Η Νεστάνη (Τσιπιανά το παλιότερό της όνομα) είναι ορεινό γραφικό χωριό
χτισμένο αμφιθεατρικά στους πρόποδες του
Αρτεμησίου
και απέχει 15 χιλ. από την
Τρίπολη.
Είναι ο πρώτος οικισμός της
Αρκαδίας
που συναντά ο ταξιδιώτης ερχόμενος από την
Αθήνα
μέσω της νέας εθνικής οδού και απέχει 5 χιλ. από τη σύραγγα του Αρτεμησίου.
Συμπαθητική είναι η κεντρική πλατεία με τα γραφικά καφενεία και τα
πετρόκτιστα σπίτια ολόγυρα, σκιασμένη από μεγάλα πλατάνια. Ο οικισμός έχει αμφιθεατρική
δόμηση στους πρόποδες του όρους
Λύρκειο
και διακρίνεται για τη λιτή παραδοσιακή αρχιτεκτονική των σπιτιών του. Στο πάνω
μέρος του, στην πλαγιά, δεσπόζει η επιβλητική μητροπολιτική εκκλησία. Πίσω από
το χωριό υπάρχει απότομο ύψωμα με χαρακτηριστικό σχήμα, ο λόφος του Γουλά. Πάνω
στο λόφο είναι το μοναστήρι της Παναγιάς της Γοργοεπήκοου, με έξοχη θέα στο οροπέδιο
της
Μαντινείας και περιτριγυρισμένο
από δάσος με πεύκα.
Πάνω σε μικρό λόφο δίπλα στο χωριό, σώζονται τα ερείπια της Ακρόπολης
της
Αρχαίας Νεστάνης, μιας
από τις κώμες της
αρχαίας Μαντινείας,
και πελασγικό τείχος. Στη θέση της Νεστάνης υπήρχε τον Μεσαίωνα σημαντική κώμη
με όνομα Τσιαπιανά (CIPIANA), που από τον 13ο αιώνα είχε οχυρωθεί από τους Φράγκους
και χρησίμευε σαν ορμητήριό τους. Λέγεται μάλιστα, ότι στη δημιουργία του πρώτου
οικισμού στην Tριπολιτσά συμετείχαν και πολλοί Τσιπιανίτες που μετοίκησαν εκεί
(από όπου και το πολύ σύνηθες επώνυμο "Τσιπιανίτης" στην Τρίπολη, αλλά και σε
όλη την Αρκαδία). To κάστρο της μεσαιωνικής πόλης τοποθετείται πάνω στο ύψωμα
Γουλάς.
Η Νεστάνη είναι έδρα του νεοσύστατου
Δήμου
Μαντινείας. Ο Δήμος Μαντινείας περιλαμβάνει τα χωριά Νεστάνη, Κάψια,
Αρτεμήσιο,
Λουκά,
Σάγγα,
Σιμιάδες και
Πικέρνι
καθώς και τους αρχαιολογικούς χώρους στην Αρχαία Μαντινεία και στο λόφο Γκορτσούλι.
Καταλαμβάνει μέρος του Βορειοανατολικού τμήματος του Νομού Αρκαδίας και έχει συνολική
έκταση 205.393 στρέμματα. Απλώνεται στο μαντινειακό οροπέδιο μεταξύ του όρους
Μαίναλο στα δυτικά, του όρους
Λύρκειο στα βορειοανατολικά και του όρους Αρτεμίσιο στα ανατολικά. Συνορεύει με
το
Νομό Αργολίδας στα ανατολικά
και βορειοανατολικά, με το
Δήμο
Λεβιδίου στα Βορειοδυτικά, με το
Δήμο
Φαλάνθου στα Νοτιοδυτικά και με τους δήμους
Τρίπολης
και
Κορυθίου στα νότια.
Στο κοντινό χωριό Κάψια και σε απόσταση 15 χιλ. από την Τρίπολη βρίσκεται
ένα μεγάλου σπηλαιολογικού και τουριστικού ενδιαφέροντος σπήλαιο.
Η τοπική παραγωγή είναι κυρίως αγροτική. Οι αγροί των κατοίκων βρίσκονται
στην πεδιάδα κάτω από την Νεστάνη. Στην περιοχή λιμνάζουν συχνά τα νερά των πρώτων
βροχών, τα οποία από εκεί κατευθύνονται μέσω καταβόθρας - χαρακτηριστικό του μαντινειακού
οροπεδίου - προς τις ακτές της Αργολίδας.
Το κείμενο παρατίθεται τον Φεβρουάριο 2003 από την ακόλουθη ιστοσελίδα, με φωτογραφίες, του ARCADIA website, του Πανεπιστημίου Πατρών