονιζόταν με μακριά μαλλιά. Υπάρχει και τρίτη εκδοχή: Η εικόνα της Παναγιάς
βρέθηκε, στη θέση που είναι ο μαρμάρινος σταυρός από τους βοσκούς της περιοχής
που βρήκαν την εικόνα όταν έβλεπαν ένα φως να τρεμοσβήνει στο λόφο εκεί έκτισαν
ένα μικρό εκκλησάκι και προσκυνούσαν την εικόνα, στην συνέχεια κατασκεύασαν τα
πρώτα κτίσματα (κελιά) και μόνασαν. Σε λίγα χρόνια έγιναν πολλοί μοναχοί. Επειδή
οι δύο αδελφοί μοναχοί οι ιδρυτές της ήταν μακρυμάλληδες, οι περίοικοι των γύρω
χωριών έδωσαν το όνομα στη μονή "Μονή Μακρυμάλλης".
ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΑΛΑΤΑΚΗ (Μοναστήρι) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 31489
Πρόκειται για την αρχαιότερη και ιστορικότερη Μονή του νησιού της
Εύβοιας. Χτίστηκε κατά πάσα
πιθανότητα πάνω στα ερείπια αρχαίου ναού αφιερωμένου στον Αιγαίο Ποσειδώνα. Η
τοποθεσία στην οποία βρίσκεται είναι πράγματι μαγευτική, αφού είναι κατασκευασμένη
σε οροπεδινή τοποθεσία 200 μέτρα ψηλότερα από την θάλασσα έχοντας έτσι εξαίσια
θέα προς τον Ευβοϊκό αλλά και τις ακτές της απέναντι ευρισκόμενης Βοιωτίας.
Η Μονή αφιερωμένη στον Αγιο Νικόλαο (θαλασσινό προστάτη και αντικαταστάτη
κατά κάποιον τρόπο του Ποσειδώνα) γιορτάζει τόσο στην επίσημη γιορτή του Αγίου
(6η Δεκεμβρίου) όσο και την 20η Μαϊου επέτειο της ανακομιδής των λειψάνων Του.
Την ημέρα αυτή πανηγυρίζει η Μονή μέσα στο καταπράσινο μαγευτικό ανοιξιάτικο τοπίο.
Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή το όνομα Γαλατάκη προέρχεται κατά
πάσα πιθανότητα από τον πρώτο μετά τον 10ο αιώνα κτήτορα, που ήταν κάποιος πλοίαρχος
καταγόμενος από τον Γαλατά της Κωνσταντινούπολης (είναι πολύ πιθανό να ονομαζόταν
Γαλατάκης).
Κατά μία άλλη εκδοχή το όνομα προέρχεται από τα πολλά και παραγωγικότατα
ποίμνια γαλακτοφόρων ζώων που υπήρχαν κάποτε στη περιοχή αυτή.
Η Μονή Γαλατάκη είναι αρκετά μεγάλη και μοιάζει πολύ με τις Μονές
του Αγίου Ορους. Στην ανατολική πτέρυγα της Μονής υπάρχει χτισμένος ένας ογκώδης
και οχυρός πύργος με μεγάλη ιστορία, που είναι αποτέλεσμα επισκευής αρχαιότερου
οχυρού κτίσματος, από μοναχούς της Μονής στα φραγκοβυζαντινά χρόνια. Σύμφωνα με
μια παράδοση τον πύργο έχτισε (ή επισκεύασε) ο ίδιος ο όσιος Δαυίδ ο Γέροντας
για να προστατεύσει τους μοναχούς από τις πειρατικές επιδρομές.
Η ιστορία της Μονής Γαλατάκη δεν είναι δυνατόν να αποδοθεί μέσα σε
λίγες γραμμές κειμένου συνοπτικής αναφοράς. Το αρχείο όμως και οι πνευματικοί
θησαυροί που φυλάσσονται στη βιβλιοθήκη και στις κρύπτες της Μονής μπορούν να
ξετυλίξουν στον μελετητή τους, εικόνες και γεγονότα που κάνουν την φαντασία, τον
θρύλο και την πραγματικότητα να ταυτίζονται και να δημιουργούν ένα ακόμη τεκμήριο
για το ανεπανάληπτο μεγαλείο της πατρίδας μας.
Η Μονή ήταν ανδρική σε όλη την διάρκεια της πολύκροτης ιστορίας της.
Από το 1946 όμως και μέχρι σήμερα είναι γυναικεία.
Την Μονή Γαλατάκη (απέχει 40 χλμ. περίπου από την Αιδηψό)
μπορείτε να επισκεφθείτε συνδυάζοντας την επίσκεψη αυτή με μια εκδρομή στην πανέμορφη
Λίμνη, διασχίζοντας τον καινούριο
παραλιακό δρόμο Αιδηψού-Ροβιών-Λίμνης
και απολαμβάνοντας τη συντροφιά του πανέμορφου Ευβοϊκού.
Σε κάπως μεγαλύτερη απόσταση βρίσκεται το Προκόπι
με το Ναό και το σεπτό σκήνωμα του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάϊο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Συλλόγου
Ιδιοκτητών Ενοικιαζόμενων Δωματίων Αιδηψού.
ΜΟΝΗ ΟΣΙΟΥ ΔΑΥΪΔ ΓΕΡΟΝΤΟΣ (Μοναστήρι) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22270 71297, 71143
Στα χαμηλά των βουνών Καβαλάρης και Ξηρόν
όρος αντίκρυ του χωριού Δρυμώνα
βρίσκεται χτισμένη η Μονή του οσίου Δαυίδ αφιερωμένη στη μνήμη της Μεταμόρφωσης
του Σωτήρος.
Το έτος της πρώτης οικοδόμησης της Μονής δεν είναι ακριβώς γνωστό.
Το βέβαιο είναι ότι προϋπήρχε του 1500, αφού ο όσιος Δαυίδ (που έζησε γύρω στο
1550) δημιούργησε την Μονή πάνω στα ερείπια προϋπάρχοντος ναού. Λογικά ο προϋπάρχων
αυτός ναός κατεστράφη από τους Τούρκους μετά την κατάληψη της Εύβοιας το 1470.
Το 1824 οι Τούρκοι καταστρέφουν με φωτιά και το νέο ναό για να εκδικηθούν τη συμμετοχή
των μοναχών στον ξεσηκωμό του 1821. Η νέα ανοικοδόμηση έγινε το 1877.
Στο ναό του Μοναστηριού φυλάσσονται σε καλλίτεχνη λειψανοθήκη τα ευωδιάζοντα
και θαυματουργά οστά του οσίου Δαυίδ του Γέροντος, καθώς το θυμιατό και το πετραχήλι
του αγίου, ρωσικής προέλευσης.
Τις τελευταίες δεκαετίες η Μονή έγινε πανελλήνια γνωστή για τις Θείες
ικανότητες ενός χαρισματικού μοναχού που έζησε σε αυτή και που για πολλά χρόνια
και μέχρι το τέλος της ζωής του υπήρξε ο ηγούμενός της. Πρόκειται για τον Γέροντα
Ιάκωβο στον οποίο αποδίδονται πλήθος Θείων και ανθρωπίνων επεμβάσεων προς ανακούφιση
του ανθρώπινου πόνου.
Η Μονή απέχει περίπου 25 χιλιόμετρα από την πόλη της Αιδηψού.
Ο επισκέπτης κατευθυνόμενος προς τις Ροβιές
καθοδηγείται από τις πινακίδες του δρόμου.
Το κείμενο παρατίθεται το Μάϊο 2003 από τουριστικό φυλλάδιο του Συλλόγου
Ιδιοκτητών Ενοικιαζόμενων Δωματίων Αιδηψού.
ΦΥΛΛΑ (Κωμόπολη) ΧΑΛΚΙΔΑ
Τηλέφωνο: +30 22210 52888, 50777
Ένα σημαντικότατο βυζαντινό μνημείο που βρίσκεται στη γύρω από την
Χαλκίδα περιοχή είναι
το καθολικό της Μονής του Αγ. Γεωργίου του Αρμά, που βρίσκεται 8 περίπου χλμ έξω
από το χωριό Φύλλα.
Σήμερα, απ' το παλιό μοναστήρι σε καλή κατάσταση σώζεται μόνο το καθολικό
που αποτελείται απ' το νάρθηκα και τον κυρίως ναό. Ο κυρίως ναός ανήκει στην κατηγορία
των εγγεγραμμένων σταυροειδών με τρούλο. Ο τύπος αυτός λέγεται και σύνθετος τετρακίονος
ή Κωνσταντινοπολίτικος. Τέτοιους ναούς βρίσκουμε και σε άλλα μέρη της Εύβοιας,
όπως στην Αγία Τριάδα κοντά στα Ψαχνά
και στο καθολικό της μονής Περιβλέπτου στα Πολιτικά.
Σαν σχέδιο ανήκει στον 10ο αι. Τα χρησιμοποιηθέντα υλικά όμως ανήκουν στον 13ο
ή 14ο αι., αλλά ο ναός κτίσθηκε πάνω σε άλλο χριστιανικό ναό που κι αυτός ήταν
χτισμένος πάνω σε αρχαίο ειδωλολατρικό ναό.
Αργότερα κτίσθηκε ο προνάρθηκας και τον 17ο αι. ο σημερινός νάρθηκας,
όπως φαίνεται και σε επιγραφή που υπάρχει στην εξωτερική πλευρά του ανατολικού
τοίχου.
Ο ναός έχει τρούλο στηριγμένο σε τέσσερις κίονες. Αυτοί, όπως και
άλλο υλικό του ναού π.χ. τα ιωνικά κιονόκρανα, προέρχονται απ' τον αρχαίο ναό.
Ο τρούλος δεν διασώθηκε στη αρχική του μορφή και δυστυχώς σήμερα είναι σκεπασμένος
με τσιμέντο.
Ανατολικά υπάρχει το τριμερές ιερό με τρεις τρίπλευρες εξωτερικά και
ημικυκλικές εσωτερικά αψίδες. Το εσωτερικό του ναού είναι ένα ωραιότατο παράδειγμα
κατασκευαστικής τελειότητας, παρά το γεγονός ότι δεν σώζεται σήμερα ζωγραφικός
διάκοσμος.
Στην εξωτερική ανατολική κυρίως πλευρά του ναού εκτός απ' το πλινθοπερίβλητο
σύστημα της οικοδομής χρησιμοποιήθηκαν πολλά διακοσμητικά στοιχεία, όπως πώρινες
πλάκες, ανάγλυφα δενδρύλλια, πολύφυλλοι ρόδακες κ.ά.
Στη βόρεια και νότια πλευρά του ναού υπάρχει ένα χαρακτηριστικό «θρανίο»
-όμοιό του υπάρχει και στο ναό της Αγίας Θέκλας Ευβοίας και του Αγίου Νικολάου
Βάθειας- το οποίο ήταν κτηριολογικό στοιχείο των μικρών ναών των αγροτικών κυρίως
περιοχών, ιδιαιτέρως δε των Κυκλάδων κατά τους υστεροβυζαντινούς χρόνους και τους
χρόνους της Τουρκοκρατίας.
Τα διασωθέντα γλυπτά του ναού είναι:
α) μία μαρμάρινη πλάκα με σχέδια Παλαιοχριστιανικής τέχνης η οποία χρησιμοποιήθηκε
και σαν Αγία Τράπεζα.
β) το επιστύλιο στη μεσαία κόγχη του ιερού το οποίο είναι διακοσμημένο από μία
σειρά μικρών τόξων κάτω από τα οποία είναι σχηματισμένο ένα φύλλο ακάνθης (όμοια
επιστύλια υπάρχουν στον Όσιο
Λουκά Λειβαδιάς, στη Μητρόπολη του Μιστρά,
στην Ανδρο, στη Ρόδο,
στη Σμύρνη και αλλού).
γ) ένα τμήμα εντοιχισμένης ανάγλυφης πλάκας στο βόρειο τοίχο της κεντρικής κόγχης
του ιερού, στην οποία εικονίζονται φανταστικά φτερωτά ζώα (παρόμοιες παραστάσεις
συναντάμε στην Παναγία
την Παρηγορήτισσα, στη Μονή Βλαχερνών, στη Θήβα,
στη Σμύρνη κ.α.).
δ) πάνω απ' το επιστύλιο υπάρχει εντοιχισμένο τμήμα μαρμάρινης επιτύμβιας στήλης
στην οποία εικονίζεται γλυπτό εξαιρετικής τέχνης.
Ο κυρίως ναός ήταν μάλλον γεμάτος τοιχογραφίες, μικρά δείγματα των
οποίων σώζονται στο νότιο τοίχο: φαίνονται δύο πολύ εκφραστικά κεφάλια μάλλον
του Χριστού και μαθητή του. Στο εσωτερικό του δυτικού τοίχου υπάρχουν σκηνές από
το Γολγοθά (ο Χριστός σταυρωμένος και έχοντας ήδη παραδώσει το πνεύμα του).
Στον νάρθηκα υπάρχουν αρκετές διασωθείσες παραστάσεις, όπως η παράσταση
«Πάσα Πνοή» με το Χριστό στο θρόνο του να ευλογεί και γύρω του όλες τις ουράνιες
δυνάμεις, τον ήλιο, τη σελήνη, τους αστερισμούς, ζώα και ανθρώπους, παράσταση
με το θαύμα του Χριστού στη λίμνη Γεννησαρέτ, της συνάντησης του Χριστού με τη
Σαμαρείτιδα στο πηγάδι του Ιακώβ, της Μεσοπεντηκοστής, του θαύματος της ίασης
του παράλυτου, το «Χαίρε» των μυροφόρων, της ψηλάφησης του Θωμά και της ίασης
του τυφλού. Επίσης υπάρχουν δεκατρείς παραστάσεις που έχουν ως θέμα τους τα μαρτύρια
του Αγίου Γεωργίου. Παραστάσεις των μαρτυρίων του Αγίου Γεωργίου υπάρχουν και
στον Αγιο Γεώργιο του Stupovi της Σερβίας, σε μία ρωσική εικόνα του 13ου αι. και
σε δύο εικόνες της Μονής του Σινά.
Στην εξωτερική πλευρά του ανατολικού τοίχου σώζεται μια εντοιχισμένη
επιγραφή με μικρό αέτωμα που μας δίνει τη χρονολογία της προσθήκης του νάρθηκα.
Σύμφωνα με την επιγραφή ο ναός του Αγίου Γεωργίου τελείωσε επί των ημερών του
Ιερομονάχου Ανθιμου το Μάιο του 1637 (Λιάπης, 1971) (από λάθος ανάγνωση του πιο
πιθανού "Ιρμε" πήρε το όνομα «Αρμάς» μαζί με τόσα άλλα, όπως Αγριδιανός, Διασορείτης,
Καταδότης, Πεζόστρατος, Κητοκτόνος, Κώδωνας κ.ά.).
Κατά την Τουρκοκρατία το μοναστήρι υπήρξε πνευματικό κέντρο της περιοχής
και από αυτό εξόρμησε ο αγωνιστής της επανάστασης του 1821, Καρύστου Νεόφυτος.
Η Μονή διαλύθηκε μετά την απελευθέρωση και τα κτήματά της πέρασαν στα χέρια των
κατοίκων της γύρω περιοχής παρά τις προσπάθειες των λίγων μοναχών.
Λάβετε το καθημερινό newsletter με τα πιο σημαντικά νέα της τουριστικής βιομηχανίας.
Εγγραφείτε τώρα!
